Της Μαρκέλλας Σαράιχα 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ TRAVEL.GR

 

Η Άνδρος ήταν ένα νησί που είχα χρόνια να επισκεφθώ. Το δεύτερο μεγαλύτερο κυκλαδίτικο νησί από το οποίο κατάγονται εφοπλιστές και καπεταναίοι είναι μόλις 2 ώρες από την Αθήνα και θεωρείται must προορισμός κι αυτό το καλοκαίρι. Το νησί της Άνδρου είναι γνωστό και ως Μικρά Αγγλία, ένα περισσότερο συναισθηματικό τοπωνύμιο που της αποδόθηκε χάρη στη ναυτική και εμπορική της δύναμη κατά τα τέλη του 19^ου και τις αρχές του 20^ου αιώνα. Εκείνη την εποχή, η Χώρα της Άνδρου άνθισε και ανεγέρθηκαν αριστοκρατικές επαύλεις στα πρότυπα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών μεγάρων.

1η μέρα

Αναχώρηση από Ραφήνα και άφιξη στην Άνδρο

Από το λιμάνι της Ραφήνας ήταν η πρώτη φορά που θα ταξίδευα. 07.45 αναχωρούσε το πλοίο της Golden Star Ferries που έκανε μόλις 2 ώρες. Οι άνετοι χώροι του, η άριστη διακόσμησή του και φυσικά η τέλεια εξυπηρέτηση από το πλήρωμα σε κάνουν να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε κρουαζιερόπλοιο κι όχι σε πλοίο της γραμμής. Στη διάρκειά του βρήκα τον καπετάνιο και φυσικά δεν θα μπορούσα παρά να μην του κάνω συνέντευξη καθώς μετράει πολλά χρόνια στο επάγγελμα. Από 18 χρονών είναι στις θάλασσες και μου εξομολογείται ποιο ήταν το πιο δύσκολο ταξίδι που είχε στη ζωή του. Αφού δέσαμε στο λιμάνι του Γαυρίου, πήρα το αυτοκίνητό μου και κατευθύνθηκα προς τη χώρα και το ξενοδοχείο “Μικρά Αγγλία” οπου θα με φιλοξενούσε αυτές τις μέρες για το οδοιπορικό μου.

Άφιξη στο Μικρά Αγγλία: Ένα boutique hotel με μεγάλη ιστορία πίσω του

Περίπου 50 λεπτά χρειάστηκαν προκειμένου να φτάσω στο ξενοδοχείο. Οι αποστάσεις είναι μακρινές μιας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Άνδρος είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κυκλαδίτικο νησί. Στη ρεσεψιόν τα κορίτσια με υποδέχθηκαν με ένα ποτήρι σπιτική λεμονάδα κι αμέσως ανέβηκα στο δωμάτιό μου. Με μία γρήγορη ματιά εξερευνώ τους χώρους που θυμίζουν παλιό αρχοντικό του περασμένου αιώνα. To κρεβάτι μου πολύ άνετο με στρώμα cocomat, η μουσική του ξενοδοχείου ρομαντική ακουγόταν στο μπάνιο από το οποίο δεν έλειπε απολύτως τίποτα. Ό,τι και να ήθελε μία γυναίκα θα το έβρισκε εκεί! Η διακόσμησή του σε κάνει να εκτιμάς το χώρο που μένεις με το παραπάνω και να θέλεις να μάθεις περισσότερα για αυτόν. Αφού έκατσα λίγη ώρα στο ξενοδοχείο, ετοιμάστηκα για το πρώτο χωριό. Στενιές!

Στενιές: Το χωριό με τα παλιά αρχοντικά των εφοπλιστών 

Μόλις 10 λεπτά από το ξενοδοχείο περίπου, βρέθηκα στις Στενιές. Ένα πανέμορφο χωριό, ήσυχο μέσα στο πράσινο. Πάρκαρα το αυτοκίνητό μου και ακολούθησα τα μονοπάτια. Δεξιά και αριστερά έβλεπα παλιά αρχοντικά εφοπλιστών οι οποίοι έχουν κάνει πολλές δωρεές στις Στενιές. Από τα αξιοθέατα που πρέπει να δεις είναι ο Πύργος Μπίστη αλλά και η Φάμπρικα η οποία ήταν πρωτοποριακό εργοστάσιο ζυμαρικών που λειτουργούσε με τη δύναμη του νερού και καταστράφηκε από πυρκαγιά. Εκεί ήπια νερό από τις ξακουστές βρύσες του χωριού και συνάντησα την 95χρονη Άννα Κουρτέση η οποία όλα αυτά τα χρόνια δεν εγκατέλειψε τον τόπο της παρά μόνο λίγες ημέρες για λόγους ασθένειας. 

Εστιατόριο Barbarola: Θαλασσινά με θέα το απέραντο γαλάζιο

Αφού έφυγα απο το χωριό σειρά είχε το εστιατόριο Barbarola που η θέα του ήταν μαγική. Εκεί με περίμενε ο Νίκος Μάνεσης, φίλος Ανδριώτης που έχει προσφέρει πολλά στο νησί του και η ξαδέλφη του, Μαρία. Σουπιές κρασάτες, χωριάτικη σαλάτα, και μπαρμπούνια τηγανητά ήδη με περίμεναν στο τραπέζι! Στην συνέχεια μπήκα στην κουζίνα και βρήκα τον Μιχάλη για να φτιάξουμε μαζί την παραδοσιακή φρουτάλια. Μετά από ένα τέτοιο γεύμα, ήθελα να πάμε στη Χώρα για να ξεναγηθώ στα αρχοντικά των εφοπλιστών και να βρω παραδοσιακά παντοπωλεία!

Η Χώρα της Άνδρου με τα αρχοντικά των εφοπλιστών και την πλατεία του αφανή ναύτη

Από το ξενοδοχείο Μικρά Αγγλία, η χώρα είναι δίπλα. Αυτό σημαίνει ότι δεν ταλαιπωρήθηκα καθόλου στο πάρκινγκ! Η χώρα είναι ιδιαίτερη. Αρχοντική, γραφική και με μεγάλη ναυτική ιστορία όπως εξάλλου και το ίδιο το νησί. Το πρώτο μαγαζί που συνάντησα ήταν παραδοσιακό παντοπωλείο κι εκεί βρήκα τον Αχιλλέα τον ιδιοκτήτη. Μου μίλησε για τα ανδριώτικα προιόντα, μεταξύ των οποίων η άγρια κάπαρη και τα γλυκά που πρέπει να δοκιμάσει κάποιος επισκεπτόμενος το νησί όπως τα αμυγδαλωτά και το παμπιλόνι.

Πλατεία Αφανή Ναύτη: Σήμα κατατεθέν της Ανδρου

Στην πλατεία της Ρίβας, στο κάτω άκρο της Χώρας δεσπόζει το άγαλμα του Αφανή Ναύτη, προς τιμή όλων των ναυτικών που έχασαν την ζωή τους στη θάλασσα. Είναι έργο του Μιχαήλ Τόμπρου, δωρεά της οικογένειας Γουλανδρή. Τοποθετήθηκε στο βάθρο του στις 5 Νοεμβρίου 1959 και έμεινε ακλόνητος μέχρι τις 30 Απριλίου του 2001 όπου ένας δυνατός αέρας τον έριξε στα μάρμαρα της πλατείας. Μετά την απαραίτητη επισκευή, τοποθετήθηκε στη θέση του. Είναι άγαλμα θρύλος, πόλος έλξης επισκεπτών, σήμα κατατεθέν, κλασικός τόπος ρεμβασμού, αναμνηστικών φωτογραφιών για όλους τους επισκέπτες του νησιού.

Στο κάθε στενό της Άνδρου φυσάει αέρας αρχοντιάς

Τα σοκάκια της χώρας με εντυπωσίασαν. Από τη μία τα πλακόστρωτα και τα λουλούδια στις αυλές και από την άλλη τα αρχοντικά των εφοπλιστών σε κάνουν να νιώθεις ότι συμμετέχεις σε ταινία άλλης εποχής. Συγκεκριμένα του περασμένου αιώνα. Έντονο είναι και το ιστορικό και πολιτιστικό της στοιχείο με τα πολλά Μουσεία και την κλασική αρχιτεκτονική τους. Στην Χώρα στην Άνδρο το μάτι χορταίνει από το γαλάζιο της θάλασσας, τις κατάφυτες διπλανές ρεματιές και το λευκό των κυκλαδίτικων σπιτιών. Στην είσοδο του λιμανιού στη Χώρα στην Άνδρο δεσπόζει ο φάρος Τουρλίτης ο μοναδικός φάρος στην Ευρώπη χτισμένος πάνω σε βράχο.

Στο βορειοανατολικό άκρο της χερσονήσου της Χώρας, πάνω σε μια νησίδα, θα δείτε λείψανα από το μεσαιωνικό Ενετικό κάστρο.  Αξίξει να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ναυτικό Μουσείο και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως, το Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης. Επίσης το σπίτι του Θεόφιλου Καΐρη, θεολόγου, φιλοσόφου και αγωνιστή του 1821. 

Θαυμαστά είναι επίσης και τα εκκλησιαστικά μνημεία. Η Παναγία η Θεοσκέπαστη, προστάτιδα του νησιού. η Κοίμηση της Θεοτόκου, η Παναγία η Παλατιανή (Αγία Τσουρά), ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, και η Παναγία η Θαλασσινή, πάνω σε βράχο, δίπλα στη θάλασσα.

Dolly’s Bar &Restaurant: Ζήσε την γαστριμαργική εμπειρία

Ένα εξαιρετικό ξενοδοχείο πάντα έχει κι ένα εξαιρετικό εστιατόριο. Εξάλλου τίποτα δεν είναι τυχαίο. Το Μικρά Αγγλία το γνωρίζουν ακόμη κι εκείνοι που δεν έχουν επισκεφθεί το νησί της Άνδρου. Το φαγητό του; Είναι μία εμπειρία που πρέπει να ζήσεις. Εκεί συνάντησα την ιδιοκτήτριά του, Ντόλλυ, με την γευτήκαμε τα υπέροχα πιάτα του σεφ.

Σε έναν κομψό χώρο όπου κυριαρχεί η αριστοκρατική μεγαλοπρέπεια της έπαυλης της Μικράς Αγγλίας με διακριτικές κυκλαδίτικες πινελιές θα ανακαλύψετε τις γεύσεις του Αιγαίου που θα μαγέψουν όλες σας τις αισθήσεις. Πιάτα εμπνευσμένα από την πλούσια  γαστρονομική κληρονομιά της Άνδρου, των Κυκλάδων αλλά και της Μεσογείου, παρασκευασμένα μόνο με ολόφρεσκα υλικά και μαζί με μια εντυπωσιακή συλλογή κρασιών, τα θεϊκά κοκτέιλ και το πάθος για αυθεντικές γεύσεις θα σας συνεπάρουν σε ένα μαγικό κόσμο μαγειρικής απόλαυσης, έναν κόσμο συναρπαστικών αισθήσεων, τον κόσμο του εστιατορίου Dolly’s, στο Boutique Hotel Micra Anglia!

Ενώ παρήγγειλα ζυμαρικά με αχινό. Ένα πιάτο ημέρας που ήταν το κατάλληλο για να κλείσω υπέροχα την πρώτη μέρα στο νησί. Οι σαλάτες ήταν όλες μία προς μία και τα προιόντα εκλεκτά έτσι όπως αρμόζουν σε ένα τέτοιο ξεχωριστό περιβάλλον.

2η μέρα

Σπιτικές γεύσεις σε ένα πρωινό που τα είχε όλα!

Είχα βάλει ξυπνητήρι στις 08.00 για να ξυπνήσω νωρίς και να απολαύσω με την ησυχία μου το καταπληκτικό πρωινό του ξενοδοχείου! Από αυγά τηγανητά, ομελέτα και στραπατσάδα μέχρι σπιτικά σοκολατένια κέικ, ροφήματα, φρούτα εποχής, γιαούρτια, σπιτικές μαρμελάδες και μέλια, μερέντα, αυγόφετες, κρουσανάκια, ρυζόγαλο, κρέμα βρώμης, κρέμα σοκολάτας, ανδριώτικα τυριά και αλλαντικά και πόσα άλλα που δεν μου έρχονται στο μυαλό! Οι γεύσεις; Η μία καλύτερη από την άλλη! Το συγκεκριμένο πρωινό είτε θέλετε να το πιστέψετε είτε όχι με κράτησε μέχρι το βράδυ…

Μένητες: Το καταπράσινο χωριό με τις πηγές από στόματα μαρμάρινων λεόντων

Οι πηγές Μενήτων βρίσκονται στον παραδοσιακό οικισμό που είναι κτισμένος ανάμεσα στις καρυδιές και τα πλατάνια. Τα νερά τρέχουν από τα στόματα μαρμάρινων λεόντων, στη μικρή σκιερή πλατεία με τις ταβέρνες και τα καφενεία. Το όνομα του χωριού έλκει την καταγωγή του από τις μαινάδες τις νύμφες του θεού Διόνυσου, όμως ο ιστορικός  Δημήτριος Πασχάλης, υποστηρίζει, ότι το όνομα Μαίνητες προέρχεται από τη λέξη «amoenitas», που σημαίνει χαριτωμένος, ευχάριστος τόπος. Από το χωριό ξεκινά η κοιλάδα της Μεσαριάς που καταλήγει στην παραλία του Νημποργειού. Εκεί συνάντησα τον κύριο Σωτήρη μόνιμο κάτοικο του χωριού που μου αποκάλυψε ότι εκεί γυρίστηκε και η ταινία με τον Γιώργο Φούντα, Το νησί των Ανέμων.

Μουσείο Ελιάς: Ένα από τα 10 καλύτερα της Ελλάδας!

Αφού έφυγα απο το χωριό Μένητες η επόμενη στάση ήταν το Μουσείο Ελιάς. Ο Δημήτρης Χέλμης, ιδιοκτήτης του, με περίμενε να με ξεναγήσει στο χώρο του και να μου μιλήσει για αυτό. Καταρχήν αυτό που με εντυπωσίασε ήταν το γεγονός ότι το μουσείο το κατασκεύασε ο ίδιος καθώς το κτίριο όταν το πήρε ήταν ερείπιο. Δεν έχει εισιτήριο και ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ξεναγηθεί από τον ίδιο για μία ολόκληρη ώρα. Στην συνέχεια αναλόγως με το πώς του φάνηκε μπορεί να αφήσει ένα ποσό. Αυτό φυσικά δεν είναι απαραίτητο για αυτό και δεν έχει εισιτήριο.

Ο Δημήτρης σε όλη τη διάρκεια της ξενάγησης μου εξήγησε όλα τα στάδια της παραγωγής του ελαιολάδου: Τον ζωοκίνητο τρόπο άλεσης στο ένα δωμάτιο, τον έξυπνο μηχανισμό συμπίεσης στο άλλο, και τέλος στο δωμάτιο αποθήκευσης, όπου η θερμοκρασία του χώρου ρυθμίζεται φυσικά από τον σχεδιασμό και την κατασκευή της ογκώδους τοιχοποιίας. Τα βασικά στοιχεία των διαφορετικών ποιοτήτων ελαιολάδου εξηγούνται με σαφήνεια, ώστε οι επισκέπτες να γνωρίζουν πολύ περισσότερα στοιχεία πλέον όταν αγοράζουν ελαιόλαδο.

Σπήλαιο Φόρος Αλαδινού: Το travelgirl.gr σε ξεναγεί κάτω από τη γη!

Το Σπήλαιο Φόρος Αλαδινού είναι από τα ωραιότερα σπήλαια της Ελλάδας. Με το που έφτασα εκεί, περπάτησα περίπου 350 μέτρα για να φτάσω στην είσοδό του όπου και περίμενα την ξεναγό για να μου δώσει το κράνος και το φορητό φακό για να πάμε να δούμε τους 8 θαλάμους κάτω από τη γη. Ετσι κι έγινε. Κατεβήκαμε τις σκάλες και η αίσθηση που έχει κανείς είναι ότι συμμετέχει σε ταινία περιπέτειας.

Σταλαγμίτες, σταλακτίτες, οστά ζώων και μαργαριτάρια σπηλαίων είναι μερικά από τα οποία μπορεί να δει κάποιος και να εντυπωσιαστεί. Πολλοί θα αναρωτηθούν για το όνομά του. Αναλογούν δύο εκδοχές. Κατά την πρώτη, η ονομασία προέρχεται από την ιταλική λέξη “foros” που σημαίνει “άνοιγμα”. Η δεύτερη αναφέρεται στη δεισιδαιμονία των κατοίκων, καθώς όταν έπεφταν και χάνονταν ζώα, πίστευαν πως πλήρωναν με αυτό τον τρόπο φόρο, για να εξευμενίσουν τα κακά πνεύματα. Το σίγουρο είναι ότι το συγκεκριμένο σπήλαιο είναι από τα must αξιοθέατα του αρχοντικού νησιού. 

Βουτιά στη γυάλινη πισίνα του Μικρά Αγγλία

 

Ο ήλιος άρχισε να καίει πολύ κι αυτό που ήθελα να κάνω ήταν μία βουτιά στην γυάλινη πισίνα του ξενοδοχείου. Περίπου 20 λεπτά οδήγησης και επιστροφή στη χώρα. Με το που έφτασα πήγα κατευθείαν στο δωμάτιο να βάλω μαγιό και να κατεβώ στον υπέροχο χώρο της πισίνας, να απολαύσω το κοκτέιλ μου και να ηρεμήσω για λίγη ώρα! H αίσθηση που έχεις ακούγοντας τις υπέροχες μουσικές επιλογές σε κάνουν για λίγο να ξεχνιέσαι και να αδειάζει το μυαλό σου από τις σκέψεις. Η ώρα είχε περάσει και προτίμησα να φάω στο ξενοδοχείο το βραδινό μου παρέα με τους ιδιοκτήτες και τους φίλους τους. Περίπου στις 12 ανέβηκα στο δωμάτιο καθώς και την επόμενη μέρα είχα να συναντήσω μία πολύ σπουδαία γυναίκα . Την Κατερίνα Ρεμούνδου, την καπετάνισσα της ανδριώτικης κουζίνας.

3η μέρα

Soap by Eleni: Τα σαπούνια της καθαρίζουν τα μονοπάτια της Άνδρου

Αφού απήλαυσα για δεύτερη μέρα το υπέροχο πρωινό του ξενοδοχείου που όμοιό του δε θυμάμαι να έχω φάει πρόσφατα, ετοίμασα τα πράγματά μου και στην συνέχεια κατέβηκα στην ρεσεψιόν για να δω τα σαπούνια που φτιάχνει η Ελένη Πέτσα-Κουρτέση, η οποία το προηγούμενο βράδυ ήταν στην παρέα, και τα έσοδά τους καθαρίζουν τα μονοπάτια της Άνδρου. Θέλοντας με τον δικό της τρόπο να συμβάλλει στην διατήρηση και αξιοποίηση της φυσικής ομορφιάς του νησιού  με την αγορά των σαπουνιών μπορεί ο καθένας να το καταφέρει. Στην προσπάθεια  αυτή συνεργάζεται και υποστηρίζει την έρευνα και την δράση για την Άνδρο της ομάδας  www.androsroutes.gr

Λίγα λόγια για τα μονοπάτια της Άνδρου

Η Άνδρος διαθέτει ένα πλούσιο δίκτυο μονοπατιών, σε αρκετές περιπτώσεις λιθόστρωτο. Ένα από αυτά ακολούθησα πηγαίνοντας στο σπήλαιο Φόρος Αλαδινού. Το δίκτυο αυτό, συνέδεε τους οικισμούς μεταξύ τους, με τόπους λατρείας και με τα λιμάνια του νησιού. Από τα μέσα του 20ου αιώνα και όταν το αυτοκίνητο σταδιακά κυριαρχεί, περιορίζει τη χρήση τους. Τα μονοπάτια σε αρκετές περιπτώσεις «κόβονται» ή αντικαθίστανται από αμαξωτούς δρόμους. Το δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών υπολογίζεται να ξεπερνά τα 300 χλμ σε μήκος. Το προσβάσιμο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών ανέρχεται σήμερα σε 150 χλμ. περίπου. Οι διαδρομές συντηρούνται – όχι πάντα συστηματικά – με μέριμνα των περιφερειακών και τοπικών αρχών, ενίοτε με τη συνδρομή εθελοντών από όλο τον κόσμο. Σημαντική είναι και η συμμετοχή τοπικών εθελοντικών οργανώσεων και συλλόγων.

Στου Ζοζέφ: Η καπετάνισσα της ανδριώτικης κουζίνας μιλάει για την γαστρονομία του νησιού

Ερχόμενη στο νησί ρώτησα ποια γυναίκα θα μου μιλούσε για την ανδριώτικη κουζίνα. Όλοι μου είπαν ένα όνομα. Την Κατερίνα Ρεμούνδου από το εστιατόριο “Στου Ζοζέφ”. Την είχα αφήσει τελευταία ημέρα παραμονής μου στην Άνδρο γιατί ήθελα να της αφιερώσω το μεγαλύτερο χρόνο. Πράγματι γύρω στις 14.00 ήμουν στο μαγαζί της. Από τα πρώτα κιόλας 5 λεπτά γνωριμίας μαζί της κατάλαβα ότι δεν επρόκειτο για μία απλή μαγείρισσα που θα μου μιλούσε για τα παραδοσιακά φαγητά. Είχε απεριόριστες γνώσεις για την ιστορία, είχε έντονη προσωπικότητα βλέποντάς της να μιλάει με τους φίλους-πελάτες της, και με ένα χιούμορ που μπορούσε να σου βγάλει τις αλήθειες της ψυχής σου.

Η Τάτα, όπως την αποκαλούν οι φίλοι της, είναι μία ιδιαίτερη προσωπικότητα που πρέπει να γνωρίσεις πηγαίνοντας στην Άνδρο, μία γυναίκα που έχει ταξιδέψει πολύ στη ζωή της, Αρσακειάδα και με αστική καταγωγή που φαίνεται από τον τρόπο που μιλάει. Σε κοιτάει στα μάτια και λέει τις αλήθειες της. Μιλήσαμε για την ιστορία της φρουτάλιας και το πώς την μαγειρεύει εκείνη με τον παραδοσιακό τρόπο. Εκεί θα φας την αυθεντική συνταγή την οποία και αποκαλύπτει στην συνέντευξή μας. Όσο για το φαγητό; Κάτι παραπάνω από εξαιρετικό. Δοκίμασα γιουβέτσι με αρνάκι, βραστά λαχανικά με λιράκι και μελιτζάνες. Αυτό που εντυπωσιάζει με την Τάτα, είναι ότι κάθε μέρα ο κατάλογος είναι διαφορετικός καθώς μαγειρεύει με τα τοπικά προιόντα που τις φέρνουν καθημερινά. Για αυτόν ακριβώς το λόγο για να φας εκεί θα πρέπει να έχεις κλείσει προηγουμένως τραπέζι. 

 

Δεν ειχα καταλάβει πώς είχε περάσει η ώρα και έπρεπε να πάω απο το ξενοδοχείο να πάρω τα πράγματά μου και να ξεκινήσω για το λιμάνι. Έτσι κι έγινε. Αφού αποχαιρέτησα και ευχαρίστησα τους ανθρώπους για την υπέροχη φιλοξενία τους στο Μικρά Αγγλία, ξεκίνησα για το Γαύριο. Στα 50 λεπτά ήμουν εκεί και περίμενα να έρθει το πλοίο της Golden Star Ferries για να γυρίσω πίσω στη Ραφήνα. 20.10 ήταν εκεί και επιβιβάστηκα στο καινούριο απόκτημα της εταιρίας το οποίο θύμιζε έντονα κρουαζιερόπλοιο. Οι ανέσεις του, η κατάλληλη θερμοκρασία που είχε το air condition και δεν σε έκανε να θέλεις να φορέσεις μπουφάν και η άψογη εξυπηρέτηση του προσωπικού είναι αυτά που κοιτάζει κάποιος όταν θέλει να ταξιδέψει για τον αγαπημένο του προορισμό. Φτάνοντας στο λιμάνι της Ραφήνας η γεύση που μου άφησε η Άνδρος σίγουρα ήταν ιδιαίτερη και μοναδική. Εις το επανιδείν.