Εν Άνδρω

Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου

 

Ακόμα και η Χώρα που είχε ενδογενή ανάπτυξη τώρα περιδινίζεται στην κρίση.

Κάποτε - πριν την κρίση - το όνειρο των περισσότερων ήταν ένα εξοχικό σπίτι, κατά προτίμηση παραθαλάσσιο και κυρίως στις Κυκλάδες. Οι τράπεζες έδιναν αφειδώς δάνεια, το χρήμα έρεε άφθονο, και χιλιάδες τόνοι τσιμέντου έπνιξαν χωριά, παραδοσιακούς οικισμούς, βουνά, πλαγιές και παραλίες.

Στο πνεύμα ενός άκρατου νεοπλουτισμού και μιας ασυγκράτητης αστικής επίδειξης χτίστηκαν κατοικίες-τέρατα, ξενοδοχεία που έπνιξαν ολόκληρες περιοχές, και καλοκαιρινές επιχειρήσεις, που κυριολεκτικά μπήκαν μέσα στην θάλασσα, κατά παράβαση σχεδόν όλων των διατάξεων του Νόμου. Από κοντά και οι ξένοι που εδώ και χρόνια, ανακάλυψαν στην Ελλάδα, τον «επίγειο παράδεισο». 

Σε πολλές περιπτώσεις  λοιπόν, η μοναδική γραφικότητα των Κυκλάδων κυριολεκτικά «δολοφονήθηκε», το περιβάλλον αλλοιώθηκε και ολόκληρα νησιά έχασαν την φυσιογνωμία τους, στον βωμό μιας κακώς εννοούμενης ανάπτυξης. Όλα αυτά όμως μέχρι χθες. Μετά η ευμάρεια αντικαταστάθηκε με την στασιμότητα. Και τώρα με την …τραγικότητα.

Το Μπατσί τουριστικό κέντρο της Άνδρου. Έχει κόσμο το καλοκαίρι, αλλά το ανδιαφέρον για σπίτια έχει σχεδόν μηδενιστεί..

.Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των τραπεζών, το ενδιαφέρον για αγοραπωλησίες στις Κυκλάδες εχει σημειώσει ραγδαία πτώση και στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι πλέον μηδενικό.

Παράδειγμα η Άνδρος. Έκθεση της «Alpha Αστικά Ακίνητα» αναφέρει επί λέξει: «Το ενδιαφέρον είναι σχεδόν ανύπαρκτο και οι περιορισμένες αγοραπωλησίες γίνονται από αλλοδαπούς, ενώ η δραστηριότητα είναι σχεδόν μηδενική. Ταυτόχρονα, η προσφορά είναι μεγάλη, ενώ η δραστηριότητα έχει υποχωρήσει κατά 80%». Που; Στην Άνδρο. Που φέτος κατακλύζεται από κόσμο και είναι, το κατ' εξοχήν  νησί παραθερισμού των Αθηναίων.

Στην ίδια έκθεση αποκαλύπτεται και κάτι άλλο: Περίπου το 45% όσων διαθέτουν ήδη σπίτι στην Άνδρο, αναζητούν αγοραστή να το πουλήσουν. Ο λόγος ένας και μοναδικός. Η οικονομική κατάσταση και η αδυναμία διατήρησης και συντήρησης του σε συνδυασμό με την έλλειψη γενικότερης διάθεσης για διακοπές. 

Στην ίδια αποκαλυπτική έκθεση της «Alpha» γίνεται αναφορά και για τα υπόλοιπα δημοφιλή κυκλαδονησια όπου η εικόνα είναι το ίδιο απογοητευτική.

Συγκεκριμένα:

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: Στις ακριβές περιοχές (με θέα την Καλντέρα-Ημεροβίγλι, την Οία και το Φηροστεφάνι) καταγράφεται μείωση 20%-30%, ήτοι 3.000-4.000 ευρώ/τ.μ. για τα νεόδμητα. Στις υπόλοιπες περιοχές, όπου το ενδιαφέρον είναι μικρότερο, η υποχώρηση ανέρχεται σε 30%-50% (2.000 ευρώ/τ.μ.). Σχετικά με τα αγροτεμάχια, που συναντούν περιορισμένο ενδιαφέρον, οι αξίες έχουν υποχωρήσει έως και 50% (5 έως 30 ευρώ/τ.μ.), ενώ είναι υπαρκτή η ζήτηση για επενδυτικά ακίνητα (ξενοδοχεία κ.λπ.) εκτός σχεδίου στην Καλντέρα με νόμιμες επιφάνειες (βάσει του π.δ. 144/2012).

ΜΥΚΟΝΟΣ: Την περασμένη χρονιά υπήρξαν αγοραπωλησίες από το εξωτερικό, ύψους άνω του 1 εκατ. ευρώ, αλλά και Ελλήνων, αξίας έως 500.000 ευρώ, που αφορούσαν προνομιακά ακίνητα. Σχετικά με τις αξίες, υποχώρησαν έως και 40% (3.000-4.000 ευρώ/τ.μ.) ακόμα και στις ακριβές περιοχές (Τούρλος, Άγ. Στέφανος, Άγ. Ιωάννης) στις μικτές επιφάνειες. Στα αγροτεμάχια καταγράφηκε πτώση στις αξίες αγροτεμαχίων έως και 50%, με την οικοδομική δραστηριότητα να έχει υποχωρήσει έως και 80%.

ΣΥΡΟΣ: Οι λίγοι ενδιαφερόμενοι (συνήθως αλλοδαποί, ναυτικοί ή Έλληνες του εξωτερικού) αναζητούν ακίνητα σε καλές περιοχές (π.χ., Βαπόρια), αλλά μόνο πραγματικές ευκαιρίες. Οι αξίες των νεόδμητων κατοικιών σημείωσαν πτώση από 40% έως 50% (1.500 ευρώ/τ.μ.) στην Ερμούπολη, με την αντίστοιχη υποχώρηση για τα αγροτεμάχια να ανέρχεται στο 50%. Η οικοδομική δραστηριότητα υποχώρησε έως και 90%, ενώ προοπτικές για πώληση έχουν μόνο όσα ακίνητα διαθέτουν πλεονεκτική θέση.

ΠΑΡΟΣ: Το απόθεμα εξοχικών κατοικιών σε συγκροτήματα εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 3.000 ακίνητα, με το ενδιαφέρον να προέρχεται κατά βάση από το εξωτερικό και να αφορά καλά ακίνητα (με θέα, καλή ποιότητα κατασκευής κ.λπ.). Οι τιμές διαμορφώνονται στη Χώρα και εκτός αυτής σε 1.500 ευρώ/τ.μ και 1.500-1.700 ευρώ/τ.μ. (από 2.300-2.500 ευρώ/τ.μ.), αντίστοιχα. Οι αξίες των αγροτεμαχίων κυμαίνονται από 5 έως 15 ευρώ/τ.μ., ενώ τα επαγγελματικά ακίνητα πωλούνται όσο τα αγροτικά. Όπως σημειώνεται, το ΓΠΣ Πάρου (2012) προβλέπει αυστηρές απαγορεύσεις (σε μεγάλες περιοχές, όχι υπόγεια, όροφοι και πισίνες) και ζώνες προστασίας. Πάντως, η δραστηριότητα είναι αυξημένη στον τομέα των Τουριστικών Επιπλωμένων Κατοικιών (ΤΕΚ), ενώ η πτώση είναι πολύ μικρότερη στην Αντίπαρο.

ΝΑΞΟΣ: Παλαιότερα η Χώρα «ασφυκτιούσε», λόγω ανυπαρξίας σχεδίου πόλης, και, ως αποτέλεσμα, τα κενά οικόπεδα ήταν ανύπαρκτα, πρόβλημα που δεν υφίσταται πια. Στο νησί οι αγοραπωλησίες είναι περιορισμένες, συντηρούνται κατά βάση από Γερμανούς και Γάλλους και αφορούν την ανατολική και νότια Νάξο. Οι αξίες των κατοικιών έχουν υποχωρήσει από 30% έως 40% και ανέρχονται στη Χώρα σε 2.000 ευρώ/τ.μ. και εκτός Χώρας σε 1.500 έως 1.800 ευρώ/τ.μ. Οι τιμές στα αγροτεμάχια κυμαίνονται από 5 (κεντρική/ανατολική Νάξο) έως 15 ευρώ (νότια/δυτική) ανά τ.μ.

ΤΗΝΟΣ: Το αδιάθετο απόθεμα κατοικιών (Άγ. Φωκάς, Αγκάλη) είναι μικρό, με το ενδιαφέρον από αλλοδαπούς να αφορά βίλες με πλεονεκτικά χαρακτηριστικά (θέση με θέα, ποιότητα κατασκευής) και σε ευκαιριακές τιμές. Οι αξίες έχουν υποχωρήσει άνω του 40% και διαμορφώνονται σε 1.500 ευρώ τ.μ. Στα αγροτεμάχια οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 50% και ανέρχονται σε 5 έως 10 ευρώ/τ.μ., με το ενδιαφέρον να είναι μηδενικό για ανοικοδόμηση, με εξαίρεση ορισμένα καλής ποιότητας αγροτεμάχια. Για τα τελευταία οι αξίες ανέρχονται από 20 έως 30 ευρώ/τ.μ. (από 60-70 ευρώ/τ.μ.).