Εν Άνδρω

Γράφει ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ 

Εξ αριστερών οι Σπύρος και Πάνος Ζουμπούλης, Μάκης Κουρτέσης και Άρης Σκλαβενίτης στην παρουσίαση των τριών κρασιών (άσπρο, ροζέ, κόκκινο) του κτήματος...  

Η πρόσκληση για να παρακολουθήσουμε την παρουσίαση του νέου βιολογικού πιστοποιημένου κρασιού της Άνδρου του οινοποιείου Κουρτέση στο Υψηλού ήταν για το Σάββατο 11 Μαΐου 2024. Η περιέργεια μας για ένα οινοποιείο που τόσα είχαμε ακούσει ήταν μεγάλη. Τον Μάκη Κουρτέση τον ξέραμε ως στέλεχος της ναυτικής Άνδρου ήταν καιρός να τον γνωρίσουμε στην έδρα του ως οινοποιό. Είχε προηγηθεί μια μακρά συζήτηση μας για το όνειρο του να συνεισφέρει με τον τρόπο του στην άνοδο του ονόματος της Άνδρου. Του branding όπως θα έλεγαν οι περί την ελληνική ομιλούντες των ημερών. Και το καλό βιολογικό και πιστοποιημένο κρασί είναι ένας μεγάλος δρόμος για την άνοδο του νησιού.  

Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Η αλήθεια είναι πως η Άνδρος είχε 2-3 μικρο-παραγωγούς κρασιού, που πάνε αρκετά καλά, όμως οινοποιείο της κατηγορίας που ονειρεύτηκε ο Μάκης Κουρτέσης δεν είχε. Είχαμε επιχειρήσει μια-δύο φορές να επισκεφθούμε οινοποιείο στο Βουνί και στο Κόρθι, αλλά στάθηκε δύσκολο. Έτσι η επίσκεψη στο πρώτο βιολογικό και πιστοποιημένο οινοποιείο του νησιού ήταν πέρα από πρόσκληση και  πρόκληση. Αυτό που είδαμε, νοιώσαμε, μάθαμε και γευτήκαμε ξεπερνούσε τις προσδοκίες μας κατά πολύ. Είδαμε και ζήσαμε για τέσσερις σχεδόν ώρες μια Άνδρο στα καλύτερα της...

Πάμε λοιπόν στο αντικείμενο του πόθου για το οποίο συναθροιστήκαμε όλοι εκεί: Στο ροζέ του Κουρτέση. Γεύση μεστή, συνεκτική. Γεύση πλούσια και πολυποίκιλη, φρουτώδης. Πηγαίνει σχεδόν με όλα τα εδέσματα εξηγεί ο σομελιέ της ομάδας των παρουσιαστών, ο Έλληνας ειδικός περί τα κρασιά Άρης Σκλαβενίτης. Και δεν μπορεί κανείς να αντιτείνει ούτε μια λέξη όταν το δοκιμάσει. Μια σύνθεση, ένα μίγμα από ανδριώτικό ποταμήσι και μανδηλαριά ή κουντούρα. Το υπέροχο και ελαφρύ λευκό, δροσερό και εύγευστο, είναι μίγμα ασύρτικου και μαλαγουζιάς, όπως εξηγούν οι ειδικοί οινοποιοί Πάνος και Σπύρος Ζουμπούλης, που έχουν αναλάβει όλη την φροντίδα της επεξεργασίας του αμπελώνα από το σταφύλι μέχρι το βαρέλι, Το δε κόκκινο είναι μαυροτράγανο, μια σπάνια αρχαία κυκλαδίτι8κη ποικιλία...  

Ευτυχής πολίτης του κόσμου και ένθερμος πατριώτης της Άνδρου, στο μέσο όλης αυτής της δημιουργίας, ο Μάκης Κουρτέσης, που με την ακάματη συμπαράσταση της συζύγου του Ελένης, καταφέρνει και ολοκληρώνει την παραγωγή του πρώτου βιολογικού και πιστοποιημένου κρασιού Άνδρου. Με ένα ποτήρι ροζέ του κτήματος του καλωσορίζει τους επισκέπτες του στον πέτρινο ημι-υπαίθριο χώρο όπου και το μπαρ του κτήματος.

Κατέφθασαν για την παρουσίαση πολλοί ενασχολούμενοι με την εστίαση από όλη την Άνδρο. Και όπως συμβαίνει σε αυτές τις ελληνικές εκδηλώσεις σταδιακά και με την ανάλογη ελληνική καθυστέρηση στον χώρο της παρουσίασης γίνεται το αδιαχώρητο. Απουσιάζουν οι πολιτικοί και τα πολιτικά τους από την εκδήλωση. Χάνονται ευκαιρίες για σέλφις στο FB. H εκδήλωση είναι αυστηρά επιχειρηματική. Οι επαγγελματίες ενημερώνονται για το προϊόν, την ιστορία του, τον πολιτισμό του, την οικονομία του, από ειδικούς.  

Παραβρίσκονται ως επαγγελματίες της εστίασης ο πρώην δήμαρχος και ο πρώην έπαρχος. Κατακλύζεται ασφυκτικά ο χώρος. Υπάρχουν πλέον και ορθίοι στο πίσω μέρος της αίθουσας. Το ενδιαφέρον μεγάλο. Το θέμα λίαν γοητευτικό από πάσης απόψεως μιας και είναι γνωστό πως "οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου" όπως διαπίστωνε και ο προφητάναξ Δαβίδ στον 103 ψαλμό του...

Μετά το πέρας της επιτυχημένης εκδήλωσης απλώθηκαν όλοι στην υπέροχη αυλή του οινοποιείου απολαμβάνοντας τα τρία κρασιά του Μάκη Κουρτέση, το ροζέ, το άσπρο, το κόκκινο. Όλα εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης. Και να σκεφτεί κανείς, όπως μάς εξήγησε ο γευσιγνώστης Φίλιππος Περράκης οι αμπελώνες φτάνουν στην κορύφωση τους μετά από μερικά χρόνια όταν σταθεροποιούν το προϊόν τους...

 

Και ιδού και οι πέντε συντελεστές της εκδήλωσης στο τέλος της παρουσίασης. Ο έκτος της φωτογραφίας, ο Ν. Μουστάκας, επί των τουριστικών σχέσεων του Δήμου, απλώς παραβρέθηκε. Εξ αριστερών λοιπόν οι συντελεστές, ο Πάνος και ο Σπύρος Ζουμπούλης οινοποιοί, η Ελένη και ο Μάκης Κουρτέσης ιδιοκτήτες και παραγωγοί και ο σομελιέ Άρης Σκλαβενίτης. 

TO KTHMA

Εν αρχή φτάνοντας στο κτήμα μάς καθήλωσε η μαγική θέα του κτήματος. Πριν προλάβεις να δεις, να ακούσεις και να γευτείς οτιδήποτε καθηλώνεσαι από την μαγική θέα της πλαγιάς όπου βρίσκεται το κτήμα. Είσαι σαν σε ομφαλό της γης όπου σε περιβάλλουν αμπελώνες και ελαιώνες. Και στον ορίζοντα η Βενετική Χώρα, που έχτισε πριν 800 χρόνια ο Μαρίνος Δάνδολος. Μπροστά χαμηλά διακρίνεις τα όρια του κτήματος και στη συνέχεια απλώνει ένας φροντισμένος ελαιώνας κάποιου Εμπειρίκου...

Και πέρα μακριά στον ορίζοντα το "αμάραντο πέλαγος" του Οδυσσέα Ελύτης. Ένας "προορισμός", που όπως έγραψε ο αξεπέραστος Ανδρέας Εμπειρίκος "...πάει και πάει μα δεν στέκει/ Όπως δεν στέκουν τα χαράματα/ Όπως δεν στέκουν και τα ρίγη/ Όπως δεν στέκουν και τα κύματα/ Όπως δεν στέκουν κ’ οι αφροί των βαποριών/ Μήτε και τα τραγούδια μας για τις γυναίκες που αγαπάμε." Ονειρικό και ποιητικό το τοπίο ονειρικό και ποιητικό το σημείο, ονειρική και ποιητική η πλαγιά του αμπελώνα....  

 

Γελαστός και πάντα ευγενικός ο Μάκης Κουρτέσης ανέλαβε πριν την έναρξη της εκδήλωσης να μάς ξεναγήσει στο 28 στρεμμάτων κτήμα του που καλύπτει σημαντικό μέρος μιας πλαγιάς στο Υψηλού. Δεκάδες στρέμματα με αμπέλια: ασύρτικο, μαλαγουζιά, μαυροτράγανο κλπ.  

Προσεγμένα, φροντισμένα, αριθμημένα, Και πινακίδες με τα ονόματα τους. Ο επισκέπτης έχει την ευχέρεια να ακούσει και να διαβάσει, να μαθαίνει και να κατανοεί. Ήδη έχουν αρχίσει κι έρχονται προς ξενάγηση στον χώρο εδώ και μερικούς μήνες δεκάδες επισκέπτες. Η Άνδρος αποκτά μέρα με την μέρα, μήνα με τον μήνα, τη δική της αναφορά στον χώρο των οινοποιείων, που μπορεί κανείς να επισκεφτεί. Μια πολύ σημαντική αναφορά η επίσκεψη τους και στον χώρο του τουρισμού. Ας αναλογιστούμε απλώς τους εκατοντάδες επισκέπτες κάθε μήνα στα οινοποιεία της Σαντορίνης, που είναι η πρώτη διδάξασα...

Το κάθε κρασί παράγεται από συγκεκριμένη ποικιλία και συγκεκριμένη γη και έχει συγκεκριμένη ωρίμανση. Στην παραπάνω φωτογραφία ο Μάκης εξηγεί πως το μαυροτράγανο της φωτογραφιας είναι του 2022. Έμεινε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε γαλλικά ξύλινα βαρέλια. Μετά μπήκε στο ανοξείδωτο, πεντακάθαρο δοχείο για να μην κυριαρχήσει στη γεύση του το βαρέλι, αλλά να παραμείνει η αυθεντική γεύση του κρασιού. Και τώρα, όπως εξηγεί είναι έτοιμο προς εμφιάλωση.

Το αμέσως επόμενο σχέδιο του Κουρτέση είναι η διαμόρφωση αυτού του παμπάλαιου πέτρινου πατητηριού με τις δύο πέτρινες δεξαμενές μούστου το οποίο υπήρχε στον παλιό αμπελώνα που αγόρασε. Τώρα θέλει να το διαμορφώσει - με την βοήθεια της εταιρείας Βαλμά που έχει αναλάβει όλες τις εργασίες στο κτήμα - σε ένα κέντρο αναφοράς της ιστορίας του αμπελιού στην Άνδρο.

 

Ανάμεσα στα αμπέλια βλέπουμε κι ένα κατάφυτο. Ρωτήσαμε τον Μάκη το γιατί. Γιατί βοηθά το ένα φυτό το άλλο. Έχουμε βάλει κουκιά και στάρι. Βοηθάνε καταπολεμώντας τα ζιζάνια. Και τα χρησιμοποιούμε για να σκιάζουμε την γη ώστε με την έλλειψη φωτός να μην μπορούν να πολλαπλασιαστούν. Είναι ένα τρόπος βιολογικής αποφυγής των ζιζανίων.

 

"Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα θα βρεις μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι, που σημαίνει πως με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις" έγραψε ο Ελύτης. Στο κτήμα του Κουρτέση υπάρχουν τα δύο από τα τρία συνθετικά της Ελλάδας. Το τρίτο υπάρχει εν δυνάμει κι είναι τα πλοία που ταξιδεύουν και παράγουν πλούτο για να επενδυθεί στην Άνδρο και να την ανεβάσουν... 

 

Και δύο λόγια για το καλλιτεχνικό περιτύλιγμα του κρασιού και για το σήμα του κτήματος. Η επιμέλεια του σήματος του κτήματος και των ετικετών του κρασιού είναι της Άρτεμις Κοκκινάκη. Η έμπνευση της ξεκίνησε από την μαγική θέα του κτήματος και τα σκαλιά που ανεβάζουν στο παραδοσιακό δώμα του κουκλίστικου σπιτιού που ζουν λιτά ο Μάκης με την Ελένη Κουρτέση. Μάς πήγε μεχρι εκεί η ίδια για να μάς το δείξει...

Κλείνουμε αυτό το οδοιπορικό στο πρώτο βιολογικό, πιστοποιημένο, επισκέψιμο οινοποιείο της Άνδρου με μια δική μας φωτογράφιση των τριών υπέροχων κρασιών του κτήματος Κουρτέση . Το ξεχωριστό διεθνώς πλέον ελληνικό κρασί είναι ταχείας ωρίμανσης σχετικά με τα ευρωπαϊκά κρασιά. Γιατί εμπεριέχουν τον ήλιο. Κι ο ήλιος δεν φυλακίζεται για χρόνια στα μπουκάλια. Η έντονη ηλιοφάνεια προσδίδει στα ελληνικά κρασιά κάτι από ένταση του ήλιου. Φωτογραφίσαμε τα τρία κρασιά του Κουρτέση το επόμενο πρωινό μέσα στο ηλιόλουστο περιβάλλον της Άνδρου. Και διαπιστώσαμε εκτός από την γεύση και τους υπέροχους έντονους χρωματισμούς τους μέσα στον ήλιο. Θαυμάστε τους..