Με την βαθιά επιβλητική φωνή του ο Γέροντας Ευδόκιμος έψαλε λίγο πριν τις 12 τα μεσάνυχτα της Ανάστασης τους συγκλονιστικούς στίχους "δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός..." Και ο κόσμος στο σκοτεινό και κατάμεστο καθολικό της Μονής Παναχράντου έσπευσε να ανάψει τις λαμπάδες συμμετέχοντας στην μεγάλη και συμβολική στιγμή της ελπίδας που φέρνει το φως στον κόσμο. Το φως που έχει σημαντικό ρόλο στη σπουδαία βυζαντινή εκκλησιαστική υμνογραφία, αλλά άφησε και στην μεγάλη ευρωπαϊκή λογοτεχνία.

Ήταν σα να ήθελε η άνοιξη να κάνει δώρο έναν υπέροχο καιρό σε αυτή τη μεγάλη μέρα της ποίησης των εγκωμίων. Ήταν όμως και σα να έδωσαν οι χιλιάδες επισκέπτες το μεγαλύτερο ραντεβού στην Άνδρο των τελευταίων ετών. Σε μια υπέροχη ανοιξιάτικη βραδιά χιλιάδες προσήλθαν για το πατροπαράδοτο έθιμο της συνάντησης των τριών επιταφίων της Χώρας στην ιστορική πλατεία Καΐρη. Η Άνδρος το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής έζησε από το ένα άκρο μέχρι το άλλο μια μοναδική βραδιά. Όμως, το επίκεντρο ήταν η συνάντηση των τριών επιταφίων στην Χώρα όπου συνέρρευσαν χιλιάδες κάτοικοι και επισκέπτες...

Μ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΗΜΕΡΑ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ  Εν αρχή ην σήμερα η συγκινητική μέρα του επιταφίου. Και μαζί είναι η μέρα των επιταφίων που όλοι έχουμε βιώσει μέσα από τις απώλειες αγαπημένων προσώπων. Σκύβουμε πάνω από αυτούς τους επιτάφιους που όλοι κουβαλάμε μέσα μας, καθώς σκύβουμε πάνω από τον επιτάφιο της μέρας. Με αυτές τις λίγες σκέψεις μια μικρή γρήγορη ματιά σε μερικούς από τους επιταφίους της Άνδρου μέσα από φωτογραφίες δικές μας ή αυτές των φίλων μας. Παραπάνω το σχόλασμα της εκκλησιάς μετά την αποκαθήλωση. Ο παπα-Λεωνίδας μπροστά στον πολύχρωμο επιτάφιο του Αγίου Γεωργίου της Χώρας. 

 Κόσμο γέμισε η Αγορά της Χώρας ενόψει της μεγάλης γιορτής κι ως συνέπεια της πολύ μεγάλης εξόδου του εφετινού Πάσχα όπου τα καράβια κατάφορτα μεταφέρουν επιβάτες και αυτοκίνητα σε διπλοβάρδιες και σε μονές διαδρομές. Δύο εξ αυτών φορτώνουν από Ραφήνα για Άνδρο, Τήνο, Μύκονο και μετά γυρίζουν κατευθείαν Ραφήνα για να ξαναφορτώσουν. Γέμισε και όλη η Άνδρος κόσμο και ΙΧ. Από Γαύριο προς Χώρα και το αντίστροφο ο επαρχιακός δρόμος έχει γεμίσει με αυτοκίνητα...

Φωτογραφία από την διακομιδή του μοτοσικλετιστή λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι της Μ. Πέμπτης...  Τις πρωινές ώρες της Μ. Πέμπτης 13/4 μοτοσυκλέτα 52χρονου κατοίκου της Άνδρου, που ζει στην περιοχή της Χώρας και εργάζεται στο Μπατσί, παρέκκλινε της πορείας της στην περιοχή του Απροβάτου. Ο αναβάτης έπεσε και τραυματίστηκε σε αρκετά σημεία του σώματος του, αλλά όχι ιδιαίτερα σοβαρά.

Το Γαύριο θυμίζει αυτή την εβδομάδα λιμάνι πολυσύχναστου και κοσμοπολίτικου νησιού. Από την Μ. Δευτέρα μέχρι το Μ. Σάββατο έχουν γίνει ή θα γίνουν 35 αφίξεις πλοίων από Ραφήνα στην Άνδρο με χιλιάδες επισκέπτες και αυτοκίνητα. Είναι μια από τις μεγαλύτερες εξόδους που έχουν καταγραφεί. Ο κόσμος φεύγει με απίστευτους ρυθμούς από Αθήνα και Αττική για τα νησιά. Ανάμεσα τους και η Άνδρος που έχει την τιμητική της.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Η πρυμναία δεξιά πλευρά του πλοίου στον βυθό της θάλασσας Ένα σπάνιο ναυάγιο που βυθίστηκε πριν από 40 χρόνια στο Κάβο Ντόρο παίρνοντας μαζί του τα μυστικά του και 28 ανθρώπινες ζωές ήρθε στο φως από τον ερευνητή Κώστα Θωκταρίδη και την ομάδα του. Πρόκειται για το «Χρυσή Αυγή», ένα πλοίο που είχε αγοραστεί το 1976 από την εταιρεία «Γραμμή Ηπείρου ΕΠΕ» του Αυγουστή Πολέμη και ταξίδευε από τη Ραφήνα στις Κυκλάδες, ως επιβατηγό - οχηματαγωγό. Εντυπωσιακό βίντεο από το ναυάγιο του πλοίου που βυθίστηκε πριν από 40 χρόνια. Ο εντοπισμός του ξύπνησε μνήμες αλλά και ανάμεικτα συναισθήματα στους οικείους των θυμάτων: «Είναι σημαντικό το γεγονός της εύρεσης του βυθισμένου Χρυσή Αυγή, όμως οι άνθρωποί μας που χάθηκαν μαζί του δεν θα γυρίσουν ποτέ πίσω …» δήλωσε συγκινημένη στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η κ. Κ. Τσουμέζη, σύζυγος του πλοιάρχου που χάθηκε εκείνη τη μοιραία μέρα. Το ιστορικό Ήταν Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 1983 και ώρα 16:06 όταν η «Χρυσή Αυγή» απέπλευσε από το λιμάνι της Ραφήνας με προορισμό την Άνδρο και άλλα νησιά των Κυκλάδων, μεταφέροντας 5 φορτηγά και 9 βυτιοφόρα με καύσιμα συνολικού βάρους 298 τόνων. Στο πλοίο επέβαιναν 21 άτομα ως πλήρωμα, 16 οδηγοί φορτηγών και 5 επιβάτες, ανάμεσά τους και η Μ. Λάβδα με τα δύο της παιδιά. Εκείνο το απόγευμα ο καιρός ήταν κρύος, έβρεχε και έπνεαν ισχυροί άνεμοι. Στις 18:20 το πλοίο ενώ έπλεε στο Κάβο Ντόρο πήρε επικίνδυνη δεξιά κλίση. Ο πλοίαρχος Αντώνης Γαρδέλης αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα της κατάστασης έκανε αλλαγή πορείας με προορισμό το λιμάνι της Καρύστου και αμέσως μετά εξέπεμψε σήμα κινδύνου στο ραδιοτηλέφωνο, το οποίο έλαβε ο παράκτιος σταθμός του Λαυρίου. Οι χαρακτηριστικές τσιμινιέρες του ναυαγίου Χρυσή Αυγή που πάρα την έκρηξη και την πυρκαγιά που ακολούθησε κατά την βύθιση του πλοίου 40 χρόνια πριν ακόμη και σήμερα διακρίνονται τα χρώματα «σινιάλα» της τότε πλοιοκτήτριας εταιρείας.  Η βύθιση Περίπου 15 λεπτά μετά μία έκρηξη συγκλόνισε τη «Χρυσή Αυγή» κατά πάσα πιθανότητα λόγω διαρροής καυσίμων από τα βυτιοφόρα. Στο πλοίο ξέσπασε πυρκαγιά. Ακολούθησε δεύτερη ακόμα πιο ισχυρή έκρηξη και το πλοίο ανετράπη. Τότε, αποσπάστηκε τμήμα της υπερκατασκευής και τα φορτηγά που βρίσκονταν στο γκαράζ κατέληξαν στο βυθό. Στην περιοχή έσπευσαν για να βοηθήσουν τους ναυαγούς, το επιβατηγό/οχηματαγωγό «Χρυσή Άμμος ΙΙΙ» από τη Ραφήνα, το επιβατηγό/οχηματαγωγό «Καστριανή Κέας» από την Κάρυστο, το ρωσικό ωκεανογραφικό πλοίο Γιάκοβ Γκάκελ ( Yakov Gakkel - Яков Гаккель) το οποίο βρισκόταν στην περιοχή για υδρογραφικές έρευνες, το ρουμανικό «Μπολντέιν», η φρεγάτα «Λήμνος», το αντιτορπιλικό «Σφενδόνη» του Πολεμικού Ναυτικού και παραπλέοντα σκάφη. Δεξιά πλευρά πλώρης - βίντσια Σκάλα που οδηγούσε στο ανώτερο κατάστρωμα στην περιοχή της πρύμνης Αεροσκάφος C130 της Πολεμικής Αεροπορίας έριχνε φωτιστικές φωτοβολίδες για να διευκολύνει τις έρευνες. Δυστυχώς όμως, από τους 42 συνολικά επιβαίνοντες μόνο 14 διασώθηκαν, 12 άτομα από το ρωσικό ωκεανογραφικό, ένα άτομο από το ρουμανικό φορτηγό και 1 από το «Χρυσή Άμμος ΙΙΙ». Ανάμεσα στους 14 επιζήσαντες ήταν μόνο τρία μέλη του πληρώματος… Εν τω μεταξύ, το πλοίο παρέμενε στην επιφάνεια ανεστραμμένο και παρασύρονταν από τα ρεύματα για τουλάχιστον 3 ώρες μέχρι τη στιγμή που χάθηκε για πάντα στο βυθό του Αιγαίου … Ο εντοπισμός Σαράντα χρόνια μετά την τραγική του απώλεια, η ομάδα του ερευνητή Κώστα Θωκταρίδη εντοπίζει το βυθισμένο ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ σε βάθος -110μέτρων. Όπως σημειώνει ο ίδιος, «οι πρώτες εικόνες από το ναυάγιο προκαλούν δέος. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι από την πυρκαγιά και τις εκρήξεις αποκολλήθηκε μόνο τμήμα της υπερκατασκευής ενώ όλο το υπόλοιπο πλοίο παραμένει ακέραιο στο βυθό». Αξίζει να σημειωθεί πως κατά το παρελθόν είχαν εντοπιστεί κάποια από τα φορτηγά και τμήμα της υπερκατασκευής αλλά όχι το ναυάγιο του Χρυσή Αυγή, που δεν βρίσκεται στο ίδιο σημείο.   Η δεξιά τσιμινιέρα (φουγάρο) με τα χρώματα ακόμη και σήμερα να διακρίνονται Το ναυάγιο στον βυθό Μετά τις εκρήξεις και την ανατροπή το πλοίο - όπως προκύπτει από την αυτοψία - κατά τη διάρκεια της βύθισης έχοντας νωρίτερα απαλλαγεί από το φορτίο των φορτηγών, επανήλθε λόγω του χαμηλού μεσοκεντρικού βάρους των μηχανών και των δεξαμενών στην ορθή θέση και επικάθισε στον αμμώδη βυθό με την τρόπιδα και με δεξιά κλίση 8 μοιρών. Ξεχωρίζουν τα χαρακτηριστικά φουγάρα κίτρινου χρώματος με το ασπροκόκκινο λογότυπο της πλοιοκτήτριας εταιρείας, το γράμμα Π . Για την επιχείρηση εντοπισμού και ταυτοποίησης χρησιμοποιήθηκε ειδικό υποβρύχιο τηλεκατευθυνόμενο όχημα ROV (Remote Operated Vehicle). Ο καταπέλτης της πρύμνης είναι κλειστός και ασφαλισμένος, οι άγκυρες είναι στη θέση τους στα όκια του πλοίου, ενώ παρατηρείται μετατόπιση ελασμάτων προς τα δεξιά. Πάνω στο ναυάγιο υπάρχουν αλιευτικά εργαλεία, όπως το δίχτυ δίπλα στη σκάλα που οδηγούσε στο ανώτερο κατάστρωμα της πρύμνης. Στην πρύμνη διακρίνεται και το βίντσι που χρησιμοποιείτο για τη διαχείριση των κάβων όταν το πλοίο έδενε σε λιμάνι. Στη πρυμναία δεξιά πλευρά φαίνεται καθαρά ο διάδρομος που ακόμα και σήμερα έχει τα δύο χαρακτηριστικά παγκάκια. Εκεί υπάρχει μισάνοιχτη η ανθρωποθυρίδα που οδηγούσε στο μηχανοστάσιο... Ο άγνωστος πρωταγωνιστής της διάσωσης το ρωσικό ωκεανογραφικό Yakov Gakkel (Яков Гаккель) και το πλήρωμα του που κατάφερε και περισυνέλεξε 12 ναυαγούς. Το Yakov Gakkel εκτελούσε υδρογραφικές έρευνες στην περιοχή και έλαβε άμεσα στο σήμα κινδύνου από τον παρακτιο σταθμό Λαυρίου, ήταν το πρώτο πλοίο που έσπευσε στην περιοχή. Είχε ναυπηγηθεί στην Οδησσό το 1975 και στην συνέχεια παροπλίστηκε ως ουκρανικό το 2010 Αν και έχουν περάσει 40 χρόνια από την βύθιση του πλοίου μικρή διαρροή καύσιμων συνεχίζεται μέχρι και σήμερα    

Μ. Τρίτη, η Άνδρος αναμένει το Πάσχα Ο φωτισμός και ο στολισμός της Χώρας Εντυπωσιακός, σύγχρονος και καλαίσθητος ο νέος στολισμός της Άνδρου αυτή τη χρονιά. Τι πιο ωραίο να κατεβαίνεις στην Αγορά της Χώρας και να σε υποδέχεται ένα φωτεινό Καλό Πάσχα σε βυζαντινή γραφή με ένα λαμπερό κερί αναστάσιμο. Ανοίγει η καρδιά σου. Ο Δήμος έκανε την διαφορά εφέτος στην Άνδρο...  Γύρω στις 10:30 οι επισκέπτες με τις βαλίτσες με τα ροδάκια και γέμισαν την Αγορά που έφτασαν με τον βραδινό Θεολόγο έχουν πια αποτραβηχτεί στα σπίτια τους. Όσοι βγήκαν για βράδι στη Χώρα είτε επέστρεψαν σπίτι είτε είναι στα μπαρ και στα εστιατόρια. Η πλατεία Γηροκομείου αν και άδεια μέσα έτσι φωτισμένη και στολισμένη δείχνει γιορταστική και αναμένουσα... Στον κήπο της Παναγίας ο Δήμος συνεχίζει να εκπλήττει με τον καλαίσθητο φωτισμό και πίσω η φωτισμένη εκκλησιά δείχνει έτσι νεοκλασική και υπέροχη...  Και το δημαρχείο ολόφωτο με τον πασχαλινό φωτισμό δείχνει έτσι εορταστικό και ξεχωριστό σε σχέση με το παρελθόν. Η Άνδρος έχει γυρίσει σελίδα... Κι έχει γυρίσει σελίδα όχι μόνο με τον φωτισμό και τον στολισμό του Δήμου, αλλά και με αυτόν που παρακινήθηκε κι έκαναν οι ιδιώτες, που πλέον συναγωνίζονται κι πετυχαίνουν υπεροχή έναντι όλων. Εδώ το μοναδικό νεοκλασικό της Καΐρειου Βιβλιοθήκης τόσο εντυπωσιακό με το νέο φωτισμό του, προσφορά μερακλή ιδιώτη χορηγού, που το ανέβασε πολλά επίπεδα. Πλέον η είσοδος της παλιάς ιστορικής Χώρας με το κτίριο της Καϊρείου και το δημαρχείο είναι μια άλλη πόλη...   Και τα καταστήματα έτοιμα αναμένουν... Η είδηση των ημερών: άνοιξε το πιο αθόρυβο νέο σουπερμάρκετ της Χώρας. Χωρίς μεγάλες προαναγγελίες άνοιξε τη Μ. Δευτέρα και το νέο δεύτερο μεγάλο σουπερμάρκετ του Market In. Εκεί που κάποτε ήταν η αποθήκη του Γονέου. Λίγο πιο έξω από την Χώρα. Μόλις 500-600 μέτρα από το πρώτο που είχε ανοίξει προηγουμένως μέσα στη νέα αγορά της Χώρας. Πλέον η είσοδος της Χώρας πολιορκείται από έξι σουπερμάρκετ. Μετρήστε: ένα το μεγάλο του Μασούτη στη ρεματιά κάτω από τον Άγιο Σπυρίδωνα, δύο το Express Market του Μιχάλη Μενδρινού πάνω στον δρόμο λίγο πριν μπεις στη Χώρα, τρία το νέο του Market In σε 200 μέτρα απόσταση, τέσσερα ο μικρός Μασούτης στην είσοδο της Χώρας και πέντε το μικρό Market In στη νέα αγορά της Χώρας. Αν προσθέσουμε και το μικρό Express στην παλιά Αγορά της Χώρας φτάνουμε αισίως στα έξι σουπερμάρκετ σε 800 μέτρα. Κι αυτά χωρίς να προσθέσουμε τα δύο μικρότερα του Νειμποριού. Λίγο πολλά τα βρίσκουμε για τη Χώρα. Ιδίως για φθινόπωρο-χειμώνα-άνοιξη. Ίδωμεν, το τι θα γίνει... Στάση στο βιβλιοπωλείο της Σοφίας Γαρυφάλλου στη Χώρα. Η Σοφία είναι ίσως η πλέον ενημερωμένη βιβλιοπώλισσα των Κυκλάδων. Με εντυπωσιακές γνώσεις για όλων των ειδών τα βιβλία. Και με ένα πάντα μοναδικό σταντ για την Άνδρο. Εκεί καταφεύγουν συνήθως όλοι οι επισκέπτες. Η Άνδρος έχει πλέον τη δική της βιβλιογραφία για την ιστορία και τον πολιτισμό της. Και η Σοφία είναι πάντα εκεί να κρατά τα ράφια της ενήμερα... Πάμε τώρα και στην βραδινή έξοδο. Η ελαφρά κρύα στη νυχτερινή ατμόσφαιρα των ημερών προδιαθέτει για κάτι πιο εσωτερικό. Στο κάτω μέρος της πλατείας Κάϊρη το ΛΗΘΗ σε προσκαλεί για ένα ποτό σε περιβάλλον ευχάριστο ώστε να ξεχάσεις τα προβλήματα... Ή και για φαγητό. Η σκεπαστή βεράντα και η καλαίσθητη εικόνα του δημιουργεί την απαραίτητη φιλική θαλπωρή για να θυμηθείς πως κάτι μπορεί να φας...  Πάμε και μια βόλτα στο Μπατσί, που κι αυτό και περιμένει. Εδώ ένας από τους πιο καλούς φούρνους της Άνδρου. Ο ιστορικός Τούντας και ο φούρναρης του χαμόγελου και της ευγένειας με όλη την μεγάλη ποικιλία αρτοσκευασμάτων. Μια βόλτα από εκεί θα σας πείσει πως "ουκ ἐπ' ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται άνθρωπος". Χρειάζονται επίσης μαζί με το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα (κουλουράκια, παξιμαδάκια κλπ)… Τέλος μια στάση στον κλασικό Σταμάτη στο Μπατσί. Με τη μοναδική βεράντα του για όλες τις εποχές του χρόνου. Εδώ παρά την ψύχρα της μέρας μπορεί κανείς να κάτσει άνετα χάρη στις χοντρές, διάφανες, πλαστικές κουρτίνες, που απομονώνουν το έξω με το μέσα τις δύσκολες μέρες. Ενώ σηκώνονται και η βεράντα γίνεται καλοκαιρινή μόλις πιάσει ζέστη...    Μ. Δευτέρα, στη Βουρκωτή και στο Μπατσί. Έφτασε η Μεγάλη Εβδομάδα και μαζί της έφτασε και το κύμα κακοκαιρίας που προέβλεπαν οι μετεωρολόγοι. Στην ορεινή Βουρκωτή εκεί που τα σύννεφα και η ομίχλη μοιάζει να συγκατοικούν με τους λιγοστούς κατοίκους του χειμώνα η τοπική εκκλησιά στην πλατεία του χωριού με τα φώτα αναμμένα έχει ήδη ξεκινήσει την λειτουργία.  Το καταπράσινο χωριουδάκι σημαιοστολισμένο είναι αυτό που επέλεξε πρώτο για την περιοδεία του στην Άνδρο ο μητροπολίτης Δωρόθεος Β΄ δίνοντας ένα παράδειγμα πορείας προς το ποίμνιο. Από τους μικρούς και ξεχασμένους τόπους ξεκινά την δική του διαδρομή. Η Χώρα είχα την τιμητική της μόλις πριν λίγες μέρες της Θεοσκεπάστου. Την Μεγάλη Εβδομάδα o αεικίνητος μητροπολίτης ξεκινά την εκκλησιαστική περιοδεία του στην Άνδρο από την Βουρκωτή. Την Βουρκωτή όπου πολλοί μεν οι κλητοί, ολίγοι δε οι εκλεκτοί όπως λένε οι Γραφές. Ελάχιστος ο κόσμος στην εκκλησιά του μικρού χωριού. Πιο πολλοί αυτοί που έφτασαν από μακριά ακολουθούντες τον δεσπότη. Έφτασαν μέχρι εκεί για να τον τιμήσουν ο δήμαρχος και η υπεύθυνη Πολιτικής Προστασίας και οι δύο βουλευτές Κυκλάδων, ο Φίλιππος Φόρτωμας και η Κατερίνα Μονογιού. Εκλογές θα πείτε έρχονται. Ναι, αλλά έφτασαν. Πολλοί άλλοι επίσημοι και ανεπίσημοι, κάτοικοι και μη, δεν βρήκαν τον δρόμο μέχρι εκεί. Εξακολουθεί να εκπλήττει ευχάριστα ο Δωρόθεος Β' με τις επιλογές του που τιμά κάποιες σημαντικές στιγμές με την παρουσία του μέρη μακρινά, απόμερα, ξεχασμένα,... Μετά ο δεσπότης και οι ακολουθούντες αυτόν έφτασαν στο Μπατσί για τον εσπερινό της Μ. Δευτέρας. Εκεί ήταν σαφώς περισσότεροι. Όμως, κι εκεί ο κόσμος σχετικά λίγος. Η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκίνησε - όπως κι άλλες χρονιές - με λίγο κόσμο στις εκκλησιές της Άνδρου. Όμως οι ιερείς και ο δεσπότης ήταν εκεί είτε με λίγο είτε με πολύ κόσμο.  Το πλήθος που ακολουθεί το εκκλησιαστικό τυπικό και τα εκκλησιαστικά δρώμενα μαζεύεται γύρω από τις εκκλησιές στην κορύφωση της Μεγάλης Εβδομάδας, που είναι ο Επιτάφιος και η Ανάσταση. Είναι αυτές οι δύο στιγμές που η συντριπτική πλειοψηφία φτάνει στο κατώφλι της εκκλησιάς πάντα. Είναι η κορύφωση του Θείου Πάθους και η λυτρωτική στιγμή της ελπίδας της Ανάστασης που κάνει τους ανθρώπους να νοιώθουν την ανάγκη να συμμετέχουν στα δρώμενα της Μεγάλης Εβδομάδας. "ΕΝ ΑΝΔΡΩ"