Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Η ΑΤΑΞΙΝΟΜΗΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ: Το άχθος του σύγχρονου ναυτικού επαγγέλματος...
Του Βασίλη Μαλταμπέ
Μηχανικός Εμπορικού Ναυτικού - Βουρκωτή
Τάνκερ σε σημείο φορτοεκφόρτωσης. Καμία σχέση με τον ελλιμενισμό όπως παλιά.
"Μεγάλος δάσκαλος η θάλασσα!
Σε μπάζει, από άπραγο ακόμη παιδί, μέσα σε δύο μεγάλα μυστικά της ζωής:
Την τρικυμία και τη γαλήνη" Ζήσιμος Λορεντζάτος-Μελέτες Α
Μιλάω απ' την ασφάλεια του σπιτιού μου τώρα. Θα έπρεπε ίσως να διηγούμαι ιστορίες απ' τα καράβια, μιας και εξασκώ το επάγγελμα του ναυτικού σε ποντοπόρα πλοία αρκετά χρόνια. Το δράμα του ναυτικού ωστόσο δεν είναι τόσο το απρόσιτο στην κατανόηση της βιούμενης αποξένωσης και της μοναξιάς εν πλω για κάποιον που δεν έχει ζήσει στο πλοίο, αλλά η ανεπάρκεια των εκφραστικών μέσων του, για να τις περιγράψει.
Ευκολότερο είναι να αφεθεί κανείς σε γεγονότα που αγγίζουν την μυθοπλασία για ταξίδια σε εξωτικά μέρη, μια διαρκή κίνηση στην ηρωική καρτερία του ωκεανού μέχρι την άφιξη στην θαλπωρή κάποιου λιμανιού, στα σοκάκια του οποίου, μέσ' το σκοτάδι και την ζωή της νύχτας, ο ναυτικός πλανεύεται ή ξεδίνει σε κάποια εφήμερη αγκαλιά.
Η ζωή στη θάλασσα έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Ορόσημο της νέας αυτής εποχής ήταν η υιοθέτηση του ISM,του συστήματος ασφαλούς διαχείρισης πλοίου-διαχειρίστριας εταιρείας και σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό και την εντατικοποίηση των θαλασσίων μεταφορών και εγκαταστάσεων στη στεριά, η εργασία προσανατολίστηκε σε τάσεις "ρομποτοποίησης" των πληρωμάτων. Ήτοι, μεγάλος φόρτος εργασίας, ταξινόμηση-καταγραφή-
Τάνκερ φορτοεκφορτώνει πετρέλαιο
Η προετοιμασία για το λιμάνι ξεκινάει πολλές μέρες πριν την άφιξη, και αφότου περατωθεί η φορτοεκφόρτωση, με το "full away"επέρχεται μια παροδική ανακούφιση, μέχρι να "πάρουν φωτιά" τα email, οι απαιτήσεις και οι αναγκαίες ενέργειες για ασφαλή πλου.
Παρόλα αυτά, η ροή των εξελίξεων, βελτίωσε ραγδαία την κατάσταση των πλοίων καθώς τα αυξανόμενα μέτρα και τα πιο αυστηρά κριτήρια, επέφεραν την απόσυρση των παλαιών, ακατάλληλων και επικίνδυνων για το περιβάλλον και την ασφάλεια των επιβαινόντων, πλοίων και ταυτόχρονα επέβαλαν την ναυπήγηση σύγχρονων σκαριών που υπόκεινται σε επιθεωρήσεις αξιοπιστίας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, η ζωή και η επικοινωνία άλλαξαν προς το καλύτερο.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν την μια πλευρά του πλαισίου αυτού που ονομάζουμε ζωή στη θάλασσα και εργασία στα ποντοπόρα πλοία. Αλλά αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι κυρίως η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ στα πλοία και η επιρροή των νέων συνθηκών στην ζωή των πληρωμάτων. Το θέμα έχει πολλές προεκτάσεις: κοινωνικές,
Προς αυτή την κατεύθυνση ασχολούμαστε με την ημερολογιακή καταγραφή της πολυπλοκότητας των συναισθημάτων των ναυτικών. Μια "εκ βαθέων", και "εκ των έσω" διείσδυση στη εν πλω βίωση ,που εκτείνεται στην απεραντοσύνη τ' ουρανού και που την περικλείει η απροσπέλαστη όψη του ορίζοντα. Αυτή η βίωση περιλαμβάνει τη σύνδεση με τους οικείους, την στερημένη κοινωνική συνύπαρξη, την εκρίζωση, την απώλεια, την πικρή αίσθηση του εφήμερου, την ιδιόμορφη και αταξινόμητη μετανάστευση ως τρόπου ζωής του ναυτικού.
Ο ναυτικός όταν ξεμπαρκάρει έχει την αίσθηση πως δεν έχει πραγματικά ζήσει τον καιρό που ήταν στο πλοίο. Γιατί βιώνει δραματικά κάτι που μπορεί να λεχθεί ως "βυθισμένα γεγονότα". Η ζωή του ωριμάζει σε τέτοιο βαθμό που ίσως αργότερα γευτεί τον καρπό μιας αξεχώριστης όψης του κόσμου. Μένει να εκφράσουμε αυτή τη δραματική ζωή και το μεγαλείο του σύγχρονου ναυτικού.
ΥΓ: Αξιόλογη εισαγωγική μελέτη είναι το: "Εμείς οι ναυτικοί, μπαρκαρισμένοι και ξέμπαρκοι - Μια ανθρωπολογική προσέγγιση" του Γιώργου Τσιμούρη
