Περιβαλλον
Στη γέφυρα του Superferry στο μπουγάζι του Κάβο Ντόρου...
Ήταν μια δύσκολη μέρα η Τετάρτη 9/9/20 για τα νησιά και τα καράβια. Το καλοκαίρι τελειώνει. Επιστροφές υπάρχουν καθημερινά. Αλλά και κάποιες αφίξεις. Κόσμος πάει κι έρχεται. Και μοναδική γέφυρα επικοινωνίας των νησιών και της Άνδρου τα καράβια. Τα καράβια είναι οι δρόμοι μας όπως είχε πολύ ωραία κάποτε ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος. Και αν δεν ταξιδέψουν τα καράβια είναι σα να είναι κλειστοί οι δρόμοι. Για τον λόγο αυτό, όπως συχνά λέει χαριτολογώντας ο φίλος καπετάν Θανάσης Χαλάς: "με μπουνάτσες και μποφόρια ταξιδέυουν τα βαπόρια"...
Το Fast Ferries Andros βγαίνει με τις μπάντες από το Γαύριο! "Απλά πράγματα" για τους καπετάνιους της γραμμής μας!!! Απίστευτα για όλους τιυς άλλους...
Η μετεωρολογική υπηρεσία αποκάλεσε τους θυελλώδεις πρωινούς ανέμους της Τετάρτης 9 Σεπτεμβρίου 2020 «λαίλαπα ή τυφώνα»!!! Οι πλοίαρχοι της γραμμής δεν είπαν τίποτα. Αλλά έκαναν πολλά. Πάρα πολλά. Τα βίντεο που ακολουθούν απλώς περιγράφουν μερικά. Κι όλα αυτά τα έκαναν όχι στην ανοικτή θάλασσα, που όσο και να λυσσομανά τα πλοία αντέχουν και ταξιδεύουν. Γιατί γι’ αυτό είναι φτιαγμένα. Αλλά σε περίκλειστα και δύσκολα λιμάνια, όπου οι ριπές του αέρα μετατρέπουν και πολλαπλασιάζουν τα μποφόρ και τα 9 του πελάγους τα κάνουν 10 ή και 11!!!…
Tο πρωί της Τετάρτης 9.9.20 τα ανεμόμετρα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, κατέγραψαν ριπές ανέμου 148 χιλιομέτρων στον σταθμό που βρίσκεται στην Παξιμάδα Καρύστου, δίπλα στο μπουγάζι του Κάβο Ντόρο! Η δύναμη αυτή του αέρα μεταφράζεται για τους επιστήμονες σε «λαίλαπα» ή «τυφώνα»! Πρόκειται για ισχυρό βορειοανατολικό άνεμο, δηλαδή για δυνατό μελτέμι που παρά την εποχή… λυσσομανά στο Αιγαίο.
Το μήνυμα του Γιάννη Καπατάγη χτες στο messanger του ΕΝ ΑΝΔΡΩ έλεγε: "προχτές 6/8 στο Κόρθι (Πίσω Μεριά) ένα κοπάδι - περίπου 25 με 30 πουλιά - μας έκαναν παρέα...". Στις φωτογραφίες απεικονίζονταν πελαργοί που ξεκουράζονταν σε ξύλινους στύλους της ΔΕΗ πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους.
Δεν σταθήκαμε όμως μόνο στο ωραίο μήνυμα του φίλου μας. Πήραμε τηλέφωνο υπεύθυνο του LIFE ANDROS και ρωτήσαμε μερικές πληροφορίες. Μας εξήγησε πως οι πελαργοί ω; μεταναστευτικά πουλιά περνάνε και από Άνδρο. Ιδίως από το Κόρθι. Έτσι πέρασαν και προχτές εντυπωσιάζοντας τον αναγνώστη μας και τους Πισωμερίτες με την στάση τους στο χωριό τους. Μας εξήγησε ακόμα ο υπεύθυνος πως και πέρσι είχαν περάσει πολλοί και δύο εξ αυτών - νεώτερα - άπλωσαν τα φτερά τους σε λάθος μέρος και κεραυνοβολήθηκαν από το 20.000 volt ρεύμα της μεσαίας τάσης της ΔΕΗ. Του βρήκαν από το LIFE και τους μάζεψαν.
Μας επισήμανε επίσης πως δύο νεαροί σπιζαετοί της Άνδρου χάθηκαν πέρσι στην κυρίως Ελλάδα από ρεύμα μεσαίας τάσης (για τον ένα εξ αυτών στη Θεσσαλία είχαμε γράψει) σε στύλους της ΔΕΗ. Και τόνισε πως ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας των μεγάλων πουλιών είναι αυξημένος. Αν και τα ίδια έχουν - όπως εξήγησε - έχουν αυξημένο ένστικτο αυτοσυντήρησης και προσέχουν πολύ τα καλώδια. Αλλά τα νεώτερα κυρίως κάνουν και λάθη.
Και κατέληξε: "τόσοι οικολογούντες μιλάνε για τα πουλιά και τις ανεμογεννήτριες όπου ο κίνδυνος με αυτές είναι ελάχιστος. Και δεν μιλάνε για εκατομμύρια χιλιόμετρα εναέρια καλώδια ρεύματος μεσαίας τάσης όπου σκοτώνονται χιλιάδες πουλιά κάθε χρόνο. Αλλά βλέπεις το θέμα με το ρεύμα δεν είναι "πιασάρικο". Και δεν μπορούν να ζητήσουν μερικές δεκάδες δισεκατομμυρίων ευρώ για υπογειοποίηση εκατομμυρίων χιλιομέτρων εναερίων καλωδίων μεσαίας τάσης σε όλη την Ελλάδα. Πιο εύκολο είναι να "ανησυχούν" για τις ανεμογεννήτριες! Ενώ η ορνιθολογική εταιρεία που ξέρει τις επιτρέπει!"
Το θέμα της ηλεκτροπληξίας των πελαργών το θυμόμαστε και από δύο ταξίδια μας στην Φιλιππιάδα στην Ήπειρο που είναι βασικό μέρος καταλύματος πελαργών. Μας έλεγαν πριν χρόνια οι κάτοικοι σε ένα ρεπορτάζ πως όταν μπήκαν τα καλώδια τα πουλιά που σκοτώνονταν ήταν δεκάδες τον πρώτο χρόνο. Όμως μετά έμαθαν και δεν πατούσαν τα καλώδια και δεν άνοιγαν τα φτερά ανάμεσα τους."
Κάτι που φαίνεται και στις φωτογραφίες του Γιάννη Καπάταγη από την Πίσω Μεριά όπου βλέπουμε πόσο προσεκτικά στέκονται τα μεγάλα πουλιά μόνο στην κορυφή του στύλου ή μόνο στο πάνω μέρος των οριζοντίων διασταυρώσεων. Ξέρουν πως οπουδήποτε αλλού κινδυνεύουν. Έχει πια περάσει στην συνείδηση τους. Κάτι σαν "γνώση αγέλης" που θα λέγαμε λόγω των ημερών...
"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"
Χτες βράδυ 4 Αυγούστου 2020 μετά τις 9 το βράδυ ξεπρόβαλε κατακόκκινο το φεγγάρι του Αυγούστου από το νοτιά. Πάνω από το βουνό των Γερακώνων. Κι ήταν ένα όμορφο κόκκινο φεγγάρι "να του μαχαιρώνει την καρδιά". Μια σειρά εικόνων και τραγουδιών στίχων των μεγάλων Ελλήνων συνθετών του 20ου αιώνα. Ξεκινάμε με τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που μελοποίησε ο αξέχαστος Γιάννης Σπανός και τραγούδησε η Χάρις Αλεξίου. Στον πρωτότυπο στίχο γράφει: "κι ήταν ένα πράσινο, πράσινο φεγγάρι/ να σου μαχαιρώνει την καρδιά...". Εδώ όμως ήταν κόκκινο: το κόκκινο φεγγάρι τ' Αυγούστου πάνω από την Χώρα της Άνδρου...
Η νέα κοίτη του ποταμού στη Βόρη μετά τη διάνοιξη της και τον καθαρισμό του δέλτα που έκανε ο Δήμος Άνδρου και το LIFE τον Σεπτέμβριο 2019 κι έδωσαν ανάσα στα γύρω χωριά και στο δάσος των σκλήθρων και γλύτωσαν την πλημμύρα.
(Τελικά Άνδρος δεν είναι μόνο οι τέσσερις βασικοί οικισμοί του νησιού. Είναι και Βόρη με την σπάνια χλωρίδα της και τα γύρω μικρά χωριά. Από τις 17 Σεπτέμβριο 2019 ο Δήμος Άνδρου και το LIFE ANDROS PARK έλαβαν μέτρα για το δέλτα της Βόρης και το δάσος των σκλήθρων. Οι εργασίες καθαρισμου 2 χιλιομέτρων του ποταμού και του μεγάλου δέλτα της περιοχής ολοκληρώθηκαν στις 4 Οκτωβρίου και η νεροποντή έγινε στις 8 Οκτωβρίου 2019. Το δάσος, οι γύρω οικισμοί και το δέλτα του ποταμού δεν έπαθαν ζημιές χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση του Δήμου και του Life σώθηκαν. Το δάσος σκλήθρων έχει δημιουργηθεί τα τελευταία τρία χρόνια με την δουλειά του LIFE Andros Park με την φύτευση 11.000 σκλήθρων. Όλα αυτά αναλυτικά στην επιστολή και στο παρακάτω δελτίο τύπου - ΕΝ ΑΝΔΡΩ)
Η κατάσταση στο δέλτα της Βόρης πριν την διάνοιξη της νέας κοίτης
ΕΠΙΣΤΟΛΗ - LIFE ANDROS PARK
Καλημέρα σας.
Στο πλαίσιο του έργου LIFE Andros Park έχουν πραγματοποιηθεί στη Βόρη μια σειρά από παρεμβάσεις για την αποκατάσταση, αναγέννηση και προστασία του μοναδικού για το Νότιο Αιγαίο δάσους σκλήθρων που φιλοξενεί. Οι αλλαγές, μετά από τρία χρόνια προσπαθειών, έχουν αρχίσει να γίνονται πλέον εμφανείς. Ακόμη και δέντρα που αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι είναι νεκρά επανήλθαν σχηματίζοντας νέα βλάστηση!
Παρακαλώ βρείτε συνημμένο το σχετικό Δελτίο Τύπου και συνοδευτικό υλικό. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση είμαι στη διάθεσή σας.
Με εκτίμηση,
Μαργαρίτα Τζάλη
Υπεύθυνη Επικοινωνίας Έργου LIFE Andros Park
Η καθαρισμένη νέα κοίτη του ποταμού μήκους δύο χιλιομέτρων
Στην Άνδρο, η Βόρη αλλάζει όψη
LIFE ANDROS PARK
Οι παρεμβάσεις στο δέλτα της Βόρης που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του έργου LIFE Andros Park έχουν αρχίσει να αλλάζουν την όψη του και να αναγεννούν το δάσος σκλήθρων της περιοχής.
Στη Βόρη, όπου καταλήγει ποταμός μόνιμης ροής, τα τελευταία 50 χρόνια αναπτύχθηκε το μοναδικό δάσος σκλήθρων του Νοτίου Αιγαίου και το νοτιότερο των Βαλκανίων. Η παρουσία των σκλήθρων στην περιοχή ήταν γνωστή από το παρελθόν, όπου φύονταν κατά μήκος του ποταμού. Η εγκατάλειψη όμως των καλλιεργειών στο δέλτα πριν από μισό περίπου αιώνα οδήγησε στην εξάπλωση των δέντρων και από συστάδες που ακολουθούσαν γραμμικά την πορεία του νερού δημιουργήθηκε δάσος.
Το δάσος των σκλήθρων στη Βόρη και οι γύρω οικισμοί
Οι καταρρακτώδεις, όμως, βροχές του 2012, σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές στις πλαγιές των γύρω βουνών που απογύμνωσαν το έδαφος, αλλά και η εγκατάλειψη των αναβαθμίδων, οδήγησαν σε πλημμυρικά φαινόμενα με μεγάλες ποσότητες νερού και χώματος να παρασύρονται από τις γύρω πλαγιές και να καταστρέφουν πολλά δέντρα. Παράλληλα, η δίοδος του νερού προς τη θάλασσα παρεμποδίστηκε από φερτά υλικά και δημιουργήθηκε ένα έλος, που με τη σειρά του οδήγησε στη νέκρωση ακόμα περισσότερων σκλήθρων. Έκτοτε, η έκταση του δάσους περιορίστηκε σημαντικά.
Στο πλαίσιο του έργου LIFE Andros Park, τα τελευταία τρία χρόνια πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από παρεμβάσεις από τον Δήμο Άνδρου που είχαν ως στόχο την αποκατάσταση – αναγέννηση του μοναδικού αυτού δάσους σκλήθρων. Έγιναν επανειλημμένα φυτεύσεις για την επαναδημιουργία συστάδων που είχαν καταστραφεί, ενώ πολύ σημαντική υπήρξε η παρέμβαση στην κοίτη του ποταμού. Μέσω του καθαρισμού της κοίτης το νερό έχει πλέον διέξοδο προς τη θάλασσα. Τμήμα του έλους αποξηράνθηκε, επιτρέποντας στα σκλήθρα να ανακάμψουν. Ακόμα και δέντρα τα οποία αρχικά είχε εκτιμηθεί ως νεκρά επανήλθαν και η εικόνα των περισσότερων είναι σαφώς βελτιωμένη, μιας και σχηματίζουν νέα βλάστηση.
Από τους μεγάλους καθαρισμούς φερτών στη Βόρη τον Σεπτέμβριο 2019.
Συνολικά, καθαρίστηκαν 2 χιλιόμετρα της κοίτης του ποταμού, ενώ έχουν φυτευτεί και περιφραχτεί 11.000 νέα δέντρα. Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να προστατευτεί η περιοχή από νέες πυρκαγιές, τοποθετήθηκαν δεξαμενές νερού, οι οποίες πληρώθηκαν με νερό από τον Σύλλογο Εθελοντών Δασοπυροσβεστών της Άνδρου και είναι έτοιμες προς χρήση για τη φετινή αντιπυρική περίοδο. Επίσης, πραγματοποιούνται εργασίες επισκευής αναβαθμίδων για τη συγκράτηση του εδάφους, καθώς και εργασίες καθαρισμού των υφιστάμενων μονοπατιών και κλαδέματος των παρακείμενων θάμνων/δέντρων, με στόχο τη λειτουργία τους ως μικρών αντιπυρικών ζωνών.
Τα οφέλη της παρέμβασης στην κοίτη του ποταμού είχαν την τύχη να βιώσουν και οι κάτοικοι της περιοχής, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2019, λίγο μετά τον καθαρισμό της, η σφοδρή νεροποντή του Οκτώβρη 2019, προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές σε πολλές γειτονικές περιοχές του νησιού, δεν προκάλεσε όμως πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή της Βόρης, χάρη στην έγκαιρη τότε παρέμβαση του Δήμου Άνδρου.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης κατά την επίσκεψή του στη Σαντορίνη το Σάββατο, 1 Αυγούστου, υλοποιώντας δέσμευση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, προανήγγειλε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι, να κλείσουν και οι 14 ΧΑΔΑ στα νησιά του Νότιου Αιγαίου έως το 2022. Συνεπώς αυτή είναι η καταληκτική ημερομηνία και για την Σταυροπέδα στην Άνδρο.
