ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ: Ο Άγιος των κορυφών στους κύκλους του χρόνου και τα δύο κορυφαία ξωκλήσια της Άνδρου
Της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΣΚΑΜΑΓΚΑ
Ο Προφήτης Ηλίας στις κορυφές της Κουβάρας. Δεσπόζει πάνω από την Άρνη. Τον γιορτάσαμε στις 20 Ιουλίου. Είναι ο Άγιος των κορυφών. Η παράδοση λέει πως ρυθμίζει τις καιρικές συνθήκες. Ιδιότητα που κληρονόμησε από τον νεφεληγερέτη Δία!
Την ιδιότητα που αποδίδεται στον Προφήτη Ηλία, να ρυθμίζει τις καιρικές συνθήκες, σαν κύριος του ήλιου και της βροχής, της αστραπής και της βροντής, αλλά και των ανέμων, ίσως να την κληρονόμησε από το νεφεληγερέτη Δία, που οι γιορτές του τελούνταν τις ίδιες σχεδόν μέρες, δηλαδή τις πρώτες μέρες του τελευταίου δεκαήμερου του Ιούλη, κατά τα λεγόμενα "κυνικά καύματα".
Μετά την 21η Ιουλίου ακολουθούσε ένα χρονικό διάστημα που ονομαζόταν: «κυνάδες ημέρες». Αυτή την περίοδο ο Σείριος ανέτειλε μαζί με τον Ήλιο, συνθήκη που συνδεόταν με την καλοκαιρινή ζέστη, που την πίστευαν ως αιτία της λύσσας των σκύλων. Επίσης ο Σείριος εθεωρείτο υπεύθυνος για τα «κυνικά καύματα», δηλαδή τα εγκαύματα που προκαλεί ο Ήλιος σ' όσους εκτίθενται αλόγιστα στις ακτίνες του! "Καύμα" σήμαινε και καλοκαιρινή ζέστη, αυτό που σήμερα λέμε καύσωνα.
Η Ανατολή του Σειρίου, μαζί με τον Ήλιο, αναφερόταν σε αρκετά αρχαία κείμενα πως φέρνει κακοτυχία, αρρώστιες, δυσκολίες, δυστυχία και πυρετό στους ανθρώπους. Ο ποιητής Αλκαίος έχει γράψει: «Δροσίστε τα πνευμόνια σας με κρασί, γιατί το αστέρι του Κυνός, ο Σείριος έρχεται τριγύρω. Η εποχή είναι δύσκολη και όλα διψούν κάτω από τη ζέστη και το τζιτζίκι τραγουδάει γλυκά κάτω από τα φύλλα...»
Κι ο Διόδωρος Σικελιώτης ανέφερε για τον Σείριο πως όταν πλησίασε τις Κυκλάδες και τις κατέκαιγε προκαλώντας "κυνικά καύματα", καταστροφές δηλαδή, με αιτία τον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός, στερεύοντας τις πηγές και καταστρέφοντας καλλιέργειες, οι κάτοικοι των Κυκλάδων ζήτησαν την βοήθεια του θεού Απόλλωνα, μέσω του μαντείου των Δελφών. Κι ο Απόλλωνας τους συμβούλεψε να καλέσουν τον θεό Αρισταίο. Εκείνος ανέβηκε στα βουνά της Κέας, έχτισε βωμό προς τιμή του Ικμαίου Δία και θυσίασε σε αυτόν και τον Σείριο. Τότε ο Δίας έστειλε τα δροσερά μελτέμια, που έπνεαν για σαράντα μέρες κι έσωσε έτσι τις Κυκλάδες και τους κατοίκους τους, από τα «κυνικά καύματα».
Ο Προφήτης Ηλίας στην κορυφή της Ράχης Κορθίου. Δεσπόζει πάνω από το Στενό. Στα όρια με το Κόρθι. Ορόσημο στα 750 μέτρα.
Σύμφωνα με τον μύθο των αστερισμών, ο Ωρίωνας «ανήρ εξόχου ρώμης και καλλονής, και δεξιώτατος κυνηγός» ήταν λένε, εκτός από πανέμορφος και πανύψηλος. Γιός του Ποσειδώνα και της Γης ή της κόρης του Μίνωα, Ευρυάλης, συντρόφευε την θεά Αρτέμιδα στα κυνήγια κι ήταν τόσο καλός που το καυχιόταν. Στην Δήλο όμως ένας σκορπιός, από Θεό σταλμένος, τον τσίμπησε στην φτέρνα, τερματίζοντας τον βίο του. Από ζήλια ίσως ή για ν' αποτραπεί σχέση ερωτική με την Αρτέμιδα, ή για τιμωρία, που καυχιόταν τόσο που δεν το άντεχε ούτε η μάνα του! Κι έγιναν αστερισμοί όλοι, ο σκορπιός, ο Ωρίωνας και το πιστό σκυλί του, η Μαίρα , ο "Μέγας Κύων"! Σ' αυτόν ανήκει ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι της νύχτας!
Τη μέρα της γιορτής του Προφήτη Ηλία όλοι ανεβαίνουν ψηλά και κοιτούν τον ουρανό κάνοντας, κατά την λαϊκή παράδοση, μετεωρολογικές παρατηρήσεις...
ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ
-
Σχόλια (3)
- Πρώτα τα παλαιότερα
- Πρώτα τα νεώτερα
Μία διόρθωση. Το εκκλησία πάνω στον βράχο δεν είναι του προφήτη Ηλία, αλλά της Παναγίας, που ανήκει στην ενορία του Πανωχωρίου. Ο προφήτης Ηλίας βρίσκεται στη ρίζα του βράχου. Επίσης η κορυφή αυτή ονομάζεται κορυφή του Προφήτη Ηλία και όχι της Κουβάρας. Να σημειωθεί ότι το άσπρο εκκλησάκι που φαίνεται πάνω στον βράχο αποτελεί μια αλλοιωμένη μορφή του πρωταρχικού παραδοσιακού πέτρινου κτίσματος καμαροϊδούς μορφής, που φάνταζε ως πραγματικό στολίδι ενσωματωμένο στο περιβάλλον του βράχου. Εκεί έχει συντελεστεί μια πολιτιστική και περιβαλλοντική ασχήμια. Αλλά ποιος ενδιαφέρεται..
Αγαπητό Εν Άνδρω,
Σωστή η παρατήρησή σας.
Μπέρδεψα τα ονόματα.
Όμως, όπως έμαθα, υπάρχει εξωκλήσι το προφήτη Ηλία στο βουνό πάνω από το Άνω Γαύριο, σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρα που λειτουργεί, όπως και παλαιό εξωκλήσι με την ίδια ονομασία, κοντά του, στην κορυφή του βουνού.
Ρωτώντας θα το βρω.
Σχετικά με τα ξωκλείσια του προφήτη Ηλία, οι γράφοντες εξαντλούν τις γνώσεις τους για το τμήμα του νησιού από Κουβάρα και μέσα.
Το υπόλοιπο τμήμα είναι σαν να μην υπάρχει.
Δεν έχουν ακούσει για την εκκλησία των Αγίων Σαράντα στο ομώνυμο βουνό της Β. Άνδρου, όπου και το παρατηρητήριο του Πολ. Ναυτικού, στο οποίο και υπηρέτησα;
ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΝ ΑΝΔΡΩ
Σε ένα αφιέρωμα στον Προφήτη Ηλία που γιόρταζε και γι΄αυτό και το αφιέρωμα τι σχέση έχουν οι Άγιοι Σαράντα που δεν γιόρταζαν; Τι σχέση έχουν οι Άγιοι Σαράντα με το Παρατηρητήριο; Σε άλλο βουνό το ένα σε άλλο βουνό το άλλο.
