Του Διαμαντή Μπασαντή Αν η δυτική Άνδρος έχει μαγικά δειλινά, η ανατολική έχει ουράνιες ανατολές. Και οι ουράνιες ανατολές είναι εκεί που το κοσμικό σύμπαν σμίγει με την γη για μια στιγμή. Αυτή τη στιγμή ο ήλιος κι ο Θεός ρίχνουν το βλέμμα τους στην Άνδρο. Πρωινό και φτιάχνεις βαριεστημένος τον πρωινό καφέ. Παρασκευή. Σεπτέμβρης 2020. Κοιτάς αφηρημένος έξω από την μπαλκονόπορτα του σαλονιού... και την βλέπεις! Είναι εκεί και σε κοιτά! Απομένεις άναυδος να την κοιτάς κι εσύ. Είναι η στιγμή που ο πρωινός κατακόκκινος ήλιος ζυγιάστηκε μοναδικά πάνω από την Χώρα κι έριξε την κατακόκκινη και σκοτεινή ματιά του στο διάκενο ανάμεσα στο Κάτω και στο Μέσα Κάστρο του Μαρίνου Δάνδολου, στο διάκενο ανάμεσα στο χτες και στο σήμερα...

  Οι θαλασσινοί περίπατοι του φθινοπώρου, έχουν άλλη ομορφιά! Το σκληρό φως του καλοκαιριού έχει μαλακώσει, τα χρώματα του πελάγους, του ουρανού και των νησιών είναι πιο ήσυχα, και όλα περιβάλλονται από μια ιδιόμορφη μαγεία. 

 Στα χρόνια τα παλιά όταν η Άνδρος συνδεόταν με τον Πειραιά και το Μοσχάνθη δεν είχε ανακαλύψει τη Ραφήνα το Σούνιο και ο ναός του Ποσειδώνα ήταν το κορυφαίο σημάδι της παλιάς διαδρομής. Εκεί έστριβε το πλοίο προς τα πάνω για τις Κυκλάδες και το νησί. Εκεί έστριβε το πλοίο επιστρέφοντας για Πειραιά από Κυκλάδες και Άνδρο. Ο αρχαίος ναός ήταν αναφορά μιας ρότας, αλλά και σημάδι της αρχαίας ιστορίας του τόπου στις ψυχές των ταξιδιωτών. Ο αρχαίος ναός και των αρχαίων κυβερνητών τα έργα, που ορθώνονται στον ουρανό κάτι σαν μνήμη του πολιτισμού μιας άλλης εποχής ή ίσως κάτι σαν δέηση στους αρχαίους θεούς αυτού τόπου...

  Το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει και καλοσωρίζει τον επισκέπτη της Τζιάς ή Κέας και το τελευταίο που τον αποχαιρετά είναι ο φάρος στην είσοδο του μεγάλου κόλπου της Κέας, ακριβώς απέναντι από την Κορησσία. Ο φάρος του Αγίου Νικολάου της Τζιάς κατασκευάστηκε το 1831 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων.Το ύψος του πύργου του είναι 8 μέτρα και έχει μπλε τρούλο και το εστιακό του ύψος είναι 32 μέτρα. Βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού του Βουρκαριού στην Κέα (Τζιά) πάνω σε ένα πέτρινο λευκό χτίσμα αγναντεύοντας το Αιγαίο. Είναι ένας από τους δύο πρώτους φάρους του Ελληνικού Φαρικού δικτύου.

Του Διαμαντή Μπασαντή  Απομεσήμερο ξεκίνησε από το Νειμποριό το ταξίδι μας για... Πειραιά! Ένα ταξίδι που έκανε το Μοσχάνθη στη δεκαετία του 1950 και διαρκούσε άπειρες ώρες πιάνοντας Κόρθι (αρχικά) και Χώρα (στη συνέχεια). Το πρώτο πράγμα που δεν έβλεπε ο ταξιδιώτης του Μοσχάνθη - στη δεκαετία του 1950 - φεύγοντας από το Νειμποριό ήταν ο πανέμορφος Τουρλίτης. Ο φάρος είχε βομβαρδιστεί από τους Γερμανούς στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κι είχε καταστραφεί. Στη θέση του μέχρι το 1994 ήταν ένα... φανάρι μεταλλικό! Τον φάρο αποκατέστησε ο Αλέκος Γουλανδρής στη μνήμη της κόρης του Βιολαντώς. Περισσότερο προνομιούχοι εμείς σήμερα βλέπουμε να μας αποχαιρετά ένα ακριβές αντίγραφο του πρώτου φάρου που κτίστηκε στην ακμή της αστικής και ναυτικής κοινωνίας της Άνδρου το 1887.

ΤΟ ΠΙΟ ΘΗΛΥΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ  Απόβραδο στα Άχλα. Τρεις κύκνοι πλέουν σε ένα τοπίο όλο καμπύλες και ημικύκλια. Κάτι από μνήμη γυναίκας αργά το σούρουπο. Την ώρα που η φύση καταλαγιάζει και η ματιά χαλαρώνει πάνω στα σχήματα. Άχλα, το πιο θηλυκό τοπίο της Άνδρου.     Η όμορφη κοπέλα φωτογραφίζει τους κύκνους που πλέουν παράλληλα με το μικρό σκάφος. Φωτογραφίζει τη ζωή που πλέει μπροστά της. Μεταφορικά και κυριολεκτικά.  Αποτυπώνει την σμαραγδένια θάλασσα. Την γαλήνια ομορφιά του τόπου καθώς βραδιάζει. Αποτυπώνει την ομορφιά της ζωής. Αλλά και κάτι από την ομορφιά της δικής της ζωής που διατρέχει σήμερα τα χρόνια της ανέμελης νιότης σωρεύοντας αχόρταγα μνήμες. Ίσως αύριο οι μνήμες αυτές αποδειχθούν μελλοντικές παρακαταθήκες επιστροφών στο πατρικό νησί...   Τελευταία αποτύπωση του τοπίου. Η κοπέλα φωτογραφίζει ακόμα μια φορά με χαρούμενη διάθεση το πιο θηλυκό τοπίο της Άνδρου μια στιγμή πριν το αφήσει πίσω της για την βραδυνή επιστροφή στη Χώρα... ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ  "Κοιτάξτε το φεγγάρι ανατέλλει από την θάλασσα" είπε η κοπέλα. Ήταν γύρω στις 8:30. Το μικρό σκάφος έτρεχε και κάθε απόπειρα φωτογραφίας ήταν μάταιη. Μπορεί να χάσαμε τις εντυπωσιακές αποχρώσεις των πρώτων στιγμών. όμως αποτυπώσαμε την ανθρώπινη παρουσία με τρόπο που λίγες φορές τα καταφέραμε. Οι ψαράδες στην άκρη της προβλήτας του λιμανιού της Χώρας συζητούν, ενώ πίσω δύο γυναίκες κοιτούν το φεγγάρι...  Την είπαν Πανσέληνο του Καλαμποκιού στην Αμερική (ή και «Harvest Moon») γιατί αυτή την εποχή μαζεύουν το καλαμπόκι. Στην Ευρώπη την είπαν «Fruit Moon» (Πανσέληνος των Φρούτων) γιατί μαζεύουν τα εποχιακά φρούτα. Στην Άνδρο η παραπάνω υπέροχη φωτογραφία προκαλεί να την αποκαλέσουμε πανσέληνο του ψαρέματος γιατί με την μπουνάτσα της βραδιάς και το ολόγιομο φεγγάρι γέμισε η θάλασσα ψαράδες...  Η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου ξεκίνησε - σύμφωνα με τις γραφές - την Τρίτη 1η Σεπτεμβρίου στις 22:20 και θα κορυφωθεί την Τετάρτη όταν το φεγγάρι σταθεί το σούρουπο απέναντι από τον ήλιο δημιουργώντας ένα εξαιρετικό θέαμα ακόμα μια φορά. Στη φωτογραφία το ολόγιομο φεγγάρι της 1ης Σεπτεμβρίου απέναντι από το φωτισμένο - επιτέλους - Μέσα Κάστρο της Χώρας. Μια αναλαμπή της φύσης πάνω στην ιστορία. Μια αναλαμπή του παρελθόντος - κι ότι απέμεινε από αυτό - στη ζωή μας σήμερα.    Κάπου εδώ κλείνει το μικρό οδοιπορικό στο απόβραδο της πανσελήνου του Σεπτεμβρίου. Κάπου εδώ κλείνει μια ακόμα επιστροφή. Με τον χρυσαφένιο θαλάσσιο δρόμο του φεγγαριού να απλώνει ανάμεσα στον Κάβο Σταρά και στην πλώρη ενός καραβιού. Λόγια της πλώρης έγραψε κάποτε ο Καρκαβίτσας. Λόγια ενός δύσκολου καλοκαιριού θα γράψουμε εμείς. Μιας εποχής που κλείνει με δυσκολίες και φόβους, αλλά και ελπίδες και υποσχέσεις. Η επόμενη πανσέληνος είναι στις 2 Οκτωβρίου και θα ανατείλει σε μιαν άλλη εποχή... Διαμ, Μπασαντής                

Χρώματα κι αρώματα του δειλινού! Στο λυκόφως του καλοκαιριού η Άνδρος ταξιδεύει στα ήσυχα χρώματα μιας υπέροχης δύσης στο Μπάτσι. Τα φώτα ανάβουν στο λιμάνι και την προκυμαία και το φεγγάρι ψηλώνει πίσω από τον Άγιο Φίλιππο.  Τα ιστιοπλοϊκά έρχονται και δένουν στη μικρή μαρίνα και στην προκυμαία αρχίζει το… σουλάτσο. Ήσυχες εικόνες ενός δύσκολου καλοκαιριού με τον κόσμο να επιζητεί ηρεμία και ασφάλεια. Η Άνδρος αντιστάθηκε στον φονικό ιό και οδεύει προς το φθινόπωρο συντροφιά  με αρκετούς ακόμα παραθεριστές και επισκέπτες που επέλεξαν το νησί για τις απαράμιλλες ομορφιές του. Το γλυκό Σαββατόβραδο, το τελευταίο του Αυγούστου, βρήκε το Μπατσί όμορφο και λαμπερό. Και του χρόνου… Σ.Δ.    

  Την πρώτη φορά που είδα και φωτογράφισα τον Άγιο Ιωάννη του Κάβο Ντόρου ήταν τον Δεκαπενταύγουστο του 2015. Εστίασα με τον τηλεφακό και φωτογράφισα το ακρογωνιαίο εξωκλήσι της Άνδρου λίγο πριν τον αγέρωχο φάρο της Φάσσας. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στο Εν Άνδρω (που αγαπά και ταξιδεύει συχνά στα έρημα και ξεχασμένα χωριά και μέρη της Βόρειας Άνδρου με την εξής λεζάντα: "πέρα από τον αυλόγυρο της εκκλησίας ο φάρος της Φάσσας δεσπόζει στον Κάβο Ντόρο. Κοντά του το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου φάρος κι αυτό της πίστης των ανθρώπων της περιοχής"...

Του Διαμαντή Μπασαντή 29 Αυγούστου. Του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Έφτασα στο επιβλητικό σπίτι του Καπετάν-Γιαννούλη Καμπάνη στις Στενιές γύρω στις 11:00. Νυσταγμένος. Μόνο και μόνο για να παραλάβω το βιβλίο του: "Από τα Liberty στα LD 14". Σκοπός να γράψουμε το επόμενο διάστημα για την εποποιία της ελληνικής και της ανδριώτικης ναυτιλίας μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Με το που παρκάραμε μάς ξάφνιασε η φωταγωγημένη κι ορθάνοιχτη ιδιωτική εκκλησιά. Αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο που γιόρταζε. Εικόνα εντυπωσιακή, αλλά κι εξώκοσμη: άδεια, φωτισμένη μέσα κι έξω, με ορθάνοιχτες πόρτες. Μια θεατρική σκηνογραφία σε ένα κατασκότεινο σύμπαν.