Εν Άνδρω

Το Master Plan του νέου λιμανιού της Ραφήνας που θα γίνει τα επόμενα χρόνια.

Το μεγάλο ρέμα της Ραφήνας και το λιμάνι της Ραφήνας είναι δύο πραγματικότητες θεωρητικά αλληλοαποκλειόμενες, που πρακτικά συνυπάρχουν εδώ και πολλές δεκαετίες. Το Ρέμα υπήρχε ανέκαθεν. Το λιμάνι ξεκίνησε μετά τον πόλεμο όταν το μικρό ψαροχώρι της Ραφήνας άρχισε να γίνεται σιγά-σιγά κέντρο διακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων για τις βόρειες Κυκλάδες και στην Εύβοια. Αρχικά για Κάρυστο, Άνδρο, Τήνο. Και από ένα σημείο και μετά την δεκαετία του 1960 και της Μυκόνου. Σήμερα οι γραμμές του έχουν επεκταθεί σχεδόν στα βασικότερα λιμάνια των Κυκλάδων.

Η μελέτη για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας που εκβάλει 200 μέτρα από το λιμάνι.

Όσο τα πλοία ήταν μικρά και οι μεταφορές ήταν περιορισμένες το λιμάνι και το ρέμα "κρατούσαν τις αποστάσεις" το ένα από το άλλο. Υπήρχε ισορροπία. Όμως τα χρόνια πέρασαν,  τα πλοία μεγάλωσαν, τα δρομολόγια πολλαπλασιάστηκαν, οι επιβάτες υπερ-πολλαπλασιάστηκαν. Και η Ραφήνα έγινε το δεύτερο επιβατηγό λιμάνι της χώρας μετά τον Πειραιά. Την ίδια εποχή η Αττική αστικοποιήθηκε και γύρω από το Μεγάλο Ρέμα χτίστηκαν οικισμοί και σπίτια σε όλο το μήκος του μέχρι την Πεντέλη απ' όπου κατεβαίνει.

 

Ο καθαρισμός είναι αναγκαίος, όμως η κοπή των δέντρων του ρέματος εκτός πόλης και η τσιμεντοποίηση του είναι λάθος λένε οι οικολόγοι.  

Στα 18 χιλιόμετρα που είναι το μήκος του οι όχθες σταδιακά σε αρκετά σημεία οροθετήθηκαν και... μίκρυναν! Έχει περιοριστεί η αγροτική γη που βοηθούσε όταν υπήρχαν πλημμυρικά φαινόμενα. Την ίδια στιγμή η περαιτέρω επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας με το νέο Μaster Plan, που εγκρίθηκε στις αρχές του 2023 προβλέπει αυξανόμενη κίνηση τις επόμενες δεκαετίες που θα φέρει η επέκταση του προαστιακού και της Αττικής Οδού μέχρι τη Ραφήνα. Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ λιμάνι και ρέμα συνυπάρχουν δύσκολα πια και σήμερα, καθώς τα φερτά υλικά του ρέματος δημιουργούν προσχώσεις μέσα στον κόλπο και στο λιμάνι της Ραφήνας οξύνοντας τα προβλήματα στην αγκυροβόληση των πλοίων. 

 

 Στην φωτογραφία φαίνονται τα χώματα από την εκβολή του Ρέματος που έρχονται στο λιμάνι και δημιουργούν πρόβλημα.

Εδώ και κάποιους μήνες έχουν ξεκινήσει έργα αξίας 110 εκατομμυρίων ευρώ για την περαιτέρω οριοθέτηση του Μεγάλου Ρέματος. Κάτοικοι, οικολόγοι της περιοχής μαζί και οι δημοτικές αρχές (απερχόμενη και επερχόμενη) ερίζουν για τα έργα που άλλοι τα θεωρούν σωστά κι άλλοι λάθος. Τα έργα προβλέπουν καθαρισμό του ρέματος από τα καλάμια, αλλά και μαζί με τα καλάμια συμπεριλαμβάνουν και περίπου 2.500 δέντρα που είναι στην κοίτη του ποταμού.

Απίστευτες είναι οι ποσότητες φερτών υλικών (χώμα, πέτρες κλπ) που κατεβάζει το ρέμα. Αν δεν καθαριστούν θα επικαθήσουν στις εκβολές και θα μπαζώσουν και το λιμάνι. 

 

Τα πλημμυρικά φαινόμενα στην πόλη της Ραφήνας και στις εκβολές του Μεγάλου Ρέματος ολοένα και γίνονται συχνότερα. Χρειάζεται προσεκτικότερη μελέτη για το τι πρέπει να γίνει με το Μεγάλο Ρέμα. 

Οι οικολόγοι και μέρος της επερχόμενης διοίκησης, καθώς και αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι αντιδρούν γιατί η κοπή των δέντρων θα ελευθερώσει ακόμα περισσότερα φερτά υλικά μιας και οι ρίζες τους κρατάνε το χώμα. Επιπλέον η οριοθέτηση με εγκιβωτισμούς μειώνει την γεωργική γη που συμβάλει στην εκτόνωση πλημμυρικών φαινομένων και πολλαπλασιάζει την ροή με αποτέλεσμα ακόμα περισσότερα φερτά υλικά που τα περισσότερα καταλήγουν στον μικρό κόλπο της Ραφήνας όπου και το λιμάνι!!! Με άλλα λόγια έχει πρόβλημα και το λιμάνι και ο Οργανισμός Λιμένος Ραφήνας που εκπόνησε το Master Plan βρίσκεται ξαφνικά μπροστά σε ένα πρόβλημα που δεν φαίνεται να είχαν αντιληφθεί τη σημαντικότητα του κατά την σύνταξη του σχεδίου επέκτασης.

Το λιμάνι όπως είναι σήμερα. Στην αρχική φωτογραφική διαφάνεια το πως θα γίνει τα επόμενα χρόνια.  

Όλα αυτή τη στιγμή μοιάζει να είναι στον αέρα σχετικά με το Μεγάλο Ρέμα. Κι αυτό γιατί ενώ γίνεται προσπάθεια να συνεχιστούν τα έργα καθαρισμού της κοίτης (αλλά και εκρίζωσης των δέντρων), αλλά αντιδρούν οι οικολόγοι και μέρος των δημοτικών συμβούλων.

 

Οι οικολόγοι και κάτοικοι της Ραφήνας εμποδίζουν αυτές τις μέρες τις εργασίες στο Μεγάλο Ρέμα.

Αποδέκτης των εκατέρωθεν παραπόνων και αιτιάσεων το υπουργείο Υποδομών και ο υπουργός Χ. Σταϊκούρας. Αυτή την εποχή όλοι παρελαύνουν από το γραφείο του: η απερχόμενη διοίκηση του Δήμου Ραφήνας, η επερχόμενη διοίκηση, η μειοψηφία του συμβουλίου κλπ. Όμως όλα κρέμονται από την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που ζητά περαιτέρω εξηγήσεις για μια σειρά έργων της Αττικής. Λόγο πια καλείται να έχει και ο Οργανισμός Λιμένος Ραφήνας που βλέπει πως η επέκταση του λιμανιού των Κυκλάδων πρέπει να λάβει υπόψη της και το πως θα γίνουν οι διαμορφώσεις του Μεγάλου Ρέματος ώστε το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Αττικής και εκ των βασικών λιμανιών των Κυκλάδων θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί απρόσκοπτα...

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"