Εν Άνδρω

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ MILITAIRE.GR

 

Το ΑΝΙΤΑ ακουμπισμένο για πάντα στον βυθό του Κορθίου στην Άνδρο.

Το φορτηγό πλοίο «Ανίτα», ήταν ένα βαπόρι γεμάτο ατυχίες. Κι όμως πέρασε στην ιστορία, αφού κατελήφθη από τους Ιταλούς ως το πρώτο πολεμικό λάφυρο πριν από την έκρηξη των εχθροπραξιών στις 28 Οκτωβρίου 1940! Βυθίστηκε δυο φορές, τορπιλίστηκε από τους συμμάχους και τώρα βρίσκεται στον βυθό της θάλασσας στον όρμο Κορθιου στην Άνδρο, κοντά στην ακτή με τα αμπάρια του γεμάτα όπλα και πυρομαχικά που προορίζονταν για τον γερμανικό στρατό!

ΟΝΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΕΣ

Το ΑΝΙΤΑ όπως ήταν όταν κατασκευάστηκε στο Ρότερνταμ το 1899

Ναυπηγήθηκε το έτος 1899 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας από τη ναυπηγική εταιρεία Rijkee & Co. Μετά την αποπεράτωση των εργασιών, τον Σεπτέμβριο του 1899, το πλοίο εντάχθηκε με το όνομα HELENA στον στόλο της ολλανδικής ναυτιλιακής εταιρείας Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (KNSM) με έδρα της το Άμστερνταμ.

 Το πλοίο είχε τα εξής χαρακτηριστικά:

Τύπος: Φορτηγό ατμόπλοιο

Πρώτη σημαία: Ολλανδική

Κατασκευή: 1899

Αποπεράτωση: Σεπτέμβριος 1899

ΚΟΧ: 1.165

ΚΚΧ: 927

Μήκος: 69,5 μέτρα (πρόστεγο 8,2 μ., ακομοδέσιο 16,7 μ.)

Πλάτος: 9,7 μέτρα

Βύθισμα: 5,5 μέτρα

Στις 16 Μαρτίου του  1922, το πλοίο πουλήθηκε έναντι 6.750 λιρών Αγγλίας στην Δέσποινα Α. Πετρούτση, μετονομάστηκε σε ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ και νηολογήθηκε στις Σπέτσες με αριθμό νηολογίου 10. Στις 10η Οκτωβρίου του 1929, το πλοίο αγοράστηκε από τον Λουκά Ν. Νομικό έναντι του ποσού των 2.250.000 δραχμών, μετονομάστηκε σε ΜΑΡΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ και νηολογήθηκε στον Πειραιά με αριθμό νηολογίου 645.

ΛΑΦΥΡΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ

Το ΑΝΙΤΑ στον βυθό της Άνδρου.

Τον Οκτώβριο του 1940 και ενώ το πλοίο διήρχετο από το στενό της Μεσσήνης, συνελήφθη από τις ιταλικές αρχές και οδηγήθηκε στο λιμάνι της Μεσσήνης, όπου μετά την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου χαρακτηρίστηκε ως λεία πολέμου και παραχωρήθηκε στην ιταλική ναυτιλιακή εταιρεία Garibaldi.

Το πλοίο μετονομάστηκε σε AREZZO και εντάχθηκε στο δυναμικό της Societa Cooperativa Garibaldi, με έδρα της τη Γένουα. Στις έξι το απόγευμα της 28ης Σεπτεμβρίου 1942, το πλοίο προσάραξε στο ακρωτήριο Punta Gurka (49° 20´ B / 19° 17´ A), αλλά κατάφερε να αποκολληθεί το πρωί της επόμενης ημέρας και να οδηγηθεί προς επισκευή. Μετά την αποπεράτωση των επισκευών του τέθηκε και πάλι σε υπηρεσία τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου.

Κατά την ιταλική συνθηκολόγηση του στρατηγού Badoglio, την 8η Σεπτεμβρίου 1943, το πλοίο βρισκόταν στον Πειραιά όπου αυτοβυθίστηκε από το πλήρωμα του για να μην παραδοθεί στις γερμανικές αρχές, οι οποίες επίταξαν όλα τα πλοία και τον ιταλικό οπλισμό του ελλαδικού χώρου.

Λίγες ημέρες αργότερα, τη 13η Σεπτεμβρίου, το πλοίο ανελκύστηκε από τον γερμανικό στρατό κατοχής, επισκευάστηκε και την 24η Νοεμβρίου 1943 παραχωρήθηκε στη γερμανική ναυτιλιακή εταιρεία Mittelmeerreederei GmbH, η οποία το μετονόμασε σε ANITA και το ένταξε στον στόλο της.

Το πλοίο, υπό την εποπτεία του Διοικητή Θαλασσίων Μεταφορών Αιγαίου (Seetransportchef Ägäis) των γερμανικών δυνάμεων κατοχής, χρησιμοποιήθηκε για τις μεταφορές υλικού και προσωπικού του γερμανικού στρατού στο ελληνικό αρχιπέλαγος.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΙ Η ΒΥΘΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Ημερολόγιο του πλοίου

Στις 9.57 της 10ης Ιουλίου 1944 και ενώ το πλοίο ταξίδευε από τη Χίο προς τον Πειραιά, προφυλασσόμενο από τα γερμανικά συνοδευτικά R 34, R 38 και R 210, δέχτηκε τορπιλική επίθεση στο στενό Άνδρου-Τήνου, γνωστό ως Δύσβατο, με δέσμη τριών τορπιλών, εκ των οποίων η μία έπληξε το ΑΝΙΤΑ στο μεσοκάραβο. Σύμφωνα με τις καταχωρήσεις στο Ημερολόγιο Πολέμου του Γερμανικού Ναυαρχείου Αιγαίου (Kriegstagebuch des kommandierenden Admiral Ägäis):

«Το περισκόπιο του υποβρυχίου εντοπίστηκε έγκαιρα από τα συνοδευτικά πλοία, τα οποία κατευθύνθηκαν προς αντιμετώπιση του υποβρυχίου. Η καθυστέρηση στην εκτόξευση φωτοβολίδων, με σκοπό την ειδοποίηση του ΑΝΙΤΑ για την ύπαρξη υποβρυχίου στην περιοχή, οδήγησε στην καθυστερημένη αντίδραση του πλοίου, το οποίο δεν κατάφερε να αλλάξει την πορεία του έγκαιρα με αποτέλεσμα να τορπιλισθεί. Το συνοδευτικό R 210 προσπάθησε να ρυμουλκήσει το ΑΝΙΤΑ με σκοπό να το προσαράξει στην πλησιέστερη ακτή.

Η προσπάθεια δεν στέφθηκε με επιτυχία, έγινε όμως δυνατό να σωθεί ένα μέρος των όπλων και των πυρομαχικών που μετέφερε. Πραγματοποιήθηκε ανεπιτυχή ανθυποβρυχιακή επίθεση με βόμβες βyuo;y, η οποία δεν συνεχίστηκε λόγω έλλειψης συσκευών υποβρύχιου εντοπισμού.»

Το ΑΝΙΤΑ βυθίστηκε τελικά πλησίον του Κορθίου της Άνδρου στις 14.20 της 10.07.1944 με 2 νεκρούς, 6 βαριά και 20 ελαφρά τραυματίες. Υπεύθυνο για την τορπιλική επίθεση και τη βύθιση του ΑΝΙΤΑ ήταν το βρετανικό υποβρύχιο HMS VOX (Lt. John Martin Michell, RN), το οποίο πραγματοποιούσε την τρίτη του πολεμική περιπολία.

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΣΕ ΒΑΘΟΣ 30 ΜΕΤΡΩΝ

Εντυπωσιακό βίντεο από το ναυάγιο στο Κόρθι.

Το ναυάγιο του ατμόπλοιου ΑΝΙΤΑ βρίσκεται βυθισμένο στον κόλπο του Κορθίου της Άνδρου, σε απόσταση 0,12 ν.μ. από την ακτή, σε μέγιστο βάθος 30 περίπου μέτρων και ελάχιστο 18 μ. Αν και τμήματα του ανελκύσθηκαν μεταπολεμικά, μετά την εκποίηση του ναυαγίου από τον Οργανισμό Ανέλκυσης Ναυαγίων (Ο.Α.Ν.), το μεγαλύτερο τμήμα του εξακολουθεί να βρίσκεται στον βυθό.

Ο νοητός άξονας πρύμνης-πλώρης έχει κατεύθυνση 40 μοιρών. Το πρωραίο τμήμα του πλοίου έχει κλίση 45° προς τα αριστερά, ενώ το πρυμναίο τμήμα του βρίσκεται σε όρθια θέση.

Αν και το μεγαλύτερο τμήμα των υπερκατασκευών, οι άγκυρες, η προπέλα, καθώς και η μηχανή του πλοίου έχουν ανελκυσθεί, εξακολουθούν να παραμένουν αρκετά στοιχεία της δομής του πλοίου, όπως το πηδάλιο, τμήμα του πρόστεγου, καθώς και ο άξονας της προπέλας.  Γύρω από τα ναυάγιο βρίσκονται τμήματα του πλοίου, τα οποία έχουν καταρρεύσει, και στο εσωτερικό του εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι σήμερα υπολείμματα των πυρομαχικών που μετέφερε.

Πρόκειται για έναν σημαντικό μάρτυρα της τελευταίας φάσης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο ελληνικό αρχιπέλαγος.

Πληροφορίες-φωτογραφίες

grafasdiving.gr