Εν Άνδρω

Γράφει ο Ἀπόστολος Βρανᾶς

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΠΟ "ANTINARO.GR"

 

Πέρασμα νήσου Ἄνδρου (Β) – νησίδας Δύσβατο – νησίδας Καλόγεροι  –  νήσου Τήνου (Ν) 

(Το όνειρο είναι η κινητήριος δύναμη του ανθρώπου τις περισσότερες μορφές. Μπορεί να μην πραγματοποιείται, αλλά δίνει εκείνο το ξεπέταγμα στη φαντασία και στη ζωή που την κάνει να μοιάζει διαφορετική. Η ζεύξη της Άνδρου με την Τήνο υπήρξε ευχή για πολλούς, την ονειρεύτηκε ο πρώην δήμαρχος Γιάννης Γλυνός με πλοιάριο, την σχεδίασαν φοιτητές του ΕΜΠ ως άσκηση γέφυρας και την βρήκαμε ως προμελέτη γέφυρας καταγεγραμμένη από τον μηχανικό Απόστολο Βρανά. Ήταν δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα Αντίβαρο.

Λίαν ενδιαφέρουσα ιδέα. Δύσκολο έργο να πραγματοποιηθεί οικονομικά. Όμως όταν ο Νικόλαος Πλαστήρας ονειρεύτηκε το φράγμα Πλαστήρα στη Θεσσαλία κανείς δεν μπορούσε να σκεφτεί ότι θα γινόταν. Όταν ο Χαρίλαος Τρικούπης σκέφτηκε τη ζεύξη Ρίου-Αντιρίου κανείς δεν θα έλεγε πως θα γίνει. Μέχρι που 120 χρόνια μετά έγινε. Ποιος ξέρει λοιπόν αν κάποτε μπορεί να γίνει πραγματικότητα τα 1.875 μέτρα απόσταση των δύο νησιών να γεφυρωθούν κάπως. Μέχρι τότε ας διαβάσουμε μερικά αποσπάσματα από το πόνημα του Απόστολου Βρανά - γραμμένο σε πολυτονικό που απλοποιήσαμε και με στοιχεία της απογραφής 2011 - κι ας ονειρευτούμε κι εμείς μαζί του - ΕΝ ΑΝΔΡΩ)

Ἡ παρούσα μελέτη προτείνει την κατασκευή γέφυρας που να συνδέει δύο νησιά.  Ἡ λογική της πρότασης εἶναι αναπτυξιακή: ἡ ενίσχυση της νησιωτικότητας δημιουργώντας συγκροτήματα νησιών που συνδέονται οδικώς και, άρα, είναι μεγαλύτερα στα πάντα: πλουσιότεροι τουριστικοί προορισμοί (χωρητικότητα και αξιοθέατα), μεγαλύτερες ἀγορές και άρα πιο πρόσφοροι στόχοι για μεγάλες εταιρείες, δυνατότητα για καλύτερη κατανομή των ακτοπλοϊκών συνδέσεων, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, προσέλκυση νέων κατοίκων και διάφορα άλλα.

Για τη μελέτη τούτη, εξετάζονται  οι περιπτώσεις σύνδεσης (πρώτο αναφέρεται σε κάθε ζευγάρι το μεγαλύτερο νησί σε πληθυσμό) Άνδρου – Τήνου, Μήλου – Κίμωλου, Καλύμνου – Λέρου και Φολέγανδρου – Σίκινου καθώς κρίθηκαν οι πλέον πρόσφοροι, κυρίως λόγω των μικρών αποστάσεων που χωρίζουν τα νησιά ἢ την ύπαρξη βραχονησίδων στη διαδρομή της προτεινόμενης γέφυρας· ως μέτρο σύγκρισης των αποστάσεων, θεωρήθηκε ἡ Γέφυρα "Χαρίλαος Τρικούπης".  Ἡ μελέτη καταλήγει με πρόταση ιεράρχησης των έργων.

            Ὁ παρακάτω συγκριτικός πίνακας παρουσιάζει τα βασικά μεγέθη και στοιχεία (δημογραφικά και γεωγραφικά) των τεσσάρων μελετώμενων περιπτώσεων οδικής ζεύξης νησιών.

ΜΕΓΕΘΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ	Ἄνδρος – Τῆνος	Μῆλος – Κίμωλος	Κἀλυμνος – Λέρος	Φολέγανδρος – Σίκινος
Δῆμοι	Ἄνδρου / Τήνου	Μήλου / Κίμω-λου	Κάλυμνου / Λέρου	Φολέγανδρου / Σίκινου
Ἀναλυτικὴ Προτει-νόμενη Διαδρομὴ	Ἄνδρος > Δύσ-βατο > Καλόγε-ροι > Τῆνος	Μῆλος > Κίμω-λος	Κάλυμνος > Με-γάλο Γλαρονήσι > Μικρὸ Γλαρο-νήσι > Βελόνα > Λέρος	Φολέγανδρος > Δυτικά Τρία Ἀδέλφια > Κεν-τρικὰ Τρία Ἀδέλφια > Καρ-διώτισσα > Κά-ραβος > Καλόγε-ρος > Σίκινος
Ἀπόσταση ἀκτῶν	1,875	1,365	2, 070	10,655
Μέγιστη ἀπαιτού-μενη γέφυρα	1,095	1,365	760	2,490
Μέγιστο βάθος προτ.  διαδρομῆς	50	17	60	95
Πληθυσμοὶ ‘11/’01 Α + Β = Σύνολο	9,221/ 10,009 8,636/   8,574 17,857/18,573	5,129/4,771 910/    769 6,039/5,540	16,179/16,441 7,917/  8,207 24,098/24,648	780/667 260/238 1,010/905

Συγκριτικός Πίνακας 1:  Βασικά Μεγέθη και Στοιχεία

   Κρίνεται απαραίτητο να σημειωθούν τα παρακάτω:

  - Οἱ ἀποστάσεις, ἐὰν λαμβάνονταν σὲ εὐθεία γραμμὴ (μία συνεχὴς γέφυρα) χωρὶς τὴν ἀξιοποίηση τῶν βραχονησίδων, θὰ ἦταν: Ἄνδρος – Τῆνος: 1,595 μ., Μῆλος – Κίμωλος: 1,365 (δὲν ἀλλάζει), Κάλυμνος – Λέρος: 1,870 μ. καὶ Φολέγανδρος – Σίκινος:  9,720 μ. (ἀνούσιο, καθὼς ἡ εὐθεία γραμμὴ διασχίζει κάποιες ἀπὸ τὶς βραχονησίδες).  Συγκριτικά, ἡ γέφυρα Ρίου – Ἀντιρρίου εἶναι 2,252 μ. μὲ ἀποστάσεις 560 μ. μεταξὺ πυλώνων.

- Ἡ μελέτη δὲν εἶναι γραμμένη ἀπὸ τεχνικὸ καί, ἄρα, ὁ ὑπολογισμὸς τοῦ τελικοῦ κόστους τοῦ κάθε ἔργου ξεφεύγει ἀπὸ τὰ πλαίσιά της. Σκοπός της εἶναι μόνο νὰ ρίξει μία ἰδέα ἡ ὁποῖα, ἂν ἀποδειχθεῖ γόνιμος σπόρος νὰ καλλιεργηθεῖ.

Ὁ δεύτερος συγκριτικός πίνακας παρουσιάζει τις υφιστάμενες υποδομές στις τέσσερις μελετώμενες περιπτώσεις:

ΜΕΓΕΘΗ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ	Ἄνδρος – Τῆνος	Μῆλος – Κίμωλος	Κἀλυμνος – Λέρος	Φολέγανδρος – Σίκινος
Πορθμεῖο ἐν λει-τουργίᾳ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ
Ἀεροδρόμια Α / Β	ΟΧΙ / ΟΧΙ	ΝΑΙ / ΟΧΙ	ΝΑΙ / ΝΑΙ	ΟΧΙ / ΟΧΙ
Κύρια Λιμάνια Α / Β	Γαύριο / Τῆνος	Ἀδάμας / Ψάθη	Κάλυμνος / Λακκί	Καραβοστάσης / Αλοπρόνοια
Τοπικὰ Λεωφορεῖα Α / Β	ΝΑΙ / ΝΑΙ	ΝΑΙ / ΝΑΙ	ΝΑΙ / ΝΑΙ	ΝΑΙ / ΝΑΙ
Ἀστυνομικα Τμή-ματα Α, Β & Σύνολο	2 + 1 = 3	1 + 0 = 1	1 + 1 = 2	ΟΧΙ / ΟΧΙ
Ἀστυνομικοὶ Σταθμοί Α, Β & Σύνολο	ΟΧΙ / ΟΧΙ	0 + 1 = 1	ΟΧΙ / ΟΧΙ	1 +1 = 2
Πυροσβεστικὸ Κλι-μάκιο Α, Β & Σύνολο	1 + 1 = 2	ΟΧΙ / ΟΧΙ	1 + 0 = 1	ΟΧΙ / ΟΧΙ
Κλίνες Ξενοδοχεί-ων *****+****/***+** /*  Α, Β & Σύνολο	129/1,062/143 511/1,594/  86 640/2,656/229	107/1,076/167 0/        8/    0 107/1,084/167	149/1,616/  0 260/   884/93 409/3,500/93	211/820/0 0/  37/0 211/857/0
Θέσεις Κάμπινγκ ****+***/**+*  Σύνολο	0/63	0/301	0/132	0/1
Βενζινάδικα Α, Β & Σύνολο	9 + 9 =18	7 + 1 = 8	11 + 6 = 17	1 + 0 = 1
Νοσοκομεῖα Α, Β & Σύνολο	0 / 0	0 / 0	1 / 1	0 / 0
Κέντρα Ὑγείας Α, Β & Σύνολο	2 + 2 = 4	1 + 1 = 4	2 + 1 = 3	1 + 1 = 2
Φαρμακεῖα Α, Β & Σύνολο	6 + 7 = 13	4 + 1 = 5	14 + 5 = 19	1 + 0 = 0
ΙΕΚ Α, Β & Σύνολο	ΟΧΙ / ΟΧΙ	ΟΧΙ / ΟΧΙ	1 + 1 = 2	ΟΧΙ / ΟΧΙ
Λύκεια Α, Β & Σύνολο	3/1 + 1/1 = 6	1 + 1 = 2	1/1 + 1/1 = 4	1 + 1 = 2
Γυμνάσια Α, Β & Σύνολο	4 + 2 = 6	1 + 1 = 2	4 + 3 = 7	1 + 1 = 2
Δημοτικά Α, Β & Σύνολο	6 + 5 = 11	3 + 1 = 4	11 + 4 = 15	2 + 1 = 3
Νηπιαγωγεῖα Α, Β & Σύνολο	5 + 6 = 11	6 + 1 = 7	12 + 5 = 17	1 + 1 = 2
Παιδικοί  Σταθμοί Α, Β & Σύνολο	2 + 2 = 4	1 + 0 = 1	1 + 2 = 3	ΟΧΙ / ΟΧΙ

Συγκριτικός Πίνακας 2: Υφιστάμενες Ὑποδομές (μεταφορῶν, κοινωνικῶν ὑπηρεσιῶν, ἰατροφαρμακευτικές, ἐκπαιδευτικές καὶ τουρισμοῦ)

Ανάλυση κατά Περίπτωση

Πρῶτα, ἐξετάζεται ἡ ζεύξη Ἄνδρος – Δύσβατο – Καλόγεροι – Τῆνος, στὸ στενὸ πορθμὸ τοῦ νοτιοανατολικοῦ ἄκρου τῆς Ἄνδρου μὲ τὸ βορειοδυτικὸ ἄκρωτήρι τῆς Τήνου (δεῖτε παρακάτω Χάρτη 2).  Πρόκειται γιὰ ἕνα σχετικὰ στενὸ πέρασμα (τὸ τμῆμα Ἄνδρος – Δύσβατο) ποὺ ἐντυπώνεται σὲ ὅποιον τὸ ἔχει διαπλεύσει ἢ παραπλεύσει.

Ἀπὸ τεχνικῆς πλευρᾶς, ἡ μέγιστη ἀπαιτούμενη γέφυρα εἶναι μισὴ περίπου σὲ μῆκος ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Ρίου-Ἀντιρρίου μὲ συνολικὸ μῆκος βατὸ καὶ διάφορες βραχονησίδες μικρῆς ἔκτασης.  Τὸ μέγιστο βάθος στὴν προτεινόμενη διαδρομή εἶναι 50 μέτρα, ἐπίσης βατὸ γιὰ ἐργασίες θεμελίωσης.  Πέραν τῆς ζεύξης αὐτῆς καθεαυτῆς, θα χρειαστεῖ ἡ διάνοιξη δρόμων καὶ στὰ δύο νησιά.

Τὸ δίδυμο τῶν νησιῶν χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἀρκετὰ κοινά: μετρίων τόνων τουρισμό (ἡ Ἄνδρος φημίζεται γιὰ τὸ μουσεῖο Γουλανδρῆ ἐνῶ ἡ Τῆνος γιὰ τὴν Παναγία τῆς Τήνου – καὶ τὸ συστεγαζόμενο Μουσεῖο τῆς Ἕλλης), σχετικὰ ἰσόρροπα πληθυσμιακὰ μεγέθη καὶ σχετικὰ ὑψηλοὺς ρυθμοὺς ἀνεργίας.

Μία πιθανὴ σύζευξή τους θὰ μποροῦσε νὰ συνδυαστεῖ μὲ συγχώνευση τῶν δύο Δήμων καὶ δημιουργία ἑνὸς ἑνιαίου Δήμου ἈνδριωτοΤηνιακῶν γιὰ τὸ χαμήλωμα τῶν δημοτικῶν κόστεων καὶ συγχώνευση τῶν δύο κοινοπραξιῶν ΚΤΕΛ σὲ μία γιὰ τὴν καλύτερη ἀξιοποίηση μίας λεωφορειακῆς γραμμῆς ποὺ νὰ ἐνώνει τὰ δύο λιμάνια ἤ/καὶ τὸ κάθε λιμάνι μὲ τὰ ἀξιοθέατα τοῦ ἄλλου νησιοῦ.  Στὰ περαιτέρω θέματα, θὰ ἄξιζε νὰ ἐξεταστεῖ ἡ δημιουργία ἑνὸς Δημοτικοῦ ΙΕΚ, μὲ τομεῖς ποὺ νὰ ἀφοροῦν στὶς ἀνάγκες τῆς τοπικῆς οἰκονομίας καὶ ἡ δημιουργία ἑνὸς μικροῦ πυροσβεστικοῦ σταθμοῦ ποὺ νὰ προστατεύει τὰ δύο νησιά ἀπὸ κοινοῦ.           

Τελική Πρόταση

Με γνώμονα ὅτι ἡ οἰκονομία τῆς Πατρίδας μας εἶναι σε δεινή θέση δεν προτείνεται καμμία ζεύξη ἁπλῶς καὶ μόνο γιὰ νὰ σκορπιστοῦν χρήματα στὴν ἐπαρχία καὶ νὰ δημιουργηθεῖ ἕνας ἄχρηστο ἔργο!  Εἶναι λογικὰ διατυπωμένη μὲ σκοπὸ τὴν ἐνίσχυση τῆς νησιωτικότητας καὶ τὴ δημογραφικὴ αὔξηση αὐτῶν τῶν νησιῶν.

Ὡς πρώτη ἐπιλογή, προτείνεται ἡ ζεύξη Κάλυμνου – Λέρου διότι συγκεντρώνει ἀρκετὰ πλεονεκτήματα (μεγάλο πληθυσμό, τὸ εὐκολότερο ἔργο ἀπὸ τεχνικῆς ἄποψης, γεωστρατηγικὴ σημασία, δυνατότητα ἐπέκτασης ἀργότερα).

Ὡς δεύτερη επιλογή, τίθεται ἡ σύνδεση Ἄνδρου – Τήνου καθὼς ἐπίσης φέρει πλεονεκτήματα (σχετικά μεγάλο πληθυσμό, νησιὰ συμβατὰ μεταξύ τους, σχετικά εύκολο ἔργο ἀπὸτεχνικῆς ἄποψης).