Εν Άνδρω

Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου

Το πλωτό νοσοκομείο Αττική που βύθισαν στις 12/4/1941 στις ακτές της Άνδρου οι Γερμανοί

Ένα από τα πιο στυγερά και αποτρόπαια εγκλήματα των Γερμανών, κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου στην Ελλάδα, διαπράχθηκε κοντά στις ακτές της Άνδρου.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα, έμεινε στο περιθώριο της Ιστορίας και δεν τιμωρήθηκε κανείς, παρά το γεγονός ότι όσοι συνηργησαν σε αυτό, παρέβησαν όλες τις Διεθνείς περί Πολέμου Συμφωνίες, τις παγκόσμιες ναυτικές παραδόσεις, κάθε νόμο της θάλασσας και κάθε έννοια ανθρωπισμού.

 

Αθανασία Εφραιμιδου. Μια από τις πνιγμένες νοσοκόμες του πλωτού νοσοκομείου "Αττική"

Επ ευκαιρία της επετείου της 28^ης Οκτωβρίου, ανοίγουμε τον φάκελο «πλωτό νοσοκομείο Αττική», για να θυμίσουμε εκείνη την άγρια νύχτα της 12^ης Απριλίου του 1941 και τα όσα διαδραματίστηκαν στην παραλία του Φελλού, του Πισωλιμνιωνα, της Φάσας και του Άγιου Σωστη άλλα και απέναντι στις ακτές της Εύβοιας

Το πλωτό νοσοκομείο «Αττική» έπλεε κατάφωτο με τα διακριτικά του Ερυθρού Σταυρού κατακόκκινα στις τσιμινιέρες και τα καταστρώματα, μεταφέροντας τραυματίες από το μέτωπο αδελφές νοσοκόμες και γιατρούς.

Φωτογραφία ταυτότητας νοσοκόμας του πλωτού νοσοκομείου που βύθισαν στις ακτές της Άνδρου

Κατευθυνόταν αργά από την Καβάλα αρχικά στην Σύρο να αποβιβάσει ιατρικό προσωπικό και στη συνέχεια στον Πειραιά απ όπου οι τραυματίες πολεμιστές θα μεταφέρονταν στα νοσοκομεία.

Οι διεθνείς νόμοι και κανονισμοί σε περίοδο εχθροπραξιών, είναι σαφείς και κατηγορηματικοί. Ποτέ δεν προσβάλλεται ένα πλοίο που εχει εμφανή σήματα νοσοκομείου, είναι άοπλο και μεταφέρει τραυματίες.

Τραυματίες αποβιβάζονται μετά την περισυλλογή τους

Κι όμως ενώ το «Αττική» έπαιρνε αργά στροφή από τον Κάβο Ντόρο στην Άνδρο με κατεύθυνση την Σύρο, στις 11.25 την νύχτα δέχθηκε άνανδρη επίθεση. Σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής:

«Οι γερμανοί αεροπόροι εβομβάρδισαν προχθές την νύκτα και εβύθισαν πλωτόν νοσοκομείον, την «Αττικήν», προερχόμενον εκ Μακεδονίας και μεταφέρον ασθενείς και υγειονομικόν προσωπικόν των νοσοκομείων Δράμας και Καβάλας. Η εγκληματική επίθεσις εγένετο την 11.30 νυκτερινήν της προχθές Παρασκευής, παρά τον φανόν «Φασσα»της Ανδρου.

Η «Αττική» κυβερνωμένη από τον πλοίαρχον Μελετόπουλον είχε πλεύσει εις Θάσον, όπου εν τω μεταξύ μετεφέρθησαν οι ασθενείς του νοσοκομείου Δράμας και το υγειονομικόν προσωπικόν των νοσοκομείων Δράμας και Καβάλλας, ολίγον προ της καταλήψεως από τον γερμανικόν στρατόν των δύο εγκαταλειφθεισών πόλεων. Οι ασθενείς ανήρχοντο εις 11, μετ’ αυτών δε ήσαν 17 υγειονομικοί αξιωματικοί ιατροί, 28 αδελφαί νοσοκόμοι και πλήρωμα 110 ανδρών…

Ο πλοίαρχος, μέλη του πληρώματος, ιατροί και νοσοκόμες σε προγενάστερη αναμνηστική φωτογραφία επί του πλωτού νοσοκομείου "Αττική"  

Ενώ το πλωτόν νοσοκομείον ευρίσκετο εις το στενον του Καφηρέως, εδέχθη ανηλεή επίθεσιν εκ μέρους γερμανικού βομβαρδιστικού, το οποίον κατελθόν εις χαμηλότατον ύψος, έρριψεν εναντίον του αλληλοδιαδόχως τρεις βόμβας. Μία εξ’ αυτών έπληξε την πρώραν της «Αττικής», προκαλέσασα τον θάνατον αρκετών μελών του πληρώματος, άτινα ευρίσκοντο την στιγμήν εκείνην εις το διαμέρισμά των. Ετέρα βόμβα πεσούσα επί της γεφύρας του σκάφους, κατέστρεψε το παν επ’ αυτού, προκαλέσασα και νέα θύματα. Η τρίτη βόμβα πλήξασα άλλο τμήμα του πλοίου, ολοκλήρωσε την καταστροφή και κατέστησε άμεσον τον κίνδυνο της βυθίσεώς του.

Κατόπιν τούτου ο πλοίαρχος διέταξε την εγκατάλειψη του σκάφους. Κατεβιβάσθησαν αι σωσίβιοι λέμβοι και ήρχισεν η επιβίβαση όλων των επιβαινόντων, αρχής γενομένης από τους ασθενείς, τας αδελφάς νοσοκόμους και τέλος τους ιατρούς και το πλήρωμα. Τελευταίος εγκατέλειψε το σκάφος ο κυβερνήτης Μελετόπουλος. Το δράμα των ναυαγών επαυξάνατο από την επικρατούσαν σφοδρά θαλασσοταραχή…

Ο πλοίαρχος Μελετόπουλος

Το γερμανικό βομβαρδιστικό κατελθόν και πάλιν εις χαμηλό ύψος, άρχισε να βάλλει με το πολυβόλο του κατά των ναυαγών… Εις τον τόπον του ναυαγίου έφθασε το αντιτορπιλικό μας «Κουντουριώτης», το οποίον παραλαβόν τους ναυαγούς και περισυνέλλεξαν όσους ευρίσκοντο εις την θάλασσαν, μετέφερε αυτούς εις ασφαλές μέρος, οπόθεν ούτοι έφθασαν χθες εις Αθήνας. Εκ του πληρώματος και των επιβατών του πλωτού νοσοκομείου, το οποίον μετά τρίωρων εβυθίσθη, ελλείπουν 23».

Οι παραλίες της Άνδρου γέμισαν από κομματιασμένα πτώματα και συντρίμμια του πλοίου. Οι κάτοικοι των γύρω χωριών παρακολούθησαν όλη την νύχτα την επίθεση, τον βομβαρδισμό και το έγκλημα. Κι όμως ποτέ, δεν τιμωρήθηκε κανείς…