Εν Άνδρω

Έρευνα Τερέζα Πεσμαζόγλου

ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ - ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

 

Ματιές από το εφετινό καλοκαίρι στα μεγάλα, αλλά και στα διπλανά της Άνδρου νησιά. Τι πετυχαίνουν οι "μεγάλοι", τι πετυχαίνουν οι "μικροί"; Που χωλαίνουν οι "μεγάλοι" και που οι "μικροί. Τι έχει αλλάξει με την γενικότερη οικονομική κρίση σε Ελλάδα και Ευρώπη. Συγκρίσεις με Τήνο και Σίφνο.

Εξετάζοντας έξι νησιά των Κυκλάδων, βλέπουμε αύξηση των αφίξεων, η οποία όμως οφείλεται στην αρχή και στο τέλος της τουριστικής περιόδου – και δεν συνοδεύεται αναγκαστικά από αύξηση των εσόδων. Το φετινό ήταν ένα ακόμα καλοκαίρι κοσμοσυρροής αλλά και διογκούμενων προκλήσεων για τις Κυκλάδες.

Το φάσμα της λειψυδρίας σε συνδυασμό με τα αυξημένα τιμολόγια νερού ανέδειξαν σοβαρά προβλήματα υποδομών. Συγχρόνως, τα φαινόμενα υπερτουρισμού, με τα σοκάκια της Σαντορίνης ασφυκτικά γεμάτα με τους επισκέπτες της κρουαζιέρας, ενέτειναν τον προβληματισμό για το υφιστάμενο τουριστικό μοντέλο. 

Για να διαπιστώσουμε πώς εξελίχθηκε η φετινή τουριστική σεζόν, αποτυπώθηκαν στην έρευνα της ιστοσελίδας Bi;vsimew Κυκλάδες έξι νησιά των Κυκλάδων: Σαντορίνη, Μύκονο, Πάρο, Νάξο, Τήνο και Σίφνο.

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: ΑΚΟΜΑ ΦΟΥΣΚΩΝΕΙ 

Λιμάνι Σαντορίνης, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	2023/2024(%)
Μάιος	91.372	105.968	+16%
Ιούνιος	116.860	145.268	+24,3%
Ιούλιος & Αύγουστος	299.050	298.890	-0,05%
Σεπτέμβριος	136.212	147.573	+8,3%
Σύνολο	643.494	697.699	+8,4%

Λιμάνι Σαντορίνης, Αφίξεις κρουαζιερόπλοιων

Μήνας	2023	2024	(%)
Σύνολο κατάπλων	596	572	-4%
Σύνολο επιβατών	901.682	1.076.346	+19,4%

Αερολιμένας Σαντορίνης Αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	306.143	318.035	+3,9%
Ιούνιος	412.078	418.862	+1,6%
Ιούλιος	504.890	509.677	+0,9%
Αύγουστος	499.904	514.057	+2,8%
Σεπτέμβριος	415.467	425.343	+2,4%
Σύνολο	2.138.482	2.185.974	+2,2%

Και στη Σαντορίνη, όπως και σε άλλα νησιά, η διάρκεια διαμονής έχει μειωθεί συγκριτικά με άλλες χρονιές. Ενώ στο παρελθόν η μέση διαμονή ήταν πέντε ημέρες, φέτος ήταν 2,7 ημέρες. Αυτό αποδίδεται στη μείωση στο ότι η Σαντορίνη προσελκύει πλέον πολλούς επισκέπτες που ενδιαφέρονται απλά να βγάλουν κάποιες φωτογραφίες και να τις αναρτήσουν στο Instagram, όχι να ζήσουν και να απολαύσουν το νησί. 

 

ΜΥΚΟΝΟΣ: ΔΥΣΟΙΩΝΗ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ

Στο «νησί των ανέμων», οι ακτοπλοϊκές αφίξεις, βάσει των στοιχείων του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, είναι ουσιαστικά η ίδια με πέρυσι για την περίοδο Μαΐου-Ιουλίου (αν και τον Μάιο παρατηρείται μια τεράστια αύξηση 84,5%!). Ωστόσο, δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με την επιβατική κίνηση καθώς δεν υπάρχουν οριστικά στοιχεία για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Λιμάνι Μυκόνου, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	43.334	79.967	+84,5%
Ιούνιος	115.994	98.077	-15,5%
Ιούλιος	142.782	124.124	-13,1%
Σύνολο	302.110	302.168	+0,02%

Λιμάνι Μυκόνου, Αφίξεις κρουαζιερόπλοιων

Μήνας	Αφίξεις κατάπλων 2023	Αφίξεις κατάπλων 2024	(%)	Αφίξεις επιβατών 2023	Αφίξεις επιβατών 2024	(%)
Μάιος	98	101	+3,1%	110.230	146.774	+33,2%
Ιούνιος	124	103	-17%	221.232	180.858	-18,3%
Ιούλιος	130	123	-5,4%	233.555	244.055	+4,6%
Αύγουστος	116	118	+1,7%	227.783	242.711	+6,6%
Σεπτέμβριος	106	137	+29,3%	169.880	209.628	+23,4%
Σύνολο	574	582	+1,4%	962.680	1.024.026	+6,4%

Αερολιμένας Μυκόνου, Αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	125.586	126.896	+1%
Ιούνιος	266.338	264.178	-0,8%
Ιούλιος	394.521	378.462	-4,1%
Αύγουστος	393.954	395.610	+0,4%
Σεπτέμβριος	271.259	252.591	-6,9%
Σύνολο	1.451.658	1.417.737	-2,3%

Εκτός από τη μειωμένη κίνηση ο κόσμος στη Μύκονο ξόδεψε λιγότερα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ στην «Καθημερινή», το β’ τρίμηνο του 2024 στη Μύκονο καταγράφηκε η μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση τζίρου στα καταλύματα και την εστίαση (12,1% και 7,4% αντιστοίχως) πανελλαδικώς.

Τα τελευταία χρόνια η μέση διάρκεια παραμονής έχει μειωθεί από τις επτά στις τέσσερις ημέρες, κάτι που αποδίδει στο ότι η Αθήνα έχει πλέον συμπεριληφθεί στον τουριστικό χάρτη: «Παλιά ήταν πόλη transit. Έφευγαν από το αεροδρόμιο κατευθείαν για τα νησιά. Τώρα, οι επισκέπτες ξοδεύουν δυο-τρία βράδια στην Αθήνα». 

 

ΠΑΡΟΣ: ΕΚΡΗΞΗ

Η Πάρος παρουσίασε μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή της Μυκόνου και της Σαντορίνης. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λιμεναρχείο Πάρου, το Naxos Press, και τον Παριανό Τύπο, 685.939 επιβάτες επισκέφτηκαν το νησί μέσω πλοίου στο κρίσιμο πεντάμηνο (Μάιος-Σεπτέμβριος), μία αύξηση 12,7% συγκριτικά με τους ίδιους μήνες της περσινής χρονιάς. Ειδικά τον Μάιο η κίνηση εκτοξεύθηκε, κατά 111,6%!

Λιμάνι Πάρου, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	61.192	129.502	+111,6%
Ιούνιος	109.347	115.780	+5,9%
Ιούλιος	173.008	165.216	-4,5%
Αύγουστος	164.897	171.795	+4,2%
Σεπτέμβριος	100.055	103.646	+3,6%
Σύνολο	608.499	685.939	+12,7%

Ο μόνος μήνας που κατέγραψε πτώση στις αφίξεις ήταν ο Ιούλιος (-4,5%). Αυτό αποδίδεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το νησί συνήθως προσελκύει πολλούς Γάλλους επισκέπτες, που φέτος δεν το επισκέφτηκαν.

Αερολιμένας Πάρου Αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	15.526	19.534	+25,8%
Ιούνιος	25.630	27.276	+6,4%
Ιούλιος	30.298	35.654	+17,7%
Αύγουστος	29.049	30.879	+6,3%
Σύνολο	100.503	113.343	+12,8%

Όσο για τα έσοδα του νησιού, σύμφωνα με ρεπορτάζ του cyclades24, τον Μάιο του 2024 καταγράφηκε αύξηση της τάξης του 90,4%, την οποία διαδέχθηκε αύξηση 34,5% τον Ιούνιο και 20,6% τον Ιούλιο.

 «Με τις αυξημένες δαπάνες σε ενέργεια, πρώτες ύλες, μισθοδοσία, φόρους και γενικά όλα τα έξοδα που επιβαρύνουν ένα ξενοδοχείο, η άνοδος στα έσοδα χάνει τη σημασία της αν δεν συγκριθεί με τα έξοδα. Και δυστυχώς, αυτή η σύγκριση αποκαλύπτει μια δύσκολη πραγματικότητα».

 

ΤΗΝΟΣ: «ΚΟΙΛΙΑ» ΣΤΗ HIGH SEASON

Σύμφωνα με στοιχεία του λιμεναρχείου, κατά το χρονικό διάστημα από Μάιο έως Σεπτέμβριο στο λιμάνι της Τήνου αποβιβάστηκαν 386.034 επισκέπτες, καταγράφοντας οριακή μείωση 0,4%. Ο πολύ υψηλός αριθμός αφίξεων τον Μάιο και τον Σεπτέμβριο αντισταθμίστηκαν από σημαντική μείωση στο high season (Ιούλιος-Αύγουστος).

Λιμάνι Τήνου, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	34.508	45.858	+32,9%
Ιούνιος	64.857	65.874	+1,6%
Ιούλιος	97.887	83.648	-14,6%
Αύγουστος	115.902	107.949	-6.9%
Σεπτέμβριος	74.241	82.705	+11,4%
Σύνολο	387.395	386.034	-0,4%

Η μείωση των αφίξεων ήταν αισθητή. «Ο κόσμος έκοψε τα δυο-τρία τριήμερα που θα έκανε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού». Ο Ευάγγελος Κορνάρος, αντιδήμαρχος Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών, εξηγεί ότι υπήρχε μια δυσφορία στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος  – παρ’ ότι, βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, ο τζίρος ήταν ουσιαστικά ο ίδιος με τον περυσινό. 

 

ΝΑΞΟΣ: ΜΕ ΒΑΠΟΡΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΥΡΙΩΣ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ

Σύμφωνα με στοιχεία από το λιμεναρχείο και το Naxos Press, το πεντάμηνο Μαΐου-Σεπτεμβρίου 522.651 ακτοπλοϊκοί επιβάτες επισκέφτηκαν το νησί, καταγράφοντας αύξηση 2,6%. Όπως και στην Τήνο, ωστόσο, το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου παρουσίασε κάμψη σε σχέση με πέρυσι, η οποία υπερκαλύφθηκε κυρίως χάρη στην αύξηση του Μαΐου και του Σεπτεμβρίου. 

Λιμάνι Νάξου, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	49.869	54.819	+9,9%
Ιούνιος	84.337	88.684	+5,2%
Ιούλιος	141.907	135.670	-4,4%
Αύγουστος	151.756	153.141	+0,9%
Σεπτέμβριος	81.713	90.337	+10,6%
Σύνολο	509.582	522.651	+2,6%

Η μέση διάρκεια παραμονής έχει πλέον μειωθεί (και σε αυτό το νησί) από έξι σε τέσσερις ημέρες, καθώς «έχει αυξηθεί σημαντικά η φιλοσοφία του island hopping» [σ.σ.: της μετακίνησης από το ένα νησί στο άλλο]. Ακόμα, τεράστια αύξηση, εν τω μεταξύ, παρατηρήθηκε στις αεροπορικές αφίξεις.

Αερολιμένας Νάξου, Αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	7.047	8.930	+26,7%
Ιούνιος	10.707	14.288	+33,5%
Ιούλιος	13.043	16.891	+29,5%
Αύγουστος	12.632	16.568	+31,2%
Σεπτέμβριος	11.238	14.865	+32,3%
Σύνολο	54.667	71.542	+30,9%

Επιπλέον, ο αντιδήμαρχος εξηγεί ότι, ως νησί που ανήκει στον πρωτογενή τομέα, η Νάξος έχει τη δυνατότητα, έστω σε μικρό βαθμό, να ελέγξει τις τιμές της, κάτι που της επιτρέπει να διατηρεί την ανταγωνιστικότητα της.

 

ΣΙΦΝΟΣ: ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ, ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Σύμφωνα με το Λιμεναρχείο του νησιού, το πεντάμηνο ως το τέλος Σεπτεμβρίου 139.263 άτομα επισκέφθηκαν τη Σίφνο, καταγράφοντας αύξηση 7,5% συγκριτικά με το ίδιο πεντάμηνο του 2023. Με τις αφίξεις στάσιμες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η αύξηση οφείλεται στους μήνες του Μαΐου, του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου (25%, 18,4% και 14,4%, αντιστοίχως).

Λιμάνι Σίφνου, Ακτοπλοϊκές αφίξεις

Μήνας	2023	2024	(%)
Μάιος	10.473	13.090	+25%
Ιούνιος	20.728	24.551	+18,4%
Ιούλιος	38.460	38.471	+0,03%
Αύγουστος	39.016	39.245	+0,6%
Σεπτέμβριος	20.902	23.906	+14,4%
Σύνολο	129.579	139.263	+7.5%

«Το βασικό είναι ότι το κόστος που θα συναντήσεις στη Σίφνο δεν είναι ανελαστικό. Δηλαδή, μπορείς να επιλέξεις πού θα ξοδέψεις τα χρήματα σου. Μπορείς να πας σε street food, σε κάτι πιο ακριβό ή σε έναν συνδυασμό και των δύο». «Το ανελαστικό, όμως, είναι το ύψος των εισιτηρίων», που «έχει καταστρέψει» το νησί σαν προορισμό. «Εάν πάρεις ένα πλοίο και νοικιάσεις ένα αυτοκίνητο ή μηχανάκι, ξεπερνάς τα 400 ευρώ», σημειώνει ο Πολενάκης. Το γεγονός αυτό, παρατηρεί, έχει κάνει τη Σίφνο μη ανταγωνιστική. «Με 500 και 600 ευρώ μπορείς να πας στο εξωτερικό», προσθέτει.

Το πρόβλημα του κόστους των ακτοπλοϊκών έχει αλλάξει τις συνήθειες παραμονής των επισκεπτών του νησιού. Σύμφωνα με τον Ιωάννη Ραφελέτο, έναν από τους τέσσερις αντιδημάρχους της Σίφνου, οι επισκέπτες πλέον δεν έρχονται για Σαββατοκύριακο και παράλληλα οι διανυκτερεύσεις έχουν μειωθεί από 10-15 ημέρες στις 3-5 ημέρες.