Εν Άνδρω

Ο καιρός κάτι σαν καλοκαίρι μέσα στην άνοιξη. Η παρέα μικρή: δύο μεγάλοι και δύο νέοι. Εκδρομή στις επίμαχες ανεμογεννήτριες που ήδη πέρσι στο Καμπανό και λειτουργούν κανονικά.  Η πρώτη εντύπωση το... άδειο τοπίο! Ελάχιστη η ζωή στο Μακροτάνταλο. Μερικοί ακρίτες που έχτισαν χωριά και σπίτια στα χρόνια του ύστερου μεσαίωνα. Τα σημάδια του ανθρώπου χαμένα στο πουθενά στο άδειο και ανεμοδαρμένο τοπίο των χαμηλών λόφων που έφταναν μέχρι τον Κάβο Ντόρο. Δεξιά μας το Καλυβάρι. Μακριά σαν κουκίδες ο φάρος της Φάσσας, ένα ξωκλήσι στην κορυφή ενός λοφίσκου κι ένα ακόμα ξωκλήσι στη ρεματιά μπροστά μας. 

Ο φάρος της Φάσσας, το ανθρώπινο ίχνος στην άκρη της Άνδρου, σηματοδοτεί την άκρη του Κάβο Ντόρου...

Εστιάσαμε με τηλεφακό στον φάρο της Φάσσας κι ύστερα στο ξωκλήσι χαμηλά. Λεπτομέρειες ιδιαίτερες, χαρακτηριστικές, ξεχωριστές. Πινελιές ενός "ζωγράφου" σ΄ ένα τοπίο έντονα μεσογειακό, αλλά "ουδέτερο", όπως το αποκάλεσε ο μικρός της παρέας. 

Το ξωκλήσι χαμηλά στη ρεματιά πριν το Καλυβάρι. Σημάδι του ανθρώπου που θυμίζει την παρουσία και δίνει χρώμα στον τόπο... 

Στην τετραμελή παρέα τα ενδιαφέροντα ποικίλα, οι σπουδές διαφορετικές, οι αναφορές ηλικιακά και εμπειρικά μεγάλες. Όλοι με καταγωγή από Άνδρο και σπίτι στο νησί. Ήμουν περίεργος να δω τις αντιδράσεις ανθρώπων μάλλον απροκατάληπτων απέναντι στις 3 ανεμογεννήτριες που μπήκαν πέρσι στον Καμπανό...

 

Συνεχίσαμε μετά το Καλυβάρι στο ευρύχωρο και άνετο δρόμο για τις ανεμογεννήτριες. Το τοπίο συνέχιζε άδειο κι ανεμοδαρμένο. Η φύση δεν στάθηκε φιλική και απέτρεψε την ανθρώπινη παρουσία στο διάβα του χρόνου. Πριν δύο χρόνια ο δρόμος σχεδόν δεν φαινόταν. Με τον Παναγιώτη από το Γαύριο τον προσπεράσαμε και χαθήκαμε ψάχνοντάς τον Άγιο Ονούφριο...  

Εστιάσαμε με τον τηλεφακό στο μικρό ξωκλήσιμακριά προς τον Καμπανό. 3-4 πρόβατα ξαπλωμένα στην πόρτα του, στη σκιερή πλευρά. Παντού χαμηλοί, ανεμοδαρμένοι λόφοι. Μόνο η κτηνοτροφία προσφέρεται για τους λίγους ξωμάχους της περιοχής. Ίσως και κάποια μπαξεβανικά... 

Ο Άγιος Ονούφριος - όπως κανείς τον βλέπει πλησιάζοντας την περιοχή - πλαισιωμένος από δύο ανεμογεννήτριες. Εικόνα ξεχωριστή όπου δένει η πολιτισμική παράδοση του μέρους με τον πολιτισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του 21ου αιώνα. Στο κέντρο της εικόνας οι απλές, λιτές, ορθογώνιες γραμμές και οι λίγες καμπύλες του καμπαναριού του ξωκλησιού. Και γύρω του οι εκφράσεις της νέας εποχής. Βιομηχανικός σχεδιασμός, λιτός, απλός, με καμπύλες και κοίλα, που ορθώνεται γύρω του. Σε μερικούς αυτή η σύνθετη εικόνα προκαλεί φρίκη. Κατανοητό. Σ' εμάς, όμως, που αγαπήσαμε τον Μαγιακόφσκι και τα  φουτουριστικά οράματα του μεγάλου πρωτοπόρου του 20ου αιώνα είναι η ζεύξη του χτες με το αύριο. Είναι η δική μας άποψη. Δεν θέλουμε την υπερβολή των φουτουριστών. Αλλά θέλουμε την σύζευξη των νεορεαλιστών... 

Πόσες ανεμογεννήτριες χωρά αυτό το τοπίο; Πόση λογοτεχνία χωρά η δημοσιογραφία για να μην γίνει στεγνή αποτύπωση μιας εικόνας; Τα πάντα είναι θέμα ισορροπίας. Και την ισορροπία μπορούν να την βρουν οι άνθρωποι μέσα στην περίπτωση του πρώτου ερωτήματος από τον χωροταξικό σχεδιασμό. Χωρίς υπερβολές, χωρίς κραυγές, χωρίς ακρότητες. Ο τόπος είναι συγκεκριμένος. Οι προτάσεις πρέπει να είναι συγκεκριμένες. Οι υπερβολές που ακούστηκαν διαψεύδονται από μόνες τους; από την ζωή, την πράξη και την αέναη φύση.   

Διάψευση πρώτη. Έβαλαν οι "οικολόγοι" ένα παιδάκι να ρωτά στην συγκέντρωση για τις ανεμογεννήτριες στο Γαύριο πριν ενάμιση χρόνο: "Θα κάνουν κακό στις μέλισσες οι ανεμογεννήτριες;" Ιδού η απάντηση. Το πιστοποιημένο βιολογικό μέλι της Κατερίνας Τριδήμα "3Μ" και μερικές από τις κυψέλες της μόλις 100 μέτρα από την βάση της πρώτης από τις τρεις ανεμογεννήτριες!!! Σε ερώτηση αν υπήρξε κάποιο πρόβλημα στις μέλισσες ή στα προϊόντα της (μέλι, βασιλικό πολτό, γύρη κλπ) η απάντηση της ήταν: "Καμία!!!" Ας μην θυμηθούμε τι έλεγαν σε ακραίους και υπερβολικούς τόνους μερικοί "ακτιβιστές"... 

 

Διάψευση δεύτερη. Οι ανεμογεννήτριες έλεγαν... κάνουν θόρυβο!!! Ιδού ένα βίντεο σε ημέρα με 3 μποφόρ στην περιοχή με τις τρεις ανεμογεννήτριες στην περιοχή Καλυβάρι-Καμπανός. Ο θόρυβος του αέρα υπερβαίνει κατά πολύ τον θόρυβο των μηχανών. Ας αφήσουμε στην άκρη το αστείο επιχείρημα του ακτιβιστή-οικολόγου Μαβή, που έγραφε λαϊκίζοντας "για πτώση της αξίας των γειτονικών οικοπέδων στις ανεμογεννήτριες"!!! Στο βίντεο βλέπουμε τα "γειτονικά οικόπεδα" που δεν κατοικήθηκαν ποτέ τα τελευταία 1000 χρόνια!!!    

Πανοραμική άποψη της τρίτης ανεμογεννήτριας στην περιοχή. Εντυπωσιακό και λίαν φουτουριστικό θέαμα. Αλλά και μονερνιστικό. Τα λιτά σχήματα του σχεδιασμού της βιομηχανικής ή και μεταβιομηχανικής εποχής πάνω στο λιτό, ουδέτερο, αποξηραμένο από τον αέρα τοπίο δένουν μεταξύ τους. Κάπου σε αυτό το σημείο οι δύο της παρέας πήραν κινητά και χάθηκαν στους γύρω λόφους φωτογραφίζοντας τη σχέση τοπίου και ανεμογεννητριών. Στο τέλος η αρχιτεκτόνισσα της παρέας κατέληξε: "Εντυπωσιακό θέαμα. Άξιζε που ήρθαμε να το δούμε..." 

Ο μικρός της παρέας παρατήρησε: "Υπάρχουν κατσίκες ξαπλωμένες στη σκιά. Μην προχωρήσεις με το αυτοκίνητο θα τρομάξουν." Πήραμε ένα πλάνο με τον τηλεφακό και τις είδαμε. Δεν τον άκουσα. Θεώρησα πως τα ζώα δεν θα φύγουν. Κι έβαλα εμπρός πλησιάζοντας τα ζώα... 

Ατυχώς, τα ζώα ήταν ευαίσθητα στον θόρυβο της μηχανής, που ακουγόταν μάλλον έντονα, μέσα στην ησυχία του απαλού ανέμου. Με το που ξεκίνησα σηκώθηκαν ενοχλημένα κι έφυγαν. Δεν τα ενοχλούσε κατ' ελάχιστον ο απαλός θόρυβος των μηχανών κάτω από τις οποίες είχαν βρει καταφύγιο στη σκιά τους. Τα ενόχλησε σφόδρα ο απαλός ήχος της μικρού κυβισμού μηχανής του αυτοκινήτου κι έφυγαν!!! Διάψευση τρίτη. Οι "οικολόγοι" στην μεγάλή συγκέντρωση για τις ανεμογεννήτριες στο Κόρθι έλεγαν: "Τα ζώα θα ενοχληθούν από τις ανεμογεννήτριες". Κι εμείς διαπιστώσαμε πως ενοχλήθηκαν μόνο από την παρουσία μας και τον ήχο του αυτοκινήτου μας...

Μείναμε περίπου μια ώρα. Και μετά πήραμε τον δρόμο της επιστροφής στον... πολιτισμό! Τα πρώτα σημάδια του τα μεγάλα σιδερένια καράβια που ανεβοκατέβαιναν τον Κάβο Ντόρο και η κουκίδα του φάρου της Φάσσας στον ορίζοντα. Κάναμε πολλές σκέψεις για τις υπερβολές όσων μίλαγαν ή σχεδίαζαν πλήθος ανεμογεννητριών στην Άνδρο. Ένα βλακώδες σχέδιο που δεν προχώρησε ποτέ μέχρι σήμερα. Και δεν νομίζουμε πως θα προχωρήσει στο μέλλον. Αλλά και πολλές σκέψεις για όσους έφτασαν στο άλλο άκρο αποκλείοντας κάθε ανεμογεννήτρια στο νησί. Κλείνοντας λιμάνια, κινούμενοι επιθετικά κατά των τεχνιτών, βρίζοντας μερικοί ενίοτε χυδαία ή στέλνοντας εκφοβιστικά εξώδικα για να φιμώσουν όσους διαφωνούν με τις ακρότητες τους. Μιλώντας στα όρια της απόλυτης υπερβολής για "απειλούμενα μονοπάτια"!!! Ή, ακόμα και για... "επαπειλούμενους σπυζαετούς" και "κυκλώπεια τείχη"!!!

ΓΝΩΜΗ ΜΑΣ: Η Άνδρος είναι ένα νησί μεγάλο, με περιοχές άδειες κι έρημες αιώνες τώρα, όπως ο Καμπανός και το Στενό, που προσφέρονται για να να μπει λελογισμένος αριθμός ανεμογεννητριών. Αν μπουν κατάλληλα χωροθετημένες θα προσθέσουν στο νησί ενδιαφέρον, επιχειρηματικότητα, υποδομές. Μια τέτοια μετριοπαθή θέση άλλωστε υποστήριξε και στην δημοσκόπηση μας πέρσι και η πλειοψηφία των κατοίκων της Άνδρου...

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"