Από την ασπρόμαυρη στην ψηφιακή εποχή…

: on 21 Φεβ 2014

Του Διαμαντή Μπασαντή

Πρώτη φορά που βρέθηκα σε αεροδρόμιο ήταν για να αποχαιρετίσω έναν φίλο της εφηβείας που έφευγε για σπουδές στο Μοντρεάλ. Ήταν στο ανατολικό αεροδρόμιο. Όλα γύρω μοντέρνα και αστραφτερά. Και ο κλασικός εξώστης από όπου χαιρετάγαμε το αεροπλάνο που έφευγε. Όλα θύμιζαν ελληνική ταινία. Ήταν η εποχή του ασπρόμαυρου. Δεύτερη φορά ήταν στο δυτικό αεροδρόμιο. Θα πήγαινα στα Γιάννενα. Έφτασα αγχωμένος. Οι ανακοινώσεις θορυβώδεις. Οι άνθρωποι λίγοι και χαλαροί. Τέλειωνε η εποχή του ασπρόμαυρου…

Αργότερα στο Λονδίνο Γώρισα το λαμπερό Χίθροου και το λαϊκό Γκάτγουϊκ. Κι ένα βράδυ γνώρισα ξαφνικά το στενάχωρο Μάντσεστερ. Γύριζα στην Αγγλία. Μετά από αρκετούς κύκλους πάνω από το Χίθροου, λόγω παγετού, φύγαμε για Μάντσεστερ. Εκεί βρέθηκα να περνώ ατέλειωτους τελωνειακούς ελέγχους. Για ατυχία μου η μητέρα ενός φίλου με είχε φορτώσει με μια τσάντα για τον γιό της. Οι τελωνειακοί αιφνιδιάστηκαν. Αποσβολωμένοι κοιτούσαν τα τάπερ με τους κοκκινιστούς γίγαντες και την φανουρόπιτα. «Μα δεν έχουμε φασόλια και πίτες στην Αγγλία;» ρωτούσαν! Ψέλλισα κάτι: “Special beans and pies”! Ξεμπέρδεψα συγχυσμένος. Μόλις που πρόλαβα το πούλμαν για Λονδίνο. Είχαμε μπει κάπως απροσδόκητα στην έγχρωμη εποχή…

Πριν ξεπεράσω το σοκ με τους κοκκινιστούς γίγαντες βρέθηκα με μια τσάντα με πίτες, μέλι και ταχίνι στο άνετο και μοντέρνο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης. Η αθάνατη ελληνίδα μάνα, ενός γνωστού, είχε κάνει πάλι το θαύμα της. Για καλή μου τύχη οι τελωνειακοί ούτε που με κοίταξαν. Ευτυχώς. Γιατί όπως έμαθα μετά η μόνη ξένη γλώσσα που μιλούν οι Καταλανοί είναι τα …ισπανικά!

Μετά τους γίγαντες και το ταχίνι ήμουν σίγουρος πως τίποτα δεν θα με αιφνιδιαζε. Ώσπου προσγειώθηκα στο αεροδρόμιο Kένεντι της Νέας Υόρκης. Εκεί κατάλαβα την άγνοιά μου. Ατέλειωτη αναμονή. Πλήθος φόρμες. Δεκάδες ερωτήσεις. Λόγοι άφιξής. Χρόνος παραμονής. Εισιτήριο επιστροφής! Δεκαπέντε λεπτά με ανέκριναν. Και να σκεφτείς ξεκίνησα δείχνοντας περήφανος την πρόσκληση του πανεπιστημίου Princeton; Όμως κάτι τέτοια ήταν ψιλά γράμματα για τους αστυνομικούς στο JFK. Η Ελλάδα ήταν ακόμα μια εξωτική χώρα μεταναστών. Γύρω μεσουράνουσε η εποχή του εγχρώμου...

Τέσσερα χρόνια αργότερα βρέθηκα πάλι στο JFK. Απόβραδο. Ήμουν προετοιμασμένος για όλα. Όμως το αεροδρόμιο ήταν άδειο. Μόνο εμείς κυκλοφορούσαμε. Περάσαμε έναν υποτυπώδη έλεγχο. Το μόνο μεταφορικό μέσο που υπήρχε ήταν ένας ξεχασμένος ταξιτζής. Στο δρόμο για την πόλη μας εξήγησε πως μόλις είχε περάσει ένας τυφώνας. Τα πάντα είχαν πλημμυρίσει. Αυτός είχε αποκλειστεί στο αεροδρόμιο. Είμαστε η πρώτη πτήση μετά την καταιγίδα. Η φύση είχε ακυρώσει ακόμα και τους ελέγχους…

Έκτοτε οι διαδρομές σε διάφορα πολύχρωμα αεροδρόμια πολλαπλασιάστηκαν. Θυμάμαι σκόρπια: Άμστερνταμ, Ρώμη, Βρυξέλες, Σόφια, Λάρνακα, Στρασβούργο, Μανδρίτη, Γενέυη, Κοπεγχάγη, Όσλο, Βερολίνο, Παρίσι, Ντιτρόιτ, Σικάγο, Μινεάπολις, Κάνσας Σίτυ, Λας Βέγκας, Σεντ Λούις, Νέα Ορλεάνη, Μαϊάμι, Ατλάντα, Ντένβερ, Ντάλλας, Λος Άτζελες.

Το Ορλί το απέρριψα μετά δύο συναπαντήματα. Το πρώτο όταν μέσα σε αφάνταστη πολυκοσμία έχασα την ανταπόκριση για Σικάγο. Ξέμεινα πατικωμένος σε ένα μπαρ για τρείς ώρες. Το δεύτερο μετά από μια καθυστερημένη απογείωση μας γύρισαν πίσω μετά κι έψαχναν δύο ώρες για βόμβα το αεροπλάνο! Απέρριψα και το Ντιτρόιτ΄Εκτός από τη θέα της απέραντης λίμνης πριν προσγειωθείς, αποδείχθηκε στενάχωρο, ασφυκτικό και πολυπληθές. Το Σικάγο το βρήκα τεράστιο και περιπετειώδες. Την πρώτη φορά περπατούσα να βρω το επόμενο τέρμιναλ μέχρι που νύσταξα. Τη δεύτερη έτυχα σε μια από τις διαβόητες ανεμοθύελλες. Την ώρα που φόρτωναν το αεροπλάνο ο αέρας πήρε ένα κιβώτιο και το πέταξε στην άτρακτο κάνοντας μια τρύπα! Μείναμε 10 ώρες μέχρι να επιδιορθωθεί. Κάποια στιγμή αρχίσαμε να διαμαρτυρόμαστε. Πλάκωσε κάτι δίμετρα ντερέκια της αστυνομίας και ...ηρεμήσαμε! Φτάσαμε ξέπνοοι την επομένη στην Φρανκφούρτη…

Της Φρανκφούρτης το θεωρούσα εύκολο και άνετο. Μέχρι την άνοιξη του 1999. Τότε έπεσα σε τριπλάσιους ελέγχους κι ατέλειωτες ουρές. Τα Βαλκάνια, λόγω των βομβαρδισμών της Σερβίας, είχαν κηρυχτεί «εμπόλεμη ζώνη»! Με τα πολλά έφτασα στην πύλη αναχώρησης. Εκεί ανακάλυψα πως η βίζα για Αμερική …ήταν στο παλιό διαβατήριο στην Ελλάδα! Τηλεφώνησα μέχρι στον αμερικανό πρόξενο στην Φρανκφούρτη. Εκείνο το “no proper documentation” που είπε ήταν το τελικό χτύπημα. Ξέμεινα σε μια άδεια αίθουσα μετρώντας αναχωρήσεις για δεκαδες προορισμούς στην Αμερική. Το απόβραδο απογοητευμένος επιβιβάστηκα στην πτήση μιας άδοξης επιστροφής. Πρώτη φορά αντιπάθησα τόσο ένα αεροδρόμιο…

Αντιθέτως το Μόναχο παρά τις ατυχίες το συμπάθησα. Μοντέρνο, άνετο, ευχάριστο. Στα τράνζιτ δωρεάν καφές, τσάι, σοκολάτα και εφημερίδες. Και οι Βαυαροί χαλαροί. Αλλά τακτικοί μέχρι απελπισίας. Μας "τακτοποίησαν" κι ένα τεράστιο και ακριβό βιβλίο που ακουμπήσαμε σε διπλανή καρέκλα. Φτάσαμε μέχρι τα απολεσθέντα για να διαπιστώσουμε πως το είχε μαζέψει... ο σερβιτόρος! Μετά μας κατάσχεσαν τις βαυαρικές μπύρες ...γιατί είχαμε βγει από το τράνζιτ! Ένας δίμετρος Βαυαρός ένστολος στάθηκε βράχος στις διαμαρτυρίες μας, Αλλά και ευγενικός. Στην Αμερική θα μας είχε μαζέψει το FBI, Στο Μόναχο ήρθε και μας μάζεψε ο διευθυντής του εστιατορίου προτρέποντας μας να αγοράσουμε άλλες...

Στην Αμερική κάθε προσγείωση ή απογείωση κι ένας διαφορετικός κόσμος. Στη Μινεάπολη οι ουρανοξύστες, το ποτάμι και τα χιλιάδες σπιτάκια γύρω από εκατοντάδες λιμνούλες. Στο Λας Βέγκας τα απέραντα καζίνο στην έρημο, αλλά και οι «κουλοχέρηδες» μέχρι τη φυσούνα του αεροπλάνου! Και τα ψιλά έχουν ψυχή στην πόλη του τζόγου! Στο "διεθνές" του Κάνσας Σίτυ» το μόνο διεθνές κάτι ξέμπαρκες πτήσεις προς Μεξικό. Στο Λούις Άρμστρονγκ της Νέας Ορλεάνης σκοντάφτεις, είτε έρχεσαι είτε φεύγεις, σ’ ένα μεγάλο έγχρωμο (πλαστικό;) άγαλμα … του Λούις Άρμστρονγκ! Ο αείμνηστος κυριαρχεί. Το Μαϊάμι, έχει εκπληκτική θέα στην απογείωση. Και πολλούς κουβανούς στην προσγείωση! Με έναν παζάρευα μια ώρα στο duty free ένα ελβετικό ρολόι. Στο τέλος πέτυχα διπλή έκπτωση κι αυτός τρέλανε την αμερικανίδα προϊσταμένη του. Ηθικό δίδαγμα: Η γεωγραφία δεν αποτελεί εμπόδιο για μερικές εθνικότητες…

Τηλεοπτικά στα αμερικάνικα αεροδρόμια επικρατούν τα σπορ και η πολιτική. Αλλά με διαφορετικά σειρά από την Ευρώπη. Φεύγονντας από το Σεντ Λούις το κανάλι των σπορ έδειχνε ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Κανείς δεν έδινε δεκάρα για ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο! Φτάνοντας στην Ατλάντα όλοι ήταν καρφωμένοι στο τρίτο ντιμπέϊτ Μπους-Γκορ! Συμπέρασμα: Τα αμερικάνικα αεροδρόμια μάλλον προσφέρονται για πολιτική και καθόλου για ποδόσφαιρο…

Σπορ και πολιτική και στο Ντάλλας. Το αεροδρόμιο τεράστιο, γυάλινο και άδειο! Περιμένοντας την πτήση για Νέα Ορλεάνη χάζευα μόνος τον τελικό του γυναικείου αμερικάνικου μπάσκετ. Οι υπόλοιποι στην άλλη άκρη έβλεπαν μια ενημερωτική εκπομπή! Εκτίμηση: Στην Ευρώπη η πλειοψηφία ταξιδεύει για τουρισμό. Στην Αμερική για δουλειές. Και φυσικά αναζητούν ενημέρωση...

Πολιτική, αλλά διαφορετική, και στο πολυπληθές LAX του Λος Άτζελες. Ήταν πρωτομαγιά. Το κέντρο της πόλης ήταν αποκλεισμένο από διαδηλώσεις μεξικάνων. Στο τεράστιο LAX έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί το τέρμιναλ. Και αν χάσεις το τέρμιναλ χάθηκες. Βγήκα για να περάσει η ώρα και πήγα με το λεωφορείο για πρωινό στην Σάντα Μόνικα! Και μετά μια μεσημεριανή βόλτα στο πανεπιστήμιο UCLA. Παρά τα μεγέθη και τις αποστάσεις όλα εύκολα και όλοι χαμογελαστοί…

Το αινιγματικότερο όλων το αεροδρόμιο του Ντένβερ. Αχανές. Υπερμοντέρνο. Και …στη μέση του πουθενά! Χρειάζεσαι τρένο να φτάσεις στην έξοδο. Χρειάζεσαι χαρακτήρα για να ταξιδέψεις στην πόλη. Συνταξίδεψα μέχρι εκεί με έναν αμερικανό καθηγητή ιατρικής με ένα λεωφορειάκι. Διασχίζαμε μια έρημη απόσταση πολλών χιλιομέτρων. Κάποια στιγμή ο καθηγητής αγριεύτηκε και πίστεψε πως ο μεξικάνος οδηγός θα μας … απήγαγε! Τον καθησύχασα: «Σιγά που θα μας απαγάγει ο νυσταλέος χοντρούλης»! Δεν τον έπεισα. Παρέμεινε νευρικός μέχρι την πόλη. Κατέβηκα πρώτος. Με κοίταξε με αγωνία. Του έγνεψα καθησυχαστικά. Την επομένη δεν άκουσα τίποτα περί απαγωγής …«shuttle bus»! Την είχε γλυτώσει ο μπαγάσας…

Η Ευρλωπη έχει αεροδρόμια. Η Αμερική είναι η χώρα των αεροδρομίων. Πλήθος τα μεγάλα και άπειρα τα μικρά. Από τα μικρά θυμάμαι δύο. Το πρώτο στο Νιού Τζέρσεϊ, σε μια πεδιάδα γεμάτη φθινοπωρινά δέντρα. Λες και ήταν φυτεμένο ανάμεσα τους. Από εκεί πέταξα με ένα μονοκινητήριο «piper» πάνω από τη Νέα Υόρκη. Το άλλο στο Grand Canyon. Φτάσαμε με ένα δικινητήριο από το Λας Βέγκας πετώντας μέσα από το μεγάλο φαράγγι. Ο διάδρομος στο χείλος του γκρεμού! Η προσγείωση εκφοβιστική! Το αεροδρόμιο μινιατούρα και το τέρμιναλ κάτι σαν ινδιάνικη καντίνα. Κάπου εκεί ολοκληρώθηκε ο "σύντομος 20ος αιώνας". Γύρω κυριαρχούσε η ψηφιακή εποχή.

Ο νέος αιώνας ξανοίχτηκε στα ανατολικά. Ακολούθησα λαχανιασμένος τις διαδρομές του. Και βρέθηκα στην Ασία. Εκεί κάθε χώρα κι άλλος κόσμος. Εικόνες διάσπαρτες...

Πρώτη στάση Ντόχα, Κατάρ. Γύρω στραφτάλιαζε η έρημος. Στο βάθος ο Περσικός. Στην άκρη …ουρανοξύστες! Το αεροδρόμιο περίκλειστο. Πολυκοσμία. Δύσκολο να βγεις. Δύσκολο και να κάτσεις. Στο εστιατόριο γυναίκες με φερετζέ. Πιο πέρα μια σκοτεινή αίθουσα για …ύπνο! Και δίπλα ένα μέρος …για προσευχή! Στην άκρη ένα μπαρ για σάντουιτς και πορτοκαλάδα. Το μόνο σημείο από όπου έβλεπες ένα κομμάτι ουρανού και μια φέτα αεροδρομίου…

Δεύτερη στάση Πεκίνο. Απέραντο αεροδρόμιο. Χρόνος μετέωρος. Ατέλειωτες ουρές. Βίζα. Χαρτιά. Ερωτήσεις. Φόρμες. Κάποτε περνάς. Ανακούφιση. Είσαι στην «απαγορευμένη πόλη»! Και μετά Σαγκάη. Αεροδρόμιο τεράστιο. Ουρές ατέλειωτες. Έλεγχος. Χαρτιά. Φόρμες. Δύσκολα μπήκες δύσκολα βγαίνεις από την "ουράνια αυτοκρατορία". Στο τέλος ζύγισμα οι βαλίτσες και μέτρημα οι τσάντες. Όλοι υπέρβαροι. Κι οι κινέζοι να εισπράττουν αβέρτα. Κι όμως πέρασα δίχως χρέωση! Χάρη στο δαιμόνιο της φυλής, αλλά και στη μαγική λέξη “Σιλά”! Ήτοι Ελλάς! Να ‘ναι καλά οι άνθρωποι! Έπρεπε να φτάσω μέχρι την Κίνα για να ανακαλύχω πως είμαστε και σε κάποιους πολύ αγαπητοί ρε παιδί μου…