Εν Άνδρω

 ΤΗΣ ΑΡΙΕΤΤΑΣ ΠΟΥΛΙΟΥ

(Ένα ακόμα θετικό δημοσίευμα αλίευσε η τακτική αναγνώστρια μας Βάσω Τσακίρη και ο αναγνώστης μας Σ.Δ. και οι δύο από τον Κάτω Άγιο Πέτρο για την Άνδρο. Το πρώτο στην ταξιδιωτική ιστοσελίδα Travel.gr και το δεύτερο από το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ και μας τα έστειλαν χτες. Το δημοσίευμα είναι το ίδιο και το αναδημοσιεύουμε προς γνώση και προς ενημέρωση των αναγνωστών μας για την δουλειά που κάνει η Τουριστική Επιτροπή του Δήμου για εικόνα της Άνδρου, η οποία προβάλλεται με συστηματικότητα στην Αττική και στην Ελλάδα. Προχτές προβλήθηκε το Μπατσί και το Κόρθι και σήμερα η Χώρα - ΕΝ ΑΝΔΡΩ)

Η αρχοντική και πανέμορφη Χώρα της Άνδρου είναι γνωστή για το μοναδικό της χαρακτήρα. Ξεφεύγοντας από την εικόνα που έχουμε για τις τυπικές Κυκλαδίτικες πρωτεύουσες όπου βασιλεύει το αστραφτερό λευκό, εκείνη διατηρεί την αισθητική μιας άλλης εποχής κι επιβάλλεται με τα αρχοντόσπιτα, τα διώροφα καπετανόσπιτα με τα περίτεχνα σφυρήλατα μπαλκόνια, τις νεοκλασικές πόρτες με τα μαρμάρινα υπέρθυρα, τις κεραμοσκεπές και το μοναδικό συνδυασμό αστικής-νησιωτικής κομψότητας.

Την ίδια μοναδικότητα παρουσιάζει και το τοπίο της, με την πλούσια φύση να σε κάνει να ξεχνάς ότι βρίσκεσαι σε Κυκλαδονήσι. Ειδικά την εποχή αυτή, η βλάστηση είναι οργιώδης, με το βοριαδάκι να σκορπά τα ευωδιαστά αρώματα της άνοιξης παντού. Γι’ αυτό και μια έστω σύντομη απόδραση στο τόσο κοντινό νησί, έχει να προσφέρει πλούσιες εμπειρίες μέσα στην πανέμορφη, γεμάτη χρώματα φύση.

Κι όσο η θάλασσα δεν έχει ακόμη ζεστάνει και οι παραλίες δεν είναι η πρώτη επιλογή, η διαμονή στη Χώρα της Άνδρου γίνεται ακόμη πιο ξεχωριστή αν συνδυαστεί με κοντινές εξορμήσεις στη μαγική εξοχή που την περιβάλλει και σε χωριά που αξίζει να ανακαλύψετε.

Στενιές

Σε απόσταση μόλις 2 χλμ. ούτε καν θα καταλάβετε τη διαδρομή από τη Χώρα ως το καταπράσινο χωριό που μοιάζει με ησυχαστήριο. Ανάμεσα στα σκιερά πλατάνια και μέσα στους πλούσιους κήπους με τα λουλούδια και τις βαρυφορτωμένες λεμονιές, τα όμορφα αρχοντικά του ίσα που διακρίνονται. Αφήστε το αυτοκίνητο στην είσοδο του χωριού κι ακολουθείστε τον κεντρικό δρόμο που φέρει την ονομασία του Ιωάννη Παλαιοκρασσά, του γνωστού πολιτικού που καταγόταν από τις Στενιές.

Στά μήκος του πλακόστρωτου δρόμου, κατάλευκα και πέτρινα σπίτια ξεπροβάλουν διακριτικά ανάμεσα σε κυπαρίσσια, μουσμουλιές και πικροδάφνες, ενώ στη μικροσκοπική πλατεία μια μαρμάρινη αναθηματική πλάκα μνημονεύει του μεγάλους ευεργέτες της κοινότητας Στενιών, αναφέροντάς τους ονομαστικά, μαζί με τα ποσά που είχαν δωρίσει. Παρατηρήστε πώς τα ποσά γίνονται πληθωριστικά στο διάστημα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κι έπειτα συνεχίστε ώσπου να δροσιστείτε στις 4 πέτρινες βρύσες με το γάργαρο νερό. Ξαποστάστε για λίγο και προσπαθήστε να φανταστείτε πώς το νερό αυτό αποτελούσε την κινητήριο δύναμη του μεγαλύτερου ανεμόμυλου των Βαλκανίων, ο οποίος με τη σειρά του έθετε σε λειτουργία τη Φάμπρικα, ένα πρωτοποριακό για την εποχή του εργοστάσιο ζυμαρικών που υπήρχε στην περιοχή στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Εκτός από το εργοστάσιο που καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1943, γνωστό αξιοθέατο των Στενιών, αλλά και σημαντικό μνημείο αρχιτεκτονικής για ολόκληρο το νησί, αποτελεί ο Πύργος Μπίστη-Μουβελά, χαρακτηριστικό παράδειγμα των πέτρινων, τετράγωνων πύργων που οι άρχοντες Ανδριώτες έχτιζαν από τον 17ο αιώνα στην ενδοχώρα του νησιού.

Με ρίζες που πιθανότατα ανάγονται στον 13ο αιώνα και περνώντας από διάφορες φάσεις ανοικοδόμησης, το κτίσμα διέθετε υπόγειες αποθήκες, πολλά δωμάτια και δώμα που αργότερα μετατράπηκε σε περιστερώνα. Θα συναντήσετε τον πύργο ακολουθώντας το δρόμο προς Αγ. Βαρβάρα και θα τον αναγνωρίσετε από την επιγραφή «Σταματέλος Μπίστης» που φέρει στην πρόσοψη του 18ου αιώνα. Πριν φύγετε από το γαλήνιο αυτό χωριό, απολαύστε τη θέα στο επίνειό του, τον όρμο Γιάλια, με τις δύο αμμουδερές παραλίες του.

Καταρράκτης Πυθάρα

Στην παραλία Γιάλια εκβάλουν και οι πηγές του όρους Πέταλο, που στη διαδρομή τους σχηματίζουν τους καταρράκτες Πυθάρα, αυτούς οι οποίοι με τα νερά τους κινούσαν τον προαναφερόμενο ανεμόμυλο. Σ΄αυτούς οφείλεται και το προσωνύμιο «Νεραϊδότοπος» που έχει αποκτήσει η περιοχή λίγο έξω από το χωριό Αποίκια. Χαρακτηρισμός καθόλου υπερβολικός όπως θα διαπιστώσετε ακολουθώντας το βατό μονοπάτι που μέσα από την πλούσια βλάστηση οδηγεί στα δροσερά νερά τους και στη μικρή βάθρα που σχηματίζουν.

Στη 10λεπτη διαδρομή που θα σας οδηγήσει από τον κεντρικό δρόμο και τη σχετική ταμπέλα ως εδώ, ο ήχος των τρεχούμενων νερών θα σας συντροφεύει και δεκάδες είδη αγριολούλουδων σε όλα τα πιθανά χρώματα θα κάνουν την εμπειρία ακόμη πιο μαγευτική. Συναρπαστική είναι και η θέα στη ρεματιά με κατάλευκα ή πετρόχτιστα εκκλησάκια να διακρίνονται ανάμεσα σε κισσούς, αγριοσυκιές, ελαιόδεντρα και πλατάνια.

Τα αναζωογονητικά νερά του καταρράκτη που ξεπροβάλλουν μέσα από τα βράχια στο τέλος της διαδρομής, ολοκληρώνουν το ειδυλλιακό σκηνικό και προσφέρουν απλόχερα τη δροσιά τους. Ο περίπατος στην περιοχή μπορεί να συνδυαστεί με μια επίσκεψη σε ένα κοντινό, σημαντικό ιστορικό μνημείο της , την Ιερά Μονή Αγ. Νικολάου, που αποτελούσε παράρτημα της Φιλικής Εταιρίας και λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό, ενώ στις μέρες μας κοσμείται με πλήθος κειμηλίων μεγάλης θρησκευτικής αξίας.

Πηγή Σάριζα

Η γνωστή πηγή με το ιαματικό νερό αποτελεί το κύριο αξιοθέατο του χωριού Αποίκια, το οποίο απέχει μόλις 6χλ. από τη Χώρα. Μια πινακίδα στο κέντρο του χωριού υποδεικνύει ένα μονοπάτι που σε 85 μέτρα σας φέρνει στη μαρμάρινη κρήνη στο βάθος του μικρού λευκού περιπτέρου με την πέτρινη καμάρα και μια μαρμάρινη επιγραφή με τη φράση «Χαίρε ξένε, θυμήσου οπότε γυρίσεις στην πατρίδα σου ότι πρώτα την ζωή σου σε μένα οφείλεις».

Πράγματι, το νερό που ρέει από τη μαρμάρινη κεφαλή λιονταριού φημίζεται για την περιεκτικότητά του σε μεταλλικά στοιχεία και τις ιαματικές του ιδιότητες, οι οποίες μάλιστα βάσει βασιλικού διατάγματος του 1932 κατοχυρώθηκαν ως θεραπευτικές των νεφρικών παθήσεων. Δοκιμάστε το ούτως ή άλλως για να ξεδιψάσετε και να δροσιστείτε κι έπειτα κατηφορίστε ως το κοντινό εργοστάσιο εμφιάλωσης της εταιρίας Νερά Σάριζα Α.Ε., που από το 1929 εκμεταλλεύεται εμπορικά την πηγή, έχοντας κερδίσει πολλές διακρίσεις και διεθνή βραβεία. Τόσο το επιτραπέζιο όσο και το ανθρακούχο νερό αλλά και τη σόδα Σάριζα μπορείτε να προμηθευτείτε και να δοκιμάσετε σε όλο το νησί.

Μαίνητες

Ένας οικισμός κρυμμένος μέσα σε αιωνόβια πλατάνια και καρυδιές και ο συνεχής ήχος των τρεχούμενων νερών που μοιάζουν να αναβλύζουν από παντού, είναι σίγουρα μια εικόνα που δεν περιμένεις να συναντήσεις στις Κυκλάδες. Το σκηνικό που μοιάζει εξωπραγματικό για Κυκλαδονήσι, είναι μαγευτικό και ξεδιπλώνεται στις Μαίνητες, ένα ακόμη καταπράσινο χωριό, εύκολα προσεγγίσιμο σε 15΄με αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα του νησιού.

Στη είσοδό του σας υποδέχονται μια σειρά κεφαλές λεόντων απ’ τις οποίες ρέει νερό σε ρυάκια που διατρέχουν όλο το χωριό. Από πάνω τους ξεπροβάλει το ψηλό καμπαναριό της Παναγίας της Κουμούλου, που θεωρείται ότι χτίστηκε στη θέση λατρευτικού ναού του θεού Διόνυσου. Μάλιστα, σύμφωνα με μια θεωρία, το ίδιο το όνομα του χωριού προέρχεται από τις “Μαινάδες”, νύμφες του θεού του κρασιού και της αμπέλου. Γεγονός είναι ότι πρόκειται για μια περιοχή με οργιώδη βλάστηση και τρεχούμενα νερά από πηγές που ξεπροβάλουν από παντού. Το χωριό έχει τους δικούς του μικρούς καταρράκτες, που σαν έκπληξη εμφανίζονται μέσα από τη ρεματιά με την πλούσια βλάστηση, όπου θα διακρίνετε και το μικρό πέτρινο γεφύρι του χωριού. Το πανέμορφο σκηνικό αγναντεύουν οι δύο πολύ καλές ταβέρνες των Μαινητών, «Δροσιά» και «Πηγές Καρυδιές», όπου αξίζει να δοκιμάσετε Ανδριώτικες σπεσιαλιτέ, απολαμβάνοντας τη μοναδική θέα.

Οινοποιείο Κουρτέσης

Μαγευτική θέα θα έχετε και από την περιοχή Υψηλού, που ατενίζει αμφιθεατρικά τη Χώρα της Άνδρου, θέα που αξίζει να συνδυάσετε με μια επίσκεψη οινογνωσίας στον αναβιωμένο αμπελώνα και το υπόσκαφο οινοποιείο Κουρτέσης. Πετρόχτιστα επίπεδα αμπελοκαλλιέργειας, σε υψόμετρο 100 μέτρων από το Αιγαίο, ευνοούνται από το θαλασσινό μελτέμι και περιβάλλονται από ελαιόδεντρα και αγριολούλουδα, συκιές, αρωματικά βότανα και τριανταφυλλιές. Εδώ θα δείτε να καλλιεργούνται μόνο τοπικές ποικιλίες των Κυκλάδων, όπως το ερυθρό Μαυροτράγανο και η λευκή αρωματική Μαλαγουζιά, αλλά και γηγενείς ανδριώτικες όπως το Ποταμίσι και το Κουμάρι. Όλες προσφέρονται για δοκιμή στα πλαίσια ξενάγησης οινογνωσίας, στη διακριτική και κομψή τραπεζαρία του οινοποιείου.

Στη θολωτή αίθουσα με το μεγάλο ξύλινο τραπέζι, τα βαρέλια και τα ψάθινα κοφήνια, θα μάθετε για τη βιοδυναμική καλλιέργεια των σταφυλιών του κτήματος και πώς το μικροκλίμα συμβάλλει στη μοναδικότητα του παραγόμενων κρασιών, ενώ τα ποτήρια σας θα γεμίζουν διαδοχικά με τους βιολογικούς οίνους Κουρτέση – ερυθρό, λευκό και ροζέ- συνοδεία εκλεκτών προϊόντων κυκλαδίτικης γαστρονομίας. Ταυτόχρονα θα γνωρίσετε και την τέχνη της σαπωνοποιίας, καθώς εδώ φτιάχνονται χειροποίητα σαπούνια μόνο με φυσικά υλικά. Ενήλικες και παιδιά μπορούν μάλιστα να φτιάξουν στο εργαστήριο το δικό τους σαπούνι σε σχήμα σταφυλιού ή και στο σχήμα του νησιού. Η περιήγηση στο κτήμα και στα κλιμακωτά του επίπεδα αποδεικνύεται ένας μοναδικός συνδυασμός εμπειριών που ολοκληρώνεται στο παλιό πατητήρι.

Η δουλειά που έχει γίνει ώστε να μετατραπεί ο χώρος σ΄ένα ζεστό και φιλόξενο ξενώνα, διατηρώντας και αναδεικνύοντας τα παραδοσιακά στοιχεία που μαρτυρούν την προγενέστερη χρήση του, είναι εξαιρετική. Άνεση, χαλάρωση, διακριτική πολυτέλεια, ατελείωτη θέα στο απέραντο γαλάζιο και στη Χώρα από τις ξαπλώστρες της μεγάλης πέτρινης αυλής κι ένα περιβόλι που σας προμηθεύει φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Πραγματικά, ένας μικρός ανδριώτικος παράδεισος.

Είτε μεμονωμένες, είτε συνδυαστικά ακόμη και μέσα σε μια μέρα, οι παραπάνω εξορμήσεις είναι μια καλή ευκαιρία για να δείτε μια ακόμη, διαφορετική πλευρά του δεύτερου μεγαλύτερου νησιού των Κυκλάδων και να ανακαλύψετε μια ακόμη όψη της αγαπημένης Άνδρου, αυτή των νερών και της πλούσιας φύσης της.