Ο "δρόμος" στο Αιγαίο και στη ζωή μας: Αναμνήσεις από το μέλλον
Του Διαμαντή Μπασαντή
Σήμερα 5 Οκτωβρίου 2020. Σημαδιακή μέρα. Ο ήλιος πρόβαλε αργά, ψηλά στον ουρανό. Η σκόνη που έφτασε με τον νοτιά κάλυψε την θριαμβική ανατολή των προηγούμενων ημερών. Θαμπό πρωινό. Θαμπό το Αιγαίο μπροστά στο "παράθυρο" του μπαλκονιού. Η θέα βουβή. Πνιγμένη. Ο "δρόμος" του φωτός πάνω από το Αιγαίο: θαμπός... Η σκόνη σβήνει τα ίχνη του Αιγαίου. Μια διαφορετική εικόνα ζούμε σήμερα. Μαγική εικόνα φαντάζει το χτες...
Δείτε την χθεσινή εικόνα με τον ήλιο στο ίδιο σημείο της μέρας και κάντε συγκρίσεις. Χτες ο ήλιος ανέτειλε αργά, δοξαστικά. Το Αιγαίο χτες διάφανο και αέρινο. Σήμερα χάθηκε η μαγεία της διαφάνειας. Ο ήλιος προβάλει θαμπά μεσοστρατίς, θυμίζοντας πως καμία μέρα δεν είναι ίδια με την άλλη. Γενέθλιες μέρες, που κάθε μέρα γεννιέται και σβήνει αυτόνομα. Γενέθλιες νύχτες που κάθε μια γεννιέται και χάνεται αυτόνομα. Κι όλα αυτά είναι ο "δρόμος" της ζωής. Είναι οι μνήμες της ζωής. Είναι μνήμες αποτυπωμένες στο χτες που προβάλλουν στο μέλλον.
Το χτες μαγική εικόνα. Το αύριο αδέξια προβολή του χτες. Στοχασμοί ενός φθινόπωρο που επιμένει να μοιάζει με καλοκαίρι. Ανοίγω το βιβλίο της ζωής και διαπιστώνω πληρώσεις και κενά. Ανοίγω την Οκτάνα του μεγάλου Ανδρέα Εμπειρίκου, και διαβάζω τον "Δρόμο". " Θαμπός ο δρόμος την αυγή, χωρίς σκιές...". Καθένας διαγράφει τον δικό του δρόμο. Έναν δρόμο που δεν υπάρχει. Έναν "δρόμο" κανείς τον "περπατά" κάθε μέρα, που έρχεται και φεύγει: κάποτε δοξαστική κι άλλοτε μοθντή, κάποτε διάφανη κι άλλοτε θαμπή. Όπως έγραψε πριν 108 χρόνια ο μεγάλος Ισπανός ποιητής Αντόνιο Ματσάδο: "ταξιδιώτη δεν υπάρχει δρόμος, ο δρόμος χαράζεται καθώς περπατάμε..."
Δευτέρα, 5 Οκτωβρίου 2020
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Και μιας κι ο λόγος το 'φερε σήμερα να συναπαντήσουμε στον δρόμο του θαμπού σημαδιακού πρωινού τον Ανδρέα Εμπειρίκο ας παραθέσουμε λίγα αποσπάσματα από τον "Δρόμο", ένα εκ των κορυφαίων ποιημάτων του...
Ο δρόμος (αποσπάσματα)
Του Ανδρέα Εμπειρίκου
Θαμπός ο δρόμος την αυγή, χωρίς σκιές· λαμπρός σαν ήχος κίτρινος πνευστών το μεσημέρι με τον ήλιο. Tα αντικείμενα, τα κτίσματα στιλπνά και η πλάσις όλη με πανηγύρι μοιάζει, χαρούμενη μέσα στο φως, σαν πετεινός που σ' έναν φράχτη αλαλάζει.
Aμέριμνος ο δρόμος εξακολουθεί, σαν κάποιος που σφυρίζοντας (αέρας της ανοίξεως σε καλαμιές) αμέριμνος διαβαίνει, και όσο εντείνεται το φως, η κίνησις των διαβατών, πεζών και εποχουμένων, στον δρόμο αυξάνει και πληθαίνει.
Oι διαβάται αμέτρητοι. Aνάμεσα σε αγνώστους ποιητάς και αγίους ανωνύμους, ανάμεσα σε φορτηγά διαδρομών μεγάλων, όλοι, αστοί και προλετάριοι διαβαίνουν, όλοι υπακούοντες σε κάτι, σε κάτι συχνά πολύ καλά μασκαρεμένο (τουτέστιν υπακούοντες στην Mοίρα) άλλοι πεζοί και άλλοι μετακινούμενοι με τροχοφόρα…
O δρόμος, σκυρόστρωτος ή με άσφαλτο ντυμένος, από παντού πάντα περνά - Aθήνα, Mόσχα, Γιαροσλάβ, Λονδίνο και Πεκίνο, από την Σάντα Φε ντε Mπογκοτά και την Γουαδαλαχάρα, την Σιέρρα Mάντρε Oριεντάλ και τις κορδιλλιέρες, μέσ' από τόπους ιερούς σαν τους Δελφούς και την Δωδώνη…
Όμως ο δρόμος, αν και από παντού περνά, δεν είναι πάντα της αμεριμνησίας ή της συνήθους συλλογής. Kαμιά φορά φωνές ακούονται την νύκτα, φωνές μιας γυναικός που άνδρες πολλοί σ' ένα χαντάκι την βιάζουν, ή άλλες φορές, άλλες φωνές - εκείνο το δυσοίωνο παράγγελμα: "Στον τόπο !" που μέγαν τρόμον έσπερνε μέσ' στις ψυχές των οδοιπόρων, όταν μαχαίρια άστραφταν και καριοφίλια ή γκράδες, εμπρός στα στήθη των ταξιδιωτών…
Kαι ο δρόμος εξακολουθεί, με ανάλογα στοιχεία και από παντού πάντα περνά (Γκραν Kάνυον, Mακροτάνταλον, Aκροκεραύνια, Άνδεις) από τις όχθες του Γουαδαλκιβίρ…
Tην ίδια στιγμή, όποια και αν είναι η χώρα, όποιο και αν είναι το τοπίον, γίνεται μια τελευταία Bενετιά μ' ένα Kανάλε Γκράντε - όραμα πάντα θείον και των αισθήσεων χαιρετισμός στερνός - μια τελευταία Bενετιά…
Kαι ο δρόμος εξακολουθεί, σκληρός, σκληρότερος παρά ποτέ, σκυρόστρωτος ή με άσφαλτο ντυμένος, και μαλακώνει μόνο, όποια και αν είναι η χώρα, όποιο και αν είναι το τοπίον, κάτω από σέλας αγλαόν αθανασίας, μόνον στα βήματα των ποιητών εκείνων, που οι ψυχές των ένα με τα κορμιά των είναι, των ποιητών εκείνων των ακραιφνών και των αχράντων, καθώς και των αδελφών αυτών Aγίων Πάντων.
