Εν Άνδρω

Η εικόνα του ποταμού καθώς βρέχει συνεχώς, ενώ έχουν ήδη προηγηθεί και 6-7 ώρες βροχής!!!

Είχε περάσει πολύ καιρός από την τελευταία βροχή όταν την Πέμπτη 11/3/21 το πρωί η Άνδρος ξύπνησε μέσα σε ριπές βροχής φάνηκε κάτι απρόσμενο. Αλλά και ευεργετικό. Ήρθαν οι βροχές του Μάρτη σκεφτήκαμε. Ο Φλεβάρης εκτός από μια κακοκαιρία (να την λέμε πια... καλοκαιρία έτσι που έγινε το πράγμα) πέρασε σχεδόν στεγνός. Και ο Μάρτης κόντευε να στο μέσον του και δεν είχε ρίξει μια βροχή. Βγήκαμε μετά από 6-7 ώρες με συνεχείς ριπές βροχής μια βόλτα στον "μεγάλο ποταμό" στα Λειβάδια. Θέλαμε να δούμε το νερό στο ποτάμι. Κι αν είχε ανέβει η στάθμη.

Η εικόνα του ποταμού στο μεγάλο γεφύρι στα Λειβάδια μετά 5-7 ώρες βροχής!!!

Αυτό που είδαμε μας ξάφνιασε αρνητικά. Το ποτάμι... δεν είχε τρεχούμενο νερό ουσιαστικά!!! Πολλές και διάσπαρτες μικρές λιμνούλες (λακκούβες ουσιαστικά με νερό) και μέχρι το σημείο που συναντά το ρεματάκι από το βραχνού καθόλου τρεχούμενο νερό!!! Από εκεί και κάτω ελάχιστη ροή, που δυνάμωνε κατά τι όταν συναντούσε το ρεματάκι που κατέβαινε από την Χώρα στο ξύλινο γεφυράκι. Στη δε εκβολή του ποταμού στο Παραπόρτι η ροή σχεδόν... καλοκαιρινή!!!

Άδειος σχεδόν ο ποταμός. Το νερό της ποτιστικής βροχής το ρούφηξε η στεγνή σχεδόν γη... 

Οι βροχές που περίμενε σύμφωνα με άρθρο του στο ΕΝ ΑΝΔΡΩ στις 19/2/21 ο υδρολόγος των Κυκλάδων Ηλίας Νόκας, ο οποίος συχνά συνεργάζεται με τον ιστόροπο μας και έχει κάνει μέχρι σήμερα σημαντικές παρατηρήσεις και διαπιστώσεις για τα νερά της Άνδρου. Ο Ηλίας Νόκας είναι καθ' ύλην αρμόδιος υδρολόγος εδώ και χρόνια των Κυκλάδων. Η τακτικότητα των επισκέψεων του στο νησί μας - λόγω αρμοδιότητας και συνέπειας - είναι γνωστές και δεδομένες. Και η εγκυρότητα των παρατηρήσεων του δεν αμφισβητείται μιας και η παρουσία του υπήρξε και συνεχίζει να είναι θετική στην Άνδρο. Υπενθυμίζουμε πως είναι αυτός, που ύδρευσε με τις γεωτρήσεις του το Μπατσί, πριν πολλά χρόνια, συνέβαλε στην ύδρευση με γεωτρήσεις του Γαυρίου, παλαιότερα.  

Λίγο περισσότερο νερό μετά την διακλάδωση με το ρεματάκι από το Βραχνού. Όμως η ροή πολύ μικρή...

Κι ακόμα ήταν αυτός που συνέβαλε με τις γνώσεις, την πείρα του υποδεικνύοντας τις για να ξεπεραστεί κρίση λειψυδρίας στο Συνετί και σε άλλα μέρη της Άνδρου, που δεν ήταν προετοιμασμένα για την αύξηση του καλοκαιρινού πληθυσμού του νησιού μας. Ήταν αυτός που έγκαιρα και έγκυρα με στοιχεία διαχρονικά και μετρήσεις συνεχείς, που και στις 11/11/2016 και στις 19/2/21 προειδοποιούσε για τις δύσκολα υδρολογικά χρονιές στον ιστότοπο μας: Μια βροχή μας σώζει! SOS για το νερό και στην Άνδρο 11/11/2016 & ΠΡΟΣΟΧΗ: Προβλέπεται δύσκολο υδρολογικά καλοκαίρι -19/2/20921. 

Από αυτή την άποψη είναι και από τους ελάχιστους που έχουν γνώμη για τα νερά μας, την ποιότητα τους, την επάρκεια τους. Δεν πρόκειται για "διάττοντα αστέρα" που εμφανίστηκε άπαξ προσκεκλημένος από "άγνωστους φίλους της Άνδρου"!!! Αστέρα που ίσως έκανε κάπου, κάπως, κάποτε μια κάποια μέτρηση! Εξέφρασε εξ αποστάσεως μια κάποια "εκτίμηση"! Έκανε και μερικές αναγγελίες... και πιο πολλές καταγγελίες! Κι όσοι τις φιλοξένησαν!!! Και μετά πήγε για άλλα... νησιά κι άλλους τόπους "που κανέναν δεν ξέρουμε και κανείς δεν μας ξέρει" όπως λέει κι ένα παλιό τραγούδι...

Αυξάνει λίγο η ροή στην διακλάδωση με το ρεματάκι της Χώρας, που κατεβάζει κι αυτό λίγο νερό...

Τι είδαμε στην βόλτα μας μέσ' την βροχή στις 11/3/2021 και τις μας είχε πει ο Ηλίας Νόκας σε παρέμβαση του στο ΕΝ ΑΝΔΡΩ στις 19/2/2021; Θυμίζουμε πως μας είπε πως: "η υδρολογική περίοδος 2020-2021 δεν εξελίσσεται ικανοποιητικά σε όλα τα νησιά, αλλά στην Άνδρο τα πράγμα μάλλον είναι ακόμα χειρότερα. Το συνολικό ύψος βροχής στην Άνδρο, φαίνεται να είναι αισθητά χαμηλότερο από τον μέσο όρο των προηγουμένων ετών, αλλά και χαμηλότερο συγκριτικά με αντίστοιχους σταθμούς άλλων νησιών. Για τις πηγές του νησιού, μπορεί η περσινή χρονιά (που ήταν εξαιρετική) να μειώσει τις επιπτώσεις από την φετινή ανομβρία, αλλά για την βλάστηση, τις καλλιέργειες και  τα οικοσυστήματα, οι επιπτώσεις θα είναι ιδιαίτερα αρνητικές, ιδίως αν ο ρυθμός των βροχοπτώσεων συνεχιστεί όπως μέχρι και σήμερα."

Η τελική εικόνα μάλλον απογοητευτική. Αυτή είναι η ροή και η στάθμη του "μεγάλου ποταμού" την ώρα της βροχής στις 12:00 το μεσημέρι, ενώ η ποτιστική βροχή είχε ξεκινήσει από τα χαράματα. Η διψασμένη γη δεν επέτρεψε στο νερό να φτάσει στις εκβολές. Εικόνα σχεδόν καλοκαιρινή. Κι όμως είναι μέσα Μάρτη... 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Χρειάζονται πολλαπλές «ποτιστικές» και μεγάλης διάρκειας βροχές για να ανέβει ξανά η στάθμη του νερού στο έδαφος και στους υπόγειους ταμιευτήρες του νησιού. Πρώτα κινδυνεύουν τα πηγάδια, και μετά οι μικρές γεωτρήσεις. Οι μεγάλες μάλλον ακόμα δεν κινδυνεύουν. Αλλά χωρίς ικανοποιητικές βροχές θα αρχίσουν να κινδυνεύουν και αυτές...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο τίτλος του κειμένου είναι από στίχο του Οδυσσέα Ελύτη από την ποιητική συλλογή του ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ... 

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"