Εν Άνδρω

 

Η Ανδρος έχει κάτι που έχουν λίγοι... (φωτ. Εν Άνδρω).

"1968" - Ένα ακόμα φιλμ-σταθμός του με ανδριώτικες και κωνσταντινουπολίτικες ρίζες Τάσου Μπουλμέτη. Και τι πιο ωραίο από να το να το δεις στο υπέροχο θερινό σινεμά της Χώρας. Μνήμες παιδικές. Εικόνες θαμπές. Μισοξεχασμένες. Που σε αναστατώνουν. Η ιστορία ενός αγώνα, η ιστορία μιας εποχής, η ιστορία της προσφυγιάς και μιας ομάδας, η ιστοριά ενός μέσου, του ραδιοφώνου, που με την φωνη του Βασίλη Γεωργίου ξεσήκωσε για ένα βράδυ έναν λαό. Όλα αυτά και πολλά αλλα ήταν η ταινία του Μπουλμέτη στο θερινό σινεμά της Χώρας, που κι αυτό είναι μια ιστορία μόνο του...

Η Άνδρος έχει θερινό κινηματογράφο στη Χώρα με έργα πρώτης προβολής που ήδη έχει ξεκινήσει προβολές... (φωτ. Εν Άνδρω).

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. «Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι μες τα θερινά τα σινεμά…» τραγούδησε στην μεταπολίτευση και στην νιότη μας ο Λουκιανός Κελαηδόνης. Ήταν κάτι νύχτες μεγάλες κι ατέλειωτες. Ο χρόνος κυλούσε αργά. Μοναδικά. Ανάμεσα στις μαγικές εικόνες και στην μίζερη καθημερινότητα. Μια χώρα περίκλειστη, που αναζητούσε διεξόδους στον κόσμο.

Ήταν κάτι νύχτες με φεγγάρια. Ή, χωρίς φεγγάρια. Ήταν κάτι χρονιές ορόσημα. Καρφωμένες στη μνήμη. Μια τέτοια χρονιά ήταν το 1968. Οι μνήμες λίγο θολές κι ασπρόμαυρες από την απόσταση. Μικροί μαθητές στο κέντρο μιας άδειας πόλης. Η ΑΕΚ έπαιζε τελικό Κυπέλου Κυπελλούχων με την τσεχοσλοβάκικη Σλάβια Πράγας. Κι εμείς καρφωμένοι σε ένα ραδιοφωνάκι.

Και χτες βράδυ ο θερινός της Άνδρου είχε την εξαιρετική και νοσταλγική ταινία τοτ Τάσου Μπουλ΄μετη "1968". Μα ιστορία ενός αγώνα που ακολυσε όλη η Ελλάδα. Μια αναφορά στην ιστορία που έγραψε το ελληνικό μπάκετ, αλλά και το ελληνικό ραδιόφωνο εκείνης της εποχής (φωτ. Εν Άνδρω).

Χτες βράδυ ήταν μια νύχτα χωρίς φεγγάρι. Τα σύννεφα περνούσαν απειλητικά πάνω από την μικρή άδεια πόλη. Το θερινό σινεμά της Χώρας έχει… ανοίξει! Με έργα πρώτης προβολής! Και χτες Δευτέρα για να τιμήσει το πρώτο ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου που πήρε η ΑΕΚ μετά 24 ολόκληρα χρόνια και το πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο στο μπάσκετ μετά 50 ολόκληρα χρόνια έπαιζε την σπουδαία ταινία του Τάσου Μπουλμέτη «1968».

Ο σπουδαίος σκηνοθέτης μάς πήρε με το παλιό λεωφορείο της "Περιμετρικής" και μάς ταξίδεψε στα παιδικά μας χρόνια, στα παιδικά χρόνια του ελληνικού αθλητισμού, στις μεγάλες στιγμές του ελληνικιύ ραδιοφώνου και στις νοσταλγικές διαδρομές του ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου (φωτ. Εν Άνδρω).

Ο Τάσος Μπουλμέτης με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και την Άνδρο θα «ερχόταν» φιλμογραφικά στο νησί να μας μιλήσει ακόμα μια φορά για την ιστορία μιας χαμένης πατρίδας. Το έχει κάνει μέχρι σήμερα δύο φορές. Με την ανεπανάληπτη «Πολίτικη Κουζίνα» και τον γλυκό «Νοτιά». Τώρα ερχόταν πάλι με το ορόσημο του «1968»! Οι χαμένες πατρίδες του Μπουλμέτη δεν μιλάνε μόνο για τοπία και πρόσωπα. Μιλάνε και για στιγμές καρφωμένες πάνω σε χρονολογίες. Μιλάνε για μνήμες που τις παίρνει ένα βραδινό λεωφορείο και τις πάει βόλτα στην άδεια πόλη που κάνει την «Περιμετρική» της ζωής μας.

Παρέα μας ένας υπέροχος εισπράκτορας και οι ιστορίες του για όλους και για όλα (φωτ. Εν Άνδρω).

Δεν είναι μόνο η ΑΕΚ το «1968» του Μπουλμάτη. Είναι μια εποχή ολόκληρη σε όλο τον κόσμο. Το «1968» της ΑΕΚ και της Ελλάδας της δικτατορίας είναι έτσι ωραία και προσεκτικά τοποθετημένο ανάμεσα στον Γαλλικό Μάη, στην Άνοιξη της Πράγας, στους βομβαρδισμούς του Βιετνάμ, στις δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κέννεντι. Γεγονότα που συντάραξαν τον κόσμο κι άλλαξαν την ροή της Ιστορίας. Είναι η κοινωνική και αθλητική μικροϊστορία της Ελλάδας μέσα στον μεγάλο κόσμο.

Θυμηθήκαμε τον Γιώργο Αμερικάνο της παιδικής μας ηλικίας και την πρώτη μεγάλη νίκη του ελληνικού αθλητισμού με την μπασκετική ΑΕΚ στο κατάμεστο Καλλιμάρμαρο το 1968 (φωτ. Εν Άνδρω).

Είναι η κοινωνική ιστορία μιας χώρας που έψαχνε διαδρόμους στον κόσμο. Έστω και διαδρόμους μέσα από μια αθλητική επιτυχία. Αλλά είμαστε κι εμείς και η νιότη μας. Είμαστε εμείς και οι μνήμες μας, είμαστε εμείς και οι μικρές ιστορίες μας που όλες μαζί συνθέτουν την ιστορία ενός τόπου, μιας εποχής, μερικών γενιών, που η μια ακούμπησε στην άλλη. Κι όλες μαζί ακούμπησαν κι έφτιαξαν αυτόν τον τόπο. Κάπως έτσι γράφεται η ιστορία: από το μεγάλο προσκήνιο μέχρι τα μικρά παρασκήνια. Ανάσα σε ιστορίες που όλες μαζί συνθέτουν κάθε εποχή.

Θυμηθήκαμε τους ραδιοφωνικους αθλητικούς ήρωες των μαθητικών μας χρόνων: τον Ζούπα, τον Τρότζο, τον Βασιλειάδη και τόσους άλλους (φωτ. Εν Άνδρω).

Δεν ήταν ανάγκη να είσαι ΑΕΚ για να πας να δεις ένα φιλμ στην Χώρα για το πώς πήρε η Ένωση το ευρωπαϊκό του 1968. Δεν πας να δεις την αναφορά σε έναν αγώνα μπάσκετ. Πας να δεις μια ολόκληρη εποχή πως ξετυλίγεται με αφορμή έναν αγώνα μπάσκετ που σχεδόν όλοι όσοι έζησαν τότε θυμούνται. Ο αγώνας είναι το άλλοθι για να δεις μιαν εποχή που η Ελλάδα αναζητούσε εναγωνίως διεξόδους στον κόσμο.

Και ο σπουδαίος σκηνοθέτης «κεντώντας» την ιστορία του αγώνα μέσα από σκηνές του τότε και αναμνήσεις του σήμερα των πρωταγωνιστών του, αλλά και μέσα από την μυθοπλασία μικρών ιστοριών δεκάδων ελλήνων, στήνει τα σκηνικά μιας εποχής…

Συγκινηθήκαμε με την ιστορίας μιας Ελλάδας διαφορετικής. Και νοιώσαμε τι σημαίνει η Ιστορία για την μικρή ιστορία μιας ομάδας κατατρεγμενων που ξεριζώθηκαν κι έφτασαν μέχρι εδώ κυνηγημένοι... (φωτ. Εν Άνδρω).

Τι πιο μαγικό όλο αυτό το «ταξίδεμα» να το κάνεις σε ένα από τα τελευταία θερινά σινεμά της Ελλάδας στην Χώρα της Άνδρου μια Δευτέρα. Τι πιο ξεχωριστό όλο αυτό το «ταξίδεμα» στις μνήμες που μπερδεύονται ανάμεσα στο αθλητικό γεγονός και στα σκηνικά που εναλλάσσονται υπέροχα ανάμεσα στο χτες και στο σήμερα. Με όλες τις τεχνικές και σκηνοθετικές δυνατότητες του σήμερα και όλες τις τεχνικές αδυναμίες του χτες να μπλέκουν αρμονικά στην ταινία.

Όλα αυτά με αναφορά το απέραντο σκηνικό του Παναθηναϊκου Σταδίου, που εκείνη την βραδιά άπλωσε πάνω από την Ελλάδα. Σε σκηνοθεσία του Τάσου Μπουλμέτη που έχει ρίζα και από την Άνδρο και σε μουσική της σπουδαίας Ευανθίας Ρεμπουτσικα (φωτ. Εν Άνδρω).

Κι όλα αυτά στο μαγικό σκηνικό της Άνδρου, που έχει ακόμα το προνόμιο να διατηρεί έναν από τους τελευταίους θερινούς κινηματογράφους στην Ελλάδα. Και το ξεχωριστό: να ανοίγει από τις αρχές Μαΐου για όσους «πιστούς» ακόμα αγαπούν αυτό το τελευταίο ανάχωμα της ελληνικής κουλτούρας…

ΥΓ. Άντε μετά από όλα αυτά τα ωραία και άκρως συγκινητικά να πας για ύπνο! Κάτσαμε με τον Γιάννη για ένα ποτό μέχρι αργά στην αγορά…

Διαμαντής Μπασαντής

Σημείωση: Όλες οι φωτογραφίες και οι σκηνές του βίντεο του Εν Άνδρω είναι από την προβολή στο Σνέ Άλεξ και την ταινία "1968" του Τ. Μπουλμέτη