Εν Άνδρω

 

Από τα χθεσινά εγκαίνια στο Μπατσι.

Εγκαινιάστηκε χθες στο Μπατσί παρουσία πολλών κατοίκων το νέο σύγχρονο σούπερ-μάρκετ του Λεωνίδα Γονέου. Την ίδια στιγμή γινόμαστε δέκτες πολλών και πολυποίκιλων αντιδράσεων σε όλο το νησί από την αλλαγή στην τιμολόγηση της καθημερινότητας στην Άνδρο. Κάτι που έφερε ο ανταγωνισμός των τιμών στο λιανεμπόριο με την είσοδο του νέου παίκτη και την επιχειρούμενη απάντηση των ανδριώτικων ομιλων στην αγορά της Άνδρου.

Συγχρόνως βλέπουμε πως ο νέος παίκτης δεν σταμάτησε στην πρώτη στροφή του δρόμου, προς Άγιο Σπυρίδωνα, αλλά συνέχισε μέχρι την πρώτη στροφή μπαίνοντας στην Χώρα (Γαληνός, ενώ συνεχίζει. μέσα στο καλοκαίρι, φτάνοντας στην είσοδο του Νειμποριού (Δ. Πρώιος). Και όπως ήδη γίνεται γνωστό σχεδιάζει επέκταση και στο Γαύριο!!

Μέχρι στιγμή στο νησί διαπιστώνεται μια μείωση τιμών στα τρόφιμα, μια αύξηση της προσφοράς και της ποιότητας στην αγορά. Και από τον νέο παίκτη, αλλά και από τους δύο μεγάλους ανδριώτικους ομίλους, του Γονέου καθι του Βρεττού, που πλέον ακολουθούν τη νέα κατάσταση πραγμάτων.

Πλήθος προϊόντων και κόσμου στο νέο κατάστημα. 

Όπως έλεγε επιχειρηματίας στην Χώρα: «η πτώση του κόστους ζωής στην Άνδρο μέσω της μείωσης των τιμών που έχει ξεκινήσει οδηγεί όλα τα νοικοκυριά σε μια αύξηση της αγοραστικής δυνατότητας τους κατά 20% ή 30%»!!!

Οι κάτοικοι της Άνδρου, μόνιμοι και παραθεριστές, διαπιστώνουν - όπως λένε - καθημερινά πως το κόστος ζωής μειώνεται σταδιακά, καθώς μεγάλο μέρος του περνά μέσα από τον μπακάλη, τον μανάβη, τον χασάπη, τον φούρναρη κλπ. Αυτό σε ένα νησί όπου οι τιμές ήταν πάντα πολύ πάνω από τις Αθήνας και σε κάποιες περιπτώσεις ήταν προκλητικά στρεβλές.

Το κόστος ζωής: ανταγωνισμός και ερωτήματα

Η συντελούμενη «επανάσταση τιμών» στο λιανεμπόριο σημαίνει την απαρχή μιας οικονομικής ανακατάταξης στην Άνδρο. Όλοι πια ανασυντάσσονται. Οι δύο κύριοι ανδριώτικοι όμιλοι, του Γονέου και του Βρεττού, ξεκίνησαν μειώσεις και προσφορές για να απαντήσουν στα νέα δεδομένα.

Ο Λεωνίδας Γονέος στον μπουφέ.

Το άνοιγμα του καταστήματος Γονέου στο Μπατσί ήταν μια πρώτη κίνηση. Ο Γονέος που είχε κατάστημα στο Μπατσί επανέρχεται εκεί πάλι επιζητώντας "να πιάσει την αγορά της παραλίας το καλοκαίρι και του οικισμού τον χειμώνα", όπως εξηγούσε ο ίδιος χθες σε συζήτηση στα εγκαίνια του νέου μαγαζιού του.

Από την άλλη ο Βρεττός, με την στήριξη της ΑΒ Βασιλόπουλου, περιμένει να κατακαθίσει ο κουρνιαχτός των πρώτων ανακατατάξεων. Αν ο νέος παίκτης επεκταθεί σύντομα στο Γαύριο, που κυριαρχεί, θα πρέπει κάτι να κάνει.

Πολλοί (μεσάζοντες, μεταφορείς, χονδρέμποροι, αντιπρόσωποι κλπ) δεν είχαν προβλέψει τις εξελίξεις. Αιφνιδιάστηκαν αρκετοί και νοιώθουν άβολα. Οι περισσότεροι είχαν επαναπαυθεί στα κέρδη από τις στρεβλώσεις της αγοράς που λειτουργούσε μέσα από ένα άτυπο καρτέλ τιμών.

 

Στην Άνδρο δεν υπήρχαν «μεγαλοκαρχαρίες» στο λιανεμπόριο (με τη έννοια των πολύ μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, ούτε άλλωστε και η Προμηθευτική είναι τέτοιος σε πανελλήνια κλίμακα). Στην Άνδρο ήταν οι μικρομεσαίοι μεσάζοντες που λόγω της μικρής, αναχρονιστικής, μη ανταγωνιστικής και κλειστής αγοράς του νησιού οδηγούσαν (σαν άτυπο καρτέλ) τις τιμές ψηλά μετακυλώντας τις αυξήσεις στους μικρότερους και μικρούς εμπόρους (που δεν είχαν δύναμη να αντιδράσουν), αλλά και στους ανήμπορους καταναλωτές, που ήταν όμηροι συγκεκριμένων καταστάσεων. 

Έτσι κυριαρχούσε το φαινομενο πολλοί παραθεριστές ή μετακινούμενοι τακτικά κάτοικοι (συνήθως οι πιο εύποροι) «στόκαραν» κάθε φορά που πηγαινοέρχονταν στην Αθήνα γεμίζοντας τα αυτοκίνητα τους προϊόντα!!! Κάτι σαν τους βορειοελλαδιτες που πάνε για ψώνια στην Βουλγαρία!!! Ένα θέαμα πολύ συχνό. Ακόμα και ευκατάστατοι κάτοικοι και παραθεριστές "στόκαραν" από την Αθήνα λόγω της μεγάλης διαφοράς των τιμών!!!

Το κόστος ζωής ανέβαινε, η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομικά ασθενέστερων κατοίκων – που δεν μπορούσαν να πηγαινοέρχονται – συμπιέζονταν οικονομικά. Το νησί γινόταν κάθε μέρα και λιγότερο ανταγωνιστικό. Και αυτό ήταν πλέον ορατό και δια γυμνού οφθαλμού…

Αλήθεια, ποια μεταφορικά είχε η Άνδρος (δύο ώρες από Αττικη) και ποια η Σύρος (τρεις ώρες από Πειραιά); Και γιατί η αγορά της Άνδρου δεν ήταν ανταγωνιστική όπως της Σύρου; Το ρώτησε ένας αναγνώστης μας. Το ρωτάμε κι εμείς…

Πως γίνεται με τόσες προσφορές των πλοίων προς τα φορτηγά ΔΧ - μας είπαν πως έχει πέσει το μέσο ναύλο στα 60 ευρώ περίπου - οι τιμές να εξακολουθούσαν  να αυξάνουν; Ποιος άραγε ήταν ο επιμερισμός του μεταφορικού κόστους που οδηγούσε να φτάνουν στο ράφι – με μειωμένο ΦΠΑ μέχρι προχτές – συχνά πάνω από 30% από την Αθήνα;

Τα κενά, οι στρεβλώσεις και οι νέοι παίκτες 

Είναι προφανές πως οι υπάρχουσες στρεβλώσεις και οι συσσωρευμένοι αναχρονισμοί σε όλο το κύκλωμα του λιανεμπορίου όλα αυτά τα χρόνια μπλόκαραν τις τιμές και οδηγούσαν το κόστος ζωής στα ύψη. Το είδε ο νέος παίκτης στο λιανεμπόριο τροφιμων (με σαφώς καλύτερη και πιο σύγχρονη οργάνωση, σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες σε μαζικές αγορές λόγω των 53 καταστημάτων του και του ελληνικού ομίλου ΕΛΟΜΑΣ) και μπήκε δυναμικά στην «κοιμισμένη» και στρεβλή αγορά της Άνδρου.

Κάποια κροκοδείλια δάκρυα «αναχρονιστών» (με πλήρη άγνοια οικονομικών) που μιλούν για τον «θάνατο του μικρομπακάλη» ήρθαν πολύ αργά. Ο «θάνατος του εμποράκου» - που έγραψε ο Άρθουρ Μίλερ συνλεβη όπως περιγράφει στο διάσημο θεατρικό του έργο στην Αμερική το 1948!!! Στην Άνδρο άρχισε στη δεκαετία του 1980 στα χωριά και ολοκληρώνεται σήμερα με το επαπειλούμενο κλείσιμο των ελάχιστων μικρών επιχειρήσεων που έχουν απομείνει στα οικιστικά κέντρα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πως αλλάζουν ή θα αλλάξουν σταδιακά ακόμα περισσότερο οι δομές της οργάνωσης των επιχειρήσεων και της διαχείρισης των μεταφορών, αλλά και της πρακτόρευσης των προϊόντων (λογω τριγωνικών σχέσεων πληρωμών). Έτσι συμπιέζονται πια οι υψηλές και ανελαστικές τιμές του λιανεμπορίου και πέφτει σταδιακά το κόστος ζωής για κατοίκους και παραθεριστές. Μπορεί τα παραπάνω να φαίνονται δύσκολα σε όσους δεν ξέρουν. Αλλά και αυτοί που δεν ξέρουν νοιώθουν μια αλλαγή στο πορτοφόλι τους! Κι έτσι μαθαίνουν... 

Αποτέλεσμα η Άνδρος μοιάζει να αρχίζει να γίνεται ανταγωνιστική προς τα έξω και πιο οικονομική προς τα μέσα για το μέσο νοικοκυριό που στέναζε από τις χρόνιες στρεβλώσεις των τιμών. Που θα πάνε αυτά που περιγράφουμε; Θα περιμένουμε και θα δούμε. Το εφετινό καλοκαίρι θα είναι κρίσιμο. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού θα έχουμε μια πρώτη εικόνα του τοπίου όταν θα κατακαθίσει ο πρώτος κουρνιαχτός των ανακατατάξεων. Σε ένα χρόνο από σήμερα - ότι και να γίνει από εδώ και εμπρός - το νησί θα έχει αλλάξει στο λιανεμπόριο τροφίμων, αλλά όχι μόνο εκεί.

Μας το έλεγε φίλος βενζινάς πριν λίγες μέρες: «έρχονται αλλαγές και σ’ εμάς. Να δούμε πως θα ανταποκριθούμε και τι θα κάνουμε».  Όπως ήδη διαπιστώνουν οι αυτοκινούμενοι ο νέος είχε δίκιο γιατί ήδη έχουν αρχίσει να διαφαίνονται οι πρώτες αλλαγές και στο εμπόριο καυσίμων!

Η άφιξη της νέας εταιρικής Shellστο Νειμποριό είναι το πρώτο ορατό σημείο των αλλαγών. Τιμές ανταγωνιστικές, προσφορές αποτελεσματικές, serviceπολλαπλάσιου χρόνου, υπάλληλοι περισσότεροι, εκπαιδευμένοι και όλοι από Άνδρο.

Η Προμηθευτική όπως και η Shell είδαν τα κενά και τους αναχρονισμούς στην καθημερινότητα της αγοράς της Άνδρου. Κενά και αναχρονισμούς που η κλειστή αγορά της Άνδρου δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να καλύψει. Και ήρθαν για να πάρουν ένα μεγάλο μερίδιο μέσα από την καλύτερη οργάνωση τους, τις μειώσεις και τις προσφορές που δίνουν.

Μένει, λοιπόν, να δούμε αν οι ανδριώτες επιχειρηματίες (μικροί και μεγάλοι) μπορούν να οργανωθούν και το κυριώτερο να συνεργαστούν ώστε να αντέξουν και να εισέλθουν ως επιχειρήσεις με αξιώσεις στη νέα εποχή. Διαφορετικά είτε θα υποχωρήσουν είτε θα εξαγοραστούν. Όμως όπως και να το κάνουμε οι εξελίξεις είναι πια αναπόφευκτες για την Άνδρο…

«Εν Άνδρω» 

Σημείωση: Οι φωτογραφίες του Εν Άνδρω είναι από τα χθεσινά εγκαίνια του νέου καταστήματος Γονέου στο Μπατσί...