ΕΝΩΣΙΣ ΑΝΔΡΙΩΝ: ΑΝΔΡΙΑΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 1926
Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ
Πριν 97 χρόνια η Ένωσις Ανδρίων - Σωματείον Αναγνωρισμένον εν Αθήναις - εξέδωσε το ΑΝΔΡΙΑΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 1926, που περιείχε όλων των ειδών τις συνεργασίες. Από την λαογραφική αποτύπωση των ηθών και εθίμων του νησιού μέχρι ποιήματα, μελετήματα και χρονογραφημάτων και άλλων κειμένων και φωτογραφιών της εποχής. Η τότε αστική Άνδρος που μετά το 1900 είχε αρχίσει να ακολουθεί τους δρόμους της εθνικής και διεθνούς ναυτιλίας είχε πλέον έδρα της την Αθήνα και τον Πειραιά. H επικοινωνία της Άνδρου με την Αθήνα γινόταν εκείνα τα μακρινά χρόνια μέσω Πειραιά και ήταν πολύωρη. Η Ραφήνα "ανακαλύφθηκε" μετά το 1958-1960.
Εκείνα τα μακρινά χρόνια η Άνδρος αποτύπωνε την πνευματική της παρουσία κυρίως μέσω του ΑΝΔΡΙΑΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ της ΕΝΩΣΙΣ ΑΝΔΡΙΩΝ. Το ΑΝΔΡΙΩΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ σύμφωνα με τις ενδείξεις διέκοψε την έκδοση του κάποια στιγμή προπολεμικά και επανεκδόθηκε το 1956. Χαρακτηριστικό της σημασίας του ΑΝΔΡΙΑΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ 1926 είναι πως στην εσωτερική σελίδα του υπάρχει αφιέρωση του 1955. Στις 20/5/955 ο Τ.Δ.Καμπάνης το αφιερώνει στον φίλο του Ιωάννη Λ. Ζωγράφο.
Για την σημασία τόσο της πρώτης φάσης του ΑΝΔΡΙΑΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ (την προπολεμική) συμπεριλαμβάνουμε στο σημερινό δημοσίευμα μας μερικές σελίδες από το λαογραφικό κείμενα του 1926 του μεγάλου ανδριώτη ιστορικού Δημητρίου Π. Πασχάλη. Για την σημασία της δεύτερης φάσης (την μεταπολεμική) αυτής του 1956 έχουμε ήδη δημοσιεύσει την σπουδαία ιστορική αποτύπωση του ανδριώτη λόγιου Ευάγγελου Δερτούζου για την ιστιοφόρο ναυτιλία της Άνδρου το 1857, την οποία συμπεριλάβαμε στο επετειακό ιστορικό αφιέρωμα μας ΑΝΔΡΟΣ 200 ΧΡΟΝΙΑ που εκδώσαμε το 2021. Και στις δύο περιόδους του ΑΝΔΡΙΩΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ αυτό συμπεριέλαβε μεγάλο εύρος της πνευματικής παραγωγής των ανδριωτών στην Αθήνα και στην Άνδρο.
Το σημαντικό αυτό ιστορικό περιοδικό ταξίδεψε από το 1926 μέχρι το 1955 (29 χρόνια) για να βρεθεί σε έναν άλλο βιβλιόφιλο μια άλλης γενιάς, πριν ταξιδέψει μέχρι το καλοκαίρι του 2022, που το ανακαλύψαμε εμείς και το αγοράσαμε από το βιβλιοπωλείο της Σοφίας Γαρυφάλλου στην Χώρα Άνδρου. Η Σοφία - εκλεκτή βιβλιόφιλος η ίδια - εκτός από σημαντικά βιβλία που φέρνει και εκτός όλα τα βιβλία για την Άνδρο που έχει φέρνει κατά καιρούς και σπάνια παλιά βιβλία. Κάπως έτσι λοιπόν κατέληξε σε εμάς και το παρουσιάζουμε σήμερα ως ένα κομμάτι ιστορίας της νήσου Άνδρου.
