Του Δημήτρη Σταυρόπουλου (Αναδημοσιεύση από το αρχείο του Εν Άνδρω. Πρώτη δημοσίευση 30 Δεκεμβρίου 2014) Ήταν η εποχή που τα μεσημέρια μας συντρόφευε η ιστορική τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ «3 στον αέρα». Παρουσιαστές της ο Γιώργος Παπαδάκης, ο Γιάννης Δημαράς και η Σεμίνα Διγενή. Στην ομάδα των ρεπόρτερ της εκπομπής, και η ταπεινότητα μου.

Του Διαμαντή Μπασαντή Ένα σχόλιο ανώνυμου ηλικιωμένου Ανδριώτη οδήγησε στο σημερινό άρθρο. Το σχόλιο κάτω από κείμενο της παραμονής των Χριστουγέννων ήταν διανθισμένο με διάχυτη αντιπάθεια για τα νέα ΜΜΕ, αλλά και ειρωνεία για το πότε «ανακάλυψε» καθένας μας την Άνδρο. Το σχόλιο επαναλήφθηκε και την επομένη με μια δόση μεγάλης νοσταλγίας για την Άνδρο των 15.000 κατοίκων - μάλλον, της δεκαετίας του 1960. Γιατί στην δεκαετία του 1960 ο σημαντικός Ανδριώτης ιστορικός Δημήτρης Πολέμης προσδιόρισε ως την εποχή της μεγάλης φυγής από το νησί στο βιβλίο του «Ιστορία της Άνδρου».

Του Διαμαντή Μπασαντή   Φωτογραφία από θεατρική παράσταση στον Άνω Άγιο Πέτρο. Καλοκαίρι 2014 (φωτ. Εν Άνδρω).  Εδώ και δύο χρόνια ολοένα και συχνότερα ακούγεται από ορισμένους που σκέπτονται αναχρονιστικά πως το νησί διαιρείται «στους από εδώ και στους από εκεί». Κατά την γνώμη τους οι "από εδώ" κοιτούν αφ’ υψηλού τους "από εκεί". Και οι "από εκεί" κοιτούν με απόσταση και δυσπιστία τους τους "από εδώ". Η διαίρεση ενίοτε γίνεται προσπάθεια να αποκτήσει... «ιστορικές διαστάσεις»! Και χρεώνεται είτε στους "από εδώ' είτε στους "από εκεί". Ανάλογα με την οπτική καθενός. Είναι όμως έτσι; Ας δούμε την ιστορία και τις τις ιστορικές διαιρέσεις...

  Το μεσημέρι της Τετάρτης (13.12), το θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ» πέρασε κοντά στις ακτές της Άνδρου, ολοκληρώνοντας το μακρύ ταξίδι της επιστροφής των 270 μιλιών, από την Θεσσαλονίκη στο μόνιμο αγκυροβόλιο του στο Φάληρο.

Του Διαμαντή Μπασαντή Πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για τις διαιρέσεις της Άνδρου. Πόσοι όμως έχουν σκεφθεί αν τώρα πια ισχύουν κάποιες από αυτές; Πόσοι έχουν αναλογιστεί πως δημιουργήθηκαν και πόσο πια αντέχουν στη σημερινή εποχή; Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν πως κάποιοι περισσεύουν στην Άνδρο. Πόσο όμως περισσεύουν άνθρωποι δημιουργικοί και δραστήριοι σε ένα νησί που γερνά και φθίνει πληθυσμιακά;

  Νεκροταφεία πλοίων σε περιοχές όπως το Πέραμα, η Σαλαμίνα, η Ελευσίνα. Ξαχασμένα καράβια περήφανε που κάποτε όργωσαν τις θάλασσες. Τώρα παρατημένα στην φθορά του καιρού και της αλμύρας... (φωτ. Newsbeast). Είναι πλοία που αγαπήσαμε και ταξιδέψαμε μ’ αυτά τα όνειρα μας. Παλιά ποστάλια της ακτοπλοΐας, που μας πήγαν κάποιο καλοκαίρι σ ένα γραφικό νησί. Φορτηγά και γκαζάδικα που πήραν μακριά αγαπημένα πρόσωπα και μείς βουρκωμένοι στο μουράγιο κουνώντας τα χέρια, τα βλέπαμε να χάνονται στον ορίζοντα.    Ανάμεσα τους το παλιό αγαπημένο "Πηνελόπη" που χρόνια μάς ταξίδεψε στην Άνδρο. Και αγαπήθηκε έτσι καλοτάξιδο και θαλασσοβάπορο που ήταν. Περιμένει κι αυτό την τύχη του.  Μερικά στην "ντάνα" Μισοκατεστραμένα. Άλλα σε καλύτερη κατάσταση. Χωρίς όμως προορισμό. Δεμένα αρόδο περιμένουν χρόνια μια μοίρα που δεν φτάνει... Ανάμεσα τους πλοία με μεγάλη ιστορία, όπως το Evgenia P., που στα νιάτα του, μετέφερε Αμερικανούς πεζοναύτες στην αιματοβαμμένη ακτή Ομάχα της Νορμανδίας, στην μεγάλη συμμαχική απόβαση τον Ιούνιο του 1944 γράφοντας ιστορία. Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑΣ: Το Ferry Boat της παραπάνω φωτογραφίας κατασκευάστηκε το 1944. Συμμετείχε στην απόβαση στη Νορμανδία στην αιματοβαμένη ακτή Ομάχα. Μετά τον πόλεμο ήρθε στην Ελλάδα Ήταν το πρώτο Ferry Boat - παντόφλα στην Ελλάδα, το οποίο έκανε τη γραμμή Ρίο – Αντίρριο, με καπετάνιο τον Κυριάκο Τσαγκάρη. Αρχικά ήταν ιδιοκτησία της συνεταιριστικής ΚΥΔΕΠ, η οποία στη συνέχεια χρεοκόπησε. Έως το 1982 έφερε το όνομα Σωκράτης Ιασεμίδης. Μετονομάστηκε σε ΕΥΓΕΝΙΑ Π. όταν πωλήθηκε σε νέο ιδιοκτήτη  και συνέχισε να πλέει στο Αιγαίο ως φορτηγό πλοίο. Από το 2011 έως και σήμερα παραμένει παροπλισμένο και εγκαταλειμμένο στην περιοχή Καλυμπάκι Ελευσίνας (φωτ. Newsbeast). Εκεί και μικρά βαποράκια, που τους μανιασμένους χειμωνιάτικους καιρούς, αυλάκωναν σαν άγρια σκυλιά το Αιγαίο, για να μεταφέρουν τρόφιμα και εφόδια στους μικρούς βράχους της άγονης γραμμής. Ξεχασμένα κι αυτά εκεί στην εγκατάλειψη και στην λησμονιά. Πίνακες μιας όμορφης μελαγχολικης εγκατάλειψης ενός άγνωστου ζωγράφου που κάθε χρόνο αλλάζει κάτι από το χρώμα και την μορφή τους... Σκουριασμένα από την αλμύρα, μισοβυθισμένα, ρημαγμένα αργοπεθαίνουν σιωπηλά, στα νεκροταφεία της Ελευσίνας, της Δραπετσώνας, της Σαλαμίνας και του Περάματος. Ξεχασμένοι απόμαχοι της θάλασσας κάνουν κουράγιο το ένα στο άλλο μέχρι να λιώσουν οι λαμαρίνες τους. Φτάνουν σ' ένα άδικο τέλος, που, μα το Θεό, δεν τους αξίζει!... X.

Του Διαμαντή Μπασαντή Αλέξανδρος Καΐρης 1913-1943  «Να μιλήσω για ήρωες  να μιλήσω για ήρωες:..  Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά». Με αυτούς τους στίχους  ο Σεφέρης επιχείρησε να μιλήσει σε ένα εκ των κορυφαίων ποιημάτων του για τους ήρωες του πολέμου λίγο πριν την επιστροφή της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης στην Ελλάδα.

  Ο καπετάν Ισίδωρος Λιγνός στη γέφυρα του Andros (φωτ. Εν Άνδρω). Το πρωινό της 31ης Αυγούστου 2017 στο Γαύριο θα το θυμάται για καιρό ο καπετάν Ισίδωρος Λιγνός. Ο Σαντορινιός καπετάνιος του Andros FAST FERRIES μπορεί να ταξιδεύει από 15 χρονών, μπορεί να έχει κάνει απίστευτα ρεμέτζα στην άγονη γραμμή των Κυκλάδων, ρεμέτζα που έγιναν viralσε όλο τον κόσμο. Όμως το να παλεύει με 11άρι μέσα στο κλειστό λιμάνι του Γαυρίου δεν ξεχνιέται.

  Το Ευαγγελίστρια πλέει προς τη Μύκονο. Καλοτάξιδο, εντυπωσιακό, μοναδικό. Ένα από τα πιο ξεχωριστά καϊκια των Κυκλάδων στις οποίες ταξίδεψε για  πολλά χρόνια. Έτυχε να ταξιδέυψουμε μαζί του ένα γαλήνιο βράδι, ούνιος του 1991, από τον Πειραιά στη Μυκονο. Προσκαλεσμένοι φιλόξενων Μυκονιατών του Μουσείου Αιγαίου της Μυκόνου. Το καϊκι μόλις είχε τελειώσει την συντήρηση του στο Πέραμα και θα έφευγε τα μεσάνυχτα για Μύκονο. Ήταν εμπειρία το πόσο εύκολα αντιμετώπισε έναν κυματισμό γύρω στα 4-5 μποφόρ νότια της Κύθνου. Έφτασε ξεκούραστα και άνετα πρωί-πρωί στη Μύκονο. Ήταν σα να είχαμε ταξιδέψει σε όνειρο...