Εν Άνδρω

Ο Άγιος Νικόλαος στο Ρότερνταμ.

Αν είσαι Έλληνας κι έχεις ζήσει στο εξωτερικό ξέρεις πολύ καλά πως η εκκλησιά είναι το κέντρο της κοινωνικής ζωής όλων που ζουν εκεί. Είναι κέντρο αναφοράς για πιστούς και... απίστους! Για θρησκευόμενους και... μη θρησκευόμενους! Το βλέπεις και την Ευρώπη και στην Αμερική. Το έζησα: στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Κάνσας Σίτι, στο Ντένβερ. Αν όμως είσαι και από ένα ναυτικό νησί - όπως η Άνδρος - τότε σε πλημμυρίζει η συγκίνηση όταν συναντάς διάσπαρτες ανά την υφήλιο εκκλησίες αφιερωμένες στον Άγιο Νικόλαο των ναυτικών. Αυτή την ιδιαίτερη συγκίνηση ένιωσα μπροστά στον Άγιο Νικόλαο: την ελληνική εκκλησία του Ρότερνταμ... 

Βράδιαζε όταν έφτασα στο πάρκο που ήταν η μεγάλη πέτρινη βυζαντινή εκκλησιά ρυθμού "σταυροειδούς μετά τρούλου" όπως μαθαίναμε στο γυμνάσιο. Σε μια ξεχωριστή γειτονιά. Στο κέντρο της πόλης δίπλα στα μουσεία. "Αλήθεια, πως κατάφεραν οι Έλληνες κι έφτιαξαν την εκκλησία τους σε μια τόσο ξεχωριστή περιοχή", αναρωτήθηκες. Καθώς πλησιάζαμε ανάμεσα από τα ψηλά αιωνόβια δέντρα ξεπρόβαλε ολόκληρος ο ναός:  απλός και απέριττος, μοναχικός και σιωπηλός, απόμακρος και περίκλειστος. Να συμβολίζει κάτι από την πατρίδα, αλλά και κάτι από τους ανθρώπους που έφτασαν σε αυτό μεγάλο λιμάνι της κάποτε θαλασσοκράτειρας Ολλανδίας. 

Ο μεγάλος καθεδρικός ναός της μητρόπολης Βελγίου, Κάτω Χωρών και Λουκεμβούργου στο λιμάνι του Ρότερνταμ, που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Σύμφωνα με το ιστορικό του ναού όλα ξεκίνησαν από την μεγάλη άνθηση της ολλανδικής οικονομίας αμέσως μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο όταν το Ρότερνταμ έγινε η πύλη για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από τον πόλεμο πόλης και συνάμα πόλος έλξης και εγκατάστασης πολλών ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών σε ένα λιμάνι που αποτελούσε κύρια ναυτική δίοδο προς την κεντρική Ευρώπη. Η αύξηση των Ελλήνων στην πόλη του Rotterdam οδήγησε στη συγκρότηση της Ένωσης Ελλήνων Ολλανδίας, η οποία στις 4 Ιανουαρίου 1947 ζήτησε από τον Δήμο του Ρότερνταμ έναν χώρο για την ανέγερση ναού αφιερωμένου στον Άγιο Νικόλαο, τον προστάτη των ναυτικών.

Αναφέρεται πως ο τότε πρέσβης της Ελλάδας στη Χάγη, Νικόλαος Λέλης μαζί με τους Μ. Φιορεντίνο, πρόεδρο της Ένωσης, Ν. Κακογιάννη, αντιπρόεδρο και τον Ν. Μαυρολέοντα, επισκέφθηκαν τους Έλληνες πλοιοκτήτες στο Λονδίνο και τους παρότρυναν να συμβάλλουν στην ανέγερση του ναού. Τέσσερις από αυτούς δέχθηκαν να καταβάλλουν το ποσό των 50 φλορινίων υπέρ της ανέγερσης του ναού για κάθε πλοίο ιδιοκτησίας τους όπου εισήρχετο στο Ρότερνταμ. Συνεισφορές όμως είχαν και ναυτεπισκευαστικές ολλανδικές εταιρείες που είχαν εμπορικές σχέσεις με Έλληνες, καθώς και οι Έλληνες πάροικοι της πόλης.

Το μεγάλο και όμορφο πάρκο που κάθε Πάσχα γεμίζει από εκατοντάδες Έλληνες από όλη την Ολλανδία και το Βέλγιο που έρχονται για να ζήσουν το ελληνικό Πάσχα.

Το 1950 το δημοτικό συμβούλιο της πόλης δώρισε για την ανέγερση του ναού ένα οικόπεδο περίπου 3,5 στρεμμάτων σε εξαιρετικά κεντρική θέση. Ο ναός άρχισε να κτίζεται πάνω στα αρχιτεκτονικά σχέδια του Thomas Nix και του Ιωάννη Αντωνιάδη. Την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 1954 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδος Αλέξανδρος Παπάγος, έθεσε τον θεμέλιο λίθο του. Ο ναός τελείωσε στις αρχές του 1957. Τα εγκαίνια του έγιναν στις 29 Ιουνίου 1957. Κόστισε περίπου 155.000 φλορίνια. Η αγιογράφηση του ναού ξεκίνησε αργότερα και ολοκληρώθηκε το 1995. Κόστισε 455000 φλορίνια.

Τα δύο μουσεία στην άλλη άκρη του ίδιου πάρκου. Εξαιρετική και μοναδική γειτνίαση για την ελληνική εκκλησία.

Αυτά τα ιστορικά στοιχεία βρίσκει κανείς προσπαθώντας να καταλάβει πως βρέθηκε ο ναός του Αγίου των ναυτικών στο Ρότερνταμ. Και αν κατάγεται και από ένα νησί ναυτικών - όπως η Άνδρος - όπου και στους τέσσερις βασικούς οικισμούς του δεσπόζει και από μια εκκλησία του Αγίου Νικολάου τότε νιώθει μια παράξενη οικειότητα συναντώντας έναν ακόμα Άγιο Νικόλαο στην άκρη μιας άλλης θάλασσας δίπλα στα κανάλια ενός απέραντου λιμανιού που κυριαρχεί σε όλη την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη. 

 

Άποψη από το απέραντο ποταμολίμανο του Ρότερνταμ στο σούρουπο.

Δ. Μπ.

Πηγή Ιστορικής Αναδρομής: “Χρονικό της Ενώσεως Ελλήνων Ολλανδίας”, Θεόδωρος Θεοδωρίδης