Εν Άνδρω

Του Δημήτρη Σταυρόπουλου

Η φρεγάτα Έλλη

Τις προάλλες βρεθήκαμε συμπτωματικά μια παρέα συναδέλφων και πιάσαμε τις ιστορίες. Επειδή οι πιο πολλοί κάλυπταν χρόνια το ρεπορτάζ της Άμυνας, οι κουβέντες άρχισαν να περιστρέφονται γύρω από ταξίδια, αποστολές και πρόσωπα που σχετίζονται με τις Ένοπλες Δυνάμεις. Την ιστορία που αφηγήθηκα μεταφέρω εδώ γιατί σχετίζεται  με ένα σπουδαίο άνθρωπο που με τίμησε με την φιλία του. Η γνωριμία μας, πρωτότυπη, σχεδόν αλλοπρόσαλλη, ένα πραγματικό...καψώνι. Χειμώνας του 1983 η του 1984. Εργαζομαι στον "Αντένα" και καλύπτω μαζί με το ελεύθερο ρεπορτάζ περιστασιακά και το ρεπορτάζ Άμυνας. Ένα βράδυ με φωνάζει στο γραφείο του ο διευθυντής  Αλέκος Ρήγας και με χιούμορ με ρωτάει:

-        Σε πειράζει η θάλασσα;

Απαντώ αρνητικά. Και τότε συνεχίζει:

-       Αύριο νωρίς το πρωί να είσαι στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας μαζί με συνεργείο. Θα πετάξετε με C-130 στη Λήμνο και από κει θα μπείτε σε μια φρεγάτα να παρακολουθήσετε για τρεις μέρες τα μεγάλα γυμνάσια του Στόλου. Θέλω εντυπωσιακά πλανά και συνεντεύξεις. Να ξέρεις μόνο ότι ο καιρός θα είναι πολύ κακός.

Ξημερώματα στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας όλοι οι συνάδελφοι από εφημερίδες και τηλεοράσεις μπαίνουμε στο αεροπλάνο και πετάμε για το κεντρικό Αιγαίο.

Στη Λήμνο μας παραλαμβάνουν λεωφορεία πάμε σε μια παραλία. Από εκεί επιβιβαζόμαστε στη φρεγάτα "Έλλη" ναυαρχίδα του Στόλου. Ο καιρός χιονιάς, κρύο πολύ και βοριάδες γύρω στα 8 μποφόρ. Ανοιγόμαστε στο πέλαγος και το πλοίο αρχίζει τα γυμνάσια μαζί με τις υπόλοιπες μονάδες του Στόλου. Κυνηγάμε υποβρύχιε, αποκρούουμε αεροπορικές επιθέσεις, ρίχνουμε κανονιές, χαμός...

Το σούρουπο η θαλασσοταραχή έχει μεγαλώσει, το πλοίο κάνει ελιγμούς και η κυκλοφορία είναι δύσκολη στους στενούς διάδρομους. Δημοσιογράφοι, οπερατέρ, ηχολήπτες, φωτορεπόρτερ έχουν λουφάξει στο καρέ των αξιωματικών και οι πιο πολλοί υποφέρουν.

Σε λίγο σερβίρεται το δείπνο, αλλά σχεδόν κανείς δεν πλησιάζει τα τραπέζια. Το χειρότερο έρχεται από τον πλωτάρχη ύπαρχο που μας ανακοινώνει ότι σύμφωνα με την μετεωρολογία, τις επόμενες ώρες ο καιρός θα αγριέψει ακόμη περισσότερο. Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ ...θύελλα.

Πράγματι γύρω στις 10 το βραδύ η φρεγάτα τρίζει ολόκληρη και ανεβοκατεβαίνει παίρνοντας μεγάλες κλίσεις στα κύματα του αρχιπελάγους. Έξω ο βοριάς έχει γίνει ...σκύλος: 10ρι γεμάτο. Στο καρέ έχουμε μείνει κάνα δύο συνάδελφοι. Οι υπόλοιποι έχουν κουρνιάσει στα υποφράγματα εκεί που τους έχουν διατεθεί κρεβάτια. Περνάνε τα μεσάνυχτα, τα γυμνάσια συνεχίζονται ο καιρός χειροτερεύει.

Με δυο νεαρούς αξιωματικούς έχουμε πιάσει κουβέντα, πίνοντας τσάι και κατά τη 1 πάω και εγώ στη κουκέτα μου. Προσπαθώ να κοιμηθώ, αλλά είναι αδύνατον. Γύρω μου οι άλλοι κάνουν εμετό, βήχουν, συζητάνε. Ξανανεβαίνω στο καρέ που έχει πιο ησυχία. Εκεί βλέπω τον ανθυποπλοίαρχο γιατρό του πλοίου που τρέχει με ...δραμαμίνες και ενέσεις. Μη έχοντας άλλη επιλογή παραμένω εκει.

Καθώς όμως οι ώρες κυλάνε και έχω αρχίσει να βαριέμαι, παίρνω ένα καφέ από τον καμαρώτο και ανεβαίνω στη γέφυρα. Σκοτάδι παντού, σκιές αμίλητων αξιωματικών και υπαξιωματικών, κοφτές διαταγές και κάθε τόσο να διαβιβάζονται σήματα από το μικρόφωνο στα άλλα πλοία. Στην πολυθρόνα του, δίπλα στο ναύτη τιμονιέρη ο κυβερνήτης. Σοβαρός διευθύνει τις νυχτερινές επιχειρήσεις, με καλησπερίζει μ΄ ένα νεύμα και δεν ασχολείται άλλο μαζί μου. Πιάνω στασίδι δίπλα στην πόρτα που σε βγάζει στα μπαλκόνια της γέφυρας. Ψιθυριστά ρωτάω έναν σημαιοφόρο:

-       Που βρισκόμαστε;

Μου απαντάει:

-       Κάτω από το Άγιο Όρος, χωρίς άλλες λεπτομέρειες.

Μεσοπέλαγα, ξημερώματα, με βοριά 10 μποφόρ! Τα κύματα θεόρατα, το σκοτάδι πηχτό, αστέρια πουθενά. Κάποια στιγμή γύρω στις 5 ακούγεται η φωνή του σηματονόμου:

-       Ο κύριος αρχηγός στη γέφυρα. Όλοι προσοχή.

Και τότε βλέπω τον ναύαρχο Νίκο Παπά που ανέβαινε στη γέφυρα προκειμένου να ενημερωθεί για την εξέλιξη των ασκήσεων. Φρέσκος, χαμογελαστός, καλημερίζει τους πάντες  και ο κυβερνήτης αρχίζει το μπρίφινγκ. Όταν τελειώνει ο αρχηγός αρχίζει να ρωτάει καθένα ξεχωριστά για την οικογένεια του, να χαμογελάει και να αστειεύεται. Σε μια στιγμή αντιλαμβάνεται μέσα στο σκοτάδι την παρουσία μου:

-       Ποιος είσαι εσύ; Για πλησίασε, μου λέει.

Του απαντώ ποιος είμαι, ποιο μέσο εκπροσωπώ και προσθέτω:

-       Αν ενοχλώ να φύγω από την γέφυρα.

Με κοίταξε πονηρά και αφού μου είπε ότι μπορώ να μείνω με ρώτησε:

-       Καλά όλοι οι συνάδελφοι σου είναι ξαπλωμένοι και ο γιατρός δεν τους προλαβαίνει. Εσύ δεν ζαλίζεσαι;

-       Όχι, του λέω.

-       Από που είσαι, επιμένει.

Και τότε μου μπήκε ο διάολος στο μυαλό και προκαλώ τον ναύαρχο.

-       Κύριε αρχηγέ εσείς και εγώ έχουμε τον Κάβο Ντόρο στα σπίτια μας. Εσείς από την μια πλευρά εγώ από την άλλη.

-       Δηλαδή, ρωτάει

-       Ε! Να εσείς από την Κύμη κι εγώ από την Άνδρο. Είναι δυνατόν να με πειράζει η θάλασσα;

Και τότε καθώς άρχιζε να ξημερώνει άρχισε και το καψώνι. Ο Παπάς στρέφει σε έναν υπαξιωματικό και του λεει:

-       Ο θαλασσινός αέρας μου άνοιξε την όρεξη, δεν φωνάζεις τον καμαρώτο να φάμε κάτι.

Ο ναύτης φτάνει στην γέφυρα και περιμένει την παραγγελία. Ο αρχηγός του λέει:

-       Καλό μου παιδί φέρε μου δύο αυγά μάτια, φρυγανισμένο ψωμί και λίγες πατάτες.

Και γυρίζοντας σε μένα ρωτάει:

-       Ε, αντριώτη εσύ δεν θα φας τίποτα;

Ομολογώ ότι η ορθοστασία, το ξενύχτι, το κρύο και η κακοκαιρία με είχαν ανακατέψει πολύ. Οριακά στεκόμουν και το στομάχι μου ανακατευόταν. Έβλεπα όμως τους αξιωματικούς που με κοίταζαν και περίμεναν την απάντηση μου, μάλλον με ειρωνική διάθεση.

-      Θα σας κάνω συντροφιά αρχηγέ, απαντώ. Ότι φάτε και σεις...

Σε λίγο φτάνει ένας δίσκος με δυσκολία, αφού οι ναύτες που τον μετέφεραν παραλίγο να τον ρίξουν από το μπότζι. Καθόμαστε ο Παπάς και εγώ. Η μυρωδιά των αυγών με ...τέλειωσε. Ο ναύαρχος απέναντι μου έτρωγε με όρεξη, αλλά και παρατηρούσε τις δικές μου μπουκιές, σαν κάτι να περίμενε. Έτρωγα σιγά και με πολλή προσπάθεια. Από το κούνημα έφευγαν τα πιάτα, τα πιρούνια, τα ποτήρια. Έφευγε και το στομάχι μου όμως. Κάποτε το μαρτύριο και το καψώνι τέλειωσαν. Γελώντας θυμάμαι μου είπε:

-       Μπράβο είσαι πραγματικός ...καβοντορίτης!

Ευχαρίστησα τον αρχηγό για το μπρέκφαστ και κατέβηκα από την γέφυρα. Πήγα σχεδόν τρέχοντας στη πρύμνη της φρεγάτας, όπου μέσα στο κρύο ξημερώματα δεν υπήρχε ψυχή και  ...τάισα μεγαλοπρέπως τα ψάρια του Αιγαίου.

Από τότε τον ναύαρχο Παπά τον είδα πολλές φορές. Μιλήσαμε για χιλιάδες πράγματα, είπαμε ένα σωρό ιστορίες, αλλά ποτέ δεν του αποκάλυψα ότι η εκτίμηση του για μένα σαν ...θαλασσόλυκο δεν ίσχυε. Τον θυμάμαι όμως πάντα γελαστό και λεβέντη. Όπως ήταν πραγματικά...

ΥΓ. Η ιστορία αυτή και πολλές άλλες άγνωστες, σοβαρές και αστείες, θα  συγκεντρωθούν προσεχώς. Πληροφορίες ...σύντομα.