Εν Άνδρω

Δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί έδωσαν πολλές φορές το παρόν στις εκδηλώσεις του Φ.Ο.Γ. όπως και στην περίπτωση της δημόσιας ανοιχτής συζήτησης – παρέμβασης, που οργανώθηκε φέτος με θέμα τη γλώσσα του μνημονίου στα ελληνικά και ευρωπαϊκά ΜΜΕ.

(Παρουσιάζουμε μια αποκλειστική συνέντευξη του Γιάννη Μαμάη αποχωρούντα πρόεδρο του Φιλοπρόοδου Ομίλου «ΤΟ ΓΑΥΡΙΟ». Ενός συλλόγου με πολύ μεγάλη δραστηριότητα εδώ και χρόνια που διεργάνωσε δεκάδες εκδηλωσεις στο Γαύριο. Αεικίνητος και ανήσυχος, με εξαιρετικά εύσημα για την ποιότητα της δουλειάς του στις εκδόσεις Gutenberg, ο Γιάννης Μαμάης προκaλεί με την απόφασή του να μη διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία του Φιλοπρόοδου Ομίλου «Το Γαύριο» στις προσεχείς εκλογές.

Οι πληροφορίες λένε πως υπάχρει κι άλλος λόγος που αποχωρεί πέρα από τις  υποχρεώσεις του στις εκδόσεις Guteberg και από ορισμένες ενδιαφέρουσες προτάσεις γύρω από την κορυφαία έκδοση του το ΑΡΟΔΟ. Οι λόγοι της αποχώρησης του μάλλον είναι βαθύτεροι. Στη συνέντευξη που ακολουθεί εξηγεί ο ίδιος την απόφασή του και σχολιάζει την αδιαφανή και αρνητική στάση της διοίκησης και για την υποτονική αντίδραση της ελάσσονος αντιπολεύσης γύρω από το Πολτιστικό Κέντρος Γαυρίου αποκαλύπτωντας για πρώτη φορά κάποιες ιδιαίετερες λεπτομέρειες γι' αυτή την υπόθεση - Εν Άνδρω).

"Η γοητεία της μη αφομοίωσης δεν με αφήνει ασυγκίνητο…"

 -        Κύριε Μαμάη, μετά από χρόνια συνεχούς ενασχόλησης με τα πολιτιστικά πράγματα τουΓαυρίου, μέσω του Φιλοπρόοδου Ομίλου, αποφασίσατε να σταματήσετε. Τι είναι αυτό που σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση;

Διάνυσα έναν κύκλο εργαζόμενος με μεγάλο μεράκι, κέφι και διάθεση για δημιουργία στην προεδρία του Φιλοπρόοδου Ομίλου. Όλες τις πρωτοβουλίες τις χαρακτήριζε η πίστη στην ενίσχυση της συλλογικότητας και η βούληση για προσφορά στον τόπο. Όσο κι αν αυτό ακούγεται κλισέ, παραμένει ζητούμενο σήμερα. Ο κύκλος λοιπόν αυτός έκλεισε και η στιγμή είναι καλή να εμπλουτιστεί η προεδρία με νέο αίμα και καινούρια πρόσωπα. Ταυτόχρονα ανοίγονται άλλοι κύκλοι, με μία σειρά σημαντικών προτάσεων που έχουμε δεχτεί για συνεργασίες και συνέργειες, πάντα με επίκεντρο τον πολιτισμό, τόσο στην Ελλάδα όσο και εκτός των συνόρων.

Η κορυφαία εκδήλωση – αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου που οργάνωσε ο Γιάννης Μαμάης εισέπραξε εγκωμιαστικά σχόλια για την προεδρία του στον σύλλογο.

-        Τι θεωρείτε ότι προσφέρατε στο Γαύριο όλα αυτά τα χρόνια; Και τι νομίζετε πως εισέπραξαν οι συμπατριώτες σας;

Καταρχήν κινηθήκαμε έξω από τα στερεότυπα και τα «απολύτως απαραίτητα». Σχεδιάστηκαν και οργανώθηκαν με ευρηματικότητα και φαντασία εκδηλώσεις πολιτισμού οι οποίες δεν περιορίστηκαν στα τετριμμένα αλλά συνέβαλαν στην οικοδόμηση ενός τοπικού πολιτιστικού κινήματος το οποίο ελπίζαμε ότι θα συμπαρέσυρε την τοπική οικονομία και την προβολή της περιοχής μας, γεγονός και το οποίο εκτιμώ ότι επιτεύχθηκε. Τα «Γαυριώτικα» έγιναν πανελλαδικώς γνωστά, προβλήθηκαν κατά κόρον σε πανελλαδικής εμβέλειας μέσα ενημέρωσης και προσέλκυσαν πάρα πολύ κόσμο στο Γαύριο. Κορυφαίοι καλλιτέχνες έδωσαν το παρόν σε συναυλίες και εκθέσεις, σημαντικές προσωπικότητες τιμήθηκαν, όπως ο καπετάν Κώστας Τζώρτζης, ο δημοσιογράφος Άγγελος Μαρόπουλος, οι εθελοντές πυροσβέστες κ.ά. Επιπλέον προχωρήσαμε στην έκδοση δύο σημαντικών βιβλίων. Το πρώτο ήταν το «Αρόδο», το οποίο πρόκειται τους επόμενους μήνες να παρουσιαστεί στο Λονδίνο και στο Παρίσι, ενώ βρισκόμαστε σε συζητήσεις με σημαντικούς φορείς για την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ. Δεύτερο βιβλίο ήταν βεβαίως τα «Ναυάγια στις ακτογραμμές της Άνδρου», που κυκλοφόρησαν φέτος το καλοκαίρι και παρουσιάστηκαν στο νησί. Τα έσοδα και των δύο βιβλίων παραχωρήθηκαν στον σύλλογο, μια πάγια πρακτική προσφοράς για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του, με δεδομένο μάλιστα ότι πλέον οι τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι δεν χρηματοδοτούνται.

Καμία από τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του Φιλοπρόοδου δεν υποστηρίχθηκε οικονομικά από τη δημοτική αρχή και παρά τούτο πραγματοποιήθηκαν όλες με εξαιρετική επιτυχία, σε μία μνημονιακή πραγματικότητα, σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας και κρίσης σε πολλά επίπεδα...

Ως πολύ σημαντική αξιολογείται η συμβολή και συμμετοχή μας στον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση του 2^ου Θερινού Πανεπιστημίου φέτος στο Γαύριο, το οποίο οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και υποστηρίχθηκε από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Χάρβαρντ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επιπλέον, μέσω της συγκεκριμένης συνεργασίας, το Γαύριο και τα «Γαυριώτικα» προβλήθηκαν επί 45 ημέρες σε τηλεοπτικό σποτ της ΕΡΤ και του 1^ου Προγράμματος, καθώς και την εφημερίδα REAL, αλλά και με δεκάδες δημοσιεύματα στον  έντυπο και ραδιοτηλεοπτικό τύπο.

Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας τώρα. Οι συμπατριώτες μου τίμησαν και παρακολούθησαν τις ετήσιες εκδηλώσεις, οι οποίες και προσέλκυσαν μία μεγάλη μερίδα του κόσμου που επισκέφθηκε το νησί και κατά συνέπεια τονώθηκε και η εμπορική κίνηση. Εργαστήκαμε άλλωστε συστηματικά για αυτό, διότι η μεγάλη προβολή του Γαυρίου στα ΜΜΕ και οι διαρκείς μας αναφορές στα δρώμενα στο Γαύριο, μέσα και από τις τηλεοπτικές μας εμφανίσεις και τις πολλές επαφές μας, συνέβαλαν στη διαφήμιση του τόπου μας και την παράλληλη ενίσχυση της οικονομικής και τουριστικής κίνησης. Θα ανέμενε βέβαια κανείς ένα θερμότερο αγκάλιασμα και μία ουσιαστικότερη εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας, ειδικά μάλιστα όταν μιλάμε για νεωτερικές πρωτοβουλίες οι οποίες σπανιότατα αναλαμβάνονται από τοπικούς συλλόγους. Δεν θα σταθώ σε μεμονωμένες περιπτώσεις συμπολιτών οι οποίοι άσκησαν κριτική χωρίς την παραμικρή συμμετοχή στην τοπική κοινωνία. Ο καθένας μας κρίνεται. Απεναντίας, θα ήθελα να εξάρω τη συμμετοχή των εποίκων οι οποίοι όχι μόνο κατανόησαν αλλά και συμμετείχαν με εντυπωσιακό τρόπο. Για παράδειγμα, η δημοσιογράφος Μαρία Δεναξά η οποία ήρθε από το Παρίσι και συμμετείχε σε εκδήλωση του συλλόγου μας φέτος το καλοκαίρι, αλλά και ο πολυβραβευμένος Μάνος Ελευθερίου που βρέθηκε κοντά μας και τον ευχαριστώ θερμά για τα κολακευτικά λόγια με τα οποία εκφράστηκε για το υψηλό επίπεδο των εκδηλώσεών μας. Λόγια συγχαρητηρίων και εγκαρδίωσης ακούσαμε από πολλούς δημοσιογράφους και διευθυντές μέσων ενημέρωσης, καλλιτέχνες, πανεπιστημιακούς, αλλά και τα παιδιά του Θερινού Πανεπιστημίου που μας συγκίνησαν με τις συγχαρητήριες επιστολές και γράμματά τους.

Μαζική η ανταπόκριση εποίκων αλλά και ντόπιων στις εκδηλώσεις του Φ.Ο.Γ., που εγκαινίασαν μία νέα εποχή, κάνοντας τον σύλλογο πανελλαδικά γνωστό για την πρωτοπορία του (στιγμιότυπο από τη συναυλία του Μ. Πασχαλίδη).

-        Τι αφήνετε πίσω σας μετά από τόσα χρόνια δράσης; Τι καταλείπετε; Τι πιστεύετε πως θα αξιοποιηθεί από όσα έγιναν όλα αυτά τα χρόνια με τα Γαυριώτικα και όλες τις άλλες δράσεις σας;

Καταρχήν ένα σπόρο, μια δυναμική αφετηρία και ώριμες προϋποθέσεις το Γαύριο να αναδειχθεί ως ένα κύτταρο πολιτισμού και να απεγκλωβιστεί από τις λειτουργίες ενός λιμανιού για άφιξη και αναχώρηση, μόνο. Αφήνουμε την εγγραφή της πεποίθησης ότι το άλλοτε υποβαθμισμένο Γαύριο μπορεί να κατακτήσει το αξιοβίωτο, γιατί ο πολιτισμός δεν περιορίζεται στις πολιτιστικές εκδηλώσεις. Δεν μπορεί παρά να διαχέεται στην καθημερινότητα. Λ.χ. η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των αυτοκινήτων τους καλοκαιρινούς μήνες και η ασφυξία που δημιουργεί δεν συνάδει με τον πολιτισμό. Αναγκαστήκαμε πολλές φορές μόνοι μας να σταματήσουμε την κυκλοφορία για να γίνει μία εκδήλωση την ίδια στιγμή που η δημοτική αρχή, με εξαίρεση το Τοπικό Συμβούλιο του Γαυρίου, ήταν σταθερά απούσα από κάθε μας δράση και προσπάθεια. Και μάλιστα με στενοχωρούσε που η αποχή της δημοτικής αρχής, (ίσως οι άνθρωποι να μην κατάλαβαν…)  προκαλούσε αίσθηση, ερωτηματικά και ενίοτε αρνητικά σχόλια από τους προσκεκλημένους μας που είχαν ταξιδέψει χιλιόμετρα και μίλια για να βρεθούν στο Γαύριο.

Κατά δεύτερο, εκτιμώ ότι εγκαταστήσαμε μία καινούρια λογική και προσέγγιση στην έννοια και την υπόσταση ενός τοπικού συλλόγου. Ταξιδέψαμε τις ιδέες και τις πρωτοβουλίες του Φιλοπρόοδου κα τον αναδείξαμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Απαντήσαμε με ευρηματικότητα και πιστέψαμε ότι αντίδοτο στην κρίση είναι ο πολιτισμός. Στηρίξαμε και δράσεις άλλων φορέων, πιστεύοντας στις συνέργειες, όπως την αναστήλωση του πολύ σημαντικού μνημείου του Πύργου του Αγίου Πέτρου, την κίνηση για τα μονοπάτια, AndrosRoutes κ.ά. Δώσαμε μεγάλη έμφαση στη συμμετοχή των νέων, στην ανάδειξη της αφιλοκέρδειας, με έντονη ψυχική διαθεσιμότητα, άοκνα και αδιάλειπτα.

-        Η τελευταία μεγάλη προσπάθειά σας για την δημιουργία ενός Πολιτιστικού Κέντρου στο Γαύριο απέτυχε. Διαπιστώνει κανείς πως οι αντιδράσεις στο Πολιτιστικό Κέντρο Γαυρίου ήταν και από την διοίκηση του Δήμου Άνδρου, αλλά και από ορισμένους κατοίκους. Πώς το σχολιάζατε;

-        Εδώ θα ήθελα να απαντήσω δίδοντας για πρώτη φορά ορισμένα στοιχεία. Στις 10/9/15 έστειλα επιστολή, με αριθμό πρωτοκόλλου 8241 στον δήμο ότι το παλιό δημοτικό σχολείο έπρεπε να γίνει κέντρο πολιτισμού. Δεν έλαβα ποτέ καμία επίσημη απάντηση. Σε σύσκεψη στις  20/2 στην κοινότητα του Γαυρίου με τη συμμετοχή της εκπροσώπου του δήμου, δικηγόρου κ. Κυρτάτα συζητήσαμε παρουσία του Τοπικού Συμβουλίου Γαυρίου και του π. Καλλίνικου το ίδιο θέμα και εκεί πρότεινα τρεις λύσεις.

Η πρώτη πρόταση ήταν η ανάληψη από την πλευρά του δήμου της ανακαίνισης και συντήρησης του κτιρίου. Η δεύτερη πρόταση ήταν να εμπλακούν όλοι οι σύλλογοι της Υδρούσας με την υποχρέωση να συντηρούν και να λειτουργούν το κέντρο. Η τρίτη πρόταση ήταν να αναλάβει την ευθύνη ένας σύλλογος και αυτός να είναι ο Φιλοπρόοδος Όμιλος, με την προϋπόθεση ότι ο προαύλιος χώρος θα ανήκει στο πολιτιστικό κέντρο. Η εκπρόσωπος του δήμου απάντησε ότι ο δήμος δεν διαθέτει χρήματα που θα του επέτρεπαν να αναλάβει ένα τέτοιο κόστος. Προέκρινε την τρίτη λύση ως την πλέον κατάλληλη.

Ο Φ.Ο.Γ. θα μπορούσε να διαμορφώσει το εσωτερικό του σχολείου ως χώρο εκθέσεων, διδασκαλίας βυζαντινής, παραδοσιακής μουσικής, σεμιναρίων, διεξαγωγής πανεπιστημιακών μαθημάτων, δανειστικής βιβλιοθήκης κ.λπ. Στον προαύλιο χώρο θα μπορούσε να γίνει ένα μικρό θέατρο, γνωρίζοντας μάλιστα ότι είχαμε χάσει δύο φεστιβάλ μέχρι σήμερα, λόγω ακριβώς αυτής της ανυπαρξίας σε υποδομές. Θυμίζω και την πρόσφατη απώλεια με την ματαίωση της πολύ σημαντικής παράστασης «Απολογία του Σωκράτη» του Δήμου Αβδελιώτη, που μας παραχώρησε το δεύτερο διεθνές φεστιβάλ Άνδρου.

Ο προαύλιος χώρος διεκδικήθηκε από την τοπική εκκλησία για να χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ για τις εκδηλώσεις του ιερού ναού. Από εκεί και πέρα, περάσαμε σε μία φάση υποσχέσεων, σε ένα θολό τοπίο που καλλιεργούσε η δημοτική αρχή, στο πλαίσιο μιας πολιτικάντικης και αδιευκρίνιστης ουσιαστικά στάσης από την πλευρά του δημάρχου, ο οποίος δεν έλαβε ποτέ μέχρι σήμερα θέση τόσο για το θέμα του κτιρίου όσο και για τον προαύλιο χώρο, παρά την απόφαση του Τοπικού Συμβουλίου Γαυρίου το οποίο τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας πολιτιστικού κέντρου στο παλιό δημοτικό σχολείο (με την υπ’ αριθμ. απόφαση 5220 στις 4/7/16). Κάποια στιγμή μάθαμε ότι το συγκεκριμένο σχολείο μπήκε σε ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ, χωρίς και πάλι να έχουμε ενημέρωση ή έστω ένα χρονοδιάγραμμα προόδου κάποιων εργασιών. Ουσιαστικά ο δήμος λειτούργησε με βάση την ψηφοθηρία που προφανώς επέβαλε σολομώντειες μοιρασιές και ξεπερασμένα «χατίρια». Παλιότερα λέγαμε ότι όταν ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μία φυλακή, στην προκείμενη περίπτωση ίσως κλείνει η προοπτική ενός κέντρου πολιτισμού για να ανοίξει στη θέση του ένα πάρκινγκ, για το οποίο η τοπική κοινωνία προτίμησε να σιωπήσει… Αξίζει εδώ να τονίσουμε ότι μόνο το Εν Άνδρω στηρίξε αυτή την πρωτοβουλία ασκώντας ουσιαστική αντιπολίτευση με επιχειρήματα πηγαίνοντας κόντρα στην αρνητική στάση της διοίκησης.

Η έμφαση στην ποιότητα και στη νεωτερική έμπνευση χαρακτήρισαν τα τελευταία χρόνια τις πρωτοβουλίες του συλλόγου (από την έκθεση φωτογραφίας του Ανδρέα Εμπειρίκου)

-        Επιπλέον εδώ διαπιστώνει κανείς πως δεν στηριχτήκατε δημόσια ούτε π.χ. από την ελάσσονα αντιπολίτευση, την οποία εσείς στηρίξατε στις εκλογές. Δεν έκανε τον κόπο να βγάλει έστω μια ανακοίνωση. Τι σημαίνει αυτή η απόσταση από την πρωτοβουλία σας και αυτή η πολιτική σιωπή διοίκησης και αντιπολίτευσης για εσάς; Και τι σημαίνει για την περιοχή η παραπομπή στις καλένδες του Πολιτιστικού Κέντρου Γαυρίου;

Θεωρώ εκ του περισσού να μπω σε μία κουβέντα για τα πρόσωπα. Το θέμα είναι ότι προτιμήθηκε ένα πάρκινγκ από ένα πολιτιστικό κέντρο ή ένα θέατρο. Κι αυτό δεν είναι θέμα μονο της ελάσσονος αντιπολίτευσης, η οποία πράγματι υπήρξε υποτονική ως προς αυτό το θέμα. Εμείς αναδείξαμε προς όλους και ειδικά προς τη δημοτική αρχή το όραμα και τον σχεδιασμό μας. Οι παραλήπτες μας δεν έδειξαν τα αντανακλαστικά και τις ευαισθησίες που κανείς θα ανέμενε. Ξέρετε, υπάρχει κι ο έρωτας χωρίς ανταπόκριση. Ανησυχώ μόνον μήπως αυτό στοιχίσει στο μέλλον στον τόπο μας σε ό,τι αφορά την παραγωγή πρωτογενούς πολιτισμού και θα επηρεάσει αρνητικά τόσο την οικονομική όσο και τουριστική κίνηση. Και κάτω από ένα τέτοιο πρίσμα, προφανώς δεν εκλαμβάνω την εξέλιξη αυτή ως μία ατομική υπόθεση. Το θέμα δεν είναι προσωπικό. 

-        Αλήθεια, πως βλέπετε το πολιτιστικό μέλλον του Γαυρίου και της γύρω περιοχής; Μιλάμε πέρα από την λαογραφική παρουσία τους, την παραδοσιακή μουσική και χορούς, τα ετήσια τοπικά πανηγύρια στα οποία είχατε κι εσείς επιτυχημένη παρουσία. Υπάρχει έδαφος για πιο σύγχρονη ενασχόληση τονώνοντας έτσι τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής;

Για το πολιτιστικό μέλλον του Γαυρίου αναφέρθηκα και παραπάνω. Ως προς τη σύγχρονη ενασχόληση στην οποία αναφέρεστε, εκτιμώ ότι εμείς σαν σύλλογος πετύχαμε τον εκσυγχρονισμό των εκδηλώσεων και τη μετεξέλιξή τους σε γεγονότα – παρεμβάσεις στην τοπική κοινωνία. Αναφέρω χαρακτηριστικά τη διοργάνωση του ανοιχτού διαλόγου για τη «Γλώσσα του Μνημονίου στα ελληνικά και ευρωπαϊκά ΜΜΕ».

Κατά τα λοιπά πιστεύω στην εναλλαγή των προσώπων και τον εμπλουτισμό των ιδεών. Η πρόκληση είναι εδώ και είναι διαρκής, ειδικά για τους νέους ανθρώπους. Κατά κοινή ομολογία στον τόπο μας έγιναν καινούρια και πρωτοποριακά πράγματα, ίσως με λάθη ή και παραλείψεις. Το διακύβευμα είναι να συνεχιστούν και να εξελιχθούν. Εύχομαι μια ιδιαιτέρως δημιουργική θητεία στο νέο Δ.Σ. του Φιλοπρόοδου που φέτος συμπληρώνει τα σαράντα του χρόνια. Η δική μου φωνή υψώνεται για να κινητοποιήσει και την τοπική κοινωνία και την εκάστοτε δημοτική αρχή. Ακόμη και με προσωπικό κόστος, δεν έχεις σημασία. Δεν είναι εύκολο πράγμα η ματαίωση μιας ελπίδας. Όπως δεν είναι και η παραίτηση. Η γοητεία πάντως της μη αφομοίωσης δεν με αφήνει ασυγκίνητο. Κι αν κάτι από αυτά που σας απάντησα σήμερα ακούγεται ίσως προωθημένο ή υπερβολικό, έχω την αίσθηση ότι η ίδια η ζωή θα το αναδείξει τα επόμενα χρόνια ως απολύτως απαραίτητο…

Email

Εκτύπωση