Εν Άνδρω

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΪ

Σαν πλώρη καραβιού σημαιοστολισμένη που αρμενίζει πάνω από τη γη προς το Αιγαίο το ιστορικό και μεγάλο μοναστήρι της Παναχράντου. Στη μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού, του Αγίου Παντελεήμονα, του οποίου το όνομα φέρει 200 περίπου χρόνια μαζί με το μεσαιωνικό αυτοκρατορικό, αυτό της Παναχράντου. Υπέροχο, πέτρινο, ανακαινισμένο, ξεχωριστό. 

Κάποτε ερείπιο. Το θυμάμαι πριν δεκαετίες. Ήταν κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Μαθητής της τρίτης δημοτικού ανέβηκα πρώτη φορά με τον θείο Πέτρο, την θεία Ειρήνη, με ένα μουλάρι. Δρόμος δεν υπήρχε. Μόνο το μονοπάτι των περιπατητών. Ξεκινήσαμε στις 5 το πρωί και φτάσαμε γύρω στις 7. Τριγύρω σφύριζαν και χαιρέταγαν κάτοικοι από τα γύρω χωριά. Πράγματα πρωτόγνωρα για ένα παιδάκι της πόλης, που το έστειλαν για καλοκαίρι στις θείες και στους θείους του στα Λειβάδια της Άνδρου. 

Κάποτε ερείπιο τώρα πετρόχτιστο στολίδι της Άνδρου...

Από εκείνο το μαγικό καλοκαίρι "υιοθέτησα" οριστικά, μυστικά, μόνος μου, την Άνδρο σαν πατρίδα. Είχαν προηγηθεί μερικά καλοκαίρια νωρίτερα που βρέθηκα στο νησί. Όμως η Άνδρος κι εγώ "υιοθετηθήκαμε" εκείνο το καλοκαίρι, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στο τότε ερειπωμένο μοναστήρι, στην γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα. Οι γονείς μου έκτοτε ποτέ δεν κατάλαβαν το πάθος μου για το νησί. Ο πατέρας χάρηκε. Η μάνα το αποδέχτηκε... 

Κάποτε ερειπωμένο και αδιάβατο μέχρι επάνω. Τώρα λαμπερό και ανακαινισμένο και επισκέψιμο και λειτουργικό μέχρι επάνω...

Θυμάμαι πως φτάσαμε και αποθέσαμε τα πράγματα μας, μαζί με άλλους, σε ένα μισοκατεστραμμένο δωμάτιο. Ο εξωτερικό τοίχος δεν υπήρχε. Πλησίασα περίεργος, αλλά και φοβισμένος. Κάτω έχασκε το κενό. Και πέρα μακριά έβλεπα από ψηλά την Μεσαριά. Τότε σκέφτηκα - πρώτη φορά - έκπληκτος. Έτσι θα είναι η θέα από το αεροπλάνο. Δεν είχα μπει ποτέ μέχρι τότε σε αεροπλάνο και η θέα από τα 500 μέτρα υψόμετρο - που είναι η Μονή - έδωσε την πρώτη αίσθηση μιας πτήσης που δεν είχα κάνει ποτέ.

 

Το παλιό και το ανακαινισμένο. Οι τοίχοι οι παλιοί και οι ανακαινισμένοι δίπλα-δίπλα. Καθένας επιλέγει τι θέλει. Και μετά βγαίνει ευθέως και λέει ότι έχει να πει...

Αργότερα ταξίδεψα σε τρεις ηπείρους και δεκάδες χώρες με αεροπλάνο. Κι είδα χώρες, πόλεις, λιμάνια, βουνά, ποτάμια, λίμνες, φαράγγια, θάλασσες κι ωκεανούς από ψηλά. Και βρέθηκα κάποιες στιγμές να συγκρίνω την πρώτη "ιπτάμενη" εμπειρία στον Άγιο Παντελεήμονα. Τόσο μαγική και παιδική η πρώτη εμπειρία. Τόσο απίστευτες και διαφορετικές οι άλλες. Βλέποντας χτες από ψηλά για χιλιοστή φορά την Άνδρο, από το ύψος του Μονής Παναχράντου και Αγίου Παντελεήμονα επιβεβαίωσα πως οι παιδικές μνήμες έτσι μαγικές μένουν για πάντα. Γιατί πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια...  

Όποιος θυμάται την είσοδο της Μονής πριν την ανακαίνιση ας κάνει την σύγκριση...

Το να αντικρύζω το μισοερειπωμένο μοναστήρι της δεκαετίας του 1960 σήμερα ολόλαμπρο, ανακαινισμένο, πέτρινο, αστραφτερό και γιορτινό μοιάζει με "θαύμα". Όχι της φύσης ή του θεού, αλλά της ανθρώπινης θέλησης, μερικών ουρανοκατέβατων μοναχών, που ήρθαν και ρίζωσαν στον τόπο τούτο. Τον "υιοθέτησαν" και τους "υιοθέτησε". Έκαναν σπίτι τους το ερείπιο. Το κράτησε στη ζωή 40 χρόνια μόνος του Ευδόκιμος, από τη Μήλο, με κρητική καταγωγή. Το στερέωσαν και το ανέστησαν μαζί του στην πορεία ο Αέτιος από την Δυτική Αττική και ο Φιλάρετος από την Αθήνα με καταγωγή από την Κρήτη. Βρήκαν χορηγούς, έτρεξαν σε Ελλάδα και Κύπρο για βοήθεια. Και σήμερα αντικρίζουμε με έκπληξη και χαρά αυτό το "θαύμα", που έγινε στην Άνδρο στα χρόνια μας. 

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Όπως είπε στην ομιλία του ο μητροπολίτης Δωρόθεος ΙΙ, που κι αυτός να έχει "υιοθετήσει" εδώ και χρόνια την Άνδρο στην καρδιά του, μέγα το έργο που έγινε! Ιδίως τις δύο τελευταίες δεκαετίες από την αδελφότητα της Παναχράντου. Πολλοί χάρηκαν και αγαλλιάσανε με αυτό. Ανεβαίνουμε στο μοναστήρι και δεν χορταίνουμε την θέα, το κτήριο, τα νερά, που ακόμα τρέχουν εκεί πάνω και την θαλπωρή που βρίσκουμε από την αδελφότητα. Με τα χρόνια μάς "υιοθέτησαν" και τους υιοθετήσαμε". Κι εμείς και τα παιδιά μας. Και κάθε καλοκαίρι στη γιορτή του Αγίου είμαστε εκεί πάντα...

Χαρά λαμβάνουν εκατοντάδες ανδριώτες κάθε χρόνο. Αλλά και πολλοί από άλλα μέρη της Ελλάδος. Είδαμε να βοηθούν κι εφέτος τις προετοιμασίες της γιορτής Έλληνες και Κύπριοι. Από Καρδίτσα, από Αθήνα, από Στερεά Ελλάδα, από Λευκωσία, από παντού... 

Αυτοί οι τέσσερις προσήλθαν στην μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού από τους αιρετούς στο δημοτικό συμβούλιο της Άνδρου!!! Απουσίασε η εκ Γαυρίου έπαρχος!!! Ευτυχώς προσήλθε η ηγεσία ή αντιπροσωπεία των σωμάτων ασφαλείας από όλο το νησί... 

Όμως κάθε "θαύμα" έχει και τους αρνητές του! Έχει τους ανθρώπους που βλέπουν το δάχτυλο και δεν βλέπουν το φεγγάρι! Έτσι και σε αυτή την περίπτωση, όπως ανέφερε στην "επί του όρους Γερακώνες ομιλία του" ο μητροπολίτης Δωρόθεος υπάρχουν κάποιοι που είδαν το πρωτόκολλο και δεν είδαν το έργο! Έτσι, έχουν τα πράγματα! Όμως, ξαφνικά, ήρθαν στο φως οι μυστικές συνομιλίες αυτών που συνομολογούσαν κρυφίως. Κάποιους  ενόχλησε σφόδρα το φως. Το σκοτάδι ήταν ο φυσικός τους χώρος. Όμως όπως είναι γνωστό πάντα τη νύχτα διαδέχεται η μέρα. Η συνέχεια προσεχώς. Ή όπως λένε και οι Γραφές: καιρός του σπείρειν, καιρός του θερίζειν...

ΤΑ ΜΕΘΕΟΡΤΙΑ

Κατά τα άλλα το μοναστήρι και η γιορτή πορεύθηκαν κι εφέτος τον δρόμο τους όπως πάντα. Και μετά την δοξολογία προσφέρθηκε καφές σε όλους στο πλήρως ανακαινισμένο αρχονταρίκι, που κάποτε ήταν ερείπιο κι αυτό...

Ο πατήρ Αέτιος είχε αναλάβει την τελετουργία της επίβλεψης και του μαγειρέματος στην κουζίνα ήταν. Δίπλα κοντά δύο δεκάδες εθελοντές της γιορτής βοηθούσαν...

Τα δεκάδες πιάτα με την πασίγνωστη μακαρονάδα μπήκαν στη σειρά για την τραπεζαρία...

Στο γιορτινό τραπέζι - στην μεγάλη τραπεζαρία της Μονής - πλούσια τα ελέη του θεού, που έλεγαν και οι παλαιότεροι...

 Παρακάθησαν όλοι. επίσημοι, ημιεπίσημοι, ανεπίσημοι. Γέμισε η μεγάλη τραπεζαρία. Όσοι πιστοί προσήλθαν. Οι άλλοι μια άλλη φορά όταν τα καταφέρουν...

 

 Αποχαιρετήσαμε με μια φωτογραφία το πετρόχτισμο και σημαιοστολισμένο μοναστήρι. Μια ακόμα χρονιά είχαμε την χαρά και την ευλογία να ζήσουμε εκεί την μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού, την μαγική γιορτή της παιδικής ηλικίας μας. Και του χρόνου...

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ