Εν Άνδρω

 

Λεμόνια Άνδρου, Ποικιλία "τσακάλι" (φωτ. Εν Άνδρω).

Όλα ξεκίνησαν από ένα πορτοκάλι που με έλουσε με τον πλούσιο χυμό του, καθώς έσκασε δίπλα μου. Μετά βρέθηκα να κοιτώ εντυπωσιασμένος μερικά μεγάλα λεμόνια και δύο τεράστια πορτοκάλια στο καφάσι του super-market του Μενδρινού. Και αυτά με οδήγησαν στο κτήμα του Λιοπήρου στα Λειβάδια να θαυμάζω ακόμα μια φορά την απίστευτη δύναμη αυτής της γης με τις λεμονιές, τις πορτοκαλιές, τις μαναρινιές, το περγαμόντο...

Πορτοκάλια Άνδρου. Ποικιλία Μέρλιν (φωτ. Εν Άνδρω).

Μάς πρόσφεραν μερικούς από τους υπέροχους καρπούς. Όμως τα περγαμόντα μάς απέτρεψαν να πάρουμε γιατί... «έχει περάσει ο καιρός τους»…Δεν τους ακούσαμε. Κόψαμε καμιά δεκαριά. Έμοιαζαν λίγο θλιμμένα. Όμως όταν τα βάλαμε στο πορτ-μπαγκάζ το αυτοκίνητο μοσχομύρισε ολόκληρο. Το άρωμα των θλιμμένων περγαμόντων κυριάρχησε...

Θαυμάζοντας τους καρπούς της ανδριώτικης γης (φωτ. Εν Άνδρω).

Στο σπίτι δεν χόρταινα να τα βλέπω. Αναζητούσα τρόπο να τα κάνω για να διατηρηθούν περισσότερο. Στο τέλος - μετά από σκέψη και μια σειρά τηλεφωνικές συμβουλές από την κυρά-Μαρία - αποφάσισα το αδιανόητο: «θα έφτιαχνα μαρμελάδες»!

Λέω το αδιανόητο γιατί δεν τα καταφέρνω ιδιαίτερα στο μαγείρεμα. Ο μόνος που τρώει το φαγητό μου – αν τύχει και μαγειρέψω - είναι ο μικρός μου γιός. Πιθανόν λόγω μεγάλης αλληλεγγύης!!!

Έτσι όταν δήλωσα με ενθουσιασμό - παρακινημένος από τους απίθανους καρπούς της Άνδρου - πως …«θα φτιάξω μαρμελάδες» όλοι στο σπίτι... ξεράθηκαν! Όμως ήταν τόσο εντυπωσιακά τα πορτοκάλια και τα λεμόνια, αλλά και τόσο ευωδιαστά τα περγαμόντα, που η απόφαση ήταν τελεσίδικη: θα έφτιαχνα μόνος μου μαρμελάδες!!!

Περγαμόντο μαρμελάδα. Λόγω των μεγάλων κομματιών θυμίζει κάτι από γλυκό κουταλιού. Όμως η γλυκόπικρη γεύση της και η περιορισμένη ρευστότητα της οδηγεί την σκέψη στην μαρμελάδα (φωτ. Εν Άνδρω).

Ξεκίνησα με μια σκωτσέζικη συνταγή! Κάπου είχα διαβάσει για τις σκωτσέζικες μαρμελάδες. Όμως πήρα δύο-τρία τηλέφωνα την Κατερίνα Ρεμούνδου, μαγείρισσα περιωπής, στον Πιτροφό και πολύ περισσότερα την κυρά-Μαρία στη Μεσαριά. Ξεκίνησα με τον απίστευτο ενθουσιασμό του πρωτάρη…

Επί τρεις συνεχόμενες μέρες ήμουν χωμένος ανάμεσα σε μεγάλες κατσαρόλες βράζοντας τεράστια πορτοκάλια και λεμόνια. Έβραζα, έκοβα, ανακάτευα. Ξεκίνησα από τα περγαμόντα. Δεν ήθελα να λιώσω τελείως την μαρμελάδα. Ήθελα να βλέπω και να γεύομαι κομμάτια από το περγαμόντο και να μου θυμίζουν και κάτι από το γλυκό.

Αλλά δεν ήθελα την μαρμελάδα πολύ γλυκιά. Ήθελα η ποσότητα της ζάχαρης να μην σβήνει εντελώς την υπόπικρη γεύση του καρπού και να μην εξαφανίζει το άρωμα του. Έκοψα, λοιπόν, λίγο μεγαλύτερα τα κομμάτια της φλούδας και έβαλα 50% λιγότερη - καφέ - ζάχαρη από ότι γράφουν οι σκωτσέζοι κι από ότι με συμβούλεψε η μαγείρισσα του Πιτροφού.

Τα βαζάκια του περγαμόντου (φωτ. Εν Άνδρω).

Όταν τέλειωσα άφησα την μαρμελάδα να κρυώσει. Και μετά την έβαλα στα βάζα για να δέσει σιγά-σιγά. Τέλος την έβαλα στο ψυγείο για να δέσει περισσότερο. Ήταν ένας δικός μου αυτοσχεδιασμός πάνω στις γραπτές και προφορικές οδηγίες των άλλων.

Την ίδια δική μου μέθοδο εφάρμοσα και στην μαρμελάδα λεμόνι. Όπως και στο περγαμόντο έτσι και στο λεμόνι έκοψα μεγαλύτερα κομμάτια φλούδας και έβαλα το 50% της ζάχαρής. Κράτησε έτσι το γλυκόξινο στη γεύση και κάτι από λεμόνι στην όπτική.

Και στις δύο περιπτώσεις (μαρμελάδες περγαμόντο & λεμόνι) συνάντησα κάτι μεταξύ σκεπτικισμού και απόρριψης από τα παιδιά. Μόνο ο μικρός - τέρας αλληλεγγύης - δήλωσε: «δεν είναι άσχημη η μαρμελάδα σου". Κι έφαγε αρκετή…

Μαρμελάδα λεμόνι. Κι εδώ τα σχετικά μεγάλα κομμάτια της φλούδας θυμίζουν γλυκό. Όμως δεν είναι. Με καφέ ζάχαρη. Και η γεύση της στο γλυκόξινο (φωτ. Εν Άνδρω).

Την τρίτη μέρα εφάρμοσα την ίδια μέθοδο και στην μαρμελάδα πορτοκάλι. Και ξαφνικά όταν δοκίμασαν όλοι μου έδωσαν συγχαρητήρια!!! Ήταν πολύ γλυκιά!!! Μοιάζει απίστευτο αλλά τα τεράστια Μέρλιν της Άνδρου έχουν μέσα τους μεγάλη ποσότητα φρουκτόζης. Έτσι παρά την κατά 50% περικοπή της ζάχαρης η μαρμελάδα βγήκε στο τέλος κανονική! Να μην πω πολύ γλυκιά για το γούστο μου! Σε όλους άρεσε, σε εμένα όχι! Τους χάρισα όλα τα βάζα και... ξεκίνησα πάλι από την αρχή...

Μερμαλάδα πορτοκάλι. Γεμάτα φρουκτόζη τα πορτοκάλια της Άνδρου (φωτ. Εν Άνδρω).

Με τα 5 τελευταία πορτοκάλια-γίγαντες άρχισα πάλι να φτιάχνω μαρμελάδα. Αυτή τη φορά έριξα το 33% της απαιτούμενης - κατά τους σκωτσέζους και την κυρά-Μαρία - ζάχαρης. Το αποτέλεσμα παράξενο. Ζεστή η μαρμελάδα ήταν λίγο σαν γλυκό βραστό πορτοκάλι! Αλλά με όλη την πλούσια γεύση του. Και ήταν ακόμα αρκετά γλυκό! Την έβαλα στα βάζα και μετά την έβαλα στο ψυγείο. Και την έφερα στην Άνδρο δηλώνοντας: «θα την τρώω μόνος μου»…

Αμ δε που έγινε κάτι τέτοιο! Στην πρώτη επίσκεψη τους στην Άνδρο την θέρισαν! Έτρωγαν την μαρμελάδ-πορτοκάλι με το κουτάλι!!! Και στοιχημάτιζαν πως είχα πάρει λάθος βάζα!!!

Αυτή είναι η γη της Άνδρου κι αυτά τα «μαγικά» προϊόντα της. Έφτασαν τα πορτοκάλια του Λιοπύρου από τα Λειβάδια με την μοναδική φυσική τους γλύκα να ακυρώνουν ακόμα και την ζάχαρή!!!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Λατρέψτε τους καρπούς αυτής της μοναδικής γης. Αξιοποιήστε τους. Κάντε ότι αυτοσχεδιασμό θέλετε μαζί τους. Δεν θα σας προδώσουν. Το αρώματα τους, οι γεύσεις τους, οι όψεις τους, είναι εξαιρετικές. Μην διστάσετε να επιχειρήσετε ότι καινούριο σκεφτείτε. Το τελικό αποτέλεσμα - γλυκό, υπόγλυκο, γλυκόξινο, γλυκόπικρό - θα έχει μέσα του την μοναδική φύση της Άνδρου.

Ξεκινήστε – αν μπορείτε - μαζεύοντας τους καρπούς μόνος σας από το χωράφι. Θαυμάστε τους μια-δύο μέρες σε τεράστιες πιατέλες πάνω στο πάγκο της κουζίνας ή στην τραπεζαρία σας. Κι όταν νοιώσετε έτοιμοι ξεκινάτε την μαρμελαδο-ποίηση!!! Δηλαδή, την ποίηση της μαρμελάδας. Ότι προκύψει - όπως έδειξαν οι αυτοσχεδιασμοί μου - θα είναι «μαγικό». Μπορεί να φτιάξετε γλυκό ή μαρμελάδα. Μπορεί να φτιάξετε κάτι ανάμεσαστα δύο. Μπορεί πολλά να φτιάξετε. Όμως στο τέλος, να δείτε, που κάποιος θα βρεθεί να σας πει πως...  κάνατε λάθος στα βάζα!!! Κι αυτό είναι που μετράει...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Πριν χρόνια δόθηκε επιδότηση για να αξιοποιηθούν τα ξεχωριστά λεμόνια της Άνδρου. Φτιάχτηκε ένα κτίριο. Αλλά δεν έγινε τίποτα στη συνέχεια. Τα υπέροχα εσπεριδοειδή του νησιού σήμερα - με ελάχιστες εξαιρέσεις - απλώς πέφτουν στους έρημους μπαξέδες. Μήπως ήρθε ο καιρός κάποιος να ενδιαφερθεί για κάτι σχετικό (χυμούς, μαρμελάδες κλπ) αξιοποιώντας την μοναδική παραγωγή της Άνδρου. Μήπως ήρθε ο καιρός να λειτουργήσει κάποιος συλλογικά και περισσότερο οικονομικά κα να δημιουργήσει υπεραξίες από τους κόπους τόσων αιώνων;

Δ. Μπ.