Εν Άνδρω

Της Κατερίνας Ρεμούνδου

 

Τσουκνιδόσουπα

Την πρώτη του Μάρτη δέσατε στον καρπό σας το... Μάρτη; Την στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, να μη σας κάψει ο ήλιος! Βγήκατε έναν περίπατο να μαζέψετε τσουκνίδες; Να φτιάξετε μια νοστιμότατη τσουκνιδόσουπα "να μη μας τρώνε οι ψύλλοι" όπως λέγανε στη Θράκη που μαγείρευαν τέτοια μέρα αυτή τη συνταγή!

Υλικά:

2 ματσάκια πολύ τρυφερές τσουκνίδες.
1 ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια.
1/2 φλιτζάνι λάδι.
1 φλιτζάνι του καφέ άσπρο ρύζι.
Αλάτι και ξίδι λευκό για το σερβίρισμα.

Πως φτιάχνουμε τη σούπα:
Πλένουμε καλά τα λαχανικά και ψιλοκόβουμε τις τσουκνίδες. Τις πασπαλίζουμε με χοντρό αλάτι και τις τρίβουμε με τα χέρια να μαραθούν. Κόβουμε τα κρεμμυδάκια και τα  τσιγαρίζουμε στη κατσαρόλα που έχουμε επιλέξει για τη σούπα μας. Προσθέτουμε τις τσουκνίδες και ανακατεύουμε. Βάζουμε το βραστό νερό και όταν τα χορταρικά είναι μισοψημένα προσθέτουμε το πλυμένο ρύζι και μαγειρεύουμε για 20 λεπτά.
Σερβίρουμε σε πιάτα με όσο ξύδι θέλουμε!

------------------------

Λαγγίτες  (λουκουμάδες)

Στις 9 Μαρτίου γιορτάζεται η μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Η παράδοση λέει αυτή τη μέρα να μοιράζομε. Για το καλό, για τη ψυχή μας, για συγχώρεση, από ευγνωμοσύνη. Αν ζεις στην επαρχία, αν δουλεύεις στη γη πρέπει να φυτεύσεις 40 φυντάνια,40 δενδράκια ή 40 ρίζες.... Λέγεται ότι αυτή τη μέρα πρέπει: Σαράντα να φας, σαράντα να πιεις, σαράντα να δώσεις.

Στον Έβρο φτιάχνουν και μοιράζουν Ακατμάδες ή λαγγίτες:

Υλικά:
2 ποτήρια χλιαρό νερό (500 ml).
1 ποτήρι χλιαρό γάλα.
1 κουταλάκι αλάτι.

5 αυγά ελαφρα χτυπημένα.
50 γρ. μαγιά φρεσκια από το φούρνο της γειτονιάς.
Αλεύρι όσο χρειαστεί.
Βούτυρο για το άλειμμα (αφού ψηθούν)

Πως τα φτιάχνουμε:
Διαλύουμε τη μαγιά στο γάλα, αναμιγνύουμε με τα υπόλοιπα υλικά και αρχίζουμε να προσθέτουμε το αλεύρι.
Όταν πάρουμε ένα αραιό χυλό, που ρέει από το κουτάλι το αφήνουμε σκεπασμένο να ξεκουραστεί για τρία τέταρτα της ώρας περίπου.
Μετά τους ψήνουμε και βγάζοντας τους έναν-έναν από το φούρνο τους αλείβουμε με βούτυρο.

--------------------

 

Σαραντόπιτα

Η γιορτή των Αγίων Σαράντα απηχεί την ιερότητα του αριθμού σαράντα και τη σημασία του στη λαϊκή παράδοση. Σαρακοστή, λοχεία, τελευτή, το νούμερο 40 ασκεί γοητεία στον άνθρωπο. Κατά το Πυθαγόρα σαράντα μέρες αρκούν για να πάρει ένα κουκί “όψιν ανθρώπου σεσαρκωμένου”.

Η γιορτή των Αγίων Σαράντα που μαρτύρησαν το 320 στη Σεβάστεια της Αρμενίας συμπίπτει με την εποχή που αρχίζει να αναγεννάται η φύση. Οι Άγιοι Σαράντα φέρνουν τ’ αηδόνια και την άνοιξη

Τα εθιμικά φαγητά της ημέρας των Αγίων Σαράντα αποτελούνται από σαράντα είδη... 

Σαράντα πίτες (λαλαγγίτες), σαράντα φύλλα (σαραντόκλουρα της Θεσσαλίας), σαράντα χόρτα (σαραντόπιτες Αχαΐας). Οι πιο χαρακτηριστικές πίτες ήσαν οι Αθηναϊκές σαραντόπιτες!!!!

40 διαφορετικά χόρτα και 40 διαφορετικά φύλλα άνοιγαν οι γυναίκες και τραγουδούσαν:

"Ανοιξ’ το φύλλο Άνοιξη, σαν του ανθού το φύλλο..."

Όταν τέλειωνε το άνοιγμα των φύλλων, ανακάτευαν τα βρασμένα χόρτα με ξινόγαλα και βούτυρο τα άπλωναν ανάμεσα στα φύλλα και φούρνιζαν.

Ακολουθούσε το λούσιμο της νοικοκυράς:

"όποια ζύμωση και λουστεί, 5 μέρες όμορφη κι άλλες 5 πιο όμορφη!!"
Αν η πίτα γινόταν νόστιμη την παίνευαν τη νοικοκυρά:

«Μας έκανες πίτα ωραία και αφράτη καλή και για παλάτι!!»
Αν όμως έβγαινε άνοστη με σκληρό φύλλο τα’ άκουγε η νοικοκυρά:
Μια πίτα άνοστη, χοντρή, κρίμας τα χόρτα το τυρί
που τη πάτησε το βόδι και δε βούλιαξε το πόδι πηγές

Πηγές:

Νίκος και Μαρία Ψυλάκη, Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων

Εύη Βουτσινά, Ο πολιτισμός στο τραπέζι στο Β. Έβρο
Γιάννης Κολλιάρος, Χιώτικες παραδοσιακές συνταγές
Μαρία Φιορεντίνου, Παραδοσιακή Ζακυνθινή Κουζίνα