Φάροι: μια διαδρομή στον πολιτισμό και στη ναυσιπλοΐα της Άνδρου...
Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ
(α) ΣΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΚΡΟ Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΓΡΙΑΣ
Ξεκινήσαμε πρωί για μια πολύωρη διαδρομή γύρω από την Βόρεια Άνδρο με το πρόγραμμα LIFE της Άνδρου. Σκοπός ο καθαρισμός φωλιάς μεσογειακής φώκιας στο νησάκι Μαντήλι του Κάβο Ντόρου, στην Εύβοια. Από το μονοήμερο αυτό ταξίδι θα παρουσιάσουμε μερικές γοητευτικές στιγμές και μερικές γοητευτικότερες γωνιές της Άνδρου και του Κάβο Ντόρου. Ξεκινάμε σήμερα με την παρουσίαση των φάρων που ζώνουν την Άνδρο και βοηθούν την ναυσιπλοΐα γύρω από το νησί και τον Κάβο Ντόρο. Πρώτη αναφορά ο φάρος της Γριάς, στην κορυφή ενός μεγάλου βραχώδους ακρωτηρίου μετά τα Άχλα...
Σηματοδοτεί το ανατολικότερο σημείο της Άνδρου. Τα πλοία που έρχονται ή διαπλέουν το Κεντρικό Αιγαίο τον έχουν πάντα αναφορά τους.
Κάποτε είχε και φαροφύλακα που έμενε στο σπιτάκι ακριβώς δίπλα του. Τώρα είναι αυτοματοποιημένος και πλέον δεν υπάρχει φαροφύλακας...
(β) ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΑ Ο ΑΚΡΟΓΩΝΙΑΙΟΣ ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΦΑΣΣΑΣ
Στα βόρεια του νησιού ο φάρος της Φάσσας. Στο ακρογωνιαίο σημείο βορειοανατολικά της Άνδρου. Κλασικός πέτρινος στρογγυλός φάρος όπως και αυτός της Γριάς με σπιτάκι φαροφύλακα. Σηματοδοτεί για τη ναυσιπλοΐα την πλευρά του Κάβο Ντόρου προς την μεριά της Άνδρου. Οριοθετεί στα ανατολικά τον Κάβο Ντόρο...
Σε ιδιαίτερα εμφανές και εντυπωσιακό σημείο. Αποτελεί και το βόρειο στίγμα του νησιού μιας και ο ακόμα πιο βόρεια Καμπανός δεν έχει φάρο. Ο φάρος της Φάσσας είναι αυτός που οριοθετεί ουσιαστικά για τους ναυτιλομένους το βόρειο σημείο της Άνδρου...
Γύρω από τον φάρο οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έχουν τις κεραίες τους. Έτσι ο Κάβο Ντόρος και η Άνδρος, από την Φάσα μέχρι τον Καμπανό, έχουν σήμα... καμπάνα!...
Από τον Κάβο Ντόρο ο φάρος έχει διάφορες γωνίες και όψεις. Άλλοτε βυθισμένος στο πέτρινο τοπίο των βουνών της Άνδρου. Κι άλλοτε στην κορυφή του πέτρινου ακρωτηρίου που ανεβαίνει απότομα από την θάλασσα. Όπως δείχνουν οι δύο παραπάνω φωτογραφίες. Όμως από όποια γωνία κι αν τον δεις πάντα παραμένει εντυπωσιακός...
(γ) ΑΝΤΙΚΡΥ ΜΑΣ Ο ΑΓΕΡΩΧΟΣ ΦΑΡΟΣ ΣΤΟ ΜΑΝΤΗΛΙ
Κι αντίκρυ μας ο μοναχικός κι αγέρωχος φάρος της Εύβοιας, στο νησάκι Μαντήλι. Σηματοδοτεί το δυτικό άκρο του Κάβο Ντόρου και ορίζει για τη ναυσιπλοΐα ένα από τα πιο σημαντικά κι επικίνδυνα περάσματα του Αιγαίου και της Μεσογείου...
Κι αυτός όπως και οι άλλοι έχει σπιτάκι φαροφύλακα. Πέτρινο, αλλά από χρόνια εγκαταλειμμένο. Κι αυτός εδώ και χρόνια πλήρως αυτοματοποιημένος. Εντυπωσιακή κατασκευή. Κι όπως φαίνεται και από κοντά ακριβώς στην κορυφή του λόφου που δεσπόζει στο μικρό νησί....
Από μακριά η ακρίβεια της τοποθέτησης του τον καθιστά μέρος ενός εξαιρετικά συμμετρικού σημείου δίνοντας εκτός από στίγμα στους ναυτιλομένους κι μια γοητευτική εικόνα για όλους όσους διαβαίνουν το δύσκολο και εντυπωσιακό πέρασμα μεταξύ Άνδρου και Εύβοιας...
(δ) Ο ΦΑΡΟΣ - ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΟΥ ΣΤΕΝΟΥ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ
Το Στενό της Άνδρου και ο εξαιρετικός φάρος πάνω στο νησάκι στην άκρη της Τήνου. Από την άλλη η Άνδρος και τα άγρια βουνά του Στενού... Και ο εξαιρετικής αρχιτεκτονικής φάρος στο νησάκι απέναντι στην Τήνο...
Ο φάρος του Στενού αποτελεί τον φάρο-φύλακα του Στενού της Άνδρου. Ότι πιο εντυπωσιακό αυτό το ανθρώπινο ίχνος στην απέραντη μοναξιά της θάλασσας και του άγριου τοπίου.
Μοναδικής φαρικής αρχιτεκτονικής κτίσμα. Φάρος πέτρινος, κυρίαρχος πάνω στο μικρό νησάκι της Τήνου.
Συνδυάζει το σπίτι του παλιού φαροφύλακα με την πέτρινη κατασκευή της εκπομπής του σήματος και κυριαρχεί πάνω στο μικρό νησάκι με τους θαλασσοκόρακες και τους μαυροπέτριτες που συντηρεί το Life...
(ε) ΚΑΙ Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΤΟΥΡΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Last but not least, όπως θα έλεγαν στη Μικρά Αγγλία, ο Τουρλίτης της Χώρας. Φάρος ξεχωριστός, μοναδικός και μαγικός. Φάρος ορόσημο μιας εποχής ναυτιλίας της Άνδρου και της Χώρας. Φάρος που έχει πίσω του μια ιστορία κοντά 140 χρόνων.Σήμα κατατεθέν της Άνδρου και της ναυτικής ιστορίας της...
Ανάμεσα σε Νειμποριό και Παραπόρτι. Στην άκρη του ακρωτηρίου της Χώρας. Στην άκρη ενός ταξιδιού στην ιστορία, στον πολιτισμό και στη ναυτοσύνη ενός νησιού και του προορισμού του. Ή, όπως έγραψε κάποτε ο μέγας Ανδριώτης Ανδρέας Εμπειρίκος ενός προορισμού "που πάει και πάει μα δεν στέκει/ Όπως δεν στέκουν τα χαράματα/ Όπως δεν στέκουν τα ρίγη/ Όπως δεν στέκουν και τα κύματα..."