Εν Άνδρω

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

 Πόσες φορές κανείς - από τις χιλιάδες - έχει περάσει τον Κάβο Ντόρο με απόλυτη γαλήνη; Πόσες φορές έχει δει τον Κάβο Ντόρο σαν... γαλήνια λίμνη; Πόσες φορές βλέπει τη θάλασσα ακύμαντη στο σκληρό κι ανεμοδαρμένο αυτό πέρασμα; Ελάχιστες. Κι αυτές μόνο σε κάποιες ανάλαφρες, αιθέριες, μέρες του φθινοπώρου. Τότε που τα καλοκαιρινά μελτέμια έχουν φύγει κι ο χειμώνας μοιάζει ακόμα μακριά. Μια τέτοια μέρα Εύβοια και Άνδρος μοιάζει να στέκουν κοντινά, φιλικά και οικεία η μια απέναντι στην άλλη ορίζοντας το πέρασμα... 

 Ένα μικρό ιστιοφόρο με την μηχανή αναμμένη διασχίζει αργά το πέρασμα. Η διαφάνεια του φθινοπώρου απίστευτη. Η θαμπάδα της καλοκαιρινής ζέστης έχει χαθεί μαζί με τους βόρειους ανέμους που αναταράζουν το πέλαγος. Κι απομένει ένας σιωπηλός καιρός να απλώνει γαλήνια. Σκηνή μιας ταινίας που μένει να γυριστεί ακόμα μια φορά...

Είναι τέτοια η διαφάνεια που τα 8 περίπου μίλια μεταξύ Εύβοιας και Άνδρου φαντάζουν δύο-τρία. Κάτι σαν μια δρασκελιά. Αριστερά η Εύβοια με τα ψηλά βουνά της και δεξιά η Άνδρος με τους ατέλειωτους ημιορεινούς και ημιστρόγγυλους όγκους του Μακροταντάλου. Δύο διαφορετικές ακτές του ίδιου περάσματος. Δύο διαφορετικές γωνίες της ίδιας θάλασσας. Ή, μήπως για σήμερα... της ίδιας λίμνης;

Μια τελευταία ματιά φτάνοντας στην ακτή της Άνδρου. Πέρα μακριά η Εύβοια. Τόσο γνωστή και τόσο άγνωστη. Κάποτε υπήρχε καράβι που πέρναγε από την  Κάρυστο στην Άνδρο. Πάνε χρόνια πολλά. Λίγοι πια έχουν μνήμες από την Κάρυστο. Οι νεώτεροι δεν γνώρισαν ποτέ τον απέναντι τόπο. Η γαλήνη της θάλασσας επιτρέπει σήμερα να ξαναφέρουμε σήμερα κάποιες από εκείνες τις παλιές στιγμές στην επιφάνεια της μνήμης...  

 

Και το πρώτο σημάδι της Άνδρου. Ο φάρος πάνω στον ψηλό λόφο. Σήμερα στέκει ερειπωμένος σηματοδοτώντας το Γαύριο και το τέλος του Κάβο Ντόρου. Ένα πέρασμα που - όταν ανταριάζει - φοβίζει. Αλλά που σήμερα γαλήνιο κι αμέριμνο μοιάζει να συνοδεύει με την αύρα το πλοίο στο Γαύριο...

Γράψαμε για λίμνη στην αρχή. Ποιος μπορεί να πιστέψει πως το βαρκάκι αυτό κινείται στην είσοδο του Κάβο Ντόρου. Μόλις μπήκε στο "αμάραντο" και ακύμαντο πέρασμα. Σκηνή από κάποια λίμνη. Κι όμως είναι ο Κάβο Ντόρος των ημερών.

 

 Ταξιδεύουμε για μια ακόμα φορά στην βόρεια Άνδρο. Στην μακρινή φωτογραφία από την μεριά της Εύβοιας το νησάκι Μαντήλι. Ακρογωνιαίο σημείο στα νότια του Κάβο ντόρο με τον φάρο του να συμβολίζει το δυτικό άκρο του περάσματος. Και από την μεριά της Άνδρου το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου. Γιορτάζει στις 29 Αυγούστου. Λίγο πριν τον φάρο της Φάσσας. Φάρος κι αυτό για τους λίγους ξωμάχους της περιοχής. Η εδώ μοναχική κι απόμακρη. Και το μικρό ξωκλήσι στην άκρη του περάσματος απάγκιο πίστης, ελπίδας και απαντοχής των λίγων κατοίκων. 

 Ταξιδεύουμε βόρεια στο μακρινό και μοναχικό Μακροτάνταλο. Φωτεινή και ήρεμη η μέρα. Φωτεινός και γαλήνιος ο Κάβο Ντόρος. Εδώ συναντάμε μια Άνδρος ανέκαθεν αραιοκατοικημένη περιοχή. Εκτάσεις φτωχές που κράτησαν λίγους κατοίκους. Ημιορεινή και πέτρινη περιοχή. Δύσκολος κι ανεμοδαρμένος τόπος. Κάποτε παρήγαγε πατάτες, κρεμμύδια, λίγα μπαξεβανικά. Σήμερα έχει απομείνει στους λίγους κατοίκους του η κτηνοτροφία... 

 

 Το πλοίο - ένα από τα δεκάδες κάθε μέρα που ανεβοκαταβαίνουν στο πέρασμα - ταξιδεύει βόρεια. Βγαίνει από το γαλήνιο πέρασμα. Ο φάρος της Φάσσας ακρογωνιαίο σημείο της Άνδρου στα ανατολικά του περάσματος είναι η τελευταία εικόνα από τον Κάβο Ντόρο που παίρνουν μαζί τους οι ναυτικοί. Μαζί με την εικόνα αυτή σήμερα παίρνουν μαζί τους και μια αγία γαλήνη. Μια αγία γαλήνη που σε κάνει να σκέφτεσαι πως όλες οι εποχές και όλες οι αντάρες έχουν και τις γαλήνιες στιγμές τους. Σ' εμάς εναπόκειται να τις διακρίνουμε...