Του Διαμαντή Μπασαντή Μπατσί. Ανάμεσα στα πολλά ωραία πλεούμενα που είναι απλωμένα στις προβλήτες του καλοκαιριού ένα ξεχωρίζει. Δεν είναι για τον πλούτο του. Δεν είναι για το μέγεθος. Δεν είναι για ισχύ του. Είναι για το μεράκι του. Ξύλινο. Καλοβαμένο. Καλοφινιρισμένο. Παλιό καΐκι. Από εκείνα τα ψαράδικα που έσκιζαν και σκίζουν τις θάλασσες μας δεκαετίες. Με μια μηχανή. Και πολύ θάρρος κι αγάπη...

Ολόφωτη η μεγάλη εκκλησιά της Παναγιάς στη Χώρα. Γιορτάζει η Παναγιά του Αιγαίου απόψε στην Άνδρο και στα άλλα Κυκλαδονήσια. Γιορτάζει η Μεγαλόχαρη της διπλανής Τήνου. Προχτές σε μια συνέντευξη σε δίκτυο της Αθήνας μια συνάδελφος με ρώτησε:"Έχετε Παναγιά στην Άνδρο;". "Μόνο μια;" απάντησα. Στη Χώρα θυμάμαι τρεις, στο Πάνω Κάστρο, το μοναστήρι της Παναχράντου και ακόμα μια στον Αμολόχο. Είναι η ανάγκη για ελπίδα και παρηγόρια" κατέληξα. "Καλή Παναγιά" μου απάντησε γελαστά... 

Του Διαμαντή Μπασαντή Μια περιδιάβαση αυτές τις γιορτινές μέρες στην ιστορία της Άνδρου μέσα από το παιχνίδι και τα μάτια των παιδιών. Ήρθαν, λοιπόν, τα παιδιά στην Άνδρο. Κι άρχισαν να την ερευνούν, να την εξερευνούν, να την απολαμβάνουν. Άρχισαν να των ψηλαφίζουν. Να ανεβαίνουν, να κατεβαίνουν. Και να σκαρφαλώνουν στα μνημεία και στην ιστορία της. Μπορεί να μην την ξέρουν. Όμως τους κάνει εντύπωση. Και με τον τρόπο τους την βιώνουν. Σωματικά και εμπειρικά. Μέχρι κάποτε να την βιώσουν και πνευματικά. Το πνεύμα ακολουθεί. Προηγείται η σωματική επαφή. Ακόμα και με την ιστορία. Στην πρώτη λοιπόν φωτογραφία τρεις νέες κοπέλες σκαρφαλώνουν πάνω στον Αφανή Ναύτη, έργο του σπουδαίου Κορθιανού γλύπτη Μ. Τόμπρου, που από το 1957 μέχρι σήμερα συμβολίζει ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του νησιού. Για τις τρεις νέες κοπέλες, για την ώρα, είναι μια κορυφή για να την ανέβουν. Να την κατακτήσουν εμπειρικά. Αύριο μπορεί να γίνει από σύμβολο σκαρφαλώματος σύμβολο αναφοράς της ιστορίας του τόπου τους. Προς το παρόν χαίρονται την στιγμή (φωτ. Εν Άνδρω).  Άλλη μια στιγμή σωματικής επαφής με την ιστορία του νησιού. Τρία παιδιά (δύο κορίτσια κι ένα αγόρι) κατεβαίνουν, αφού πριν σκαρφάλωσαν στον κάστρο του Μαρίνου Δάνδολου. Μπορεί να μην τον έχουν ακούσει. Μπορεί να μην ξέρουν πως η ιστορία του ξεκινά τον 13ο αιώνα. Όμως σκαρφάλωσαν πάνω του. Περπάτησαν στην ιστορία του. Και στην ιστορία μας. Κι αύριο όταν μάθουν θα θυμούνται πως κάποτε παιδιά σκαρφάλωσαν κι έπαιξαν με την ιστορία ενός τόπου. Πρώτα ζεις ως παιδί την ιστορία και μετά την κατανοείς (αν την κατανοείς) ως μεγάλος (φωτ. Εν Άνδρω). Τέλος χρόνου. Τέλος παιχνιδιού. Τα παιδιά κατεβαίνουν από το πέτρινο ημιτελές γεφυράκι που ενώνει το Κάτω Κάστρο με το Μέσα Κάστρο. Που ενώνει το χτες με το σήμερα. Που ενώνει τα παιδιά με το αύριο. Που ενώνει το Πάσχα με τις καθημερινές. Δίπλα μου ο μικρός λέει: "τι ωραίο θα ήταν αν είχαν ανακατασκευάσει μέρος του Κάστρου. Η Άνδρος θα έδειχνε πολύ καλύτερη." Κάπου εκεί σκεφτόμαστε: Ο μικρός το σκέφτηκε. Κανένας άλλος γιατί δεν το σκέφτηκε; Κι αν δεν ήταν ένας παλαιός δήμαρχος - πριν χρόνια - και δεν είχε συντηρήσει το γεφυράκι ούτε αυτό θα υπήρχε. Και η Άνδρος θα είχε χάσει κάτι από την γοητεία και την ιστορία της. Θα είχε χάσει ένα ακόμα μνημείο εξαφανίζοντας τα ίχνη της. Υποβαθμίζοντας την ιστορία της, χάνοντας τις μνήμες της... (φωτ. Εν Άνδρω).    

Ένα χιλιόμετρο υψόμετρο από την θάλασσα νεφοσκεπής Κουβάρα δεσπόζει πάνω από την Άνδρο. Λίγο πιο κάτω η οροσειρά του Πετάλου. Εφέτος τα χιόνια και οι βροχές πότισαν για τα καλά τον ξεραμένο, από τις προηγούμενες άνυδρες χρονιές, τόπο. Ένα μικρό οδοιπορικό στην Άνδρο, την Υδρούσα. Ένα μικρό οδοιπορικό στην ποίηση ενός νησιού, μερικές αναφορές στην ποιήση μιας χώρας και στην μοναδική μουσική κληρονομιά του αιώνα που πέρασε. Θα ταξιδέψουμε στα νερά της Άνδρου και στο τέλος αφού έχουμε γεμίσει νερό τις αισθήσεις μας ας κοιτάξουμε προς το μέλλον που μπορεί να φέρει κάποια στιγμή ξηρασία στον δύσκολο αυτό τόπο. Κι ας ανακράζουμε μαζί με τον μεγάλο ανδριώτη ποιητή: "Άνδρος Υδρούσα Χαίρε". (φωτ. Εν Άνδρω).

 Τετάρτη πρωί. Η άνοιξη έχει κάνει, έστω και για λίγο, την εμφάνιση της στην Άνδρο. Την ώρα που στο Γαύριο γινόταν η θεαματική άσκηση της πυροσβεστικής στην Χώρα όλα ήταν ράθυμα. Η πλατεία Καΐρη άδεια. Ο πολύβουος Πλάτανος έρημος. Δύο-τρεις πρωινοί πελάτες στο καφενεδάκι στην άκρη. Ωραίος ο νέος πλάτανος. Λαμπερή η μέρα. Αλλά χωρίς κίνηση.Αρκεί να δει κανείς την φωτογραφία μας την 25η Μαρτίου γύρω από τον Πλάτανο και την φωτογραφία μας την 27η Μαρτίου στην ίδια πλατεία και θα καταλάβει πως το νησί δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τουρισμό. Όπως και αν ορίσουμε αυτόν τουρισμό (εναλλακτικό, μαζικό, θρησκευτικό, παραθεριστικό κλπ)... (φωτ. Χαρίδημος).   Στον Ερμή κάτω από τις μουριές κανείς. Στην Αγορά λίγοι άνθρωποι για τις τρέχουσες δουλειές της μέρας. Αυτή είναι η εικόνα της όμορφης Χώρας χωρίς επισκέπτες... (φωτ. Χαρίδημος).  Στην Αγορά ένας σκύλος χαζεύει κάνοντας βόλτα. Ο πεζόδρομος άδειος. Οι λίγοι άνθρωποι κάνουν την ερημιά του χειρότερη γιατί δείχνουν το όριο της Χώρας σε μια τιχαία καθημερινή. Η Χώρα αναζητά από κάπου να βρει λίγη ζωή... (φωτ. Χαρίδημος).  Άλλη μια φωτογραφία από τις καθημερινές μιας άνοιξης που περιμένει με ελπίδα της Θεοσκεπάστου για να δει τον κόσμο. Και περιμένει το Πάσχα για να πάρει μπροστά το νησί...  (φωτ. Χαρίδημος).   Η Παναγιά μόνη κι έρημη. Τόσο έρημη όσο την νύχτα που την παραβίασαν κι έκλεψαν ότι βρήκαν στο παγκάρι και όλα τα τάματα που ήταν στις εικόνες. Που για να τα κλέψουν έσπασαν όλα τα τζάμια των εικονισμάτων. Κάποτε αυτό το έλεγαν ιεροσυλία. Τώρα με την πολιτική ορθότητα πως να το πούμε άραγε; (φωτ. Χαρίδημος).   Αλλά και τη νύχτα τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Μάλλον πολύ πιο δύσκολα καθώς η ερημιά απλώνει παντού. Κλειστά μαγαζιά, κλειστές πόρτες, μόνο δύο άνθρωποι εδώ κατηφορίζουν με τσάντες. Ταξιδιώτες που έφτασαν ή κάτοικοι που ψώνισαν κι επιστρέφουν: (φωτ. Χαρίδημος).  Έρημη Χώρα η Άνδρος για μήνες. Περιμένει τα διάκενα των διακοπών, των αργιών, των τριημέρων, του Πάσχα και του καλοκαιριού για να ζήσει. Και να βγάλει τα σπασμένα της εγκατάλειψης. Αλήθεια όλοι αυτοί που την θέλουν γαλήνια κι αθόρυβη στα διάκενα των δικών τους διακοπών - όταν έρχεται όλος ο κόσμος - έχουν ποτέ συνειδητοποιήσει πως περνάνε όλοι όσοι μένουν εδώ ολοχρονίς; Κάποιοι ειδικά που έρχονται για λίγες καλοκαιρινές μέρες αναζητώντας μνήμες που χάθηκαν γιατί επιχειρούν να επιβάλλουν τις θελήσεις τους αρνούμενοι τον τουρισμό; Έχουν ποτέ αναρωτηθεί πως μπορεί να υπάρξει πια αυτό ζήσει αυτό το νησί χωρίς την τουριστική οικονομία; Και χωρίς τον καλοκαιρινό κόσμο; Ο μόνος λογικός συμβιβασμός είναι ο τουρισμός για την ύπαρξη του νησιού. Ας τον ορίσουμε όπως θέλουμε. Αλλά μόνο αυτός υπάρχει. Πέρα από μια αναδυόμενη και πάλι ναυτιλία που κι αυτή ενοχλεί κάποιους... Δυστυχώς δεν μπορεί κανείς να εξοικονομήσει την ζωή αναμασώντας τις μνήμες του...  (φωτ. Εν Άνδρω).     Κλείνουμε αυτή την περιπλάνηση στις μέρες που το νησί αδειάζει με μια θεαματική εικόνα. Εδώ βλέπετε μια από τις πιο όμορφες Χώρες των Κυκλάδων. Κατάλοιπο των Ενετών του 1205. Την οποία δεν έχουμε ακόμα αξιοποιήσει τουριστικά, πολιτιστικά και ιστορικά. Ίσως ο  δήμαρχος που θα εκλεγεί προσεχώς να ενδιαφερθεί περισσότερο, πέρα από λόγια, με έργα και αξιοποίηση όλων των ανθρώπων της (χωρίς αποκλεισμούς), προσθέτοντας πραγματική υπεραξία στην ιστορία και στον πολιτισμό της. Και έτσι προσθέτοντας και στον ποιοτικό τουρισμό της... (φωτ. Χαρίδημος). "ΕΝ ΑΝΔΡΩ"    

 Του Διαμαντή Μπασαντή  Απομεσήμερο Παρασκευής. Παραμονή των Αγίων Σαράντα. Πήραμε τον κακοτράχαλο δρόμο για την κορυφή της Κουβάρας. του ψηλότερου σημείου της Άνδρου. 997 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Αν τα Ιμαλάια τα αποκαλούν "η στέγη του κόσμου" γιατί βλέπεις τον κόσμο από το ψηλότερο σημείο της γης ας αποκαλέσουμε κι εμείς την Κουβάρα "η στέγη της Άνδρου". Κι ας δούμε - μια ακόμα φορά - την Άνδρο και ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου από την στέγη του νησιού μας. Στη φωτογραφία ανηφορίζοντας για την "στέγη της Άνδρου" πρώτο στάσιμο της διαδρομής - μετά από ώρα - το υπέροχο εξωκλήσι πάνω από την Άρνη: την "Ελβετία της Άνδρου" όπως την αποκάλεσαν> Για το ορεινό και καταπράσινο τοπίο της (φωτ. Εν Άνδρω).

Εν πρώτοις ο Ιορδάνης! Κύκνος λευκός, γοητευτικός και μόνος. Στο Κόρθι. Κάνει τις βόλτες του, κάνει τις τσάρκες του. Τον έχουν υιοθετήσει οι περίοικοι. Ένας από αυτούς τον βάφτισε Ιορδάνη. Άγνωστο γιατί. Και άγνωστο αν ακούει στο όνομα. Όμως του έμεινε: Ιορδάνης. Και ο Ιορδάνης βγήκε μετά την καταιγίδα να "τσιμπήσει" κάτι χτες το βράδυ στον Όρμο. Ότι βρει ο έρμος. Ευτυχώς είναι κι ένας φούρναρης που το θυμάται. Στη φωτογραφία ο Ιορδάνης ψάχνει να κάτι να τσιμπολογήσει... (φωτ. Χαρίδημος).   Και αφού έχουμε τον κύκνο Ιορδάνη ιδού και ο Ιορδάνης ποταμός εν Κορθίω! Τώρα γιατί τον λέμε Ιορδάνη; Γιατί κάπως έτσι θα πρέπει να είναι και ο Ιορδάνης το καλοκαίρι στην Παλαιστίνη. Λίγο νερό ίσα για να τρέχει. Ιορδάνης ο κύκνος και ο μικτός ξεροπόταμος κατοικία του κύκνου. Άρα καλή ιδέα να βαφτίσουμε τον ξεροπόταμο για τις ανάγκες του χρονογραφήματος με το όνομα του μοναδικού αμφίβιου και φτερωτού κατοίκου του! 'Ιδού λοιπόν και ο Ιορδάνης ποταμός να τρέχει κι αυτός τις μέρες της βροχής στον Όρμο. Στη φωτογραφία ο κύκνος Ιορδάνης εν Ιορδάνη ποταμό παρατηρεί τα πέριξ... (φωτ. Χαρίδημος).   Τα πέριξ. Και ότι συμβεί στα πέριξ. Και ιδού ο κυματισμένος όρμος του Κορθίου. Σε ώρα που η μέρα φεύγει και η νύχτα έρχεται.  Και η μοναξιά που απλώνει μέρα και νύχτα στον Όρμο μέχρι να ανοίξει ο καιρός και να έρθουν οι πρώτοι επισκέπτες να χαμογελάσουν οι γύρω, να χαρεί και ο Ιορδάνης που θα βρίσκει κάποιους να χαζεύει και κάτι περισσότερο να τρώει (φωτ. Χαρίδημος). "ΕΝ ΑΝΔΡΩ"

 Του Διαμαντή Μπασαντή "Μάνα θα πάω στα καράβια" έγραψε ο Νίκος Καββαδίας σε άλλες δύσκολες εποχές. Πατέρα θα πάω στα καράβια είπε και η Μαρία από την Άρνη. Και βρέθηκε στο Superferry II... (Φωτ. Εν Άνδρω).   Απομεσήμερο Σαββάτου στη γέφυρα του Superferry II. Απαγορευτικό. Το πλοίο δεμένο με καμιά 15αριά κάβους και φουνταρισμένες και τις δύο άγκυρες. Η ταχύτητα του ανέμου στο λιμάνι 8 μποφόρ. Ο καιρός συνεχίζει να φρεσκάρει. Πίνουμε καφέ με τον καπετάν Τάσο. Σε μια γωνιά της γέφυρας μια νέα κοπέλα μας κοιτά με γελαστό πρόσωπο και φωτεινά μάτια. Την κοιτώ ξαφνιασμένος…

Του Διαμαντή Μπασαντή Απόβραδο 24/1/19. Η αφρικάνικη σκόνη έχει απλώσει πάνω από το Αιγαίο. Ο ουρανός με σύννεφα, που αφήνουν που και που τις ακτίνες του ήλιου να φωτίζουν την σκονισμένη ατμόσφαιρα. Σε μια αναλαμπή η Γυάρος με τον ήλιο από πάνω της λουσμένη και το περίεργο κίτρινο φως της σκόνης. Εικόνα αποκάλυψης. Εικόνα μεταφυσική. Εικόνα ελπίδας: σαν ξημέρωμα μέσα από το σκοτάδι. Κι όμως είναι εικόνα μιας δύσης παράξενης. Είναι η σκόνη, είναι η ώρα, είναι ο ήλιος και τα σύννεφα, είναι το Αιγαίο κι όλα μοιάζουν εξώκοσμα... (φωτ. Χαρίδημος).