ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗ: Εκεί που η αρχαιολογία εμποδίζει… τους αρχαιολόγους (!), αποκλείει… τον αρχαιολογικό χώρο (!) και δυσκολεύει την ταφή των νεκρών! Το νεοελληνικό αλαλούμ…
Παλαιόπολη: ορίστηκε αρχαιολογική ζώνη Α "έτσι χωρίς πρόγραμμα"!!!
Επί 20ετία η Παλαιόπολη βολοδέρνει χωρίς δρόμο για τις αρχαιολογικές ανασκαφές, αλλά και για το ταφείο του χωριού! Ο λόγος; Ο λάθος ορισμός της ζώνης Α από το ΚΑΣ που δεν πρόβλεψε δρόμο για τις αρχαιότητες και την ανασκαφή και συμπεριέλαβε στις απαγορεύσεις του το 1998 και τον χώρο του νεκροταφείου απαγορεύοντας έτσι την δημιουργία δρόμου!
Αποτέλεσμα όλη αυτή την 20ετία να μην μπορεί να γίνει σωστά η ανασκαφή και οι αρχαιολόγοι να κάνουν τον "Ιντιάνα Τζόουνς" για να φτάσουν στον αρχαιολογικό χώρο και το χειρότερο ο αρχαιολογικός χώρος να μην είναι επισκέψιμος! Και ακόμα οι κάτοικοι του χωριού να χρειάζονται μια απίστευτη διαδρομή με "ταρζανιές" για να θάψουν τους νεκρούς τους!!!
30 χρόνια ανασκαφές στην κλασική Άνδρο - από την Λυδία Παλαιοκρασσά - χωρίς δρόμο πρόσβασης στον αρχαιολογικό χώρο. Μόνο ένα μονοπάτι του 19ου αιώνα...
Το θέμα τέθηκε από τον έπαρχο τον Ιούνιο στην 23η συνάντηση περιφερειακών ΜΜΕ στην Πανάχραντο και εκδόθηκε ψηφισμα προς το ΥΠΠΟ και επανήλθε τον Ιούλιο από τον ίδιο στο Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου τον Ιούλιο, που εξέδωσε κι αυτό ψήφισμα για το ίδιο θέμα προσπαθώντας να πιέσει τις αργόσυρτες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού μήπως και ολοκληρώσουν τον ανασχεδιασμό και βρεθεί μια άκρη ώστε:
- - Η αρχαιολογική υπηρεσία του ΥΠΠΟ να βοηθήσει …την αρχαιολογία και στους αρχαιολόγους να σκάψουν σωστά! Και ακόμα η αρχαιολογία να επιτρέψει να γίνει δρόμος ώστε ο αρχαιολογικός χώρος να γίνει επισκέψιμος!
- - Η αρχαιολογική υπηρεσία του ΥΠΠΟ να επιτρέψει στους κατοίκους να θάβουν τους νεκρούς τους χωρίς να χρειάζεται εξουθενωτική ανάβαση/κατάβαση και «ταρζανιές»!
Το Περιφερειακό Συμβούλιο στις 21 Ιουλίου 2018 εξέδωσε συζήτησε την εισήγηση του επάρχου Άνδρου και εξέδωσε το κάτωθι ψήφισμα, το οποίο και απέστειλε στο ΥΠΠΟ.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Το αρχαίο λιμάνι: χωρίς δρόμο πρόσβασης και σ' αυτό!
ΘΕΜΑ 22ο: Έκδοση ψηφίσµατος συµπαράστασης των κατοίκων της Παλαιόπολης.
«Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος έδωσε τον λόγο στον Περιφερειακό Σύµβουλο κ. Λοτσάρη ∆ηµήτριο, ο οποίος εισηγήθηκε στο Σώµα τα εξής:
Προτείνουµε την έκδοση Ψηφίσµατος συµπαράστασης των κατοίκων της Παλαιόπολης για την ολιγωρία του Υπουργείου Πολιτισµού και Αθλητισµού να δώσει άµεση λύση και να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για να αποκτήσουν το νεκροταφείο της Παλαιόπολης και ο σηµαντικός αρχαιολογικός χώρος της αγοράς της αρχαίας Άνδρου οµαλή πρόσβαση.
Η Παλαιόπολη είναι το πιο ιστορικό χωριό της Άνδρου, καθώς εκεί υπήρχε η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, µε ιστορία 14 αιώνων. Τα πλούσια κατάλοιπα της αρχαίας πόλης όµως αντί να είναι αναδεδειγµένα και προσιτά στο κοινό αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη του τόπου, µε αποτέλεσµα να συντελείται κατάφορη αδικία εις βάρος των κατοίκων της Παλαιόπολης και κατ’ επέκταση ολόκληρου του νησιού.
Οι αρχαιότητες, που έφεραν στο φως µετά από πολύ κόπο και µε δαπάνη πολλών χρηµάτων οι ανασκαφές του Πανεπιστηµίου Αθηνών στην αγορά της αρχαίας πόλης, δεν είναι προσιτές. Το χωριό µαραζώνει, καθώς το µεγαλύτερο µέρος του ανήκει σε αρχαιολογική ζώνη Α, γεγονός που δεν επιτρέπει την οποιαδήποτε αξιοποίηση.
Εκτός από τις κλασικές αρχαιότητες βρέθηκε και εκκλησία του 5ου αιώνα μ.Χ.
Παράλληλα το κράτος δε βοηθά στην ανάδειξη και απόδοση στο κοινό του αρχαιολογικού χώρου της αγοράς της αρχαίας πόλης, καθώς δεν υπάρχει δρόµος πρόσβασης αλλά και το µονοπάτι που υπάρχει και περνά µέσα από ιδιόκτητα αγροτεµάχια είναι δύσβατο.
Επίσης, καθώς η κήρυξη της ζώνης Α το 1998 δεν το προέβλεψε και ενέταξε το σύγχρονο νεκροταφείο στην Α ζώνη (!), οι κάτοικοι για να θάψουν τους νεκρούς τους πρέπει να ανεβαίνουν πεζόδροµο µε 70 σκαλοπάτια, µε αποτέλεσµα ανήµποροι συγγενείς να µην παρίστανται στις κηδείες των δικών τους.
Η οµόφωνη γνωµοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου του 2014 για την αναοριοθέτηση των ζωνών στον Αρχαιολογικό χώρο Παλαιόπολης και την αλλαγή όρων χρήσης στη ζώνη Α, που ρύθµιζε τα προβλήµατα αυτά της πρόσβασης προς το νεκροταφείο και τον αρχαιολογικό χώρο και άνοιγε το δρόµο για την ανάδειξη και αξιοποίηση του δεύτερου, παραµένει ανυπόγραφη έκτοτε από τους εκάστοτε Υπουργούς Πολιτισµού και Αθλητισµού, παρά τις συνεχείς οχλήσεις από τις τοπικές αρχές.
Αντί να προχωρήσει νόµιµα η διαδικασία, οι αρµόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ κίνησαν το 2017 εξ αρχής τη διαδικασία αναοριοθέτησης των ζωνών Παλαιόπολης. Έτσι, ορίστηκε νέα επιτροπή αυτοψίας µελών του ΚΑΣ, η δεύτερη για το ίδιο θέµα (!), για την εκ νέου εξέταση του θέµατος.
Τα ευρύματα της ανασκαφής εξαιρετικά...
∆ιαµαρτυρόµαστε:
- - Επειδή δεν µπορεί να γίνει ανάδειξη µιας ανασκαφής 30 χρόνων, στην οποία έχουν επενδύσει µεγάλα ποσά το Ελληνικό κράτος και ιδιωτικοί φορείς. Ο µόνος τρόπος να συνεχιστεί η έρευνα µε ασφάλεια για το χώρο και τους εργαζόµενους, να συντηρηθούν συστηµατικά τα αποκαλυφθέντα µνηµεία και να αναδειχθεί ο χώρος, ώστε να γίνει επισκέψιµος, είναι να αποκτήσει πρόσβαση µέσω εργοταξιακού δρόµου, ο οποίος όπως πληροφορηθήκαµε µε τη λήξη του έργου θα αποτελέσει το µονοπάτι πρόσβασης των επισκεπτών του χώρου.
- - Επειδή οι κάτοικοι της Παλαιόπολης εκτός της δέσµευσης των περιουσιών τους, την οποία κατανοούν, σεβόµενοι την πλούσια κληρονοµιά του τόπου τους, ακόµη και τους νεκρούς τους θάβουν µε δυσκολία.
- - Επειδή η πολιτεία δεν είναι συνεπής στη συγκεκριµένη περίπτωση στην τήρηση του Αρχαιολογικού νόµου (3028), καθώς η ίδια παρεµποδίζει την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων και την ένταξή τους στη σύγχρονη κοινωνική ζωή, καθώς δεν επιτρέπει την πρόσβαση και επικοινωνία του κοινού µε αυτές και την ανάδειξη και απόδοσή του αρχαιολογικού χώρου στην τοπική κοινωνία και στο ευρύ κοινό, κάτι που ο Αρχαιολογικός Νόµος 3028 ορίζει, ως ένα από τα βασικά στοιχεία της προστασίας της πολιτιστικής κληρονοµιάς (άρθρο 3, ε και στ).
- - ∆ιαµαρτυρόµαστε γιατί ακόµη µια φορά υπερισχύει η δυσλειτουργία της δηµόσιας διοίκησης εις βάρος του δηµοσίου συµφέροντος. Και ζητούµε το Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού να δώσει άµεση λύση στα προβλήµατα αυτά και να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποκτήσουν το νεκροταφείο της Παλαιόπολης και ο σηµαντικός αρχαιολογικός χώρος της αγοράς της αρχαίας Άνδρου οµαλή πρόσβαση. Να αποδοθεί ο χώρος αυτός στο ευρύ κοινό και να επιτραπεί στους κατοίκους της Παλαιόπολης και ολόκληρης της Άνδρου να έχουν τα κατάλοιπα της πολιτιστικής τους κληρονοµιάς και ταυτότητας ορατά και επισκέψιµα.»
Η εκκλησία του 5ου αιώνα μ.Χ. Αεροφωτογραφία...
ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
1. Εκφράζει τη συµπαράσταση και στήριξή του στη διαµαρτυρία των κατοίκων της Παλαιόπολης Άνδρου, προκειµένου να προχωρήσουν οι απαιτούµενες ενέργειες για να αποκτήσουν το νεκροταφείο της Παλαιόπολης και ο αρχαιολογικός χώρος της αγοράς της αρχαίας Άνδρου οµαλή πρόσβαση.
2. Καλεί το Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε οι χώροι αυτοί, οι οποίοι αποτελούν κατάλοιπα της πολιτιστικής µας κληρονοµιάς να µπορούν να είναι προσβάσιµοι στο ευρύ κοινό και γενικότερα σε επισκέπτες µε ιδιαίτερα γνωρίσµατα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλες οι φωτογραφίες είναι της καθηγήτριας Λυδίας Παλαιοκρασσά από παλαιότερες δημοσιεύσεις της στο Εν Άνδρω