Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Ο Άγιος Σώστης από ψηλά (φωτ. Εν Άνδρω).

Μόλις μισή ώρα από το Γαύριο είναι το εκκλησάκι του Αγίου Σώστη. Μετά τις Μυρμηγκιές ένα χωριό 20 σπιτιών. Τριγύρω παρά το σκληρό τοπίο διάσπαρτα και άλλα σπίτια. Μερικά εντυπωσιακά. Είναι παραθεριστές που ανακάλυψαν το άγριο κι εντυπωσιακό τοπίο του Κάβο Ντόρο. Πάνω σε μια μικρή χερσόνησό που βγαίνει μέσα στη θάλασσα ο Άγιος Σώστης. Λέγεται πως εδώ βγήκαν οι ναυαγοί του Λάμπρου Κατσώνημετά τη ναυμαχία της Άνδρου στα Ορλωφικά. Εδώ σώθηκαν.

 

Η χερσόνησος πάνω στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Σώστης (φωτ. Εν Άνδρω).

Αργότερα εδώ πάνω στο ύψωμα που εποπτεύει τον Κάβο Ντόρο οι ντόπιοι έχτισαν τον Άγιο Σώστη. Για να προστεύει και να σώζει τους ναυτικούς που ταξιδεύουν στο πιο δύσκολο πέρασμα του Αιγαίου.  Ένα από τα πιο δύσκολα της Μεσογείου. Και ταξιδεύουν πολλοί μιας και αποτελεί την φυσική δίοδο για όσους ταξιδεύουν από την Ανατολή προς την Δύση ή από την Δύση στην Ανατολή. Όλη η Μαύρη Θάλασσα για να πάει στη Δύση από εδώ περνάει...

Ο Άγιος Σώστης πάνω από τα άγρια βράχια της ακτής (φωτ. Εν Άνδρω).

Ανήμερα στη γιορτή, 7  Σεπτεμβρίου, με λαμπερό γαλήνιο καιρό, φτάσαμε μέχρι εκεί προσκαλεσμένοι του παπά-Παναγιώτη. Έναν "ιεράποστολο" που κατάγεται από τον Φελλό και διακονεί 7 χωριά της ξεχασμένης Βόρειας Άνδρου. Το "Εν Άνδρω" που πάντα αντιμετώπιζε την Άνδρο ως μια ενότητα μετά τις διαδρομές στο Στενό ξεκινά μια σειρά οδοιπορικά στη Βόρεια Άνδρο. Ένα άλλο μοναδικό, αλλά και άγνωστο μέρος του νησιού. Ένα άλλο "άβατο" το οποίο το "ανακάλυψαν" πρώτοι οι θαραλέοι παραθεριστές και έχτισαν ωραία σπίτια σε ένα τοπίο εντυωσιακό, άγριο, θαλασσινό. Σε ένα μέρος που έχει κάτι ανάμεσα στην σκληρών βράχων των ακτών και την μοναχικότητα της θάλασσας. Κάτι ανάμεσα στην ιστορία που αφηγούνται τα χιλιόμετρα των πέτρινων τοίχων που περικλείουν άδεια εγκαταλειμένα χωράφια και τις λιγες συστάδες σπιτιών που απαρτίζουν την ξεχασμένη Βόρεια Άνδρο ... 

Το εξωκκλήσι γιορτάζει σημαιοστολισμένο (φωτ. Εν Άνδρω).

Με οδηγό τον Γιάννη Τριδύμα  από τις Μηρμηγκιές, συνταξιούχο καθηγητή του πανεπιστημίου του Λιβερπούλ, που εξηγούσε τα πάντα, μετά μισή ώρα δρόμο από το Γαύριο φτάσαμε στο εξωκκλήσι που γιόρταζε. Σημαιοστολισμένο. Σε μια μοναδική τοποθεσία. Μπροστά του η θάλασσα και το πέρασμα του Κάβο Ντόρο. Σχεδόν ανάγλυφο. Απέναντι η Εύβοια λες και αν άπλωνες το χέρι θα την έφτανες. Και στον ορίζοντα νησιά. Η Τζιά, η Κύθνος, η Σύρος... Όλες οι Κυκλάδες ήταν εκεί...

Ο εντυπωσιακός ξύλινος σταυρός που έστησε ο παπα-Παναγιώτης πάνω από το πέρασμα... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Εντυπωσιακός ο μεγάλος ξύλινος γαλαζωπός σταυρός να δεσπόζει μπροστά στο ξωκκλήσι. Έργο "ιεραποστολικό"  του παπά-Παναγιώτη με την βοήθεια της ΔΕΗ!!! Αυτή το έφτιαξε μετά από παραγγελία του και μαζ.ι τον στήσανε. Μέχρι πριν μερικά χρόνια φωτιζόταν τη νύχτα και τον έβλεπαν τα καράβια. Ένας κεραυνός όμως χάλασε το σύστημα - έπαιρναν ρεύμα από το γειτονικό ιχθυοτροφίο - και τώρα στέκει ορατός την μέρα και σκοτεινός τη νύχτα. "Έστω κι έτσι ειναι μια αναφορά και μια ελπίδα" μας είπε αργότερα ο παπά-Πααγιώτης...

Το Superferry II πλησιάζει (φωτ. Εν Άνδρω).

Για την μέρα ο παπα-Παναγιώτης είχε συνενοηθεί με τον καπετάν Θανάση Χαλά του Superferry II και  το πλοίο πηγαίνοντας τον πρωινό δρομολόγι για Άνδρο παρεξέκλινε λιγο της πορείας του ανεβαίνοντας τον Κάβο Ντόρο να περάσει κοντά από το εκκλησάκι για να σφυρίξει αποτίωντας τιμή στην γιορτή του Αγίου των ναυτικών του Κάβο Ντόρο.

Το Superferry II απομακρύνεται (φωτ. Εν Άνδρω).

Καθώς το πλοίο έκανε στροφή μπαίνοντας στο στενό πέρασμα κι ανηφόρισε βόρεια μια περίεργη συγκίνηση κατέλαβε τους πάντες που ήταν έξω από την εκκλησία στοο πλησίασμα του πλοίου. Ο καπετάν-Θανάσης Χαλάς πλησιασε στα 3/4 του μιλίου σφύριξε επί τρίλεπτο, ενώ μετά το δεύτερο λεπτό από την εκκλησία του απάντησαν με κωδονοκρουσίες. Ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή...

Το πλοίο ωραίο και λαμπερό στην ηλιόλουστη μέρα. Πόσες τέτοιες μέρεςέχει το χρόνο ο σκληρός Κάβο Ντόρος; (φωτ. Εν Άνδρω).

 Μετά το πλοίο έστριψε πάλι συνεχιζοντας το δρομολόγιο του με κατεύθυνση το Γαύριο. Άφησε πίσω του μια ναυτική αυρά που ήταν απαραίτητη για να νοιώσουμε καλύτερα τη σχέση αυτού εξωκλησίου με τη θάλασσα  και αυτού του Αγίου με τους ανθρώπους της... Μια ταλευταία φωτογραφία του, ανάμνηση της μέρας και του περασματος του...

Βίντεο του Εν Άνδρω από την απόδοση τιμής στην γιορτή του Αγίου Σώστη από το Superferry II

 

Οι άνδρες καθισμένοι έξω στην βεράντα του ξωκκλησιού. Μια εικόνα λες και βγήκε από το παρελθόν. Κι όμως είναι σημερινή (φωτ. Εν Άνδρω).

 

Η ηγουμένη της Αγίας,στο ψαλτήρι. Αριστερά της η επίτροπος της περιοχής. Η γερόντισα Παρθενία μια πολύ έξυπνη και καλλιεργημένη μοναχή από την Τήνο έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια τις ευθύνες του ιστορικού μοναστηρίου της Βόρειας Άνδρου. Το εξωκκλήσι ανοίκει στη Μονή της Αγίας όπως και η γύρω περιοχή. Στη Μονή ανήκει και ο χώρος του παλιού ιχθυτροφείου το οποίο ακόμα νοικιάζουν οι ιδιοκτήτες του... (φωτ. Εν Άνδρω).

 

Ο παπα-Παναγιώτης ο αεικίνητος ιερέας/ιεραπόστολος στην ξεχασμένη Βόρεια Άνδρο κατά την λειτουργία στην γιορτή του Αγίου Σώστη προστάτη των ναυτικών στον Κάβο Ντόρο (φωτ. Εν Άνδρω).

 

 Και η αρτοκλασία στο τέλος για όσους παραβρέθηκαν στην γιορτή (φωτ. Εν Άνδρω).

 Μια τελευταία εικόνα. Κάτι σαν αποχαιρετισμός στη μέρα, αλλά και σαν χαιρετισμός σε όσους έφτασαν σε αυτή την ξεχωριστή γωνιά της Άνδρου (φωτ. Εν Άνδρω).