ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ: Tο λιμάνι της Ραφήνας που όλοι αγαπήσαμε...
Της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΣΚΑΜΑΓΚΑ
Ο Αντώνης Λαζαρής καθηγητής αφηγείται με εντυπωσιακές φωτογραφίες για την πλέον των 100 χρόνων ιστορία του λιμανιού της Ραφήνας. Από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι στους Μικρασιάτες πρόσφυγες, από την Κατοχή και την διαφυγή των Ελλήνων στη Μέση Ανατολή μέχρι το 1947 που ολοκληρώνει ένας κύκλος προϊστορίας πριν το 1961, που ανοίγει ο δρόμος και η πλατεία της πόλης κι έγινε επίσημο λιμάνι για Κάρυστο, Άνδρο και Τήνο...
Το λιμάνι της Ραφήνας, μέσα από παλιές φωτογραφίες και αναφορές στις τοπικές συνθήκες και τους ανθρώπους της πόλης, κατά τον 20ο αιώνα, ήταν το θέμα της παρουσίασης από τον Αντώνη Λαζαρή, καθηγητή βιολόγο, το Σάββατο το βράδυ, στην ανοιχτή στους δυνατούς ανέμους, κεντρική πλατεία της πόλης. πίσω από τα φώτα τις μυρωδιές και τους θορύβους του λιμανιού της. Πλατεία στην λειτουργία της, μα ακόμα δρόμος στην επίσημη ύπαρξή της, μια κι ακόμα στα χαρτιά αποτελεί συνέχεια της Παλιάς Εθνικής για το λιμάνι, όπως είναι χαρακτηρισμένη η οδός Φλέμιγκ, με ΦΕΚ του 1966.
Στον κρύο αέρα του φθινοπώρου πολύς ο κόσμος που βρέθηκε στην πλατεία της Ραφήνας ακούγοντας την ιστορία ενός λιμανιού που αγαπήθηκε από Ραφηναίους, Ευβοϊτές και Κυκλαδίτες...
Ομιλία με τη γοητεία και τους συμβολισμούς του δρόμου λοιπόν! Με την προβολή των εικόνων σε αυτοσχέδια εξεδρούλα, που έσειε ένας κρύος βοριάς. Όπου την τιμητική τους είχαν, ομορφιές και ιστορίες του τόπου, που αξίζουν να τύχουν προσοχής, έρευνας και διάδοσης στους νεώτερους. Γιατί με την κατανόηση του χαρακτήρα ενός τόπου και την διατήρηση στοιχείων του, ώστε να είναι ανιχνεύσιμος στον χρόνο, ισχυροποιούνται οι αναφορές και οι σχέσεις με τους ανθρώπους του.
Ποιος άραγε ήξερε πόσα τραγούδια έχουν γραφεί για το λιμάνι της Ραφήνας; Ο Αντώνης Λαζαρής τα κατέγραψε και τα παρουσίασε...
Και μέσα από αυτές περνάνε δεσμοί ευθύνης, αγάπης κι εν τέλει προσφοράς για τα κοινά. Με την έννοια που την προσδιόριζαν στο πολιτισμό τους, οι αρχαίοι ημών: "Πολίτης" ως τίτλος τιμής, εφόσον αναλαμβάνει ευθύνες για το κοινό καλό, σε αντίθεση με το "ιδιώτης", που εθεωρείτο περιφρονητέος, ή και χαζός (εξ ού και το idiot) αν αρκούνταν μόνο στην επιδίωξη των συμφερόντων του.
Από το κλασικό του Βασίλη Τσιτσάνη "Τα καβουράκια", που τραγούδησε συγκινητικά με την Μαρίκα Νίνου το 1953...
Κι αυτή η στάση, με ανάληψη ευθύνης για τον τόπο ως δοχείο ζωής για μας και τους διπλανούς μας, για τις μνήμες και την διατήρησή τους, σαν γραμμές εντοπισμού και νοηματοδότησης, για την πεπερασμένη μας παρουσία, ίσως τελικά είναι και μια ελπίδα! Μια αναγκαία συνθήκη "διάσωσης", απέναντι στις σαρωτικές επελάσεις των επενδύσεων με συνοπτικές ή καταχρηστικές διαδικασίες! Σαν κι αυτές που σε λιγότερο από ένα χρόνο, μετέτρεψαν έναν σχεδιασμό για την ασφαλή λειτουργία του υπάρχοντος λιμανιού, σε συνολικό ανασχεδιασμό μιας εγκατάστασης, εκτός κλίμακας και φέρουσας ικανότητας της περιοχής.
Μέχρι το ιστορικό "Αγία Κυριακή" του θρυλικού Μίμη Πλέσσα σε υπέροχους στίχους Κώστα Βίρβου, που τραγούδησε συγκλονιστικά ο Ρένα Κουμιώτη το 1973...
Αποκρύπτοντας μάλιστα και υποτιμώντας στην σχετική μελέτη, ώστε να περάσει ντούκου, τον χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση προστατευόμενης περιοχής υγροτόπου στο γειτονικό Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, αλλά και τις επιπτώσεις της εκβολής του, στο σενάριο του νέου λιμανιού, με είσοδο σχεδόν μέσα στην εκβολή αυτή! Παραδείγματα τέτοιων επενδυτικών σεναρίων με υποβολέα μια νέα οικονομία, αλλά συνάμα και την απληστία κάποιων οικονομικών παραγόντων, δυστυχώς έχουμε αρκετά! Η περιφρόνηση της φύσης, της ιστορίας, του χαρακτήρα και των κατοίκων ενός τόπου οδηγεί σε ανεπίστρεπτες απώλειες και παραμορφώσεις. Όπως έγινε στον Πειραιά και την Ελευσίνα! Και δεν φαίνεται να μαθαίνουμε. Λοιπόν, δεν υπάρχει άλλος χρόνος για αδιαφορία!
