Εν Άνδρω

  

Μεταφέρουμε για τους αναγνώστες μας μερικά αποσπάσματα από το μεγάλο διήμερο συνέδριο που διοργάνωσε η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 18 και 19 Νοεμβρίου στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με θέμα «REIMAGINE TOURISM 2025». Στόχος μας να προβληματίσουμε τους  αναγνώστες μας για το μεγάλο οικονομικό παράγοντα που είναι για την Ελλάδα ο τουρισμός. - ΕΝ ΑΝΔΡΩ

Η Ελλάδα επινοεί εκ νέου τον τουρισμό 

Στον «εκπληκτικό μετασχηματισμό» που έχει πετύχει η Ελλάδα στον τομέα του τουρισμού, κόντρα στη διπλή αρνητική επιρροή της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, αναφέρθηκε η Σέιχα Αλ Νουέις, νεοεκλεγείσα γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών.

Επισήμανε ότι αυτό που πέτυχε η χώρα μας είναι κάτι μεγαλύτερο από την απλή επέκταση της τουριστικής περιόδου: «Η Ελλάδα έχει επινοήσει εκ νέου τον τουρισμό, ως ένα στρατηγικό εθνικό περιουσιακό στοιχείο, ικανό να σταθεροποιήσει την οικονομία, να προσελκύσει παγκόσμιες επενδύσεις, να αναζωογονήσει την πολιτιστική κληρονομιά και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε δύσκολους καιρούς».

Τόνισε επίσης ότι για πολλές χώρες το success story της Ελλάδας αποτελεί σημείο αναφοράς, αποδεικνύοντας ότι οι τρωτότητες μπορούν να αποφευχθούν και ο τουρισμός να γίνει στοιχείο μιας ανθεκτικής οικονομίας.

Η Ελλάδα προορισμός για όλο τον χρόνο

  

Tο παράδειγμα της Βενετίας

Την εμπειρία μίας ιστορικής πόλης, όπως η Βενετία, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τον υπερτουρισμό και την κρουαζιέρα, όπως η έλλειψη στέγης για τους κατοίκους, η πίεση στις υποδομές και τη συντήρησή τους, αλλά και την κλιματική αλλαγή, μοιράσθηκε ο Σιμόνε Βεντουρίνι, αντιδήμαρχος Τουρισμού, Κοινωνικής Πρόνοιας, Υγείας, Οικονομικής Ανάπτυξης, Εργασίας και Στεγαστικής Πολιτικής του Δήμου της «Γαληνοτάτης».

Οπως τόνισε ο κ. Βεντουρίνι, η Βενετία έχει κατορθώσει από τη δεκαετία του ’90 και του 2000 να αναστρέψει την τάση φυγής κατοίκων και εταιρειών από την επικράτειά της, κυρίως λόγω του προβλήματος των μεταφορών εντός της πόλης. «Η πόλη προσπάθησε να βρει καινούργιους τρόπους να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση, όχι διαγράφοντας τους τουρίστες, αλλά προσπαθώντας να βρούμε τρόπους να προσελκύσουμε κόσμο και σε άλλους τομείς», τόνισε ο ίδιος, προσθέτοντας πως μετά τον κορωνοϊό, πολλοί άνθρωποι από τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, «επιλέγουν ως τόπο κατοικία τους τη Βενετία, χάρη στην ποιότητα που προσφέρει, τους αργούς ρυθμούς, αλλά και την ασφάλεια και την καθαριότητα».

Το νέο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας

«Αν το Μουσείο στο Κάιρο αποκαλείται το “Μουσείο των Μουσείων”, το δικό μας είναι το Μουσείο των Μουσείων του Δυτικού Πολιτισμού», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κούρκουλας, δίνοντας το στίγμα της βαρύτητας του εγχειρήματος.

Η κ. Δρέττα παρείχε, για πρώτη φορά με τόση σαφήνεια, ένα αδρό χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του έργου. Σύμφωνα με την πρόεδρο του μουσείου, οι μελέτες αναμένεται να ολοκληρωθούν στα μέσα του 2027. Αμέσως μετά θα ξεκινήσει η δημοπράτηση του έργου και η μεταφορά των εκθεμάτων, καθώς το μουσείο θα χρειαστεί να κλείσει για το κοινό. Η ονομαστική διάρκεια της κατασκευής υπολογίζεται στα τέσσερα χρόνια, ενώ θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένας ακόμη χρόνος για το στήσιμο της έκθεσης.

Στη νέα του μορφή, το μουσείο θα εκθέτει περίπου 16.500 αντικείμενα, πολλά από τα οποία θα βγουν για πρώτη φορά από τις αποθήκες, καλύπτοντας 10.000 χρόνια πολιτισμού. Η κ. Δρέττα χαρακτήρισε το μουσείο την «Κιβωτό της Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης», επισημαίνοντας πως δεν υπάρχει έκθεση αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στον κόσμο που να μην περιλαμβάνει αντικείμενα από τις συλλογές του…

Το μεγάλο στοίχημα είναι το νέο μουσείο να αποτελέσει πόλο συγκέντρωσης της περιοχής και να κάνει μια ισορροπία με την τοπική κοινότητα», ανέφερε ο κ. Κούρκουλας, υπογραμμίζοντας πως σε αντίθεση με το Μουσείο της Ακρόπολης που είναι ένα «global» τοπόσημο, το Εθνικό Αρχαιολογικό πρέπει να κερδίσει τους κατοίκους της Αθήνας.

Η συζήτηση έκλεισε με την κοινή παραδοχή ότι το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν σχεδιάζεται απλώς για το σήμερα, αλλά ως ένα τοπόσημο που θα υπηρετεί τον πολιτισμό για τους επόμενους δύο αιώνες. 

Το ενδιαφέρον για τα ελληνικά λιμάνια

Το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τα ελληνικά λιμάνια επιβεβαίωσε ο εκτελεστικός πρόεδρος της Διεύθυνσης Κρουαζιέρας του Ομίλου MSC, Pierfrancesco Vago. Αναφερόμενος στον στρατηγικό ρόλο της κρουαζιέρας για την ευρωπαϊκή οικονομία, τόνισε ότι πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους κλάδους στους οποίους η Ευρώπη διατηρεί ισχυρή βιομηχανική βάση.

Υπογράμμισε επίσης ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία κρουαζιέρας στηρίζει 500.000 άμεσες θέσεις εργασίας και δημιουργεί οικονομικό αποτύπωμα 50 δισ. ευρώ, προσφέροντας στη Γηραιά Ηπειρο ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Αναφερόμενος στην Ελλάδα, υπογράμμισε ότι η MSC εξυπηρετεί 22 νησιωτικούς προορισμούς, μεταφέρει πάνω από 1 εκατ. επιβάτες και λειτουργεί οκτώ πλοία στη χώρα.

Από τη νοσταλγία στη σύγχρονη πραγματικότητα

Το ελληνικό καλοκαίρι από τη νοσταλγία στη σύγχρονη πραγματικότητα, βρέθηκε στο επίκεντρο συζήτησης του καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Στάθη Καλύβα.

«Σίγουρα ήταν ένα τουριστικό σλόγκαν μιας προηγούμενης εποχής, αλλά έχει και μια βαθύτερη πραγματικότητα. Εχει να κάνει με την εξέλιξη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Με τη γενιά του ’30, δηλαδή με τους ανθρώπους που τότε προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια ελληνική ταυτότητα που να βασίζεται στο συγκερασμό του μοντέρνου με το παλιό. Το ελληνικό καλοκαίρι ρίζωσε στις ψυχές των ανθρώπων και έφτασε στο πιο προχωρημένο σημείο του, το διάστημα ανάμεσα στο 1970 και 2010 όταν γενιές και γενιές Ελλήνων εφήβων μπόρεσαν να διαμορφωθούν περνώντας καλοκαίρια ανέμελα και φθηνά, διαμορφώνοντας τον ψυχισμό τους», δήλωσε ο Στάθης Καλύβας.

«Δεν υπάρχει περίπτωση στη σημερινή πραγματικότητα, να μπορείς να είσαι μια ισχυρή τουριστική δύναμη αν δεν έχεις ένα πολύ ισχυρό brand» τόνισε ο Γιάννης Ρέτσος, συμπληρώνοντας ότι «τα στοιχεία και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού brand βασίζονται στην επαφή με τον Ελληνα, με τον ντόπιο, τον ήλιο, τη θάλασσα, τα παραδοσιακά στοιχεία».

Κλιματική κρίση και μνημεία

Στην Ελλάδα βρίσκονται τα πέντε μνημεία της UNESCO στη Μεσόγειο, που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη τρωτότητα στην κλιματική κρίση, με τη Δήλο να εμφανίζεται στην πρώτη θέση μεταξύ αυτών και τα βυζαντινά μνημεία στη δεύτερη, επισήμανε ο Χρήστος Ζερεφός.

Αναφερόμενος στη γενικότερη τάση στον παγκόσμιο τουρισμό, o Πάρις Τσάρτας επισήμανε ότι ολοένα περισσότεροι άνθρωποι, ασχέτως του οικονομικού τους προφίλ, ταξιδεύουν συστηματικά και θεωρούν τα έξοδα των ταξιδιών μη ελαστική δαπάνη. «Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση τις επόμενες πολλές δεκαετίες να έχουμε μείωση ταξιδιών. Θα έχουμε όλο και περισσότερα ταξίδια, όλο και πιο διαφορετικά και πιο ειδικά (…) Υπάρχουν θετικά στοιχεία για την Ελλάδα, που έχει πάψει πλέον να θεωρείται εξωτικός προορισμός. Eίμαστε κρεμ ντε λα κρεμ», είπε χαρακτηριστικά.

Οι προοπτικές και τα πλεονεκτήματα

Στις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού και στο πώς αυτός μπορεί να διαμορφωθεί από το 2025 και μετά αναφέρθηκε ο James Riley, Director (non-executive) των East India Hotels.

Με δεδομένο ότι ο τουρισμός στην Ελλάδα αλλάζει και μάλιστα γρήγορα, ο κ. Riley τονίζει ότι το κεντρικό ερώτημα των επόμενων ετών δεν είναι μόνο ποιοι θα επισκέπτονται τη χώρα, αλλά και το πώς η Ελλάδα θα διαχειριστεί το τουριστικό της προϊόν με τρόπο βιώσιμο για τον πληθυσμό της, τις κοινότητες και τους ίδιους τους ταξιδιώτες. «Ο τουρισμός απευθύνεται πρώτα στη χώρα που τον φιλοξενεί», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Για να διατηρηθεί, πρέπει πρώτα να δούμε την Ελλάδα ως ενιαίο χώρο με διαφορετικά “brands”, που όλα μαζί συνθέτουν μια ταυτότητα. Η «διαφορετικότητα» είναι η λέξη-κλειδί. Υπάρχει χώρος για όλα: κρουαζιέρες, βραχυχρόνιες μισθώσεις, πολυτελή resorts, αλλά και πιο οικονομικά ξενοδοχεία. Το ερώτημα είναι αν η χώρα έχει τη βούληση να οργανώσει και να επενδύσει σε ένα τέτοιο πολυεπίπεδο σύστημα. Κάθε προορισμός, λέει, πρέπει να καθορίζει την ταυτότητά του. «Δεν χρειάζεται όλη η Ελλάδα να γίνει προορισμός πολυτελείας».

«Η Ελλάδα, με την αξεπέραστη αναλογία νησιών και ακτογραμμής, έχει μοναδικά πλεονεκτήματα που δεν μπορεί να αντιγράψει άλλη χώρα» τόνισε ο κ.Riley και χαρακτήρισε την Ελλάδα «Καραϊβική της Ευρώπης». 

 

Τα οικονομικά του τουρισμού

Στο νέο δόγμα και τις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Παράσχης. Oπως τόνισε ο κ. Παράσχης, οι χρονιές του 2023, ’24 και ’25 ήταν οι καλύτερες ιστορικά χρονιές του ελληνικού τουρισμού, που άντεξε τη δοκιμασία του κορωνοϊού, ενίσχυσε το brand και την ελκυστικότητά του, με αποτέλεσμα να αποτελεί τον πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Ο τουρισμός, τόνισε, συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του εμπορικού ισοζυγίου και των επενδύσεων, τις δύο προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας στην πορεία της ανάπτυξής της. Ωστόσο, επισήμανε, η εμπειρία της σεισμικής δραστηριότητας στη Σαντορίνη μας προειδοποιεί πως θα πρέπει να δείξουμε τη δέουσα προσοχή.

Όπως τόνισε ο κ. Παράσχης, τα 40 εκατ. των αφίξεων, με 21,5 δισ. κέρδος, τείνουν να επιβεβαιώσουν τον στόχο για ποιοτικότερο τουρισμό, με υψηλότερες κατά κεφαλήν δαπάνες, ώστε να μην επιβαρυνθεί το σύστημα, ενώ έχει επιτευχθεί ο στόχος (π.χ. Αθήνα) για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, χωρίς ωστόσο να έχει πάψει το γεγονός ότι πέντε περιφέρειες για πέντε μήνες συνεχίζουν να αντιπροσωπεύουν το 85% της τουριστικής κίνησης.

Ο ίδιος τόνισε πως η όσμωση που υπάρχει στις τοπικές κοινωνίες με τον τουρισμό είναι «ένα από τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα, άρα η έννοια της κοινωνικής βιωσιμότητας και του αποτυπώματος και των σχέσεων με τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον, είναι ο πλούτος αυτής της χώρας».

Οσον αφορά τις νέες αγορές, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ τόνισε πως ενώ παλιότερα μιλούσαμε μόνο για την Κίνα, πλέον με τις πάνω από 100 άμεσες συνδέσεις εβδομαδιαίως στο «Βενιζέλος» από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Β. Αμερική έχουμε μία δομική αναβάθμιση της διασυνδεσιμότητας, ενώ το ’26 θα είναι η χρονιά της Ινδίας με δύο αεροπορικές εταιρείες: την Aegean και την Indigo. Οπως τόνισε, η Αυστραλία είναι ένας από τους μεγάλους στόχους (και λόγω της διασποράς), ενώ οι χώρες της Ανατολικής Ασίας, η Κορέα, είναι ακόμη οι αγορές που θα επιδιωχθεί ένα άνοιγμα.