Εν Άνδρω

 Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

Παράδοση και μοντερνισμός στο κέντρο της Χάγης. Από το παράθυρο του τραμ το κέντρο της Χάγης...

Βρέθηκα για 11-12 μέρες στην Ολλανδία. Με άξονα και αφετηρία τη Χάγη. Και επισκέφθηκα 6 διαφορετικές - μα τόσο ίδιες πόλεις: την Χάγη, την Ουτρέχτη, το Άμστερνταμ, το Ρότερνταμ, την Μπρέντα και το Λάιντεν. Έξι πόλεις με κοινά χαρακτηριστικά, αλλά και με αρκετές εμφανείς διαφορές. Από τις εκατοντάδες φωτογραφίες επιλέξαμε μερικές από κάθε πόλη και τις παρουσιάζουμε παρακάτω για τους αναγνώστες μας. Μαζί τους παρουσιάζουμε μερικά στιγμιότυπα της ζωής (καλλιτεχνικά, τουριστικά, ιστορικά, καθημερινότητας, κλπ).

ΧΑΓΗ

Περπατώντας στο παραδοσιακό κέντρο της Χάγης

Ήταν ίσως η καλύτερη επίσκεψη μου, από άποψη βιώματος της καθημερινής ζωης ζώντας όχι σε ξενοδοχείο, αλλά φιλοξενούμενος στο σπίτι της κόρης μου Μυρτώς, που ζει εκεί κοντά 6 χρόνια. Έκανε το μεταπτυχιακό της στο Ροτερνταμ, ζει μόνιμα στη Χάγη και εργάζεται σε διεθνή οικονομικό οργανισμό στο Άμστερνταμ. Είχα λοιπόν την ευκαιρία να να ζήσω σε διαμέρισμα, σε ένα πολυώροφο κτίριο με Ολλανδούς, να κινηθώ μαζί της μέσα στην ολλανδική κοινωνία, να επισκεφθώ μόνος ή μαζί της  αρκετές διαφορετικές πόλεις. Αυτή τη φορά γνώρισα την χώρα καλύτερα από τις 7 προηγούμενες φορές που βρέθηκα εκεί. Οι προηγούμενες 5 ήταν για τουρισμό και για βόλτα. Η 6η συμμετοχή σε πανευρωπαϊκό συνέδριο. Και την 7η βρέθηκα σε ξενοδοχείο στο Ρότερνταμ, όταν πήρε το μεταπτυχιακό η Μυρτώ. Η 8η όμως μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω εκεί με το παιδί μου και να γνωρίσω την καθημερινότητα της χώρας της τουλίπας, του τυριού και της τεχνολογίας.

Η μοντέρνα τοπιογραφία της Χάγης (από το παράθυρο της Μυρτώς στη Χάγη)

Μια χώρα με δύο διαφορετικές όψεις: η μια παραδοσιακή που πάει πίσω αιώνες, η άλλη μοντέρνα, που αναφέρεται στο παρόν και στο μέλλον...α ξεκινήσω αυτή την περιγραφή με μερικές φωτογραφίες της παραδοσιακής και της μοντέρνας Ολλανδίας και η Χάγη ίσως είναι η μόνη πόλη που εμπεριέχει και τις δύο όψεις της χώρας τόσο κοντά στο κέντρο της. Στις άλλες πόλεις η παραδοσιακή με την μοντέρνα όψη απέχουν αρκετά. Στην Χάγη οι δύο αυτές όψεις της πόλης είναι κοντά. Και οι αντιθέσεις, αλλά και οι συνθεσεις τους είναι αρμονικά δεμένες αρχιτεκτονικα η μια με την άλλη.

Καφέ - βιβλιοπωλείο στο κέντρο της Χάγης.

Από τα δεκάδες μέρη που πήγα όλο αυτό το διάστημα στη Χάγη (εστιατόρια, καφέ, πάμπ, σινεμά, μαγαζιά, κλπ) ξεχωρίζω την εμπειρία του καφέ-βιβλιοπωλείου στη Χάγη. Είναι εκεί από το 1929! Και προσφέρει καφέ - με ότι μπορεί να τον συνοδεύει (γλυκό, φρούτο, κλπ) - βιβλία. Μπορείς να αγοράσεις και να διαβάσεις. Μια εμπειρία που είναι κοινή σε χώρες όπως η Αγγλία, η Σκωτία, η Ολλάνδία κλπ. Στην Αγγλία και στη Σκωτία το έχουμε δει και ζήσει σε πάμπ κυρίως. Στην Ολλάνδία το είδαμε και σε καφέ. Όπως σε καφέ το έχουμε δει και στην Τήνο!  

 Η φωτογραφία μέσα στο καφέ-βιβλιοπωλείο μιλάει μόνη της...

Στιγμιότυπο  από παραλιακό καφέ στην Χάγη. Η κυρία τρώει το γλυκό της, χαμογελά στην κάμερα, ενώ το σκυλάκι της μοιάζει απορημένο...

Η απέραντη παραλία της Χάγης. Σάββατο πρωί. Μέρα χωρίς βροχή. Και οι Ολλάνδοί απολαμβάνουν την παραλία. Χωρίς ηλιο, αλλά και χωρίς βροχή ή αέρα.

Μια παραλία που νότια φτάνει αρκετά χιλιόμετρα μακριά. Μέχρι το Ρότερνταμ...

ΟΥΤΡΕΧΤΗ

Η Ουτρέχτη. Πόλη ιστορική για την γνωστή συνθήκη της Ουτρέχτης με την οποία τέλειωσε ο πόλεμος για την διαδοχή του ισπανικού θρόνου το 1713. Ως αποτέλεσμά του πολέμου εκείνου ήταν η εκχώρηση από την Ισπανία του Γιβραλτάρ στην Μεγάλη Βρετανία. Τόσο παλιά πάει το πράγμα...

Η Ουτρέχτη είναι το κέντρο του Ολλανδικού σιδηροδρομικού δικτύου. Ο πρώτος σιδηρόδρομος στην Ολλάνδία συνέδεσε της Ουτρέχτη με το Αμστρενταμ. Καθόλου τυχαίο λοιπόν πως φτάσαμε εκεί με το τρένο. Ήταν Κυριακή πρωί. Η έκπληξη ήταν πως στις 11:30 που φτάσαμε η μικρή πόλη ήταν άδεια από κόσμο. Είχε καρναβάλι την προηγούμενη. Και οι περισσότεροι είχαν αργήσει να φτάσουν ή να βγουν στους δρόμους. Στις 4 που φύγαμε ήταν το αδιαχώρητο. Οι Ολλανδοί σε αντίθεση με άλλους βόρειους λαούς βγαίνουν το βράδυ! Και αργά το απόγευμα του Σαββάτου και της Κυριακής! Και εκείνοι που βγαίνουν περισσότερο είναι οι νέοι! Είναι μια βόρεια χώρα με αρκετά στοιχεία νότιας. Κι αυτό δίνει στην χώρα έναν άλλο χαρακτήρα από τις γειτοινικές της χώρες... 

Το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ολλανδίας. Καθόλου τυχαίο λοιπόν πως στο κεντρικό μέρος της πόλης - όπου και το κανάλι που την διασχίζει - υπάρχουν δεκάδες καφετέριες, μπαρ, μρυραρίες, όπου τα Σαββατοκύριακά ή τις βραδινές ώρες χιλιάδες νέοι και επισκέπτες απολαμβάνουν την μύρα τους...

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Στο Άμστερνταμ βρέθηκα δύο φορές σε δύο μέρες. Παρουσιάσαμε από το Εν Άνδρω στιγμιότυπα από την πόλη που βρεθήκαμε το 2019. Από την τελευταία επίσκεψη μας να επισημάνουμε πως η πόλη τουριστικά αυτές τις μέρες δεν ήταν στο φόρτε της καθότι Φεβρουάριος. Όμως είχε κόσμο. Είχε επισκέπτες. Άμστερνταμ είναι αυτό. Ακόμα και τον Φεβρουάριο έχει κίνηση...

Ακόμα να σημειώσουμε πως τον Φεβρουάριο δεν ήταν η εποχή της τουλίπας. Έτσι δεν κάναμε αφιέρωμα στις τουλίπες, που μάς είχε παραγγείλει η φίλη μας η Σοφία. Η εποχή τους είναι Μάρτιο-Απρίλιο. Τώρα υπήρχαν μόνο τουλίπες θερμοκηπίου. Και γι' αυτές ήδη γράψαμε. Όμως οι Ολλανδοί είναι εξπέρ στα αγροτικά. Πλήθος οι βολβοί όλων των ειδών τουλιπών...

Κατά τα άλλα τα γνωστά. Παντού κανάλια και γεφύρια...

Και υπέροχες γωνιές με κουκλίστικα εστιατόρια με όλο των ειδών τις γεύσεις από όλο τον κόσμο...

Και βέβαια το μεγάλο κρατικό μουσείο της Ολλανδίας όπου κυριαρχούν ο Ρέμπραντ και οι μεγάλοι Ολλανδοί ζωγράφοι που είναι διάσημοι για τη μοναδική τεχνική τους. 

 ΡΟΤΕΡΝΤΑΜ

Το Ρότερνταμ το έχουμε παρουσιάσει αναλυτικά το 2019. Θα σταθούμε μόνο σε μια βραδινή έξοδο στο εστιατόριο - φαρόπλοιο σε κεντρικό κανάλι της πόλης. 

Και στο ξεφάντωμα των Ολλανδών που με φουσκωτές βάρκες γεμάτες ζεστό νερό έκαναν βόλτα στα κρύα κανάλια φορώντας τα μαγιό τους γυρίζοντας από το ένα μέρος στο άλλο. Και κυρίως στο φαρόπλοιο - εστιατόριο. Ένα εντελώς ασυνήθιστο και πρωτότυπο χάπενινγκ...

Στο φαρόπλοιο - εστιατόριο δείπνο με την Μυρτώ και τον Γκιλέρμο (ή Γουλιέλμο στα ελληνικά)...

ΝΤΕΛΦΤ

Ντελφτ: ανάμεσα σε Χάγη και Ρότερνταμ, μια από τις ωραιότερες μικρές πόλεις της Ολλανδίας. Κανάλια, εκκλησιές, καμπαναριά, μοναδικά δρομάκια...

Τουριστικός προορισμός. Όμως ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας ο σκληρός. Η κίνηση πέφτει. Και όσοι βρεθούμε εκεί απολαμβάνουμε την βόλτα μας χωρίς κίνηση...

Ο πλούτος της πόλης φαίνεται παντού. Είναι η πόλη με την πιο διάσημη ζωγραφική σε πορσελάνη. Ανταγωνιστική των σπουδαίων κινέζικων και βελγικών. 

Συνάμα εμπορικό κέντρο. Μέχρι και ο σπουδαίος Βερνέρ το αποτύπωσε στους πίνακες του...

Και ξάφνου εκεί που απολαμβάνεις το ψιλόβροχο και την βόλτα εμφανίζεται από το πουθενά τοπική μπάντα (κάτι σαν φιλαρμονική) παίζοντας μουσική...

Και καταλήγουν σε τοπική παμπ όπου ολοκληρώνουν την παράσταση με μπύρες...

 Φεύγοντας μια τελευταία εικόνα από τον μύλο του Ντελφτ. Κάθε ολλανδική πόλη που σέβεται τον εαυτό της έχει και έναν ολλανδικό μύλο που αποτελούσε συνάμα και κατοικία του εκάστοτε μυλωνά. Σήμερα διασώζονται οι μύλοι και αξιοποιούνται οι κατοικίες... 

 ΜΠΡΕΝΤΑ

Το κάστρο της Μπρέντα όπου έχτισε ο Γουλιέλμος της Οράγης. Σήμερα κτίριο της στρατιωτικής ακαδημίας της Ολλανδίας.  

Το κέντρο της Μπρέντα με τον μεγαλοπρεπή ναό του...

Ο εντυπωσιακός ναός δεσπόζει. Κάποτε θρησκευτικός τόπος. Τώρα κτίριο πολιτισμού. Πολλοί ναοί στην Ολλανδία έχουν εγκαταλειφθεί ως τόποι θρησκευτικής αναφοράς κι έχουν γίνει μουσεία ή τόποι πολιτιστικών εκδηλώσεων. Πολλοί με εισιτήριο. Για να επιβιώσουν κτιριακά...

Σάββατο μεσημέρι. Και με το που άνοιξε ο καιρός κάτοικοι και επισκέπτες γέμισαν την ευρύχωρη πλατεία. Μια ώρα μετά με το που άρχισε το ψιλόβροχο η πλατεία άδειασε. Λάτρεις της εξόδου οι Ολλανδοί όταν τους δίνεται η ευκαιρία πάνε πλατεία...

 Φεύγοντας από την Μπρέντα εκτός από ένα ζευγάρι υπέροχα παπούτσια Τίμπερλαντ πήραμε και μια τελευταία φωτογραφία από το κάστρο του Γουλιέλμου της Οράγης που έζησε και θανατώθηκε στην Μπρέντα...

ΛΑΪΝΤΕΝ

Κυριακή πρωί με συνεχές ψιλόβροχο που μουλιάζει τα πάντα. Μια τελευταία εκδρομή με την Μυρτώ στο Λάιντεν. Μετά το μουσείο Έσσερ στη Χάγη φτάνω στο Λάιντεν μάλλον πλήρης εντυπώσεων. Όμως το Λάιντεν - παρά το συνεχές ψιλόβροχο - φροντίζει να ανεβάσει στα ύψη την ποσόστωση των εντυπώσεων. Πόλη ιδιαίτερη. Στην είσοδό της δεσπόζει ένα υπέροχος μύλος 400 ετών, που γυρίζει τη φτερωτή του για να δείξει στους επισκέπτες του πως φτιάχνανε το αλεύρι κάποτε... 

Πόλη νεανική με πολλούς φοιτητές και πολλά κανάλια. Τα κανάλια σχηματίζουν στο κέντρο της πόλης ένα νησάκι. Με υπέροχα καφέ-μπαρ-ρεστοράν. Με εντυπωσιακά γεφυράκια. 

Με μια μοναδική χτισμένη με στοά γέφυρα όπου αποτελούσε την ψαραγορά του Λάιντεν. Φυσικά μικρές γραφικές πλατείες. Μούσκεμα την Κυριακή που έφτασα για τον λόγο αυτό άδειες. 

Και στο κέντρο του μικρού νησιού το κάστρο του Λάιντεν. Χτίστηκε για να προφυλάσσει τους κατοίκους από τις πλημμύρες των ποταμών! Το νερό - εκτός όλων των άλλων - ήταν ένας από τους επιδρομείς του Λάιντεν...

Μια τελευταία ματιά από ψηλά της πόλης και της επιβλητικής εκκλησιάς που λόγω βροχής δεν την επισκεφθήκαμε. Μια άλλη φορά θα πάμε κι εκεί. Φεύγοντας μπήκαμε να στεγνώσουμε σε ένα κατάστημα SuperDry και στο τέλος πήραμε κι ένα θαυμάσιο βρετανικό αδιάβροχο μπουφάν. Τουλάχιστον να έχουμε ένα δεύτερο για ώρα ανάγκης - μαζί με αυτό που πήραμε μια βροχερή μέρα πάλι με την Μυρτώ στο Ρότερνταμ το 2019. Οι μνήμες ως συνήθως συνοψίζονται με φωτογραφίες, με μικρά αναμνηστικά μουσείων και πόλεων, αλλά και ενίοτε με αγορές, που σχετίζονται με κάθε τόπο. Στην Μπρέντα - με το πολύ περπάτημα - πήραμε παπούτσια. Στο Λάιντεν με την συνεχή βροχή πήραμε αδιάβροχο μπουφάν.

Κάπως έτσι να θυμόμαστε. Και ενίοτε να μάς θυμούνται...