Εν Άνδρω

 Της Ιουλίας Ζαννάκη

Φωτογραφία από βίντεο του ναυαγίου του ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ που ανακάλυψε μετά από 33 χρόνια στον βυθό ο δύτης-ερευνητής Αντώνης Γράφας. Διακρίνονται τα φορτηγά και τα βυτιοφόρα που είχε φορτίο εκείνο το μοιραίο βράδυ.

(Ολοκληρώνουμε το εφετεινό αφιέρωμα μας στο ναυάγιο του ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ με ένα εξαιρετικό ποιητικό χρονογράφημα της συγγραφέως Ιουλίας Ζαννάκη που γράφτηκε ειδικά για την περίσταση. Συνοδεύουμε το κείμενο με φωτογραφίες και ένα σπάνιο βίντεο του Αντώνη Γράφα που ανακάλυψε το ναυάγιο μετά 33 χρόνια στον βυθό της θάλασσας - Εν Άνδρω)

Απειλεί και φοβερίζει, σκοτεινός εχθρός απόψε ο Καβοντόρος. Θεριό ανήμερο χυμάει πάνω στο καράβι, μάχεται  να το αφανίσει. Στη κουβέρτα, στο λιγοστό φως του καραβιού  λευκά  σέρνονται φίδια. Απειλητικά το κυκλώνουν. Κι αυτό αμύνεται. Όσο μπορεί, όσο αντέχει.

Από τα σωθικά του βγαίνουν ήχοι πρωτόγνωροι. Υποχθόνιοι  τυμπανιστές  κτυπούν  με αλυσίδες τη σιγουριά των ανθρώπων.                            

Βαριά η ανάσα του, μυρίζει πετρέλαιο, βενζίνη. Και κείνος το κτυπά ανελέητα. Οι ελπίδες  βαμμένες, δεμένες με σχοινί  και ο πέλεκις απροσπέλαστος. Τα μεγάφωνα σιγούν. Η ανθρώπινη αλληλεγγύη μηδενίζεται. Έξοδος.

Στο σαλόνι εκείνη με τα βλαστάρια της..

Γυναίκα   ζυμωμένη με την αρμύρα, και τα πάθη της θάλασσας. Τροφό και πλανεύτρα.  Δεν την φοβάται. Γνωρίζει καλά τον Καβο Ντόρο τον αγαλήνευτο, τον υπερόπτη. Δεν είναι ο φταίχτης. 

Εκείνη η μάνα. Αλλόφρων

Και τότε τον βλέπει να τους πλησιάζει,  ακροβατώντας θαρρείς στο γυρτό πάτωμα. Λουσμένος στο  φως της αυταπάρνησης, σκύβει στοργικά πάνω από την Ελέγκω και το Νίκο. Ο Σπυριδάκης. Τελευταία εικόνα πριν την έκρηξη.

Έξω, κεριά αναμμένα μιας άδικης τελετής,  οι άνθρωποι πέφτουν  στη θάλασσα. Το πλοίο  φλογοβόλο εκσφενδονίζει γύρω πυρακτωμένα αντικείμενα. Φωτίζει λίγο πριν πέσει μπρούμυτα, προσκυνητής μιας άλλης πίστης.  Ο Καβο Ντόρος του κλείνει τα μάτια. Σκοτάδι.

Με ένα υποχθόνιο ρόχθο, το καλεί στα απύθμενα βάθη του. Χορός τραγωδίας ανείπωτης. Το πανάρχαιο ένστικτο αναδύεται μέσα από το απόλυτο τίποτα. Οι ήχοι σιγά σιγά στερεύουν. Μοιρολόγια, ουρλιαχτά, ικεσίες, όλα τα παίρνει ανελέητος ο αέρας.

Κάποιος φωνάζει ονόματα. Προσκλητήριο επιζώντων.

Το  σήμα κινδύνου εξακολουθεί να ικετεύει τη θάλασσα που ανταριασμένη βρυχάται  στο κουφάρι του.

Το εξαιρετικό βίντεο του ναυαγίου του ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ που ανακάλυψε ο δύτης-ερευνητής Αντώνης Γράφας μετά από 33 χρόνια στον βυθό της θάλασσας

Κτυπούν τα μάνταλα στις πόρτες. Μανάδες, αδερφές, παιδιά. Ατέλειωτη η πομπή που ανηφορίζει τρέχοντας στο βουνό.

Τα βουνά του νησιού μου ,ερημίτες. Φορούν αγκαθωτό πανωφόρι ραμμένο με φρύγανα και θυμάρι. Τα βουνά του νησιού μου, στυλίτες στέκονται ρακένδυτοι στη δίνη των ανέμων, ασκητικές μορφές πετρωμένες από την αναμονή κι από τα σήματα κινδύνου που καρφώνονται πάνω τους. Τα βουνά του νησιού μου, λιθοβολημένα προσμένουν σαν μάνες την σωτηρία , τον γυρισμό Στα πόδια τους η θάλασσα. Η Κυρά μας η θάλασσα. Η Αφέντρα.

Στο βάθος λύχνοι που τρεμοσβήνουν στη σκοτεινή ανταριασμένη θάλασσα, τα καράβια. Φωτοβολίδες δίνουν την ψευδαίσθηση της ημέρας. Της λαμπερής ημέρας. Για μια στιγμή. Για λίγες στιγμές. 

Τα καράβια τριγύρω ανίσχυρα να βοηθήσουν. Ανίδεα, απαίδευτα. Θεατές και  άθελα τους θύτες.

Το  οχηματαγωγό «ΧΡΥΣΗ  ΑΥΓΗ βυθίστηκε στον Κάνο Ντόρο Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 1983. Χάθηκαν 28 άνθρωποι,  μεταξύ αυτών μία μάνα με τα δυό παιδιά της. Η Άνδρος βυθίστηκε στο πένθος.