Του Γιάννη Ξανθού

Δικηγόρου, υποψηφίου Δημ. Σύμβούλου Συνδυασμού ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΔΡΟ του Δημήτρη Λοτσάρη

Ο Γιάννης Ξανθός (φωτ. Εν Άνδρω).

Η Άνδρος,  ένας ευλογημένος  τόπος, προικισμένος από φυσικές καλλονές, άφθονα νερά ,  με   γη  γόνιμη, καθυποταγμένη από τον μόχθο και τον ιδρώτα γενεών και γενεών, με πλούσια   ιστορία, παράδοση και πολιτισμό,  με σημαντική παρουσία και μερίδιο στην Ελληνική εμπορική ναυτιλία και στις επιστήμες.

Παρόλα όμως τα  μοναδικά χαρακτηριστικά  της, δεν κατάφερε  να κρατήσει  στο νησί περισσότερο μόνιμο πληθυσμό    καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους. Κατά τα δύσκολα  χρόνια του Μεσοπολέμου και τα μετακατοχικά χρόνια ,  όσοι δεν στράφηκαν στο ναυτικό επάγγελμα,  πολλοί αναζήτησαν μία καλύτερη τύχη και καλλίτερες συνθήκες διαβίωσης στην Αθήνα αλλά  και στο εξωτερικό  (Αμερική κυρίως  και Αυστραλία), αφού ο τόπος δεν επαρκούσε  για όλα τα πολυπληθή μέλη των αγροτικών  κυρίως οικογενειών που αριθμούσαν έξι και επτά παιδιά κατά μέσο όρο.

Αλλά κατά την δεκαετία του ’70 και του ’80, λόγω και της  αστυφυλίας, η  φυγή προς την  Αθήνα, υπήρξε ραγδαία.  Λόγω του ναυτικού επαγγέλματος κυρίως και της εντεύθεν  οικονομικής δυνατότητας, επέτρεψε  στους Ανδριώτες  να αγοράσουν διαμερίσματα  και οικόπεδα όπου κατοίκησαν  και έχτισαν αντίστοιχα  και μετέτρεψαν ολόκληρες συνοικίες και περιοχές σε Ανδριώτικες γειτονιές (Γκύζη, Ζωγράφου, Κυψέλη, Πειραιάς κλπ)   Παράλληλα έγινε  η μεταστροφή των  νέων και των οικογενειών τους  από την «θάλασσα»,  προς τις σπουδές  στην  Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και  σε  άλλες σχολές  Τεχνικές ή ιδιωτικές .

 Σήμερα, για τα δεδομένα της έκτασης του νησιού και των δυνατοτήτων  που μπορεί να προσφέρει,  ο  μόνιμος πληθυσμός  δεν υπερβαίνει  τις 6.500-7.000 κατοίκους,   μαζί με τους αλλοδαπούς οικονομικούς μετανάστες που αν έλειπαν και αυτοί, η κατάσταση θα ήταν ακόμη χειρότερη.

Ένας πληθυσμός, γερασμένος ηλικιακά , με υπογεννητικότητα και ερήμωση των χωριών,   που δεν είναι ικανός  μόνος τους να ανταπεξέλθει  στην αντιμετώπιση των προβλημάτων  που ταλανίζουν το νησί και να  αποτελέσει την «ατμομηχανή» της καλά εννοούμενης ανάπτυξης..

Μεγάλο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού της, το οποίο είναι  ηλικιακά νεώτερο,  σε παραγωγική  ηλικία, με καλό επίπεδο μόρφωσης και  με ικανότητες, διαμένει μόνιμα εκτός ‘ Ανδρου  .  Η  γειτνίαση της  Άνδρου με  την  Αθήνα, ευχή και κατάρα ταυτόχρονα. Ευχή γιατί  μπορεί να  δεχθεί  σχετικά   εύκολα και οικονομικά  επισκέπτες  και Ανδριώτες από το Λεκανοπέδιο  της Αττικής. «Κατάρα» όμως,  γιατί    αυτή η ευκολία  μετακίνησης  για τους Ανδριώτες, την καθιστά  στην συνείδησή τους,  προάστιο της Αθήνας .

Συχνά  ακούμε  Ανδριώτες «πάω πέρα», εννοώντας την Αθήνα ή «κατεβαίνω κάτω» και εννοούν την Άνδρο και  δεν συγκρατεί τον μόνιμο πληθυσμό της, ο οποίος είναι μεταφερόμενος και  την επιλέγει ως τόπο  επίσκεψης και διακοπών  κατά την διάρκεια του Πάσχα, των δύο μηνών το καλοκαίρι και  για κάποια  Σαββατοκύριακα.

Η σχέση τους με το νησί είναι σχέση αγάπης,  νοσταλγική μεν, αλλά «επιδερμική», χωρίς την ενασχόλησή τους με τα προβλήματα του νησιού, χωρίς να  παρεμβαίνουν, να προτείνουν  ή να βοηθούν  για την επίλυσή τους. Η  επαφή τους με τον γενέθλιο τόπο, πέρα από τις κατά καιρούς επισκέψεις τους στο νησί για ιδιωτικές εργασίες ή αναψυχή, εξαντλείται  στην συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις για την κοπή της βασιλόπιττας το χειμώνα   και το καλοκαίρι στους χορούς  των  πολιτιστικών συλλόγων των χωριών τους.

Συχνά ακούω από  φίλους Ανδριώτες που επέλεξαν ως τόπο κατοικίας και τους επαγγέλματός τους την Αθήνα, να λένε «τι κάνετε εσείς στην Άνδρο»  ή «τι γίνεται στην Άνδρο με τον Δήμαρχό σας», αναφερόμενοι για τους αιρετούς μας ή στα προβλήματα που αντιμετωπίζει  το νησί . Τους αντιστρέφω το ερώτημα «τι κάνουν αυτοί για την Άνδρο», χωρίς να λάβω πειστικές απαντήσεις.

Η παθητική  αυτή, σχεδόν αδιάφορη σχέση ,  των Ανδριωτών, μονίμων κατοίκων και εκτός Άνδρου, δεν σημαίνει ότι  δεν αγαπούν την Άνδρο. Κάθε άλλο μάλιστα. Την αγαπούν όμως  από απόσταση,  με τον προαναφερόμενο    τρόπο. Ούτε ότι δεν είναι ικανοί να προσφέρουν. Αντίθετα μάλιστα, είναι ικανότατοι στις εργασίες τους και προοδεύουν παντού στην ξηρά, στη θάλασσα  ή στο εξωτερικό ,  είναι υπεύθυνοι , εργατικοί, νοικοκυραίοι, άψογοι οικογενειάρχες.

Παράλληλα όμως είναι υπέρ του δέοντος συντηρητικοί και μη διεκδικητικοί, τόσο σε ατομικό όσο και  σε επίπεδο  των κατά καιρούς αιρετών Ανδριωτών εκπροσώπων του και αυτό φαίνεται στη σύγκριση του νησιού μας  με τα άλλα νησιά, με λιγότερα προτερήματα, από το τι έχουν επιτύχει, ζητήσει και διεκδικήσει.

Όσο εμείς  οι Ανδριώτες  μένουμε ανενεργοί , παθητικοί και αμέτοχοι η κατάσταση στο νησί θα είναι ολοένα επιδεινούμενη από άποψη  οικονομικής  ανάπτυξης , υποδομών, ποιότητας ζωής και μη μας ικανοποιεί  πρόσκαιρα  η πλασματική εικόνα των ημερών του Πάσχα ή των δύο μηνών του καλοκαιριού, και μη βαυκαλιζόμεθα με αναφορές στο διαδίκτυο περί «Αρχόντισσας του Αιγαίου», περί της «‘Ανδρου του πολιτισμού», περί του νησιού «των Καπεταναίων και των Εφοπλιστών» - χωρίς  Ναυτική Ακαδημία! Όλο τον υπόλοιπο  χρόνο η Άνδρος. χειμάζει, αγωνιά και παλεύει για να επιβιώσει, να  διατηρήσει  την πραγματική αρχοντιά και τον πολιτισμό της.

Πώς  θα αλλάξει η κατάσταση; Είναι στο χέρι μας, από τον  καθένα μας εξαρτάται για να ξυπνήσει αυτός ο «κοιμώμενος αγαθός γίγαντας» της Άνδρου. Αρκεί να ενεργοποιηθούμε και να βοηθήσει ο καθένας μας  ανάλογα με τις δυνάμεις τους, την  ιδιότητα, τις γνώσεις και την θέση του. Επίσης  από τους Ανδριακούς Συλλόγους, τις Ενώσεις Ανδρίων, που ασκούν πραγματικό και  διαχρονικό έργο, πολιτιστικό και  επιστημονικό,  και δεν αναλώνονται μόνο σε χοροεσπερίδες.

Με άλλα λόγια, να ευαισθητοποιηθούμε και να ενεργοποιηθούμε,   παραφράζοντας την περίφημη ρήση του Τζον Κέννεντυ για την Αμερική: «μη ρωτάς τη μπορεί να κάνει η Άνδρος  για σένα, αλλά τι μπορεί να κάνεις εσύ για την  Άνδρο».

(αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΔΡΟ)

Email

Εκτύπωση