Εν Άνδρω

 

Οι Πεταλιοί στο νότιο Ευβοϊκό

Πεταλιοί. Νησάκια στην άκρη του Ευβοϊκού κόλπου. Δίπλα στην Εύβοια. Απέναντι από την Ραφήνα στο ρότα για την Άνδρο. Τα αποκάλεσαν κάποτε «Ελληνικές Μαλδίβες» και ανήκαν στην οικογένεια Εμπειρίκου. Σήμερα είναι διεκδικούμενα μεταξύ των δύο εφοπλιστικών οικογενειών: του Μαρή Εμπειρίκου και της οικογένειας Καρνέζη.

Τον περασμένο μήνα το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών δικαίωσε τον γόνο της εφοπλιστικής οικογένειας Εμπειρίκου στη διαμάχη του με την έτερη εφοπλιστική οικογένεια Καρνέζη. Σε εκτενές άρθρο στο  Πρώτο Θέμα ο δημοσιογράφος Σταύρος Γριμάνης αναρωτιέται αν αυτό είναι το τέλος αυτής της μυθιστορηματικής αντιπαράθεσης ή η αρχή ενός νέου κεφαλαίου της;

Η αντιπαράθεση για τους Πεταλιούς έχει να κάνει με την εταιρεία «Κτήμα Πεταλιοί» το οποίο διεκδικούν ο Μαρής Εμπειρίκος, γόνος της διάσημης οικογένειας του Λεωνίδα Εμπειρίκου και της οικογένειας του εφοπλιστή (και βασικού μετόχου της Ελινόιλ) Σπύρου Καρνέση. Η αντιπαράθεση κατέληξε στις αρχές Απριλίου στην απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου , που έδωσε το 50% του κτήματος στον Μαρή Εμπειρίκο.

ΟΙ ΚΟΣΜΙΚΟΙ ΠΕΤΑΛΙΟΙ 

"Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή", γράφει ο Σταύρος Γριμάνης, "αυτή η πανέμορφη νησιωτική συστάδα αποτελούσε πάντα πόλο έλξης για μεγιστάνες και εκπροσώπους του διεθνούς jet set. Aπό τη δεκαετία του ’60 πέρασαν ειδικά από το Mεγάλο Πετάλι διασημότητες όπως η Mαρία Kάλλας, η οποία το καλοκαίρι του 1969  απόλαυσε τις διακοπές της εκεί με τον Ιταλό σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι, η Γκρέτα Γκάρμπο, ο Pούντολφ Nουρέγιεφ, μέχρι και ο Oυίνστον Tσόρτσιλ.

Μαρία Κάλας και Πιέρ Πάολο Παζολίνη σε διακοπές στη δεκαετία του 1960 στους Πεταλιούς

Tο 1990 ένα τμήμα του, έκτασης 200 στρεμμάτων, πουλήθηκε στον Κλοντ Πικάσο που μαζί με την αδελφή του Παλόμα διαμόρφωσαν ένα μοναδικής αισθητικής κατάλυμα, δίνοντας στους παλιούς βασιλικούς στάβλους άρωμα Τοσκάνης. Αρκετά χρόνια αργότερα οι γόνοι του διάσημου ζωγράφου αποφάσισαν να το πουλήσουν και οι μνηστήρες ήταν πολλοί. Μέχρι και Αραβες πρίγκιπες λέγεται ότι ενδιαφέρθηκαν να το αποκτήσουν.

Παλόμα Πικάσο, ιδιοκτήτρια στη δεκαετία του 1990 μέρους των Πεταλιών.

Τελικά το 2016 πέρασε σε εταιρεία συμφερόντων της οικογένειας Δαυίδ και ειδικότερα της κόρης του Γιώργου Δαυίδ Νίκολα και του συζύγου της Κλεμέντε Πινέδο, με το ακριβές τίμημα να παραμένει άγνωστο, αλλά να εκτιμάται αρκετά πάνω από τα 20 εκατ. ευρώ. Η Νίκολα και ο σύζυγός είχαν μεγάλα σχέδια για το νησί, αλλά και η μοίρα τα δικά της. Δυστυχώς τον Νοέμβριο του 2016 η Νίκολα Δαυίδ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 47 ετών και δεν υπήρξε συνέχεια στα όποια πλάνα…

O Mαρής Eμπειρίκος πριν από περίπου μια 15ετία (2008-9) διέμενε στην Kαλιφόρνια, δηλώνοντας φωτογράφος. Tώρα, δηλώνει «κάτοικος Xερσονησίου (Ξερονησιού) του συμπλέγματος των Nήσων Πεταλιών N. Eύβοιας», το ίδιο και η σύζυγός του Ευαγγελία Ζέκου.

Το αρχοντικό των Εμπειρίκων στο Χερσονήσι των Πεταλιών.

Στο συγκεκριμένο νησάκι, που είναι το δεύτερο σε μέγεθος της συστάδας, δεσπόζει το λευκό αρχοντικό των Eμπειρίκων, ενώ απέναντι, στο Τραγονήσι, βρίσκεται η οικία της οικογένειας Καρνέση. Οι δύο πλευρές δεν βρίσκονται απέναντι μόνο… γεωγραφικά, αλλά και στα δικαστήρια, με αφορμή την αμφισβήτηση των μετοχικών δικαιωμάτων του Μ. Εμπειρίκου.

Συγκρότημα κατοικίας σε νησάκι των Πεταλιών.

Αυτό ήταν το αποκορύφωμα μιας περιπετειώδους σχέσης που ξεκίνησε το 1988. Ο Εμπειρίκος είχε κληρονομήσει το 50% της εταιρείας Κτήμα Πεταλιοί από τον πατέρα του, ενώ ο Καρνέσης απέκτησε το υπόλοιπο 50% που προηγουμένως κατείχε η οικογένεια Παπαληού, μέσω της λιβεριανής εταιρείας συμφερόντων του Vestry Trading Corporation, όταν η τράπεζα First National Bank of Chicago εκποίησε τις μετοχές που είχαν μπει ενέχυρο για ένα δάνειο του παρελθόντος.»

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΠΕΤΑΛΙΩΝ

Η διαδρομή της ιδιοκτησίας των Πεταλιών ξεκινά από τους Τούρκους, περνά στο Παλάτι και μέσω… της αυλής του τσάρου τα διαδοχικά πωλητήρια καταλήγουν στην οικογένεια Εμπειρίκου πριν φτάσουν στη σημερινή διαμάχη των δύο τελευταίων ιδιοκτητών. Όπως περιγράφει ο Σταύρος Γριμάνης:

"Το νήμα της ιστορίας με την ιδιοκτησιακή διαδρομή του νησιωτικού συμπλέγματος των Πεταλιών ξεκινάει πριν ακόμη την Επανάσταση του 1821. Οι Πεταλιοί κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας «ανήκαν» στον Ομέρ Πασά της Καρύστου, που είχε εγκαταστήσει εκεί το… προσωπικό του χαρέμι. Μετά την Επανάσταση και την εγκαθίδρυση του νέου ελληνικού κράτους αναγνωρίστηκε η κυριότητα του Ομέρ Πασά επί του νησιωτικού συμπλέγματος, την οποία και διατήρησε για περίπου μία δεκαετία.

Στη συνέχεια, ο ίδιος πούλησε τους Πεταλιούς στον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο, τότε πρόξενο της Ρωσίας στην Ελλάδα και σύμβουλο του τσάρου. Εκείνος με τη σειρά τούς πούλησε το 1846 στους αδελφούς Λέοντα και Αλέξανδρο Σενιέβιν, Ρώσους αξιωματικούς της αυλής του τσάρου. Μάλιστα μετά από δύο χρόνια, το 1848, ο Λ. Σεβιένιν, έχτισε και ορθόδοξο ναό στο Χερσονήσι.

Το 1871 οι αδελφοί Σεβιένιν μεταβίβασαν τους Πεταλιούς στον τότε βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Α’. Στην πραγματικότητα επρόκειτο περί δωρεάς του τσάρου προς εκείνον με την ευκαιρία του γάμου του με την πριγκίπισσα Ολγα Κωνσταντίνιεβα, μέλος της ρωσικής τσαρικής οικογένειας και μετέπειτα βασίλισσα της Ελλάδας.

Μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α’ στη Θεσσαλονίκη, τον Μάρτιο του 1913, οι Πεταλιοί κληρονομήθηκαν από τον γιο του, πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος τρία χρόνια μετά, το 1916 τούς πούλησε στους Λεωνίδα και Μαρή Εμπειρίκο. Εκείνοι αφού έδωσαν μέρος των Πεταλιών στον αδελφό τους Μιχάλη Εμπειρίκο, το 1924 μεταβίβασαν το σύμπλεγμα στη δικών τους συμφερόντων εταιρεία Byron Steamship Co. Ltd, με έδρα το Λονδίνο.

Στο χρώμα της Τοσκάνης η διαμόρφωση του κτίσματος των Πεταλιών από την Παλόμα Πικάσο.

Το 1926 η βρετανική εταιρεία τούς πούλησε στον Μαρή Εμπειρίκο που έγινε αποκλειστικός ιδιοκτήτης. Δέκα χρόνια μετά, το 1936, ο ίδιος τούς μεταβίβασε στην τότε ιδρυθείσα Κτήμα Πεταλιοί. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, της οποίας σκοπός της ήταν η κατοχή και διαχείριση των νησίδων, έφτανε τα 4 εκατ. δραχμές, διαιρούμενο σε 1.500 ονομαστικές μετοχές.

Ακολούθησε, το 1952 η έκδοση μετοχικών τίτλων, τους οποίους ο Μαρής Εμπειρίκος χώρισε σε δύο ίσα μερίδια με στόχο, μετά τον θάνατο του ίδιου και της συζύγου του, να περιέλθουν στα δύο παιδιά του, τον Ανδρέα και τον Περικλή Εμπειρίκο.

Ο Μαρής Εμπειρίκος πέθανε το 1969 και πράγματι οι μετοχικοί τίτλοι κατέληξαν σε δύο ίσα μερίδια προς τους διαδόχους του. Ο μεν Ανδρέας Εμπειρίκος τους μεταβίβασε στη συνέχεια στα δικά του παιδιά Μαρή και Κορνηλία. Μετά και τον θάνατο της τελευταίας οι μετοχικοί τίτλοι που αποτυπώνουν την κυριότητα του 50% της Κτήμα Πεταλιοί περιήλθαν το 1986 αποκλειστικά στον Μαρή Ανδρέα Εμπειρίκο. Το άλλο 50% ανήκε στον θείο του Περικλή Εμπειρίκο, που το 1976 το πούλησε στην οικογένεια του εφοπλιστή Νικόλαου Παπαληού, ο οποίος έκτοτε έγινε συνιδιοκτήτης της εταιρείας.

Η οικογένεια Παπαληού, όμως, προκειμένου να υποστηρίξει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες είχε πάρει δάνειο από τη First National Bank of Chicago, με ενέχυρο τους μετοχικούς τίτλους της Κτήμα Πεταλιοί. Όταν αργότερα κατέστησαν υπερήμεροι, δηλαδή με τη σημερινή ορολογία το δάνειό τους έγινε κόκκινο, η τράπεζα εκποίησε, το 1988, τις ενεχυρασμένες μετοχές στη Vestry Trading Corporation, λιβεριανή εταιρεία συμφερόντων του εφοπλιστή Σπύρου Καρνέση. Έτσι, οι δύο πρωταγωνιστές της διαμάχης βρέθηκαν με το 50% ο καθένας στα χέρια του..."

Στη συνέχεια ο δημοσιογράφος περιγράφει την μακρά και πολύχρονη δικαστική διαμάχη των δύο πρωταγωνιστών πριν καταλήξει στο τέλος αναρωτώμενος: Το ερώτημα που προκύπτει τώρα αφορά τη στάση της οικογένειας Καρνέση και συγκεκριμένα εάν θα αποδεχθεί την πρωτόδικη απόφαση ή θα την εφεσιβάλει, δίνοντας τροφή για τα επόμενα επεισόδια της διαμάχης. Ποια θα είναι η κατάληξη; Αυτό μένει να φανεί «στα γάργαρα τεχνάσματα του μέλλοντός μας», όπως είχε οριοθετήσει ο άλλος γόνος της οικογένειας, ο ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος στην «Υψικάμινο»…