Εν Άνδρω

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ 

Το καλοκαίρι τελειώνει. Τα πλοία έρχονται και φεύγουν ακόμα κατάφορτα. Όμως οι καλοκαιρινές μέρες λιγοστεύουν, ανεπαίσθητα, τελεσίδικα. Κοιτώ πίσω τα καλοκαιρινά δρώμενα. Κοιτώ πίσω τις "μεγάλες στιγμές". Κοιτώ πίσω τις μέρες που πέρασαν μέσα στον θόρυβο: του ανέμου, των κυμάτων, των σκονισμένων διαδρομών, των φορτωμένων ημερών, των βραδινών στιγμών. Κοιτώ πίσω αναμετρώντας τον χρόνο. Και τα χρόνια. Απολογισμοί. Διαλογισμοί. Περάσματα. Κοιτώ: και στέκομαι σε τρία καλοκαιρινά χρονογραφήματα. Τρία καλοκαιρινά στάσιμα άλλων εποχών. Στιγμές αγαπημένες, διάφανες, που τρεμοπαίζουν στη μνήμη. Μένω σε αυτές σήμερα... Δ.Μ.

Άνδρος: Επιστροφή

Ένα πέρασμα. Ανάμεσα σε σκέψεις. Ένα πέρασμα στον Κάβο-Ντόρο. Ένα πέρασμα που σε βγάζει σε λιμάνια γνώριμα. Που σε βγάζει σε λιμάνια απροσδόκητα. Ένα πέρασμα τρικυμισμένο. Πάνω του η ψυχή παιχνιδίζει.

Μια αναμέτρηση. Τις ώρες που η μέρα κυλά στη στεριά. Τις ώρες που η νύχτα γλιστρά στη θάλασσα. Ένα πέρασμα ανάμεσα σε δύο εικόνες. Στην μια παιδί κατηφόριζα τον ποταμό στα Λειβάδια. Ο πατέρας με κρατούσε από το χέρι. Στην άλλη νέος έτρεχα με μια μοτοσικλέτα στις στροφές της Παλαιόπολης για να προλάβω ένα καράβι που κόντευε στο λιμάνι.

Αναμετρήσεις σε μια κουπαστή. Το καράβι μοιάζει να ταξιδεύει μέσα μου. Κι εγώ στην κουπαστή του μετρώ τα ταξίδια που έκανα. Τα ταξίδια που δεν έκανα. Γύρω η θάλασσα απλώνει με την χωρητικότητα των αιώνων.

Αναμετρήσεις σε ένα σημειωματάριο. Πάνω του οι λέξεις μια θάλασσα. Οι λέξεις σημάδια τα οποία περιγράφουν διαδρομές που ξεχάσαμε. Διαδρομές που ποτέ μας δεν κάναμε. Σημάδια που διασχίζουν μαζί μας το στενό μεταξύ Ευβοίας και Άνδρου. Κι ορίζουν στο χαρτί μορφές και σχήματα. Όπως η θάλασσα ορίζει ένα νησί.

Εικόνες και λέξεις στην άκρη μιας επιστροφής. Που σε σπρώχνει αδιάκοπα σε χρόνια ανεξερεύνητα. Που σε κάνει να γυρνάς σε αλλοτινά τοπία. Σε ονόματα ανθρώπων μισοξεχασμένα. Φτάνουμε στο λιμάνι. Μια ακόμα επιστροφή. Μια κίνηση στο κρύσταλλο του γαλάζιου....

(καλοκαίρι 1989)

Μεσόγειος: Καλοκαίρι

 «…πάνω από τα σιωπηλά νερά μια πλησμονή γεμάτη αγωνία. Σ΄ αυτά τα μέρη μπορείς να καταλάβεις πως αν οι Έλληνες άγγιξαν την απελπισία, το έκαναν πάντα με τη συνδρομή της ομορφιάς, κι η ομορφιά αποκτούσε τότε μια δύναμη καταπιεστική». Αλμπέρ Καμύ

Το σκηνικό τρεμοπαίζει στο απέραντο φως. Πάνω του χάνονται οι σκιές. Γύρω βουνά γκρεμίζονται στο γαλάζιο. Η Μεσόγειος του Καμύ και του Μπροντέλ. Η Μεσόγειος του Ελύτη και του Γκάτσου. Εικόνες που έλαμψαν και έσβησαν διατηρώντας μια παράξενη ισορροπία στην άκρη της μέρας.

Καταλαγιάζει το απομεσήμερο. Οι ακτίνες του ήλιου διαπερνούν τα νερά κάνοντας το καλοκαίρι διάφανο. Ταξιδεύουμε στη σιωπή του δειλινού. Πίσω απλώνει η κοιλάδα με τα κυπαρίσσια. Μια κοπέλα στους θάμνους μαζεύει κρίταμο και κάπαρι στα Γυάλια. Σκαρφαλώνει. Περνά από τη μια φωτοσκιά στην άλλη. Περνά από το ένα όνομα στο άλλο. Και σταματά. Σ’ ένα όνομα που έμεινε χρόνια αγκυροβολημένο στα βράχια της Αγίας Θαλασσινής. Ανάμεσα σε διάσπαρτες λέξεις και παλιές σπασμένες φράσεις.

Ταξιδεύουμε. Ο άνεμος πέφτει. Το αυτοκίνητο γλιστρά στις στροφές της Παλαιόπολης. Καταδιώκει τον χρόνο. Πάνω από ένα γκρεμό που χάσκει. Μακριά ένα καράβι γλιστρά στον ορίζοντα. Η μελαχρινή κοπέλα γέρνει στον ώμο. Το χαμόγελο της γίνεται θάλασσα…

(καλοκαίρι 1991) 

 

Σίφνος: Καλοκαιρινός χάρτης

- Άραγε, τι απομένει από τις διαδρομές που ξεδιπλώθηκαν στον χάρτη του καλοκαιριού; Τι κυριαρχεί στη σκέψη καθώς κλείνει η εποχή;

Μια γυναικεία μορφή. Και η θάλασσα. Στους ιριδισμούς των χρωμάτων. Απέναντι ορθώνει ένα μικρό νησί των Κυκλάδων. Η Σίφνος με τη βυζαντινή ρίζα. Με τα εκατοντάδες λευκά εκκλησάκια. Μια σειρά λευκές ακίδες πάνω στους βράχους που σπάνε τα κύματα του Αιγαίου. Το χαρακτηριστικό τους οι μαρμάρινοι θυρεοί με τον δικέφαλο αετό στο πλακόστρωτο δάπεδο. Το κρατικό έμβλημα του Βυζαντίου ως θρησκευτικό σύμβολο. Θραύσματα από τη διαδρομή ενός τόπου και των ανθρώπων του. Κομμάτια από το ταξίδι ενός νησιού στα κύματα της ιστορίας.

Η ιστορία ήταν που ονομάτισε και τα δίδυμα χωριά: του Αρτέμωνα και της Απολλωνίας. Το ένα απέναντι στο άλλο. Η Άρτεμη και ο Απόλλωνας. Αδέλφια. Γεννημένοι στην ιερή Δήλο από τη Λητώ. Δύο αρχαίοι θεοί που έγιναν αντικριστά χωριά στη Σίφνο. Με μια ιδιοτυπία. Η θηλυκή Άρτεμη έγινε Αρτέμωνας. Κι ο αρσενικός Απόλλων έγινε Απολλωνία. Παιχνίδι ονομάτων και φύλων. Παιχνίδι με τα αρχαία αποτυπώματα ενός τόπου.

Και το ταξίδι του νησιού συνεχίζει στο Κάστρο. Ένας λόφος απόκρημνος. Η είσοδος οχυρωμένη. Ανάμεσα σε ιστορίες πειρατών και Βενετών. Γύρω ασφυκτικά τα μεσαιωνικά σπιτάκια. Κάτω βαθιά κι άγρια η θάλασσα. Χώρος περίκλειστος. Στην κορυφή κάποια ερείπια παλιού πύργου. Στην άκρη του γκρεμού μια γέρικη συκιά. Η μελαχρινή κοπέλα σκαρφαλώνει στα χαλάσματα με λαχτάρα να κόψει μερικά σύκα…

(καλοκαίρι 1988)