Εν Άνδρω

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

Τον ποιητή και εκδότη Ντίνο Σιώτη τον γνώρισα το 1988 στη Νέα Υόρκη. Ήμουν Visiting Fellow στο διάσημο πανεπιστήμιο Princeton. Ολοκλήρωνα το διδακτορικό μου, αλλά συγχρόνως ήμουν και ανταποκριτής αθηναϊκής εφημερίδας στον ΟΗΕ. Ο Ντίνος ήταν τότε επικεφαλής του γραφείου τύπου της ελληνικής πρεσβείας στη Νέα Υόρκη. Είχε έρθει εκείνες τις μέρες ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσώφ για να μιλήσει στον ΟΗΕ. Ένα εκατομμύριο Νεοϋορκέζοι τον επευφημούσαν στους δρόμους. Όταν τέλειωσε την ιστορική ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη ο Ντίνος με προσκάλεσε στο γραφείο του να γράψω την ανταπόκριση. Έτσι ξεκίνησε μια γνωριμία που φτάνει μέχρι σήμερα περνώντας από δύο ηπείρους, δύο πόλεις και σήμερα από δύο διπλανά νησιά! 

Μπροστά στο κτίριο του ΟΗΕ την μέρα της άφιξης του Μ. Γκορμπατσώφ το 1988. Λίγο πριν εκφωνήσει την ιστορική ομιλία του για τον αφοπλισμό στην ολομέλεια των Ηνωμένων Εθνών...

Με τον Σιώτη συναντηθήκαμε δεκάδες φορές το 1988 στο γραφείο τύπου της Νέας Υόρκης. Περάσαμε παρέα τα Χριστούγεννα εκείνης της χρονιάς στο σπίτι του στην πλατεία Ουάσιγκτον κοντά στους αείμνηστους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης. Και είχαμε μια απίστευτη βραδιά το 2003 πάλι στη Νέα Υόρκη. Είχα φτάσει από Ελλάδα κι είχε έρθει από Βοστώνη. Συμμετείχαμε σε ένα συνέδριο για τον ελληνικό πολιτισμό. Το βράδυ που τέλειωσε το συνέδριο μέσα σε χιόνια - γυρνώντας από τον κινηματογράφο - τον συνάντησα τυχαία με μια βαλίτσα να ψάχνει ξενοδοχείο. Είχε αποκλειστεί στη Νέα Υόρκη γιατί όλα τα μέσα μεταφοράς της πόλης είχαν σταματήσει από την μεγαλύτερη χιονοθύελλα της ιστορίας της πόλης. Τον "έσωσα"  φιλοξενώντας τον στο ξενοδοχείο που έμενα. Ήταν η μοίρα μας να συναντιόμαστε απροσδόκητα σε απίστευτες στιγμές...

 

Στη Νέα Υόρκη. Στο διάλειμμα του συνεδρίου. Στη φωτογραφία αριστερά ο πρύτανης του Park University του Μιζούρι και δεξιά ο εξ Άνδρου καταγόμενος Γιώργος Πασαδαίος Senior Professor στο πανεπιστήμιο του Τενεσί. Ο πατέρας του, Αριστείδης Πασαδαίος, ανακαίνισε ως αρχιτέκτονας το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Ο Ντίνος ήταν χρόνια εκδότης του περιοδικού Wire Press στο Σαν Φρανσίσκο και μετά του περιοδικού Aigean Review στη Νέα Υόρκη τα χρόνια που τον συνάντησα εκεί. Μετά είναι εκδότης εδώ και χρόνια στην Αθήνα του πολιτιστικού περιοδικού Δέκατα. Πάντα δραστήριος και αεικίνητος ποιητής, συγγραφέας και εκδότης σε πολιτιστικά έντυπα. Με απίστευτες γνωριμίες σε όλο τον κόσμο. Κι εδώ και 7 χρόνια διοργανωτής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης στην Τήνο, όπου γεννήθηκε.  

Με τον Ντίνο Σιώτη βρεθήκαμε κάποια χρόνια αρθρογράφοι και οι δύο στο συγκρότημα Λαμπράκη: αυτός στο Βήμα κι εγώ στον Οικονομικό Ταχυδρόμο. Είναι μια φιλία που πέρασε από πολλές διαδρομές σε δύο ηπείρους, δύο πόλεις και όπως έγραψα παραπάνω σήμερα σε δύο διπλανά νησιά! Να βοηθά ο ένας τον άλλο πάντα. Μια φιλία που κρατάει 33 ολόκληρα χρόνια. Ξεκινώντας, λοιπόν, για Τήνο την Παρασκευή 27/8 τον πήρα τηλέφωνο. Ο Ντίνος - σαν έτοιμος από καιρό - έκλεισε αμέσως τραπέζι στην "Άγκυρα", ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της Τήνου. Και μας περίμενε.

Ο Ντίνος στην Τήνο. Παρασκευή μεσημέρι 27/8...

Στόχος της συνάντησης να μιλήσουμε για το 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Τήνου, που είναι από τα καλύτερα του είδους διεθνώς και το οποίο έγινε εφέτος τέλη Ιουλίου.  Με την ευκαιρία συζητήσαμε και για την έκδοση του βιβλίου μας "Άνδρος 200 χρόνια" που παρουσιάσαμε στη Χώρα κι αυτό στα τέλη Ιουλίου!

Η συζήτηση κράτησε δύο ώρες γύρω από ένα τραπέζι με φρέσκα ψάρια, δύο μπύρες Τήνου και δύο βιβλία: ένα για την Άνδρο κι ένα για την Τήνο! Ήταν μια συνάντηση με κύρια αναφορά τον πολιτισμό, την ποίηση και την ιστορία των νησιών μας. Αλλά και μια αναφορά σε μερικούς παλιούς κοινούς γνωστούς ποιητές. που κάλεσε ο Ντίνος προσκάλεσε εφέτος στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης. Ο λόγος για τον στοχαστικό δάσκαλο Τίτο Πατρίκιο, τον πνευματικό συνοδοιπόρο από τα χρόνια της νιότης Παντελή Μπουκάλα και τον ποιητή και κάποτε βιβλιοπώλη Μιχάλη Γκανά... 

 

 

ΤΟ 7ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΙΗΣΗΣ

Γράφει η Άννα Πετροπούλου

Αριστερά η αφίσα του Φεστιβάλ. Δεξιά ο Ντίνος Σιώτης διευθύνει μια από τις συζητήσεις.

Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς και όμως το 7ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της Τήνου από τις 28 έως τις 31 Ιουλίου που υποστηρίζεται από Τηνιακούς χορηγούς και είναι δυνατόν να συγκριθεί με διάσημα φεστιβάλ του εξωτερικού, είναι έργο μόνο ενός εμπνευσμένου, θεληματικού ανθρώπου σε διαρκή αφύπνιση.

Ο Ντίνος Σιώτης, Τηνιακός από πάππου προς πάππον, ανεξάντλητος στη διάρκεια του χρόνου, σχεδόν θυσιασμένος κάθε στιγμή, ακατάπαυστα προσπαθεί να ανακαλύψει διασκορπισμένους ποιητές που περιφέρονται σε διάφορες χώρες, σε χώρους στεγασμένους ή αστέγαστους, με φόντο τη θάλασσα ή έναν ουρανό, για να ακουστεί η ποίηση σαν απόηχος στη γη, για κείνες τις ψυχές που συσσωρεύονται ανέλπιδες, δεν ξέρουν να προσεύχονται, μόνο αναζητούν κάποιες πνευματικές αχτίδες μέσα στην πίκρα της ζωής.

Απευθυνόμενος σε ευρωπαϊκές χώρες αλλά και σε άλλες ηπείρους ο Ντίνος Σιώτης προσκαλεί ποιητές, σαν να υψώνει δέηση κάθε φορά για να ακουστεί η ποίηση τους, να μη χαθούν οι φωνές που αποσιωπούνται σε κλειστά δωμάτια και εξαϋλώνονται σαν υμνητές σε μυστικές καταγραφές.

Οι ποιητές που συμμετείχαν στο 7ο Φεστιβάλ της Τήνου...

Ο τόπος είναι παραδεισένιος, γενέθλιος, ιερός. Ριζώνουν οι ψυχές στην προϊστορία τους και η ποίηση διαχτινίζεται τα βράδια σε χώρους υπαίθριους, σε σχολεία, σε πολιτιστικά κέντρα, σε πλατείες και σε μουσεία ή σε εκείνα τα μικρά αμφιθέατρα, όπου κάτω από τα δέντρα το κοινό μεταμορφώνεται σε κατανυκτικό εκκλησίασμα.

Το πρόγραμμα του εφετινού Φεστιβάλ

Διαβάζεις τον καλαίσθητο κατάλογο του 7ου Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου: 14 ποιητές και 4 πεζογράφοι από 8 χώρες. Παρελαύνουν, Αλβανία, Βουλγαρία, Κροατία, Ελλάδα, Κύπρος, Ρωσία, ΗΠΑ, Μεξικό. Μαριγώ Αλεξοπούλου, Alma Brajia, Νατάσα Γεωργούλα, Μιχάλης Γκανάς, Marija Dejanović, Γιώργος Δημόπουλος, Pavel Zarutskiy, Ivan Hristof, Adrianne Kalfopoulou, Αγγελική Κορρέ, Γλαύκος Κουμίδης, Tongo Eisen-Martin,

Παντελής Μπουκάλας, Αντώνης Μπουλούτζας, Αριστέα Παπαλεξάνδρου, Τίτος Πατρίκιος, Γιάννης Σιώτος, Natalia Toledo. Οι ποιητές διαβάζουν στη μητρική τους και σε διαλέκτους και μεταφράζονται πάντα στα ελληνικά και στα αγγλικά, την παγκόσμια γλώσσα των φεστιβάλ. Ιδού μερικοί τίτλοι των ποιημάτων: «Ο χρόνος των ποιητών», «Γεύσις ερειπίων»,  «Ο αμφορέας», «Πείνα», «Κρίνο», «Είναι ήδη μεσάνυχτα», «Αυτόπτης», «Η πύλη των λεόντων».

Αυτοαναφορική η ποίηση για πολλοστή φορά, ιδιαίτερα της γενιάς που την αγγίζει ενδόμυχα η ανωνυμία. Εντείνεται το «Εγώ» σχεδόν αποκλεισμένο, σχεδόν σκηνοθετημένο, αυτορυθμίζεται σε υποβλητικές περιγραφές, αναπαραστατικές και θεατρικές. Οι στίχοι απλοί και ευέλικτοι σε τόνους καθημερινής συνομιλίας με κρυμμένα υπονοούμενα, με λέξεις που δεν ανήκουν πολλές φορές στο ποιητικό λεξιλόγιο.

Ο Λόγος της εποχής τους, πεζός, θέλουν να υιοθετήσουν ένα ρόλο, να μεταφέρουν ένα μήνυμα σαν κατάδυση ψυχής. Γνωστοί και άγνωστοι ποιητές συγκρίνονται, ξεχωρίζουν οι ιδιαίτερες γραφές, οι εικόνες τους μας μεταφέρουν σε άγνωστους τόπους. Ψυχογραφούνται οι ποιητές, απαιτείται εσωτερική θέαση του στίχου έως ότου συντελεστεί το αίσθημα της πλήρωσης.

Οι εμπνευσμένοι ποιητές γράφουν ακατάπαυστα, η πνευματικότητα και η φαντασία, το βάθος των νοημάτων τους, καθοδηγούν σε άλλες εκδοχές. Σε αυτό το φεστιβάλ μας συγκίνησε ιδιαίτερα ένας ποιητής από πολύ μακριά, ο 8ος Δαφνοστεφής ποιητής της πόλης του Σαν Φραγκίσκο, ο Tongo Eisen-Martin, ως αρχαίος ραψωδός στήθηκε ευθυτενής για να μας διδάξει ότι η ποίηση συναρπάζει όταν η αισθαντικότητα βαθαίνει και αποκαλύπτει τα τραύματα και τις πληγές των αδύναμων που χάνονται ανελέητα στις πόλεις.

Το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της Τήνου θα γίνεται κάθε χρόνο και συνεχώς θα εξελίσσεται, εδώ στην Τήνο γιατί το εμψυχώνουν με απεριόριστη εγκαρδιότητα οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του νησιού αλλά και οι aficionados της καλής λογοτεχνίας.

ΠΗΓΗ: Tinos Today