Εν Άνδρω

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

 

Πετώντας με πάιπερ το 1988 πάνω από το άγαλμα της Ελευθερίας. Στο φόντο η Νέα Υόρκη και οι δίδυμοι πύργοι...

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα στην σκέψη κλωθογυρίζει η φράση που είπαν οι Αμερικάνοι το 1963 και έγινε σλόγκαν στις ΗΠΑ. Αναφερόταν στην πρώτη μεγάλη απευθείας τηλεοπτική μετάδοση ενός ιστορικού και δραματικού γεγονότος όπως ήταν η δολοφονία του προέδρου των ΗΠΑ Τζον Κένεντι, που έγινε στο Ντάλας του Τέξας στις 22 Νοεμβρίου 1963. Ήταν τέτοιο το σοκ της ζωντανής μετάδοσης της δολοφονίας του προέδρου τους που άρχισαν να αναρωτιούνται: "που ήσουν και τι έκανες την ώρα που δολοφονήθηκε ο Κένεντι;" Και κάθε χρόνο αυτή την μέρα θυμάμαι πως το έμαθα και τι έκανα όταν είδα ζωντανά στην τηλεόραση την κατάρρευση των δίδυμων πύργων του Παγκόσμιου Εμπορικού Κέντρου. Τους είχα γνωρίσει από κοντά δύο φορές το 1988. Την πρώτη τον Οκτώβριο... αεροπορικώς!!! Την δεύτερη, όταν ανέβηκα στην ταράτσα τους, τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.

11 Σεπτεμβρίου 2001. Και οι δύο πύργοι φλέγονται βομβαρδισμένοι από την Αλ Κάιντα. Μπροστά τους η παλιά γέφυρα του Μπρούκλιν...

Και κάθε χρόνο θυμάμαι τον απίστευτο διάλογο με τον δημοσιογράφο Κώστα Γιαννόπουλο μεταξύ της πτώσης του πρώτου αεροπλάνου στον πρώτο πύργο και του δεύτερου αεροπλάνου στον δεύτερο πύργο. Καταγράφω εδώ λοιπόν την δική μου μαρτυρία στο ερώτημα που έθεσαν κάποτε οι Αμερικάνοι αλλάζοντας το λίγο: που ήσουν και τι έκανες όταν έπεσαν οι δύο πύργοι;

Στο μακρινό Οκτώβρη του 1988 όλα ήταν πιο αθώα. Κι ήταν εύκολη μια βόλτα πάνω από τη Νέα Υόρκη με πάιπερ. Σήμερα δεν υπάρχει περίπτωση να κάνεις sightseeing με αεροπλανάκι πάνω από την πόλη.

Θυμάμαι ήταν Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου 2001. Είχα επιστρέψει από το γραφείο στο σπίτι γύρω στις 4.30. Γύρω στις 4:50 πήρα τηλέφωνο τον φίλο και συνάδελφο Κώστα Γιαννόπουλο, παλαιό πολιτικό συντάκτη του ΒΗΜΑΤΟΣ και αργότερα διευθυντή ειδήσεων της ΝΕΤ. Ήταν τότε διευθυντής ειδήσεων σε εβδομαδιαία εφημερίδα της εποχής. Τον ρώτησα άνετος: "τι νέα ρε Κώστα;" Η απάντηση κεραυνός: "προφανώς είσαι ο μόνος δημοσιογράφος και επικοινωνιολόγος που ζει στον κόσμο του. Εδώ και δέκα λεπτά ο κόσμος των ειδήσεων είναι στην τηλεόραση και βλέπει τον ένα από τους δύο πύργους στη Νέα Υόρκη να φλέγεται. Λένε πως κάποιο αεροπλάνο έπεσε πάνω του."

Οκτώβριος 1988. Στο φτερό του πάιπερ πριν απογειωθούμε από αεροδρόμιο του Νιου Τζέρσυ.

Άνοιξα την τηλεόραση βλέποντας απευθείας τον φλεγόμενο πύργο. Και απάντησα "άνετος": "να δεις που κάποιος ηλίθιος που πετούσε με πάϊπερ γύρω από τους πύργους έπεσε πάνω του. Είχα πετάξει κι εγώ γύρω τους το 1988 όταν ήμουν ακαδημαϊκός υπότροφος στο Πρίνστον. Είχα έναν φίλο από την Ελλάδα, τον Γιάννη Μήλιο, ένα εκπληκτικό παιδί. Έκανε καριέρα στους υπολογιστές στη Νέα Υόρκη. Όταν έφτασα εκεί για καλωσόρισμα με έκανε μια βόλτα με πάϊπερ πάνω από τις γέφυρες, τους δίδυμους πύργους, το άγαλμα της Ελευθερίας. Κάποιος σαν εμάς θα έπεσε πάνω τους". Ο Κώστας αντέτεινε: "μα η φωτιά είναι πολύ μεγάλη δεν δικαιολογείται να είναι από αεροπλανάκι". Δεν πρόλαβα να απαντήσω γιατί άκουσα την κραυγή του Αμερικάνου σχολιαστή να λέει: "κι άλλο αεροπλάνο έπεσε στον άλλον πύργο!!!" Μείναμε και οι δύο άναυδοι. Βλέπαμε στις οθόνες μας το τέλος μιας εποχής και δεν το πιστεύαμε...

Στην κορυφή των δίδυμων πύργων τον Δεκέμβριο του 1988...

O Γιάννης Μήλιος δίπλα σε ένα ανεμόπτερο σε περιοχή του Νιου Τζέρσυ το 1988. Είχε πάθος με τις πτήσεις ο Γιάννης...

Οι μέχρι εκείνη την στιγμή βεβαιότητες χάθηκαν. Είμαστε ξαφνικά σε αχαρτογράφητα νερά. Ποιος βομβάρδιζε τους δίδυμους πύργους με... αεροπλάνα; Ποιος πήρε το ρίσκο να εξαπολύσει πόλεμο στην Αμερική; Πως θα αντιδρούσαν οι ΗΠΑ; Σχολιάσαμε για λίγο τα ερωτήματα και την έκπληξη μας. Κλείσαμε μουδιασμένοι το τηλέφωνο. Έμεινα να σκέφτομαι τους πύργους όπως τους είχα δει πετώντας δίπλα τους. Όπως τους είδα ανεβαίνοντας πάνω τους. Και όπως τους είδα να πέφτουν ο ένας μετά τον άλλο σαν τραπουλόχαρτα σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους. Ήταν εντυπωσιακοί στη δόξα τους και στον χαμό τους. Και ιδίως πιο εντυπωσιακοί αν είσαι νέος και πετάς γύρω τους.

11 Σεπτεμβρίου 2001. Το δεύτερο αεροπλάνο κατευθύνεται και πέφτει στον δεύτερο πύργο. Εκεί τέλειωσαν όλες οι υποθέσεις και τα ερωτήματα. Ξέραμε πως έγινε επίθεση επί αμερικανικού εδάφους. Μια νέα εποχή άρχιζε πολιτικά και επικοινωνιακά.

Τους γνώρισα πριν 35 χρόνια. Τους είδα να πέφτουν πριν 22 χρόνια. Το σοκ της πτώσης τους παραμένει πάντα. Πήγα στο Ground Zero το 2003. Ήταν μια θλίψη να βλέπεις το κενό στη θέση τους. Και τα χιλιάδες ονόματα και τις φωτογραφίες αυτών που χάθηκαν στα συρματοπλέγματα που σε χώριζαν από τα θεμέλια του νέου ουρανοξύστη που ξεκίναγε στη θέση τους. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα τους επισκέπτομαι νοερά. Πετώ γύρω τους με τον Γιάννη Μήλιο. Ανεβαίνω στην κορυφή τους με έναν Έλληνα πιλότο που εκπαιδευόταν στα F16. Και θυμάμαι το κενό μέχρι να κτιστεί ο επόμενος ουρανοξύστης. 

Δεκέμβριος 2003. Η Νέα Υόρκη από το Empire State Building. Δεν υπήρχαν το 2003 οι δίδυμοι πύργοι στην άκρη του Μανχάταν. 

Οι μνήμες σήμερα είναι ένα μνημόσυνο για αυτούς που χάθηκαν εκείνη τη μέρα, για τον κόσμο μας που άλλαξε εκείνη την μέρα, για τον Γιάννη που "έφυγε" ξαφνικά πέρσι. Αλλά και για την νιότη μας που πέρασε ανεπιστρεπτί. Είναι μια μέρα προσωπικής μνήμης για ένα ιστορικό γεγονός που ζήσαμε "ζωντανά" μέσα από την τηλεόραση. Όπως έζησαν κάποτε οι Αμερικάνοι την δολοφονία του Κένεντι, ζήσαμε κι εμείς 38 χρόνια αργότερα την απίστευτη και απροσδόκητη επίθεση εναντίον της Νέας Υόρκης και της Αμερικής. Ζήσαμε μέσα από τις κάμερες και τις οθόνες - σε απευθείας και με αμοντάριστα πλάνα - τον πρώτο βομβαρδισμό επί αμερικανικού εδάφους στην ιστορία των ΗΠΑ. Συνειδητοποιώντας πια πως ο μεταπολεμικός κόσμος, όπως τον ξέραμε, άλλαζε ακόμα μια φορά. Κι έμπαινε σε τροχιά πολεμικής σύγκρουσης. Αυτή τη φορά όμως σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση: από τότε μέχρι σήμερα...

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΟΥ...