Λιμάνι Ραφήνας 1945-2015 (χρονογράφημα και βίντεο)
Του Διαμαντή Μπασαντή
Λιμάνι Ραφήνας - 1947 (Αρχείο Α. Λαζαρή)
Ραφήνα. Λιμάνι της Αττικής αγαπημένο. Πρώτοι το αγάπησαν οι μικρασιάτες πρόσφυγες που βρήκαν εδώ καταφύγιο ερχόμενοι με τα πλοία του Καβουνίδη από την Τρίγλια και τον Βουτζά. Μετά αγαπήθηκε από τους παλιούς Αθηναίους γιατί οι παραλίες του αποτέλεσαν την καλοκαρινή φυγή τους προς την θάλασσα. Αλλά αγαπήθηκε και από τους νησιώτες μεταπολεμικά γιατί έγινε ο κρίκος που συνέδεε τα νησιά τους με τον έξω κόσμο.
Αρχικά δέθηκαν μαζί της οι Ευβοϊείς, οι Ανδριώτες και οι Τηνιακοί. Από το 1960 έγινε το μοναδικό λιμάνι για Κάρυστο και Άνδρο και το κύριο λιμάνι για Τήνο. Αργότερα έγινε λιμάνι και της Μυκόνου. Και κάποτε των Μεστών της Χίου. Με τα χρόνια το λιμάνι άπλωσε: έγινε καλοκαιρινό λιμάνι της Νάξου και της Πάρου. Όμως μόνο για τους Ανδριώτες ήταν και παραμένει μεχρι σήμερα η μία και μοναδική πύλη τους προς τον έξω κόσμο.
Ραφήνα. Λιμάνι της Αττικής που αγαπήθηκε από τους ψαράδες. Ήταν και παραμένει η ιχθυόσκαλα του Νοτίου Ευβοϊκού. Αγαπήθηκε για τις ψαροταβέρνες του από τους μόρτηδες, που έκαναν τσάρκες σε αυτές, αλλά και από τις λαϊκές και μεσοαστικές οικογένειες, που έφταναν εδώ για την κυριακάτικη έξοδο τους. Και τραγουδήθηκε από τον μέγιστο των λαϊκών βάρδων, τον Βασίλη Τσιτσάνη, με την θρυλική "Καβουρίνα".
Το παλιό λιμάνι: ζωγραφιά σε ταβερνάκι της Ραφήνας (φωτο: Εν Άνδρω)
Ραφήνα, Λιμάνι μικρό και ήσυχο. Αλλά και λιμάνι συχνά ανήσυχο μιας και το πιάνουν όλοι οι καιροί! Τι να προστάτευε ο πρώτος μικρός μώλος που επεκτάθηκε στην Κατοχή με την βύθιση του παλιού τσιμεντόπλοιου; Τι να σου κάνει η πρώτη επέκταση; Αλλά και τι η τελευταία που άπλωσε το λιμάνι προς τα έξω και δημιούργησε το αλιευτικό καταφύγιο;
Η Ραφήνα ήταν και παραμένει ένα λιμάνι ανοιχτό στους καιρούς. Αλλά και ένα λιμάνι ανοιχτό στην καρδιά μας. Από εδώ ξεκινάνε κι εδώ καταλήγουν δεκαετίες τωρα ακούραστα τα πλοία της ακτοπλοΐας. Από εδώ ξεκινάμε δεκαετίες τώρα την περιπλάνηση μας στον κόσμο, αλλά κι εδώ καταλήγουμε επιστρέφωντας στον δικό μας κόσμο.
Οι παλιές φωτογραφίες του βίντεο που παρουσιάζουμε εδώ είναι από διάφορα αρχεία. Τις συνέλεξε με μεράκι ο Ραφηναίος καθηγητής Αντώνης Λαζαρής και μας τις πρόσφερε. Οι νεώτερες φωτογραφίες είναι του Εν Άνδρω. Μια είναι του Μ. Αντώνογλου. Η μουσική του βίντεο είναι από τις ενορχηστρώσεις των λαϊκών και ρεμπέτικων του Μάνου Χατζιδάκι (1972). Ανήκει στην συλλογή "Ο σκληρός Απρίλης του '45" και είναι του Μ. Σογιούλ. Η σύνθεση του βίντεο έγινε από την ιστοσελίδα Εν Άνδρω στα πλαίσια αφιερώματος μας για την Ραφήνα και τα πλοία της που μας ταξίδεψαν όλη μας την ζωή στην Άνδρο.
