9 Ιουλίου 1956: ο σεισμός στη Σαντορίνη και το τσουνάμι στην Άνδρο
Ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς του 20ου αιώνα που σχεδόν ισοπέδωσε τη Σαντορίνη συνέβη πριν 64 χρόνια σαν σήμερα ξημερώματα της 9ης Ιουλίου του 1956 προκαλώντας έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας και τεράστιο παλιρροϊκό κύμα που έφτασε μέχρι την Άνδρο, πλημμύρισε το λιμάνι του Γαυριου και έσπρωξε τη θάλασσα έως τον κάμπο.
Οι παλιοί θυμούνται τα νερά να τραβιούνται τρεις φορές έξω από το λιμάνι και να επιστρέφουν με δύναμη πλημμυρίζοντας ολόκληρη την παραλία. Κάποιοι τολμηροί μάλιστα μπήκαν στο βυθό του λιμανιού κοντά στο καθισμένο στην άμμο καΐκι του Κατσιώτη και μάζεψαν ψάρια και χταπόδια που σπαρταρούσαν.
Πολλά υπήρξαν τα ανθρώπινα θύματα και ολικές οι καταστροφές οικιών. Ο καθηγητής σεισμολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης κ. Κώστας Παπαζάχος περιγράφει: “Ο σεισμός της 9η Ιουλίου 1956 (μέγεθος 7.5), που έλαβε χώρα στο ρήγμα της θαλάσσιας λεκάνης της νότιας Αμοργού, ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός του 20ου αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τα Ουράλια έως το Γιβραλτάρ και από τη Μάλτα έως τη Λαπωνία. Το έργο του κύριου σεισμού ολοκλήρωσε ο καταστρεπτικός μετασεισμός (μέγεθος 6.9) που ακολούθησε 12 λεπτά αργότερα.
Οι δύο σεισμοί όχι μόνο σκότωσαν 53 άτομα και τραυμάτισαν περισσότερα από 100, αλλά δημιούργησαν ένα από τα μεγαλύτερα θαλάσσια κύμα βαρύτητας (tsunami) στο Αιγαίο, το ύψος του οποίου το ύψος έφθασε τα 25m στη νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού τα 20m στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας και τα 10m στη Φολέγανδρο. Στη Σαντορίνη οι σημαντικότερες βλάβες παρατηρήθηκαν σε οικισμούς της καλδέρας (Οία, Φηρά, Ημεροβίγλι, κλπ.) και μικρότερες σε άλλους οικισμούς όπως στο Μεγαλοχώρι, τον Πύργο, την Επισκοπή Γωνιάς, κλπ.
O σεισμός του 1956, προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον. Μπορεί η Σαντορίνη τότε να ήταν μια μικρή και άσημη κουκίδα στο χάρτη (το Ακρωτήρι, δεν είχε ανακαλυφθεί, ο τουρισμός δεν είχε ξεκινήσει), αλλά το πρωτοφανές για την Ευρώπη μέγεθος της δόνησης δημιούργησε τεράστιο ενδιαφέρον.
Τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, έστειλαν αμέσως ρεπόρτερ και φωτογράφους που από την ίδια κιόλας μέρα (με τα μέσα της εποχής) μετέδωσαν γλαφυρές περιγραφές και συγκλονιστικές εικόνες από την τραγωδία που βίωσε το νησί.
Σ.Δ.
