Μόλις κυκλοφόρησε το από μακρού αναμενόμενο βιβλίο του Νίκου Βασιλόπουλου "Λατινοκρατία στην Άνδρο - Κάστρα, Πύργοι, Εκκλησίες & Φέουδα". Πρόκειται για μια ιστορική και χωρoταξική προσέγγιση της φεουδαρχίας, τη διάρκεια της την σταδιακή αποδόμηση της και τον σχηματισμό της ανδριακής κοινωνίας.

Του Νίκου Βασιλόπουλου    Τα άφθονα νερά του Ζένιου [1], λίγο ανατολικότερα της Κουβάρας, δημιουργούν τον Άχλα ποταμό και διανύουν μία σπάνιας ομορφιάς κοιλάδα με πελώρια πλατάνια και άλλα δέντρα οργιαστικής βλάστησης για να καταλήξουν σε μία από τις ομορφότερες παραλίες της Άνδρου με την πασίγνωστη αμμουδιά της Άχλας.

Της Δέσποινας Πολίτου Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenbergσε σε συνεργασία με την ιστοσελίδα “εν Άνδρω.gr” το βιβλίο: Η Μονή Παναχράντου της Άνδρου στο Διάβα των Αιώνων. Είναι ένα βιβλίο που εστιάζει και αναδεικνύει την μακρά και πολυκύμαντη ιστορία του παλαιότερου  μοναστηριού της Άνδρου.

Του Σταμάτη Μ. Καμπάνη Ολοκληρώνοντας ένα ακόμα ιστορικό μυθιστόρημα (μετά τον «Γυρισμό στην Άνδρο») συνέχισα γράφοντας για τον Ερχομό των Φράγκων στην Άνδρο το 1205. Είναι ένα κεφάλαιο από ένα νέι μυθιστόρημα. Το κεφάλαιο αυτό θα δημοσιευτεί στο φιλολογικό περιοδικό ΔΕΚΑΤΑ (καλοκαίρι 2014), που θα είναι αφιερωμένο στην Άνδρο.

Του Νίκου Βασιλόπουλου       Ο ευρύτερος χώρος όπου κτίσθηκε το μεγαλοπρεπές κτιριακό συγκρότημα της Φάμπρικας παρουσιάζει την εξής εικόνα. Η πλησιέστατη Χώρα με το (μη εν εμπορική χρήσει σήμερα) λιμάνι έχει δύο κοιλάδες μία νότια και μία βόρεια. Αμέσως βορειότερα υπάρχει το χωριό των Στενιών με την  κοιλάδα που καταλήγει ανατολικά στην αμμουδιά των Γιαλίων, αποτελώντας κατ’ ουσίαν την τρίτη κοιλάδα της Χώρας.

Λίγοι ξέρουν σήμερα την Φάμπρικα του Εμπειρίκου στις Στενιές. Είναι μέσα στην ποταμιά σε ένα σημείο όπου το νερό που έρχεται από τις Εβρουσές αποκτά λόγω της κλίσης του εδάφους δυνατή ροή. Εκεί το 1876 ο Κωνσταντίνος Εμπειρίκος έχτισε τον υδρόμυλο του, ένα πενταόροφο κτίριο με δίρριχτη στέγη και μια μεγάλη όρθια σιδερένια φτερωτή που κινούνταν με την υδατόπτωση και κινούσε έναν αλεστικό μηχανισμό με τέσσερα ζεύγη μυλολίθων.

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ Αποτύπωμα στα βράχια της Άνδρου το καραβάκι της ναυτικής πολιτείας του Στρόφιλα 4.500 π.Χ. - 3.200 π.Χ. Το παρακάτω κείμενο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα μου Σταμάτη Μπασαντή που έζησε και πέθανε στα καράβια. Περιλαμβάνει αποσπάσματα από το βιβλίο μου "Η ΑΝΔΡΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ", Μέρος Β', "Διαδρομές της Άνδρου" σελ. 133-285, εκδόσεις  Gutenberg, πρώτη έκδοση 2012, δεύτερη έκδοση 2015. Προσαρμόστηκε και παρουσιάστηκε σε επιστημονική ημερίδα της "Επέκεινας Χώρας" στη Βίτσα των Ζαγορωχωρίων στις 13 Αυγούστου 2013 που είχε θέμα την Αποδημία. Αναδημοσιεύθηκε παλαιότερα συντομευμένο στο "εν Άνδρω". Και αναδημοσιεύεται και πάλι σήμερα στα ΘΕΜΑΤΑ. Σε μια περίοδο αντιφατική και δύσκολη. Σε μια περίοδο καραντίνας από την οποία ήδη διαγράφονται οι πρώτες ελπίδες διαφυγής. Αλλά και σε μια περίοδο που ορισμένοι μιλάνε για μια ιστορία της Άνδρου, που δεν την ξέρουν και την αντιλαμβάνονται σαν καρτουνίστικη πολεμική ανάμεσα σε "καλούς" και "κακούς", ανάμεσα στο "κυκλώπειο" χτες που αγνοούν και στο "τερατώδες" αύριο που ονειροβατούν. Παραθέτουμε αυτή την αναφορά της διαδρομής της Άνδρου προς γνώση και κατανόηση της πραγματικής ιστορία του νησιού: για τους κατοίκους και για τους επισκέπτες, αλλά και για τους χιλιάδες αναγνώστες του ΕΝ ΑΝΔΡΩ - όπου κι αν βρίσκονται - και οι οποίοι "ταξιδεύουν" χρόνια τώρα μαζί μας - ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ 

Του Διαμαντή Μπασαντή Υπάρχουν νησιά που τα αγάπησε η φύση και οι άνθρωποι. Ένα τέτοιο νησί είναι η Άνδρος. Η φύση την ζωγράφισε ως Υδρούσα ΄Έτσι, την κατέγραψε η αρχαία παράδοση και έτσι την μετέγραψε κάποτε και ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Κυκλαδονήσι με νερό και πράσινο είναι πράγματι κάτι σπάνιο. Έτσι, η Άνδρος και έχει όλη την θαλασσινή ομορφιά των Κυκλάδων, έχει και την υπέροχη άνεση που προσφέρει το πράσινο που απλώνει απλόχερα γύρω από τις πολλές πηγές του. Αυτό το νησί το αγάπησαν και οι άνθρωποι του. Και κατέγραψαν την αγάπη τους με το έργο τους. Δύο από αυτούς είναι οι ιστορικοί της Άνδρου: Δημήτριος Π. Πασχάλης και Δημήτριος Ι. Πολέμης, που έγραψαν σε διαφορετικές εποχές την «Ιστορία της Άνδρου».

Του Σταμάτη Μ. Καμπάνη   Τα μοναστήρια γενικώς δεν κτίστηκαν τυχαία και όπου να ‘ναι. Αλλά σε τόπους μυστηριακούς που φαίνεται να εστιάζουν σε ένα υπερκόσμιο Φως. Τόπους που έχουν κάτι το ιερό και το απόμακρο. Σ΄ ένα τέτοιο τόπο θεμελιώθηκε και το Μοναστήρι της Παναχράντου. Με αυτή τη λογική οι άνθρωποι που αναζητούσαν τη θεϊκή επαφή οδηγήθηκαν στον τόπο αυτό για διαλογισμό και προσευχή. Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίστηκε και το Δυτικό της μέρος βυθίστηκε στους Σκοτεινούς Χρόνους απέμεινε το Βυζάντιο στην Ανατολή για να διατηρήσει ό,τι είχε απομείνει από τον Αρχαίο Πολιτισμό. Η Κωνσταντινούπολη γιγαντώθηκε και συγκέντρωσε σ’ αυτήν όλη την ζωτικότητα της Αυτοκρατορίας καταδικάζοντας σε σχετικό μαρασμό την οικονομική και πολιτιστική ζωή των επαρχιών. Το κενό που δημιουργήθηκε καλύφθηκε εν μέρει από τα μοναστήρια που κατά καιρούς μάζευαν παπύρους και περγαμηνές αρχαίας σοφίας κι έτσι συνεχίστηκε η πνευματική άσκηση ιερωμένων και κοσμικών που την επιθυμούσαν.