Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Αν η δυτική Άνδρος έχει μαγικά δειλινά, η ανατολική έχει ουράνιες ανατολές. Και οι ουράνιες ανατολές είναι εκεί που το κοσμικό σύμπαν σμίγει με την γη για μια στιγμή. Αυτή τη στιγμή ο ήλιος κι ο Θεός ρίχνουν το βλέμμα τους στην Άνδρο. Πρωινό και φτιάχνεις βαριεστημένος τον πρωινό καφέ. Παρασκευή. Σεπτέμβρης 2020. Κοιτάς αφηρημένος έξω από την μπαλκονόπορτα του σαλονιού... και την βλέπεις! Είναι εκεί και σε κοιτά! Απομένεις άναυδος να την κοιτάς κι εσύ. Είναι η στιγμή που ο πρωινός κατακόκκινος ήλιος ζυγιάστηκε μοναδικά πάνω από την Χώρα κι έριξε την κατακόκκινη και σκοτεινή ματιά του στο διάκενο ανάμεσα στο Κάτω και στο Μέσα Κάστρο του Μαρίνου Δάνδολου, στο διάκενο ανάμεσα στο χτες και στο σήμερα...

Ο ήλιος εστιάζει φευγαλέα και μοναδικά στον Αφανή Ναύτη. "Μια αιωνιότητα και μια μέρα" επιχείρησε να αποτυπώσει σε φιλμ κάποτε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. "Μια στιγμή, μια αιωνιότητα" έγραψαν τόσοι συγγραφείς. Εδώ έχουμε λοιπόν την γέννηση της μέρας μέσα σε πορφυρά αυτοκρατορικά χρώματα. Ο Αφανής Ναύτης σκοτεινός μέσα ανάμεσα στο κόκκινο της ανατολής και στο μαύρο της νύχτας. Ανάμεσα σε αυτό που έρχεται και σε αυτό που φεύγει. 

 Το κόκκινο χρώμα έντονο, βίαιο. Χρώμα της γέννησης της νέας μέρας. Κατεβαίνει από ψηλά και διώχνει το σκοτάδι της παρελθούσας νύχτας. Ανάμεσα τους η αιωνιότητα της στιγμής σε κοιτά και την κοιτάς για λίγα δευτερόλεπτα. Μετά το μάτι και η κάμερα απλώνουν μακριά. Το κόκκινο απλώνει αργά μέσα στο γκρίζο. Η μέρα αχνοφέγγει. Η στιγμή χαλαρώνει. Και απλώνει. Η Χώρα φωτίζεται αργά. Φωτίζεται από το ουράνιο λευκό και ξεθωριάζει το κόκκινο. "Η στιγμή που περνά και χάνεται" όπως έγραψε και ο λυρικός Σταμάτης Σπανουδάκης... 

 Η ανατολή έχει - όσο διαρκεί και διαρκεί λιγότερο από την δύση - μια ένταση. Είναι η ένταση του φωτός που γεννιέται μέσα από το σκοτάδι. Είναι η ζωή που ξεπηδά με ένταση, στα κόκκινα και στα κίτρινα. Είναι το χρώμα του αίματος που δίνει ζωή. Είναι το χρώμα του ήλιου που φέρνει ζωή. Η ανατολή είναι πιο σύντομη, πιο βίαιη, πιο δυναμική, αλλά και πολλά υποσχόμενη. Η δύση είναι χαλάρωση. Είναι το ταξίδεμα του νου πίσω στην μέρα και στο χτες. Αλλά στις υποσχέσεις της νύχτας και στο άγνωστο του ονείρου.

Η Άνδρος έχει απίστευτες ανατολές, αλλά και μοναδικά δειλινά. Το νησί έζησε πάντα: ανάμεσα στην Αττική και στο Αιγαίο, ανάμεσα στη μέρα και στη νύχτα, ανάμεσα στο χτες και στο αύριο.  Ταξιδεύει αδιάκοπα στο αβέβαιο σήμερα, που περνά και χάνεται...