Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

 

Άνδρος: ξημερωμα πρωτοχρονιάς 2016

Όσοι είμαστε μεγαλύτεροι αυτή την μέρα την θυμόμαστε σε χίλιες παραλλαγές. Την θυμόμαστε σε διάφορες ηλικίες και χρόνους: τις εποχές μιας νιότης ατέλειωτης που μας κυνηγά στα όνειρα, σε μέρη αλλοτινά χαμένα στις σκιές που μακραίνουν: σε πόλεις μικρές στα μέτρα του ανθρώπου, σε γειτονιές οικείες. Την θυμόμαστε πάντα σαν μια μέρα ξεχωριστή στη ζωή μας…

Θυμάμαι τετράχρονο με έπαιρναν πρωί-πρωί να κάνω «ποδαρικό» στους μικρασιάτες γείτονες που ζούσαν απέναντι σ' ένα σπίτι με έναν μικρό αστικό κήπο στην πλαγιά του Φιλοπάππου. Εκείνη η γειτονιά χάθηκε μέσα στις πολυκατοικίες όπως χάθηκαν κι αυτοί που την έζησαν. Μεγαλύτερος μέτραγα χαρούμενος το βιός που είχα μαζέψει στα κάλαντα της προηγουμένης. Νεαρός θυμάμαι πρωτοχρονιές μοναχικές, αλλά και πρωτοχρονιές με φίλους σε σπίτια με μωσαϊκά (τα πιο ωραία λαϊκά σε σπίτια με μωσαϊκά τα είχαμε χορέψει). Θυμάμαι ολόξανθες και μελαχροινές πρωτοχρονιές έξαρσης και «επανάστασης» στο πανεπιστήμιο. Και μια πρωτοχρονιά μοναχική ακουμπισμένη στην όχθη της λίμνης των Ιωαννίνων...

Θυμάμαι βροχερές πρωτοχρονιές στο Λονδίνο και στο Λέστερ. Πρωτοχρονιές με φίλους ωραίους στο αφόρητο χιονόνερο της Νέας Υόρκης. Μια πωρτοχρονιά έφτασα στο βυθισμένο στα χιόνια Μόντρεαλ. Ο ποταμός Σεν Λόρενς άχνιζε παγωμένος. Μια άλλη φτάσαμε στον χιονισμένο Νιαγάρα. Τόσες πρωτοχρονιές, τόσες παραλλαγές, με ανθρώπους που οι περισσότεροι έχουν πια χαθεί από τη ζωή μου…

Όλες αυτές οι μνήμες με την απόσταση του χρόνου φαντάζουν σήμερα χωρις αιχμές και ακίδες που πληγώνουν. Δεν ήταν έτσι. Είναι ο χρόνος που με την "πατίνα¨του τις έχει λειάνει. Είναι οι απόστασεις που τις έχουν στρογγυλέψει. Κι έχουν απομείνει μέσα μας μόνο αυτά που γλυκαίνουν νοσταλγικά τις μέρες μας.  Χρόνος και αποστάσεις δημιουργούν περιέργους αντικατοπτρισμούς στις ζωές μας! Και στο τέλος μοιάζει σα να έχουμε ξαναγράψει, καθένας με τον τρόπο του, τις παλιές μνήμες του, την προηγούμενη ζωή του...

Εδώ και 10 χρόνια σχεδόν όλες οι πρωτοχρονιές μου μοιάζουν καρφωμένες στον βράχο του Αιγαίου που η μοίρα ονόμασε Άνδρο. Αρχικά περπατούσα τέτοια μέρα στα έρημα δρομάκια των Λειβαδιών αναζητώντας τα πατήματα του πατέρα. Τελευταία περπατώ με τον μικρό Οδυσσέα στον «μεγάλο ποταμό» αναζητώντας δικά μου πατήματα απ.ό μια παραμονή πρωτοχρονιάς που διάβηκα μόνος, ξεχασμένος από φίλους και συγγενείς, επιστρέφοντας θλιμένος στην Αθήνα. Ήμουν 15 ετών…

Εδώ και 5-6 χρόνια στις δικές μου μνήμες έρχονται και προστίθενται και οι μνήμες του μικρού Οδυσσέα. Κάθε χρόνο λέει τα κάλαντα στην Άνδρο που δεν τα είπα ποτέ εγώ. Και κάθε χρόνο οι μνήμες μου μπλέκονται με τις μνήμες μιας άλλης ζωής που έρχεται από πίσω μου ορμητικά και με ξεπερνά. Είναι αλήθεια πως οι μνήμες μας από ένα σημείο και μετά μπλέκονται με τις μνήμες των παιδιών μας που διεκδικούν κι αυτές τον χώρο τους ανάμεσα στις δικές μας μνήμες. Κι όπως μπλέκουν έτσι παράξενα μας κάνουν κάποιες στιγμές και νοιώθουμε και λίγο συνομήλικοι μαζί τους. Και δεν ξέρεις τι να διαλέξεις. Τις δικές σου μνημες ή τις μνήμες μιας νέας ζωής που πληθωρικές απλώνουν γύρω με απίστευτο πάθος και διεκδικούν το δικό τους χώρο στριμώχνοντας πίσω τις παλιές μας μνήμες...

Μισοχιονισμένο πρωτοχρονιάτικο ξημέρωμα στην Άνδρο. Ένας παράξενα ολόλαμπρος ήλιος παίζει άνάμεσα στα βαριά σύννεφα φωτίζοντας τη νέα μέρα, το νέο χρόνο. Στο σπίτι όλοι κοιμούνται. Έτσι βρίσκεις χρόνο να ξεφύγεις ξεδιπλώνοντας θύμησες παλιές, εικόνες μακρινές: χίλιες παραλλαγές μιας μέρας που πάει κι έρχεται αδιάκοπα στη ζωή μας στοιχειώνοντας με τον τρόπο τις αναμνήσεις. Αναμνήσεις μοναδικές ή μοναχικές, δοξαστικές ή θλιμμένες! Όλες όμως αγαπημένες! Ειναι οι δικές μας εικόνες: καθαγιασμένες στην αγία κολυμβήθρα της μνήμης καθενός μας…

Ξημέρωσε πια. Από την μπαλκονόπορτα  ξεπροβάλλουν  ανάμεσα στα σύννεφα οι ακτίνες της νέας μέρας, της νέας χρονιάς, της νέας ζωής… Ο μικρός μόλις ξύπνησε. Ρωτά: τι μουσική είναι αυτή που ακούς καθώς γράφεις;

Καλή χρονιά...