Εν Άνδρω

Από την ημερίδα για το νερό που διοργάνωσε η Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων το Σάββατο 6/12 στην Χώρα. Ήταν η πρώτη ημερίδα μετά την μεγάλη κρίση λειψυδρίας που έπληξε την Άνδρο εφέτος το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Οι εισηγήσεις πολλές. Όμως παρουσίες και απουσίες προβληματίζουν για την συνειδητοποίηση του προβλήματος στο νησί...

Η ημερίδα της Ένωσης Ανδρίων Επιστημόνων που έγινε στην Χώρα της Άνδρου το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2024 ήταν η πρώτη σοβαρή προσπάθεια προσέγγισης του μεγάλου και απειλητικού ζητήματος της λειψυδρίας για την οποία γράφαμε εδώ και ενάμιση χρόνο από τις στήλες αυτές και ουδείς έδωσε σημασία. Ακόμα και στις περσινές εκλογές το θέμα ούτε αναφέρθηκε από τους δύο υποψηφίους δημάρχους. Σα να μην υπήρχε. Μόνο η απερχόμενη διοίκηση στον απολογισμό της απλώς ανέφερε τις βελτιώσεις και ανακαινίσεις του δικτύου με την εφαρμογή της τηλεμετρίας, την εισαγωγή ηλεκτρονικών μετρητών και την ανακαίνιση των δεξαμενών. Νερό θεώρησε πως θα είχαμε για πάντα! Αρκούσε η περικοπή των διαρροών και του παράνομου ποτίσματος!

Και κάπως έτσι φτάσαμε στην εφετινή "ανέμελη" νέα-παλαιά διοίκηση. που επανήλθε στην αρχή, αλλά ουδέποτε κατάλαβε πως το 2024 δεν ήταν 2015! Καμία πρόνοια για το νερό. Κανένας σχεδιασμός για την επερχόμενη λειψυδρία για την οποία έχουμε δημοσιεύσει στο Εν Άνδρω πλήθος άρθρων και προειδοποιήσεων. Θεωρήθηκαν όμως, από διοικούντες και χειροκροτητές, σαν "υποβολιμαία" δημοσιεύματα και προσπεράστηκαν με ελαφριά καρδιά. Μέχρι που φτάσαμε σε ένα δραματικό καλοκαίρι με διακοπές νερού στα χωριά. Και σε ένα δραματικότερο φθινόπωρο με δύο μήνες διακοπές νερού στη Χώρα! Και κάπου εκεί αφυπνίστηκε ο δήμαρχος και έστειλε αίτημα για δύο αφαλατώσεις (μια στη Χώρα και μια στο Γαύριο). 

Και φτάσαμε στον Δεκέμβριο (που ευτυχώς το νερό επαρκεί σε μια Άνδρο που ερήμωσε από ανθρώπους και μετά τις πρώτες βροχές σταμάτησαν τα παράνομα ποτίσματα και υπάρχει νερό στις βρύσες όσων απέμειναν στο νησί. Τι θα γίνει όμως μετά το Πάσχα όταν θα επανέλθουν οι πρώτοι καλοκαιρινοί; Και τι θα γίνει μετά τον Μάιο που θα αρχίσουν τα ποτίσματα; ΑΓΝΩΣΤΟ! Όμως άγνωστες είναι και οι εισπράξεις οφειλών για το νερό, που πολλές δεν αποστέλλονται ή περισσότερες δεν πληρώνονται! Και το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι: "Πως θα γίνουν νέες επενδύσεις για το νερό και πως θα συντηρηθούν οι ακριβές νέες υποδομές και η πως διανομή, χωρίς εισπράξεις;" ΑΓΝΩΣΤΟ...

 

Η μονάδα αφαλάτωσης του νερού των γεωτρήσεων στο Μπατσί. Είναι απορίας άξιο πως δεν έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα οι υδρολογικές συνθήκες και τα δίκτυα στην Άνδρο. Όπως αποκαλύφθηκε στην ημερίδα μέχρι και για το μέγεθος δεξαμενών η διοίκηση δεν έχει επακριβή γνώση του μεγέθους τους!!! 

Όλοι προσδοκούν από το κράτος να χρηματοδοτήσει και να συντηρεί για πάντα για το νερό, που όλοι θέλουμε να φτάνει στα σπίτια μας με επάρκεια, καθαρότητα και τακτικότητα. Δυστυχώς στην Άνδρο κάτοικοι, παραθεριστές, επισκέπτες και τουρίστες δεν άκουσαν ποτέ την ιστορική φράση της Μάργκαρετ Θάτσερ: "Ο Θεός μας έδωσε το αγαθό του νερού. Α αλλά δεν μάς έδωσε και το σύστημα διανομής!" Αυτό το τελευταίο είναι υπόθεση δική μας.

Δική μας λοιπόν υπόθεση η εύρεση του νερού. Δική μας υπόθεση η μεταφορά του νερού, δική μας υπόθεση η διανομή, η συντήρηση και η διαχείριση του νερού! Κι όλα αυτά κοστίζουν. Και εδώ έχουμε το δεύτερο ερώτημα σε έναν Δήμο - όπως της Άνδρου -, που τιμολογεί αραιά ή και καθόλου το νερό! Που δεν έχει ξεχωριστή υπηρεσία "ύδρευσης και αποχέτευσης"! Που δεν στέλνει και δεν ελέγχει τις οφειλές της ύδρευσης. Εδώ ποιος πληρώνει τις υποδομές και την διαχείριση του νερού; Ποιος πληρώνει για την διανομή και την συντήρηση των δικτύων; Το κράτος; Ο Δήμος; Ή, οι πολίτες; Για τα δεδομένα της Άνδρου αυτό εντελώς ΑΣΑΦΕΣ!

Αυτά ως εισαγωγή της ΔΕΔΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ενός Δήμου - σε εντελώς εμβρυακή κατάσταση -, που έζησε μέχρι σήμερα με το σύνθημα "ΝΕΡΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ". Τώρα όμως που ήρθε η λειψυδρία και δεν υπάρχουν νερά χρειάστηκε ένας ολόκληρος χρόνος διακοπών και περικοπών για να ενεργοποιηθεί ο επιστημονικός φορέας και να γίνει η πρώτη επιστημονική ημερίδα διαπίστωσης της κατάστασης. Ο Δήμος μέχρι τώρα απλώς έστειλε μυστικοπαθώς 2-3 υπομνήματα στις αρχές και περιμένει! Χρηματοδοτήσεις για μελέτες και έργα δεν έχουν ζητηθεί! Όπως αναφέρθηκε στην ημερίδα χρήματα δίδονται από το κεντρικό κράτος και από την Περιφέρεια. Όμως η Άνδρος έχει ολιγωρήσει και δεν έχει κάνει προτάσεις για μελέτες ούτε στο κράτος ούτε στην Περιφέρεια, όπως αναφέρθηκε.

Και μιας και ο λόγος για την Περιφέρεια να σημειώσουμε πως η έπαρχος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Η κυρία που εξελέγη είναι παντελώς ΑΠΟΥΣΑ από όλα. Ακόμα και στην ημερίδα για το νερό δεν υπήρξε, όπου θα απεύθυνε και χαιρετισμό! Όπως έγραφε το πρόγραμμα! Προσπάθησε να "χαιρετήσει" μέσω Skype - από κάπου στο εξωτερικό - όμως πιθανό λόγω απόστασης ή εξωτικού προορισμού ή κάποιου άλλου λόγου απέτυχε παταγωδώς! Να την χαίρεται ο Γ. Βρούτσης και οι κομματάρχες του, που την προώθησαν και ο Θ. Σουσούδης, που πέτυχε να την εκλέξει. Η κυρία μετά την "θριαμβευτική" εκλογή της με 2 ψήφους... χάθηκε κάπου στο Γαύριο, στις Κυκλάδες, ή μήπως... στην Ταυλάνδη! 

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Τώρα και δύο λόγια από την μεριά μας - με τους περιορισμούς του χώρου και με βάση τη δική μας ματιά - για την ημερίδα, που είχε την φιλοδοξία να θέσει το "δάκτυλο επί τον τύπων των ήλων".

- Πρώτη διαπίστωση: Πέτυχε τον σκοπό της. Οι ειδικοί αλλού σωστά κι αλλού δύσκολα, περιέγραψαν το πρόβλημα και πρότειναν κάποιες λύσεις. Άλλες επίκαιρες, άλλες ανεπίκαιρες, άλλες γενικές κι άλλες πιο εφαρμοσμένες. Πάντως ήταν η πρώτη ουσιαστική προσπάθεια και μπράβο που έγινε.

- Δεύτερη διαπίστωση: Μερικοί εισηγητές ήταν επί του θέματος κι άλλοι περί του θέματος. Άλλοι επίκαιροι κι άλλοι γενικόλογοι. Αυτό ήταν μειονέκτημα γιατί αρκετοί από τους σχετικά λίγους που παραβρέθηκαν (κάπου 50 άτομα) έφυγαν. Νομίζουμε πως η επιστημονική σφαιρική στόχευση δεν βοήθησε. Ίσως να έπρεπε η στόχευση να ήταν περισσότερο  επικεντρωμένη σε διαπιστώσεις, προτάσεις και δυνατές λύσεις. Αλλά οι διοργανωτές ήταν ένα επιστημονικό σωματείο κι όχι ο Δήμος ή η Περιφέρεια που θα στόχευαν πιο συγκεκριμένα.

Το πρόγραμμα της ημερίδας. 

- Τρίτη διαπίστωση. Επί των εισηγήσεων να τονίσουμε πως αυτή του μηχανικού του Δήμου Άνδρου Ισίδωρου Νικολάου για το τι συμβαίνει και τι δεν συμβαίνει σήμερα στην Άνδρο ήταν καίρια και αποκαλυπτική του προβλήματος. Ξεχωρίζουμε την εισήγηση του υδρολόγου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηλία Νόκα που έδωσε ένα περίγραμμα λύσεων, με άξονα την διεύρυνση της χρήσης των γεωτρήσεων ως πιο άμεσου και οικονομικού μέτρου, ενώ αντιμετώπισε με σκεπτικισμό την αφαλάτωση, η οποία αυξάνει το κόστος πάρα πολύ. Ευτυχώς που ο γνωστός μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς μίλησε κι εξήγησε για την κλιματική αλλαγή και για τα νέα δεδομένα στη διαχείριση του νερού, μπας και πειστούν οι ανδριώτες πως δεν αρκεί η επίκληση της Υδρούσας για να βρουν νερό και να το διαχειρίζονται σωστά. Στοχευμένη η παρέμβαση για την γεωργία στις νέες συνθήκες του γεωπόνου της Περιφέρειας Γιώργου Φιλιππίδη. Αξιοσημείωτη η παρέμβαση του υδρογεωλόγου Δρ Γιώργου Σαμπατακάκη για τα μικρά φράγματα και τις στοχευμένες γεωτρήσεις και για τις δυνατότητες χρηματοδοτήσεων μελετών που ΔΕΝ αξιοποιούνται από το νησί. Εξαιρετική η έλευση των Τηνίων και της αναφοράς τους στο τι γίνεται στο διπλανό νησί, που είναι άνυδρο και τα καταφέρνει καλύτερα. Τέλος αν καταφέρουμε να φτιάξουμε ένα σωστό πολεοδομικό σχέδιο καλό θα είναι να σκεφτούμε: τι και που ο Δήμος πρέπει να υδροδοτεί και που όχι.

Στην ημερίδα παραβρέθηκε και χαιρέτησε αναφερόμενος και στο πρόβλημα ο δήμαρχος Θ. Σουσούδης. Δεν παραβρέθηκε και δεν κατάφερε ούτε καν να "χαιρετίσει" - όπως είπαμε - από εκεί που υπάρχει και ζει η έπαρχος. Από την διοίκηση παρόντες οι Ν. Βιδάλης, Α. Αυγουστίνος, Σ. Τσαούσης, Δ. Πολέμης, Δ. Θεοδωράκης, Κ. Κατσιώτη. Και από την αντιπολίτευση οι Κυριάκος Θωμάς, Χρήστος Βουραζέρης, Κατερίνα Κασιδώνη, Μ. Γρηγορίου. Τέλος παρούσα και η επιλαχούσα για το επαρχείο Ε. Βουτσινά! 

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"